Δευτέρα 4 Μαΐου 2015

Άγιος Γεώργιος Νεγάδων, Ζαγοροχώρια Ηπείρου.

πηγή

Βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού Νεγάδες, στα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου. 


  

Η εντυπωσιακή θύρα εισόδου στον Ναό
πηγή
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου των Νεγάδων, είναι μία τρίκλιτη,  μεγάλων διαστάσεων, ξυλόστεγη, εντυπωσιακή βασιλική με νάρθηκα.

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου, ακολουθεί την τυπική αρχιτεκτονική μιας βασιλικής του 18ου αιώνα, με την διαμόρφωση ενός υπερώου επάνω από τον νάρθηκα, χώρος ο οποίος προοριζόταν για γυναικωνίτης, και μία προσθήκη ενός περιστώου. 

Το επιβλητικό καμπαναριό που είναι εξαγωνικής κάτοψης, με τοξωτά ανοίγματα στο ανώτερο τμήμα του, βρίσκεται στα βορειοανατολικά και σε μικρή απόσταση από το ναό που χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο Μνημείο το 1962 με την απόφαση ΥΑ 15794/19-12-1961 - ΦΕΚ 35/Β/2-2-1962.

Ο ναός είναι τρισυπόστατος, καθώς το βόρειο κλίτος του αφιερώθηκε στην Αγία Τριάδα, το νότιο κλίτος της εκκλησίας στον Άγιο Δημήτριο και ακόμη, το κεντρικό κλίτος  στον Άγιο Γεώργιο. 

Σε αυτό βέβαια συνηγορεί και η διαρρύθμιση του ανατολικού τοίχου του Ιερού Βήματος, όπου εκτός από την κεντρική Αψίδα διαμορφώνονται στη θέση της Πρόθεσης και του Διακονικού δύο ξεχωριστές τράπεζες. 

Η Αγία Τριάδα στο υπέρθυρο
πηγή
Άποψη του Ναού
πηγή
Άποψη του Ναού
πηγή
Άποψη του Ναού
πηγή


Η Κτητορική επιγραφή του ναού
πηγή
Το χαγιάτι της εκκλησίας περιβάλλεται από καμάρες, από τις τρεις πλευρές ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το εξαιρετικά περίτεχνο και μεγάλης αξίας ξυλόγλυπτο τέμπλο της.

Κτίστηκε στη θέση ενός παλαιότερου ναού ο οποίος χρονολογείται στα τέλη του 17ου αιώνα και η  τοιχογράφηση του εσωτερικού του ναού ολοκληρώθηκε στις 10 Οκτωβρίου του 1795 όπως μαρτυρά και μία κτητορική επιγραφή, η οποία βρίσκεται εσωτερικά επάνω από την βορινή θύρα εισόδου του Ναού. 

Κτήτορας του ναού μαρτυρείται ο διαπρεπής έμπορος και ευεργέτης Ματθαίος Γκίνου, ο οποίος κατοικούσε στις παραδουνάβιες περιοχές, στην Ρουμανία.

Το χαγιάτι της εκκλησίας περιβάλλεται από καμάρες
και από τις τρεις πλευρές
πηγή
Ο Χατζημάνθος Γκίνος στα πλαίσια των εμπορικών του δραστηριοτήτων ήτανε και τροφοδότης - προμηθευτής του Σουλτανικού στρατού. 

Η ιστορία αναφέρει ότι όταν τον συνέλαβαν με την κατηγορία ότι καταχράστηκε χρήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έκανε τάμα αν και όταν αθωωθεί να χτίσει μια εκκλησία στο χωριό του, στους Νεγάδες.

Τελικά αθωώθηκε και ξεκίνησε να φέρει τον χρυσό στην πατρίδα του, τον φόρτωσε στα μουλάρια, μέσα σε κοφίνια που είχαν μεγάλα καρφιά και για να αποφύγει τους ληστές πετάλωσε τα μουλάρια ανάποδα για να μην φαίνεται ότι πηγαίνει δυτικά και έτσι έφτασε στους Νεγάδες και χρηματοδότησε τον Ναό. 

Άποψη των τοιχογραφιών στο Ιερό Βήμα
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών στο Ιερό Βήμα
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή

Το περίτεχνο και μεγάλης αξίας ξυλόγλυπτο τέμπλο
πηγή
Σύμφωνα με την ίδια επιγραφή οι τοιχογραφίες του ναού και οι φορητές εικόνες είναι έργα των Καπεσοβιτών ζωγράφων του Ιωάννη και του γιου του Αναστασίου Αναγνώστη. 

Ο ναός είναι κατάγραφος και όλες οι εσωτερικές επιφάνειες του είναι κοσμημένες με παραστάσεις οι οποίες διατάσσονται σε ζώνες και ορίζονται από κόκκινες ταινίες. 

Αξίζει να σημειωθεί η απεικόνιση των επτά Οικουμενικών Συνόδων στο βόρειο τοίχο, καθώς σπάνια ιστορείται ολοκληρωμένος αυτός ο εικονογραφικός κύκλος. 

Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι στο αριστερό κλίτος και μάλιστα στις πλάγιες επιφάνειες του τέταρτου από το Ιερό Βήμα παραθύρου εικονογραφήθηκαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι Αριστοτέλης και Πλούταρχος.

Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή


Κτήτορας του ναού μαρτυρείται ο διαπρεπής
έμπορος και ευεργέτης Ματθαίος Γκίνου 


Παρουσιάζονται με πλούσιες γενειάδες και έκφραση τοπικών αρχόντων γεγονός που επιβεβαιώνει τόσο η αμφίεση, όσο ο ιδιόμορφος πίλος και τα τοπικής δημιουργίας υποδήματά τους τόσο στο σχήμα όσο και στους χρωματισμούς. 

Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του Αγίου Γεωργίου των Νεγάδων είναι ένα καλαίσθητο και ενδιαφέρον έργο της ώριμης φάσης των ζωγράφων Ιωάννη και Αναστασίου και αποτυπώνει τις αισθητικές προτιμήσεις των «ταξιδεμένων» Ηπειρωτών εμπόρων οι οποίοι είχαν έρθει σε επαφή με το ανανεωτικό πνευματικό και καλλιτεχνικό περιβάλλον της Δύσης.

Από την αναλυτική έρευνα της εικονογραφίας του ναού προκύπτει ότι οι ζωγράφοι Ιωάννης και Αναστάσιος είναι εξαιρετικά εκλεκτικοί, ως προς τις εικονογραφικές τους επιλογές. 

Στηρίζονται συνειδητά στις σταθερές αξίες της παράδοσης του τόπου γνωρίζοντας ότι με την συντήρηση δίνουν οντότητα αλλά και εντυπωσιακή μεγαλοπρέπεια στην τέχνη τους. 

Αντιλαμβανόμενοι όμως τον παλμό και τις επιταγές της τότε εποχής εμπλουτίζουν την εικονογραφία τους στον ναό με διάφορα στοιχεία από τα σύγχρονα χαρακτικά. 

Στην εκλεκτική αυτή επιλογή των προτύπων και των θεμάτων αντανακλώνται οι σχέσεις των κτητόρων του ναού των Νεγάδων με τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό, και οι πνευματικές, θεολογικές αλλά και οι διάφορες κοινωνικές αναζητήσεις του 18ου αιώνα.

Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή

Φορητή εικόνα του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου
πηγή
Στα έργα που εργάστηκαν οι ζωγράφοι μας με άλλα μέλη της οικογένειας παρατηρούμε ορισμένα κοινά εικονογραφικά προγράμματα, σχεδόν ταυτόσημες θεολογικές αντιλήψεις καθώς και παρόμοια εικονογραφία. 

Τα ενδεχόμενα στην κατανομή της εικονογραφικής εργασίας είναι πολλά και απρόβλεπτα ενώ δεν είναι εύκολη η διάκριση των δύο ζωγράφων στους ναούς που έχουν εργαστεί. 

Η βασική εντύπωση που δίνεται είναι ότι υπάρχει ένα σημαντικό πρόσωπο που δίνει ενότητα και πνοή στο έργο και αυτός είναι ο Ιωάννης, ο ικανότερος ζωγράφος αλλά και ο επικεφαλής του συνεργείου της εικονογράφησης. 

Οι Καπεσοβίτες ζωγράφοι γνωρίζουν και μεταφέρουν στα έργα τους την καινούρια αισθητική, αντιπροσωπευτική της ιθύνουσας τάξης των εμπόρων - δωρητών εκείνης της εποχής, οι οποίοι υιοθετούν τους νεωτερισμούς των αντίστοιχων στρωμάτων της οθωμανικής αλλά και της ευρωπαϊκής κοινωνίας της εποχής εκείνης. 

Τελευταίοι μεγάλοι εκπρόσωποι μιας σημαντικής καλλιτεχνικής παραγωγής, γίνονται κοινωνοί των αισθητικών τάσεων αλλά και των πνευματικών και θρησκευτικών ζυμώσεων του τέλους του 18ου αιώνα. 

πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών
πηγή


πηγή
Μιας εποχής μεταβατικής με ιδεολογικές και κοινωνικές ανακατατάξεις που τελικά στην αλλαγή του αιώνα θα οδηγήσουν την θρησκευτική τέχνη στην ρήξη με την παράδοση.

Οι Νεγάδες είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων ανήκουν στο συγκρότημα των Ζαγοροχωρίων και ήτανε ήδη συγκροτημένο χωριό από το 1312.

Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1060 μέτρων στις πλαγιές της Τύμφης και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς του νομού των Ιωαννίνων, ανήκουν στον Δήμο της Τύμφης και ο πληθυσμός του σύμφωνα και με την απογραφή του 2001 είναι 48 μόλις κάτοικοι ενώ απέχει περίπου 50 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα.

Χαρακτηριστικό σοκάκι στους Νεγάδες
πηγή
Φημισμένα για την απίστευτη φυσική τους ομορφιά, την ξεχωριστή αρχιτεκτονική αλλά και τη μακρά ιστορία τους, τα Ζαγοροχώρια αποτελούν τα τελευταία χρόνια έναν προσφιλή τουριστικό προορισμό όλες τις εποχές του έτους. 

Οι λάτρεις των extreme sports θα βρουν στα Ζαγοροχώρια τον επίγειο παράδεισό τους, καθώς η περιοχή προσφέρεται για πληθώρα δραστηριοτήτων, όπως καγιάκ - Rafting, Mountain bike, Αναρρίχηση, Parapente και πεζοπορία, ενώ τα πανηγύρια που διοργανώνονται στα χωριά, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, προς τιμήν του πολιούχου αγίου κάθε χωριού δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη, όχι μόνο να διασκεδάσει με την υπέροχη παραδοσιακή μουσική, αλλά και να γνωρίσει την κουλτούρα του Ζαγορίου.