Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ.

Φυλάσσεται στον ενοριακό Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Καρυάς Ελασσώνος.

Είναι ο προστάτης των Εγκύων γυναικών.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Φορητή εικόνα του Αγίου Ελευθερίου,18ος αιώνας.
Έργο του Νικολάου Καλλέργη, Βυζαντινό Μουσείο Ζακύνθου.
πηγή

Η Τιμία Κάρα βρισκόταν στην Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος "Κλημάδων" Ολύμπου, σε υψόμετρο 1.320 μέτρων και 7,5 χιλιόμετρα βόρεια της Καρυάς με την  ονομασία της να ήτανε Μονή Αγίας Τριάδας του Αγίου Ιερομάρτυρος Ελευθερίου του Κλημέντους, γνωστό και ως «Παλαιομονάστηρο». 

Κατά μία εκδοχή η Μονή ιδρύθηκε το 1640 αλλά υπάρχουν αναφορές ότι το μοναστήρι είναι πολύ παλαιότερο, ίσως να είναι χτισμένο από τον 12ο αιώνα όμως δυστυχώς τα Χριστούγεννα του 1833 κάηκε ολοσχερώς από κάποιο μοναχό Ευγένιο και οι μοναχοί διασώζοντας τα ιερά κειμήλια και την Τιμία Κάρα του Αγίου Ελευθερίου, εγκαταστάθηκαν στο Μετόχι του μοναστηριού, που βρίσκεται μέσα στην Καρυά (Άγιος Ελευθέριος Καρυάς).

Σήμερα η Κάρα του Αγίου Ελευθερίου βρίσκεται στον ενοριακό Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Καρυάς Ελασσώνος και για προσκυνηματικούς λόγους μεταφέρεται κατά καιρούς και κατά περίσταση στις κοντινές ιερές μονές της Παναγίας "Κανάλων" και Αγίας Τριάδος "Σπαρμού".

Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα στην Ελλάδα (κατά άλλους γεννήθηκε στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς, κατά τα χρόνια του αυτοκράτορα Κόμμοδου και Σεπτίνου Σεβήρου.

Η λειψανοθήκη με την Κάρα του Αγίου Ελευθερίου

Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Ανθία η οποία έγινε χριστιανή ακούγοντας το κήρυγμα από μαθητές του Αποστόλου Παύλου ενώ διακαής πόθος της Ανθίας ήταν να επισκεφτεί τη Ρώμη, που τα χώματά της είχαν βαφτεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. 

Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε να πάει και μαζί πήρε και το νεαρό γιό της Ελευθέριο. 

Ο επίσκοπος Ρώμης Ανίκητος, όταν είδε τον Ελευθέριο εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασία του.

Φορητή εικόνα του Αγίου Ελευθερίου, στο πάνω μέρος
απεικονίζονται τέσσερις σκηνές του βίου του.
16ος αιώνας, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.
πηγή

Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια χειροτονήθηκε ιερέας. 

Από τη θέση αυτή ο Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου του, και σε έργα φιλανθρωπίας. Αργότερα και σε ηλικία είκοσι ετών, με κοινή ψήφο κλήρου και λαού έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα.

Μα χειροτονήθηκε τόσο μικρός;

Στο ερώτημα δίνει απάντηση ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης.

Γράφει σε υποσημείωση του Συναξαριστού του: «Ας μη θαυμάζει κανείς ότι αυτός ο άγιος χειροτονήθηκε σε ηλικία αντίθετη με τους ιερούς κανόνες της 6ης Οικουμενικής Συνόδου και της τοπικής Συνόδου της Νεοκαισαρείας, οι οποίοι ορίζουν ότι ο διάκονος χειροτονείται στη ηλικία των 25 χρόνων, ο πρεσβύτερος στα 30 και ο επίσκοπος πάνω από 30. Αυτό έγινε γιατί ο άγιος Ελευθέριος έζησε πριν ακόμη γίνουν οι παραπάνω κανόνες, οι οποίοι έγιναν αργότερα».

Η χειροτονία του αγίου Ελευθερίου, όπως γράφει κάποιος βιογράφος του, έγινε «κατ’ οικονομίαν» Θεού, λόγω των μεγάλων αρετών και της σοφίας του με την οποία προσείλκυε στον Χριστό τους ειδωλολάτρες ενώ η γλυκύτητα του λόγου του, που επιβεβαιωνόταν με τα πολλά θαύματα του, έκανε αυτούς που βρίσκονταν στην πλάνη να ασπαστούν την χριστιανική αλήθεια.

Φορητή εικόνα του Αγίου Ελευθερίου σε ξυλόγλυπτο
προσκυνητάρι του Ναού Αγίου Νικολάου Κοκκαρίου Σάμου.
 Ιστορήθηκε το έτος 1852.
πηγή

Η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρετανία, έτσι, ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί.

Ο Ελευθέριος ανταποκρίθηκε, στέλνοντας δύο πιστούς άνδρες, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο με το λαό του, όταν όμως ο Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε την χριστιανική δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του. 

Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε από τους ειδωλολάτρες στην αρένα της Ρώμης, τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, για αυτό και αποκεφαλίστηκε μαζί με την μητέρα του και ο Άγιος Ελευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Προς Ρωμαίους, η' 21), δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού.

Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών, τους δίνει «καλή λευτεριά» και πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθεια του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους, η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σε ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις....», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία.

Συνεορτάζει στις 15 Δεκεμβρίου μαζί με την μητέρα του Ανθία.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ 

Τ0 ΔΕΞΙ ΧΕΡΙ 
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ (ΚΛΙΚ ΕΔΩ)

Η ΤΙΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΙΜΟΘΕΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΕΥΡΙΠΟΥ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης, της οποίας και είναι Κτήτορας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Φορητή εικόνα του Αγίου του 1861, 

έργο του Παντολέοντος Γ. Ζωγράφου.

πηγή

Γεννήθηκε το 1510 στον Κάλαμο Αττικής και σύμφωνα με την παράδοση ο πατέρας του ήταν ιερέας που από αυτόν διδάχθηκε τα πρώτα χριστιανικά γράμματα.

Από νωρίς συνδέθηκε πνευματικά με τον επίσκοπο Ωρεών της Εύβοιας, ο οποίος διαβλέποντας τη βαθιά πίστη και τα σπάνια πνευματικά του χαρίσματα, τον έστειλε με δική του δαπάνη για σπουδές στην Αθήνα.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών του πήγε στους Ωρεούς της βόρειας Εύβοιας κοντά στον επιχώριο επίσκοπο που ήταν για τον Τιμόθεο ο προστάτης και ο πνευματικός του πατέρας και αφού τον έκειρε πρώτα μοναχό, στη συνέχεια τον χειροτόνησε διάκονο και στη συνέχεια χειροτονήθηκε πρεσβύτερος.

Μετά την κοίμηση του επισκόπου Ωρεών ο λαός και ο κλήρος της επαρχίας το 1553 τον εξέλεξαν επίσκοπο Ωρεών και χάρη στον ένθερμο ζήλο και τις πολλαπλές αρετές σε σύντομο χρονικό διάστημα προήχθη σε Αρχιεπίσκοπο Ευρίπου με έδρα τη Χαλκίδα, διαδεχόμενος πιθανότατα τον μητροπολίτη Ευρίπου Ιωάσαφ, ο οποίος αρχιεράτευσε μεταξύ των ετών 1546 -1555.

Κατά τη διάρκεια της αρχιερατείας του, εξεδόθη επί των ημερών του Σουλτάνου Σελίμ Β΄ (1566 - 1574) και του Πατριάρχου Ιερεμίου Β΄ (1572 - 1595) σουλτανικό φιρμάνι, το οποίο επέβαλε τη μετατροπή των χριστιανικών εκκλησιών σε τζαμιά. Ο Άγιος Τιμόθεος διαμαρτυρήθηκε έντονα για την απόφαση αυτή, ασκώντας μάλιστα και δριμύτατη κριτική. Το γεγονός αυτό τον έφερε σε άγρια σύγκρουση με τον χριστιανομάχο τουρκαλβανό πασά του Ευρίπου, ο οποίος επιθυμούσε την εκδίωξη και εξόντωσή του.

Η αρχαιότερη εικονογραφική απεικόνιση του Αγ. Τιμοθέου 

αρχές του 17ου αιώνα. Σωζόταν μέχρι τα μέσα του 20ου

αιώνα στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Βραυρώνος.

πηγή

Η εκδίωξη του Αγίου οφειλόταν και στο θλιβερό γεγονός ότι ο ηγούμενος της Μονής του Αγίου Νικολάου Γαλατάκη Ευβοίας είχε έρθει σε πλήρη ρήξη με τον Άγιο Τιμόθεο, που ήταν και ο επιχώριος Μητροπολίτης, για τον βυζαντινό ναό της Παναγίας Περιβλέπτου πλησίον του χωριού Πολιτικά, τον οποίο διεκδικούσαν τόσο το χωριό Πολιτικά όσο και η Μονή Γαλατάκη. Τότε ο Άγιος με γράμμα του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο υπερασπίσθηκε τη διεκδίκηση του ναού και της κτηματικής του περιουσίας από τους κατοίκους του χωριού Πολιτικά, γεγονός που τον έφερε σε ρήξη με τις κτητικές βλέψεις του ηγουμένου της Μονής Γαλατάκη, ο οποίος όμως κατόρθωσε να προσελκύσει με το μέρος του τον ήδη εχθρικά απέναντι στον Άγιο, πασά του Ευρίπου.

Η σύζυγος του πασά που ήταν κρυπτοχριστιανή, ενημέρωσε τον αγιο Τιμόθεο ότι η ζωή του κινδυνεύει, τον προέτρεψε να εγκαταλείψει κρυφά την Εύβοια, ενώ του απέστειλε και ένα μεγάλο χρηματικό ποσό.

Έτσι μία νύχτα του 1572 εγκατέλειψε την Εύβοια και αναχώρησε με μία μικρή συνοδεία, αποτελούμενη από τον διάκονό του και έναν ιερέα, για την απέναντι ακτή της Αττικής, όπου βρισκόταν και ο Κάλαμος, η ιδιαίτερη του πατρίδα. Εκεί φιλοξενήθηκε για κάποιο χρονικό διάστημα στην ιδρυθείσα περί τον 6ο αιώνα Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Καλολιβαδίου, την οποία αναδιοργάνωσε και αναζωογόνησε πνευματικά.

Μονή Πεντέλης

Η αναζήτηση του Αγίου για έναν περισσότερο ησυχαστικό τόπο τον οδήγησε στο γεμάτο από ασκητήρια και κελιά Πεντελικό όρος, το οποίο ήδη από τους βυζαντινούς χρόνους ονομαζόταν «ὄρος τῶν Ἀμώμων». Η γνωριμία του Αγίου με τους ασκητές του Πεντελικού όρους, οι οποίοι διέθεταν αρετή και ήθος, του δημιούργησε έναν τέτοιο ενθουσιασμό και μία τόσο μεγάλη έλξη για τον τόπο αυτό, ώστε αποφάσισε να ιδρύσει εκεί το μοναστήρι του. 

Αρχικά ασκήτευσε για κάποιο διάστημα στην περιοχή Καλλίσια του Πεντελικού όρους, όπου περί τα μέσα του 16ου αιώνα ιδρύθηκε η Μονή του Αγίου Νικολάου Καλλισίων, ενώ στη συνέχεια εγκαταβίωσε στην εγκαταλελειμμένη σκήτη της Αγίας Τριάδος «τοῦ Νεροῦ», όπου μέχρι σήμερα σώζεται ο ευρισκόμενος στην κεντρική πλατεία της περιοχής ομώνυμος ναός του 15ου - 16ου αιώνα, ο οποίος αποτελεί μετόχι της Μονής Πεντέλης.

Στην προσπάθεια αναζήτησης της κατάλληλης τοποθεσίας, που θα ίδρυε το μοναστήρι του, ανακάλυψε μέσα στο δάσος έναν σκελετό ενός ασκητή, πάνω στον οποίο βρισκόταν μία μικρή εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας. 

Αφού ενταφίασε με σεβασμό το λείψανο του αγνώστου ασκητού, αποφάσισε να οικοδομήσει στον τόπο αυτό περιώνυμη Μονή επ’ ονόματι της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, δεδομένου ότι αυτό ήταν και το θέλημα του Θεού. 

Η Μονή αποπερατώθηκε το 1578, κατά το οποίο θεωρείται ότι ιδρύθηκε η Μονή σύμφωνα άλλωστε και με τη διασωθείσα επιγραφή, παρόλο που η ανέγερση της Μονής είχε ξεκινήσει τουλάχιστον τρία έτη νωρίτερα, δηλαδή το 1575.

Το αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου Καθολικό της Μονής ανακαινίσθηκε τα έτη 1768 και 1858, ενώ κατά την ανακαίνιση του έτους 1953 έλαβε τη σημερινή του μορφή.

Στη Μονή ο Άγιος Τιμόθεος παρέμεινε μέχρι και το 1580, αναδεικνύοντας το ιστορικό αυτό μοναστήρι σε σπουδαίο πνευματικό φάρο της Αττικής με πολυάριθμους μοναχούς που έφτασαν τους ογδόντα, ενώ φρόντισε και για την απόκτηση σημαντικής κτηματικής περιουσίας με κτήματα στο Κορωπί, τον Γέρακα και τη Βραυρώνα.

Η εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας που ο Άγιος Τιμόθεος
βρήκε πάνω στο λείψανο ενός αγνώστου μοναχού

Ο διαρκής πόθος του Αγίου για περισσότερη άσκηση και ησυχία τον οδήγησε στο να αποσυρθεί στο επ’ ονόματι του Αγίου Γεωργίου αγαπημένο του ησυχαστήριο στην περιοχή του Γαργηττού, αλλά η φήμη της αγιότητος που είχε αποκτήσει, τον εμπόδιζε στο να αφοσιωθεί πλήρως στον Θεό και στην ασκητική ζωή. Γι’ αυτό και αναγκάσθηκε να φύγει από τον Γαργηττό και να αναζητήσει την άσκηση στην απομακρυσμένη και ερειπωμένη σκήτη του Αγίου Γεωργίου στην περιοχή της Βραυρώνος.

Εκεί ανακαίνισε το υπάρχον εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, στο οποίο σύμφωνα με πληροφορία του επιφανούς ιστοριοδίφη Δημητρίου Καμπούρογλου σωζόταν η αρχαιότερη εικονογραφική απεικόνιση του Αγίου Τιμοθέου, χρονολογημένη στις αρχές του 17ου αιώνα. Αφού οικοδόμησε κελιά γύρω από τον ναό του Αγίου Γεωργίου, επιδόθηκε με ακόμη μεγαλύτερο ζήλο και αφοσίωση στους ασκητικούς του αγώνες που σε συνδυασμό με την αδιάλειπτη προσευχή και την πλούσια μυστηριακή ζωή, τον οδήγησαν σε υψηλότατα επίπεδα αγιοπνευματικών εμπειριών.

Σύμφωνα με την παράδοση μία οθωμανίδα γαιοκτήμονας, η οποία διέμενε στον ερημικό Πύργο της Βραυρώνος, κατέφυγε κλαίγοντας στον ενάρετο ασκητή Άγιο Τιμόθεο και τον παρακάλεσε να σώσει τα παιδιά της, τα οποία είχαν απαγάγει πειρατές και βρίσκονταν σε πλοία μέσα στο πέλαγος. Τότε ο θαυματουργός ιεράρχης προσευχήθηκε στον Κύριο και την Υπεραγία Θεοτόκο για τη σωτηρία και απελευθέρωση των παιδιών.

Η θερμή προσευχή του Αγίου προκάλεσε αμέσως άγρια θαλασσοταραχή, η οποία ανάγκασε τα πειρατικά πλοία να επιστρέψουν στην ακτή και έτσι οι πειρατές αναγκάσθηκαν να απελευθερώσουν τα παιδιά. Μετά το θαύμα η μητέρα έπεσε στα πόδια του Αγίου και έκλαιγε από βαθιά ευγνωμοσύνη. Μάλιστα βαπτίσθηκε χριστιανή τόσο εκείνη όσο και όλη η οικογένειά της, ενώ σε ένδειξη ευγνωμοσύνης δώρισε στον Άγιο ένα τμήμα από την ιδιοκτησία της στην περιοχή της Βραυρώνος, το οποίο ο Άγιος Τιμόθεος αφιέρωσε στην ιδρυθείσα υπό αυτού Μονή της Πεντέλης.

Υπήρξαν όμως μερικοί κάτοικοι που αντιμετώπιζαν με καχυποψία και φόβο τον Άγιο, βλέποντας ότι αποκτά κτηματική περιουσία στην περιοχή, αλλά και φοβούμενοι ότι θα έπαιρνε πιθανόν και τα δικά τους κτήματα για να αυξήσει την περιουσία του. 

Το Ασκητήριο του Αγίου Τιμοθέου στην περιοχή
του Γαργηττού στους πρόποδες του Πεντελικού όρους 
πηγή

Έτσι για να τον αναγκάσουν να εγκαταλείψει την περιοχή, έφθασαν στο σημείο να κάψουν την βάρκα του.

Ο Άγιος Τιμόθεος επέδειξε πραότητα και αποφάσισε να εγκαταλείψει τον και έτσι με τη σχεδόν κατεστραμμένη βάρκα του και χρησιμοποιώντας το ράσο απλωμένο πάνω στη ράβδο του αντί για ιστίο, έφτασε το 1582 στη Κέα.

Εκεί εγκαταβίωσε αρχικά στην εγκαταλελειμμένη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στο επονομαζόμενο «Ελληνικό» όρος, η οποία ιδρύθηκε τα μέσα του 12ου αιώνα από τον αυτοκράτορα Αλέξιο τον Κομνηνό και προσπάθησε να την αναστηλώσει.

Πλησίον της Μονής του Προδρόμου ανήγειρε μικρό ναό επ’ ονόματι του Αγίου Παντελεήμονος, ο οποίος μετά την οσιακή κοίμηση του Αγίου Τιμοθέου αποτέλεσε από το 1626 ομώνυμη σταυροπηγιακή μονή, η οποία όμως διαλύθηκε το 1834 επί βασιλείας του Όθωνος. 

Μάλιστα η Μονή του Αγίου Παντελεήμονος μετονόμασε την περιοχή αυτή της νήσου Κέας από «Ελληνικόν» σε «Άγιο Παντελεήμονα», όπως άλλωστε είναι γνωστή μέχρι σήμερα.

Η είσοδος του Ιερού Ασκητηρίου του Αγίου Τιμοθέου
πηγή

Ο Άγιος Τιμόθεος αναζητώντας όμως περισσότερη ησυχία και απομόνωση, μετέβαινε τους καλοκαιρινούς μήνες σε ένα σπήλαιο στην τοποθεσία «Λούρος», το οποίο βρισκόταν σε μικρή απόσταση από τη Μονή του Προδρόμου. Στο σπήλαιο αυτό που είναι γνωστό με την προσωνυμία «σπηλιά του Καλογήρου», επιδιδόταν ο ασκητής επίσκοπος στην αδιάλειπτη προσευχή και άσκηση. Η «σπηλιά του καλόγερου» στην τοποθεσία Λούρος αποτελεί μέχρι σήμερα για τους κατοίκους της Κέας τον σημαντικότερο τόπο που θυμίζει το πέρασμα του Αγίου από το νησί.

Παρέμεινε στην Κέα για δέκα περίπου έτη έως την ειρηνική κοίμησή του στις 16 Αυγούστου του 1590 και σε ηλικία ογδόντα περίπου ετών. Το ιερό του σκήνωμα ενταφιάστηκε με ευλάβεια μέσα στον ναό του Αγίου Παντελεήμονος μπροστά από την Αγία Τράπεζα.

Μετά την οσιακή του κοίμηση και αφού είχε περάσει κάποιο χρονικό διάστημα, εμφανίσθηκε ο Άγιος Τιμόθεος στο όνειρο κάποιου μοναχού της Μονής Πεντέλης και του έδωσε την εντολή να μεταβεί στην Κέα και να μεταφέρει το ιερό του λείψανο στη Μονή, όπως και έγινε. Έτσι το ιερό και ευωδιάζον λείψανο του κτίτορα της Μονής Πεντέλης, Αγίου Τιμοθέου Αρχιεπισκόπου Ευρίπου, επέστρεψε στο μοναστήρι που ο ίδιος ίδρυσε το 1578.

Ο Ναός της Αγίας Δυνάμεως (Γενεσίου Θεοτόκου) επί
της οδού Μητροπόλεως στο κέντρο της Αθήνας.
Στον ναό αυτό, ο οποίος αποτελεί μετόχι της
 Μονής Πεντέλης, μεταφέρθηκε το 1821 για λόγους
ασφαλείας το ιερό λείψανο του Αγίου Τιμοθέου.
πηγή

Το λείψανο φυλασσόταν μέσα σε μαργαριτοποίκιλτο κιβώτιο μέχρι και την περίοδο της πολιορκίας των Τούρκων (25 Απριλίου – 20 Ιουλίου 1821), αφού επί των ημερών του ηγουμένου της Μονής Πεντέλης Νεοφύτου Δέγλερη (1821 - 1844) αποφασίσθηκε για λόγους ασφαλείας να μεταφερθούν τα φυλασσόμενα στη Μονή κειμήλια, μεταξύ δε αυτών και το ιερό λείψανο του Αγίου Τιμοθέου, στο χρονολογούμενο από τον 16ο αιώνα μετόχι της Αγίας Δυνάμεως (Γενέσιον Θεοτόκου), όπου υπήρχαν υπόγειες κρυψώνες. Έτσι όλα τα πολύτιμα κειμήλια μεταφέρθηκαν εκεί μαζί και με τη βιβλιοθήκη της Μονής, η οποία όμως αργότερα μεταφέρθηκε στην Ακρόπολη. Όταν όμως στις 20 Ιουλίου 1821 εισέβαλε στην Αθήνα ο πασάς Ομέρ Βρυώνης, οι πολιορκούντες την Ακρόπολη Τούρκοι στρατιώτες ανακάλυψαν την κρυψώνα στο μετόχι της Αγίας Δυνάμεως από μία ηλικιωμένη γυναίκα που αποκάλυψε τους κρυμμένους θησαυρούς, αφού δεν άντεξε στα βασανιστήρια των Τούρκων.

Μετά την αποκάλυψη τα πολύτιμα κειμήλια λεηλατήθηκαν, ενώ τα ιερά λείψανα και τα χειρόγραφα παρεδόθηκαν στις φλόγες. Κατά θεία όμως οικονομία διασώθηκαν η τιμία κάρα του Αγίου Τιμοθέου και η κτιτορική εφέστια εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας, η οποία όμως εκλάπη τον Απρίλιο του 1966 και έκτοτε αγνοείται η τύχη της. Η διάσωση της τιμίας κάρας του Αγίου Τιμοθέου και της εικόνος της Υπεραγίας Θεοτόκου οφείλεται στο γεγονός ότι μερικές ημέρες πριν την 20η Ιουλίου 1821 είχαν μεταφερθεί στην Ακρόπολη τα δύο αυτά ιερά κειμήλια για την τέλεση αγιασμού και λιτανείας προς αντιμετώπιση κάποιας λοιμικής επιδημίας.

Μάλιστα περί τα τέλη Ιουλίου του 1821 και μετά τη λύση της πολιορκίας ο ηγούμενος Νεόφυτος Δέγλερης κατέφυγε για λόγους ασφαλείας στην Αίγινα, παίρνοντας όμως μαζί του και την τιμία κάρα του Αγίου. Με αυτόν τον τρόπο διασώθηκε η κάρα του Αγίου Τιμοθέου, η οποία έκτοτε φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης, στο ομώνυμο παρεκκλήσιο, που βρίσκεται εντός του κτιριακού συγκροτήματος.

Η μνήμη του τιμάται στις 16 Αυγούστου.

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΣΤΟΡΕΙΤΗ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Νεάμτς της Ρουμανίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

 Ο Όσιος Συμεών ο Θαυμαστορείτης.
Τοιχογραφία του 1547, Μονή Διονυσίου Αγ. Όρους.
Πηγή

Ο Όσιος Συμεών, έζησε την εποχή του αυτοκράτορα Ιουστίνου Β' (574) και γεννήθηκε το 521 στην Αντιόχεια της Συρίας από γονείς που καταγόταν από την Έδεσσα της Μεσοποταμίας. 

Όταν ήτανε στην ηλικία των πέντε ετών ένας τρομερός σεισμός κατέστρεψε μεγάλο μέρος της Αντιόχειας. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο πατέρας του Ιωάννης, ο οποίος σκοτώθηκε όταν κατέρρευσε η στέγη του σπιτιού του. 

Η μητέρα του Μάρθα όμως, διασώθηκε διότι απουσίαζε από την πόλη όπως και ο Συμεών ο οποίος είχε πάει να προσκυνήσει το ναό του Αγίου Στεφάνου, έκτοτε με φόβο θεού η Μάρθα ανέτρεφε και μεγάλωνε το γιο της.

Σε πολύ νεαρή ηλικία, πλήρης χάριτος και πνεύματος, ο Συμεών μετέβη στη Σελεύκεια, κοντά στο όρος του χωριού Πίλασα, σε κάποιο φημισμένο μοναστήρι όπου μόναζε ένας περίφημος ασκητής, ο Ιωάννης. 

Κοντά του ο Συμεών μελέτησε συστηματικότερα τις άγιες Γραφές και ασκήθηκε στην προσευχή και την ταπεινοφροσύνη. 

Γρήγορα έγινε παράδειγμα μίμησης και για τούς άλλους αδελφούς της Μονής και μιμούμενος το διδάσκαλό του ανήγειρε στύλο και αφού ανήλθε επ' αυτού, παρέμεινε προσευχόμενος επί δώδεκα έτη.

Ο Όσιος Συμεών ο Θαυμαστορείτης.
Τοιχογραφία στην Αγία Σοφία Τραπεζούντας Πόντου.
Πηγή

Η Τιμία Κάρα του Αγίου Συμεών Θαυμαστορείτη
Πηγή

Όμως ο διάβολος ο οποίος μισεί το καλό και την πνευματική πρόοδο των ανθρώπων έβαλε κάποιο φθονερό συμμοναστή του να τον σκοτώσει με μαχαίρι, αλλά από θαύμα το χέρι του ξεράθηκε επί τόπου.

Όμως ο αμνησίκακος Συμεών όχι μόνον δε θύμωσε αλλά και προσευχήθηκε θερμά στον Κύριο να θεραπεύσει τον αδελφό του όπως και έγινε.

Αργότερα ο όσιος αποσύρθηκε στο Θαυμαστό Όρος σε ένα τόπο όπου υπήρχαν μόνο ξερόλιθοι και εκεί έζησε σκληρή ασκητική ζωή επί σαράντα πέντε ολόκληρα χρόνια ενώ κοιμήθηκε ειρηνικά και αξιώθηκε της αιωνίου μακαριότητας το 590, σε ηλικία ογδόντα πέντε ετών.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Όσιος Συμεών αξιώθηκε του χαρίσματος της προ οράσεως και της θεραπείας κάθε ασθένειας έτσι προανήγγειλε την κοίμηση του διδασκάλου του, την κοίμηση του Αρχιεπισκόπου Εφραίμ (545), τους σεισμούς της Αντιόχειας αλλά και Κωνσταντινουπόλεως (557) καθώς και άλλα πολλά, γεγονότα.

Θαυμαστόν Όρος, Μονή Αγίου Συμεών του Θαυμαστορείτη.

H βάση της κολώνας άσκησης του Όσιου Συμεών, 
του Θαυμαστορείτη
Πηγή

Η μονή του Αγίου Συμεών οικοδομήθηκε με κέντρο σύνθεσης το στύλο του αγίου Συμεών του Θαυμαστορείτη. 

 

Αυτός είχε ανεγερθεί πάνω σε λόφο ανάμεσα στην Αντιόχεια και τη Σελεύκεια, γνωστό ως Θαυμαστόν Όρος, με υψόμετρο 479 μέτρων, δεξιά της όχθης του Ορόντη και περίπου 18 χιλιόμετρα δυτικά της Αντιόχειας. 

Ακολούθησε ως πρότυπο το φημισμένο συγκρότημα του αγίου Συμεών Στυλίτη στο Καλάτ - Σιμάν, οι χώροι του οργανώθηκαν γύρω από ένα κεντρικό οκτάγωνο, το οποίο περιλαμβάνει βέβαια και το στύλο άσκησης του αγίου. 

Το μοναστήρι λειτούργησε τον 6ο αιώνα, καθώς και ανάμεσα στον 11ο και στο 13ο αιώνα και σήμερα σώζονται ακόμα τα ερείπια του ενώ αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα μοναστικά συγκροτήματα της βόρειας Συρίας. 

Προϊόν της ομιλητικής - παραινετικής δράσης του Οσίου Συμεών προς τους προσερχόμενους θαυμαστές του, είναι οι "Τριάκοντα Ομιλίαι" του που το περιεχόμενό τους είναι ασκητικό και ηθικό, με παραλήπτες τους ασκητές και επικεντρώνεται στην προβολή της εγκράτειας και της καταδίκης των παθών και άλλων. 

Τα ερείπια των κτιρίων και εκκλησιών που είχαν
χτιστεί γύρω από την κολώνα που ασκήτευσε
ο Όσιος Συμεών ο Θαυμαστορείτης.
Πηγή

Όλες ή οι περισσότερες ομιλίες του, προέρχονται από την περίοδο που ήταν νέος, από την ηλικία των έντεκα ετών έως τα είκοσι τέσσερά του χρόνια.

Επιστολές πρέπει να αντάλλασσε και με σημαίνοντα πρόσωπα, διασώζεται μία προς τον αυτοκράτορα Ιουστίνο Β, όπου του αναφέρεται στην ανάγκη τιμωρίας των Σαμαρειτών που είχαν εξεγερθεί την περίοδο εκείνη, προκαλώντας σφαγές χριστιανών και καταστροφές των ναών τους.

Η επιστολή αυτή αναγράφεται στα πρακτικά της Ζ΄Οικουμενικής Συνόδου, επίσης έχουν διασωθεί τρία τροπάρια για τον σεισμό και άλλα στα Μηναία ενώ τον βίο του συνέταξε ο μαθητής του και κατοπινός επίσκοπος Κύπρου Αρκάδιος καθώς και ο Νικηφόρος Ουρανός.

Η Μνήμη του τιμάται στις 24 Μαΐου.

ΤΕΜΑΧΙΟ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΑΓΙΑΣ ΑΓΑΘΗΣ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους.

Η Αγία Αγάθη είναι Προστάτης των παθήσεων του μαστού.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Αγία Μάρτυς Αγάθη.

 Ψηφιδωτό (Μωσαϊκό) μεταξύ των ετών 1030 - 1040

 στην Μονή Οσίου Λουκά, στο Στείρι Βοιωτίας

πηγή

Όσα γνωρίζουμε για την Αγία Αγάθη προέρχονται από δύο διηγήσεις του μαρτυρίου της, η πρώτη και αρχαιότερη είναι γραμμένη στα λατινικά από κάποιον ανώνυμο πιστό ενώ η δεύτερη, είναι ελληνική, μεταγενέστερη, επίσης από ανώνυμο συγγραφέα. 

Κατά τον 9ο αιώνα ο Μεθόδιος Α΄ πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης συνέταξε Εγκώμιον στην Αγία Αγάθη που στηρίζεται σε πληροφορίες που παρείχε το ελληνικό μαρτύριο της αγίας ενώ ανάμεσα στα έργα του Συμεών του Μεταφραστή συγκαταλέγεται και η Άθληση της Αγίας μάρτυρος του Χριστού Αγάθης παρθένου και αυτό αντλεί αρκετό υλικό από το ελληνικό μαρτύριο. Οι κατοπινές συλλογές των Μηνολογίων και Συναξαρίων στηρίζονται στο κείμενο του Συμεών του Μεταφραστή.

Η Αγία Αγάθη, καταγόταν από το Παλέρμο ή την Κατάνη της Σικελίας στην Ιταλία και έζησε κατά τον 3ο αιώνα όταν αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Δέκιος και έπαρχος της γενέτειράς της νήσου της Σικελίας, ο Κουϊντιανός ενώ την ίδια περίοδο στην Ρώμη, επίσκοποι ήταν οι ενάρετοι Φαβιανός (236 - 250) και Κορνήλιος (251 - 253).

Αγία Μάρτυς Αγάθη.

 Τοιχογραφία (Fresco) των ετών 1316 - 1318 στον 

Ναό Αγίου Γεωργίου στο Στάρο Ναγκορίτσινο στα Σκόπια

έργο των αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπά και Ευτύχιου

πηγή

Η οικογένειά της, πιθανότατα ο πατέρας της  λεγόταν Rao και η μητέρα της Apolla, διέθετε μία τεράστια περιουσία, η δε Αγία διακρινόταν για τη φυσική της ομορφιά αλλά και για το ήθος, τις αρετές της και τη μεγάλη της βαθιά χριστιανική πίστη.

Σε ηλικία δεκαπέντε ετών μένει ορφανή και μοναδική κληρονόμος της μεγάλης περιουσίας των γονέων της την οποία όμως διέθεσε σε φιλανθρωπικούς σκοπούς βοηθώντας όλους όσους συνανθρώπους της είχαν ανάγκη.

O Θεός όμως έκρινε ότι η Αγία Αγάθη έπρεπε να δοκιμαστεί ακόμη περισσότερο και ο έπαρχος Κιντιανός προσπάθησε χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα να την πείσει να τον παντρευτεί όμως η Αγία Αγάθη αρνήθηκε, δεν απαρνήθηκε την πίστη της και θέλησε να μαρτυρήσει για αυτήν. 

Υπέμενε με θαυμαστή καρτερικότητα όλα τα βασανιστήρια δοξολογώντας τον Θεό  και παρέδωσε το πνεύμα της στίς 5 Φεβρουαρίου του 251, μετά από φρικτά βασανιστήρια μεταξύ αυτών τις ξερίζωσαν με την πυράγρα (πυρωμένη σιδερένια τανάλια) τον ένα μαστό της (κατ’ άλλους βιογράφους και τους δύο) ενώ βρισκόταν στη φυλακή.

Άθληση Αγίας Μάρτυρος Αγάθης.  

Μικρογραφία στο Μηνολόγιο τού Βασίλειου Β ', το 985.  

Σήμερα βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη τού Βατικανού

πηγή

Η Αγία θεωρείται προστάτιδα του μαστού και ιάτειρα των μαστικών παθήσεων (καρκίνου, μαστίτιδας, τιτανώματος, ραγάδων κλπ) όπως και των γυναικών που δεν έχουν γάλα και δεν μπορούν να θηλάσουν τα νεογέννητα βρέφη τους.

Η πέτρινη σαρκοφάγος στην οποία ενταφιάστηκε το σκήνωμα της Αγίας σώζεται μέχρι τις ημέρες μας στην ίδια κρύπτη επάνω από την οποία ανεγέρθηκε ο Ιερός Ναός της «Santa Agata la Vetere». Το τίμιο λείψανο της Αγίας, άφθαρτο και ευωδιάζον, παρέμεινε στην κρύπτη μέχρι την άνοιξη του 1040, ενώ το 593 μόνο ένα μικρό του μέρος μεταφέρθηκε στην Ρώμη κατ’ εντολή του Πάπα Ρώμης, Αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου, στον Ιερό Ναό «Santa Agata dei Gotti». Από το ίδιο τεμάχιο, το 597 ο ίδιος Άγιος δώρισε ένα κομμάτι στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου στο Κάπρι ενώ άλλο τεμάχιο εστάλη στην Βασιλεύουσα κατά τα τέλη του 10^ου αιώνα επί βασιλείας των Αυτοκρατόρων Βασιλείου Β’ και του αδελφού του Κωνσταντίνου του Η’.

Το 1040 οι Σαρακηνοί εκστράτευσαν εναντίον της Σικελίας με τους Βυζαντινούς να σπεύδουν να βοηθήσουν τους Σικελιώτες και στις μάχες αυτές διέπρεψε ο στρατηγός Γεώργιος Μανιάκης που όμως ήρθε σε σύγκρουση με τον αρχηγό του στόλου Στέφανο, συγγενή του Αυτοκράτορα Ιωάννου Β’ του Κομνηνού. 

Άθληση Αγίας Μάρτυρος Αγάθης.  

Μικρογραφία στην Κωνσταντινούπολη τού 11ου αιώνα.  

Σήμερα βρίσκεται στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο της 

Ρωσίας στη Μόσχα

πηγή

Ο Μανιάκης έχασε την βασιλική εύνοια, κλήθηκε στην Πόλη να απολογηθεί και για να ανακτήσει την εύνοια του αυτοκράτορα μετέφερε στην Βασιλεύουσα δύο θησαυρούς της περιφέρειας, τα άφθαρτα σκηνώματα των Αγίων Μεγαλομαρτύρων Αγάθης της Κατάνης και Λουκίας των Συρακουσών.

Έτσι το λείψανο της Αγίας αποθησαυρίστηκε στον ομώνυμο Ναό της στο Τρίκογχο μέχρι το καλοκαίρι του 1126 όταν ο Γάλλος αξιωματικός της αυτοκρατορικής φρουράς Gisliberto μαζί με τον Καλαβρό φίλο του Goselmo έκλεψαν το λείψανο της Αγίας κατόπιν εντολής που έλαβε από την Αγία καθ’ ύπνους ο πρώτος και του ζητούσε να επιστρέψει το λείψανο στην Κατάνη. Ταξίδευσαν μέσω της Σμύρνης, Κορίνθου, Τάραντα και στάθμευσαν στην επαρχία του Lecce, στην πόλη Galatina, όπου δώρισαν τον ένα μαστό της Αγίας στον ναό της Αγίας Αικατερίνης, που φυλάσσεται μέχρι σήμερα και στην συνέχεια έφθασαν στην Μεσσίνα απ’ όπου ειδοποίησαν τον Επίσκοπο της Κατάνης Maurizio να υποδεχθεί το άγιο λείψανο. 

Ο περίτεχνος Καθεδρικός ναός Αγίας Αγάθης
στην Κατάνια τής Σικελίας.

Στις 17 Αυγούστου του 1126 ο Επίσκοπος Maurizio ξεκίνησε πομπή με κλήρο και τον λαό ανυπόδητος για να υποδεχθούν την Αγία περπατώντας προς το Acicastello και ταυτόχρονα άλλη πομπή από το Acicastello με επικεφαλής δύο μοναχούς του Επισκόπου και πλήθος λαού, ξεκινούσαν με κατεύθυνση την Κατάνη, με τις δύο πομπές να συναντήθηκαν στο ψαροχώρι Ognina και ψάλλοντας συνέχισαν ως τον Καθεδρικό Ναό της Κατάνης όπου εναπόθεσαν το λείψανο.

Μετά την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους το 1204, ο Βενετός Δόγης Enrico Dandolo δώρισε στους κατοίκους της Κατάνης το τεμάχιο που είχε απομείνει στην Βασιλεύουσα μετά την κλοπή.

Το 1376 κατασκευάστηκε από τον περίφημο τεχνίτη Giovanni di Bartolo στην Avignone μια προτομή - λειψανοθήκη για την Κάρα και την γνάθο της Αγίας που αυτή η λειψανοθήκη αποτελεί τον μεγαλύτερο θησαυρό του Καθεδρικού Ναού της Κατάνης στην Ιταλία ενώ τα υπόλοιπα λείψανα της Αγίας Αγάθης που σώζονται στην Κατάνη είναι οι δύο αντιβραχίονες με τις παλάμες, οι δύο μηροί, οι δύο κνήμες με τα πέλματα, ο ένας μαστός και το θαυματουργό πέπλο της Αγίας. 

Λείψανα της Αγίας φυλάσσονται στις Μονές της Ελλάδος: Αγίου Παύλου Αγίου Όρους (τεμάχιο τιμίας κάρας), Διονυσίου και Ξενοφώντος Αγίου Όρους, Κεχροβουνίου Τήνου, Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χριστού Λουκούς στο Άστρος Κυνουρίας, Παναγίας Προυσού Ευρυτανίας, Αγίας Αικατερίνης Αιγίνης στον τρισυπόστατο νέο Ναό Αγίων Αικατερίνης, Αγάθης και Τιμίου Προδρόμου και Παναγίας Κορωνιωτίσσης - Δακρυρροούσης στο Ληξούρι Κεφαλληνίας στο Παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής όπου σώζεται και θαυματουργή παλαιά εικόνα της Αγίας.

Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη της στις 5 Φεβρουαρίου.