Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Λόφου, Κιλκίς.

Βρίσκεται δίπλα στην πόλη του Κιλκίς, στην περιοχή του Λόφου.

Άποψη της εισόδου της Μονής

Όπως μαρτυρείται μέσα από τις ιστορικές παραδόσεις του Κιλκίς στον ιερό χώρο του Αγίου Γεωργίου Λόφου Κιλκίς ιδρύεται το 1856 από τους χριστιανούς κατοίκους της περιοχής, μετά από αίτημα τους στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και την έκδοση σχετικού φιρμανιού από την Υψηλή Πύλη. 

Η παράδοση αναφέρει ότι οι Χριστιανοί, για να προλάβουν τις ημερομηνίες που όριζε το φιρμάνι, προσέφεραν πλην του οβολού και την προσωπική τους εργασία. 

Η ολοκλήρωση του ναού έπρεπε να πραγματοποιηθεί σε ένα χρόνο, γιαυτό το χριστιανικό κομβόι στηνόταν στο στενό μονοπάτι, από τα ριζά του λόφου μέχρι την κορυφή του και μετέφερε, από χέρι σε χέρι, ο ένας στον άλλο, τα οικοδομικά υλικά.

Άποψη του Καθολικού
πηγή

Οι μάστοροι  Ηπειρώτες, ήταν γνωστοί  στους Κιλκισιώτες χριστιανούς και από τη σοβαρή και επιμελημένη δουλειά που έκαναν, λίγα χρόνια νωρίτερα, χτίζοντας τον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Γιάννες (Μεταλλικού).

Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν έγκαιρα, χωρίς καμπαναριό, επειδή δεν το επέτρεπε ο Οθωμανός κατακτητής αφού έπρεπε οι Χριστιανικοί Ναοί να μη φαίνονται, μόνο ο μιναρές του τζαμιού έπρεπε να προβάλει στον ορίζοντα, να αναδεικνύει και να επιβάλει   τη Μωαμεθανική πίστη. 

Όμως η Υψηλή Πύλη δεν υπολόγισε το ύψος των 358 μέτρων του λόφου, έτσι ο Άγιος Γεώργιος έγινε σύμβολο των χριστιανών, ορατός από όλα τα σημεία του ορίζοντα, από απόσταση τριάντα και πλέον χιλιομέτρων.

Η είσοδος του Καθολικού
πηγή

Έκτοτε οι μαρτυρίες επανεμφανίζονται γύρω στο 1950 όπου ο τότε Ιεροκήρυκας Αρχιμανδρίτης Χαρίτων Συμεωνίδης ανήγειρε 40 - 50 μέτρα από τον Ιερό Ναό 2 οικήματα στα οποία παρέμεναν κατά καιρούς οι Ιερομόναχοι οι οποίοι εξυπηρετούσαν τις λατρευτικές ανάγκες της Μονής. 

Το 1976 γίνεται δεύτερη επανίδρυση της Ιεράς Μονής με τις ενέργειες του Μακαριστού Μητροπολίτου Αμβροσίου η οποία επιβεβαιώνεται από πράξη του 1992 υπό του Μακαριστού Κυρού Αποστόλου.

Ο Ναός είναι χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής των ναών του 19ου αιώνα, μεταβυζαντινή τρίκλιτη,  ξυλόστεγη βασιλική,  χωρίς τρούλο, με δύο εσωτερικά σκαλοπάτια στη δυτική είσοδο, ένα σκαλοπάτι στην νότια είσοδο και το Ιερό περίπου ένα μέτρο μέσα στο σκαμμένο βράχο. 

Άποψη της εισόδου στο Καθολικό
πηγή

Η στέγη στο Καθολικό, είναι δίριχτη με τριγωνική απόληξη  στα άκρα, ανατολικά καθώς όμως και δυτικά.

 

Με αυτό τον τρόπο, η στέγη γίνεται στην ουσία τετράριχτη και παρά την σπουδαία απλότητά της, σε συνδυασμό με τη χαμηλότερη στέγη του υπόστεγου - στοάς, προσφέρει μία εξαιρετική οπτική αρτιότητα.

Το Καθολικό έχει μήκος 30 και πλάτος 18 περίπου μέτρα ενώ οι πέτρινοι τοίχοι του έχουν πλάτος ενός μέτρου περίπου. και  εντός του Ναού υπάρχει ένα εξαιρετικής και απαράμιλλης τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο με χαρακτηριστικές εικόνες σπουδαίας τέχνης του 19ου αιώνος. 

Το υπέρθυρο στην είσοδο του Καθολικού
πηγή

Αξιόλογος επίσης είναι και ο εικονογραφημένος Άμβωνας του Ναού καθώς όμως και ο περίτεχνος και σπουδαίος παλαιός, Δεσποτικός θρόνος της ίδιας εποχής και της ίδιας τεχνοτροπίας.

Ο βραχώδης λόφος ο οποίος δεσπόζει της ευρύτερης περιοχής, αποτελεί ένα εξαιρετικό και φυσικό οχυρωματικό έργο της ίδιας της φύσης, είναι κυκλοτερής, απότομος, υψηλός και κυρίως ελεγχόμενος από όλες τις πλευρές του. 

Επί πλέον από την κορυφή του ελέγχεται μια τεράστια περιοχή που αρχίζει από την ανατολική πεδιάδα του Αξιού μέχρι τις δυτικές παρυφές των Κρουσίων και από τα βόρεια υψώματα του Δυσώρου μέχρι τις προεκτάσεις του όρους Κισσού, που καταλήγουν στις όχθες του Γαλλικού ποταμού. 

 

Πανοραμική άποψη του Λόφου του Κιλκίς
πηγή

Η ισχυρή αυτή τοποθεσία πέρα από τα θετικά στοιχεία που συγκεντρώνει για την κατοίκηση της, έχει ωστόσο και το αρνητικό της κραυγαλέας παρουσίας της μέσα στην ήπια κυματοειδή πεδιάδα, όπου κυριαρχεί. 

Η ενδεχόμενη κατοίκηση του Λόφου του Κιλκίς στη διάρκεια των αρχαϊκών χρόνων, εμπεριέχεται μέσα σε ένα ιστορικό αλλεπάλληλων καταστροφών του ενώ η κατοίκηση μιας τέτοιας τοποθεσίας απαιτεί δύο τουλάχιστον στοιχεία. 

Την ύπαρξη πόσιμου ύδατος και την φυσική οχύρωση του οικισμού, στοιχεία που τα έχει αφού υπήρχανε πηγαία ύδατα, όπως μαρτυρούν οι ιστορικές μαρτυρίες, και σε αυτόν τον πέτρινο λόφο αλλά και γενικότερα στην εγγύτερη περιοχή. (σχετικά: Γιώργου Εχέδωρου: Μακεδονία, ιστορία του Κιλκίς, έκδοση 2007). 

 

Άποψη της εισόδου στο Καθολικό
πηγή

Τα αρχαιολογικά ευρήματα που σχετίζονται με το λόφο του Κιλκίς αν και δεν είναι πολλά εντούτοις μαρτυρούν την κατοίκηση της περιοχής στη διάρκεια της αρχαιότητας, εξάλλου αφού έχουν βρεθεί αντικείμενα της αρχαϊκής περιόδου. 

Ο χώρος, πάντως, δεν ενδείκνυται για "φύλαξη" από τη φύση, αρχαίων αντικείμενων λόγω της βραχώδους και απότομης κατανομής του.

Η ύπαρξη πόλεων στην περιοχή του Κιλκίς και όχι επί του Λόφου, μας προβληματίζει αλλά συγχρόνως μας δίδει προεκτάσεις για να αντιληφθούμε την οικιστική παρουσία του στον εγγύτερο γεωγραφικό χώρο. Η θεμελίωση του ναού του Αγίου Γεωργίου είναι δεδομένη σε παλαιότερα υπολείμματα ναού και σε αυτό συνηγορούν τόσο τα λιθοδομικά στοιχεία του όσο και τα ιστορικά δεδομένα.

Ο Παντοκράτορας στον τρούλο της Μονής
πηγή

Εκτενή ανάλυση για τη λατρευτική παρουσία του Λόφου κατά τη διάρκεια των Μέσων Χρόνων αλλά και των υστεροβυζαντινών γίνεται στο αναγραφόμενο βιβλίο του γράφοντος.

Πέρα από την καταστροφή του Κιλκίς στην τρίτη δεκαετία του 19 ου αιώνα από τους Οθωμανούς έχουμε τη μαρτυρία του οδοιπόρου Σχινά, στα 1884, που μας πληροφορεί πως στο λόφο του Κιλκίς υπάρχει "μοναστήρι ελληνικό". 

Ήταν το ορθόδοξο μετερίζι της πόλης Κιλκίς που τότε, όλος ο οικισμός, δεν αριθμούσε πάνω από οκτακόσιους κατοίκους. Η ύπαρξη του ορθόδοξου στοιχείου, των πατριαρχικών της εποχής, είναι ένα αναμφισβήτητο γεγονός. Οι πατριαρχικοί, δηλαδή οι ορθόδοξοι Έλληνες, κατείχαν τότε, την εκκλησία της Παναγίας της πόλης Κιλκίς και πιο πάνω, στο λόφο, το ναό του αγίου Γεωργίου.

Λεπτομέρεια του τέμπλου 
πηγή

Λεπτομέρεια του τέμπλου 
πηγή

Άποψη του τέμπλου
πηγή

Εκείνη την περίοδο με την ανοχή των Οθωμανών επεκτάθηκε και η δραστηριότητα των ουνιτών.

Αυτών δηλαδή που πίστευαν στην ένωση των εκκλησιών και πρέσβευαν ως μοναδικό πνευματικό ηγέτη τους τον Πάπα. 

Οι ουνίτες που κάνουν την παρουσία τους στο Κιλκίς από τη δεκαετία του 1860, έχουν ως στόχο να διασπάσουν το χριστιανικό στοιχείο της περιοχής και να στρέψουν ένα μεγάλο μέρος του προς την καθολική εκκλησία, χωρίς να χαθεί το πατροπαράδοτο ορθόδοξο διαδικαστικό στοιχείο. Αυτό συνέφερε την επικρατούσα οθωμανική εξουσιαστική μηχανή γιατί έσπαγε την χριστιανική ενότητα σε τμήματα και την καθιστούσε, έτσι, αδύναμη.

Άποψη του τέμπλου
πηγή

Περίπου το 1887 έχουμε την καταστροφή από τους ουνίτες της Ιεράς Μονής της Παναγίας στην περιοχή του Γερακαριού, την καταστροφή του ναού της Παναγίας μέσα στην πόλη του Κιλκίς καθώς βεβαίως και την βαθμηδόν κατάληψη του Ιερού ναού του αγίου Γεωργίου τον λόφο του Κιλκίς. 

Κατόπιν όταν ενδυναμώθηκε και το βουλγαρικό στοιχείο στην ευρύτερη περιοχή, εξέλιπε τελείως η ορθόδοξη κοινότητα και παράλληλα, αυξήθηκε η ουνιτική. 

Γνωστή ακόμη είναι στην πόλη του Κιλκίς και η παρουσία των καθολικών με τη μονή των καλογριών καθώς επίσης και ενός καθολικού ορφανοτροφείου τα οποία, δημιουργήθηκαν φυσικά με τις ευλογίες και την ανοχή των Οθωμανών.

Άποψη του εσωτερικού του Καθολικού
πηγή

Στις αρχές του 20ου αιώνα έχουμε την εξολόθρευση του ορθόδοξου στοιχείου με μεθόδους απειλών και φόνων. 

Στην περίοδο αυτή συναντούμε δημοσιεύματα στον ελληνικό τύπο που ασχολείται με τα εκκλησιαστικά γεγονότα της πόλης Κιλκίς από όπου διαπιστώνουμε τη ρευστότητα που υπήρχε.

Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας "Εμπρός" της 21ης Μαρτίου του 1900: «Εις το περίφημο αυτό Κιλκίσιον 42 οικογένειαι υπέβαλον αιτήσεις προς τον Επίσκοπον Πολυανής κ. Παρθένιον, δι’ ων δηλούσι την απόφασίν των να επανέλθωσιν εις την Ορθοδοξίαν, προσκαλούσι δε την Α. Πανιερότητα εις την πόλιν των». 

Άποψη του εσωτερικού του ναού
πηγή

Πληροφορούμαστε μάλιστα πως ο Παρθένιος ήρθε στο Κιλκίς, όπου διέμεινε τέσσερις ημέρες για να διοργανώσει πάλι την ορθόδοξη κοινότητα.

Ότι όμως ήταν ορθόδοξο, αν δεν το είχαν καταλάβει οι Βούλγαροι σχισματικοί, το ξεθεμελίωσαν και το κατέλαβαν οι ουνίτες, όπως και το ναό του αγίου Γεωργίου του Λόφου Κιλκίς. 

Στα 1915 μετά την απελευθέρωση των εδαφών της Μακεδονίας από τον ελληνικό στρατό στα 1912 - 13, οι Βούλγαροι σχισματικοί εγκατέλειψαν τις περιοχές που βρίσκονταν υπό ελληνικής κυριαρχίας, οι ουνίτες όμως επέμεναν στην παραμονή τους θεωρώντας μάλιστα κεκτημένα δικαιώματα όσα άρπαξαν τις περασμένες δεκαετίες στην περιοχή. 

Άποψη του εσωτερικού του ναού
πηγή

Θεωρούσαν μάλιστα και το ναό του Αγίου Γεωργίου του Λόφου Κιλκίς, ως ιδιοκτησία τους, ως περιουσιακό τους στοιχείο.

Με τα μεγάλα γεγονότα του 1915, όπου συζητιόταν από τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, η παραχώρηση γεωγραφικών εκτάσεων στη Βουλγαρία, οι νέοι κάτοικοι της πόλης Κιλκίς που τότε ήταν οι Στρωμνιτσιώτες, οι Ακαλανιώτες και λίγοι Βιζυηνοί, αντέδρασαν στις φημολογίες αυτές. 

Κατέλαβαν το ναό του Αγίου Γεωργίου του Λόφου, απαιτώντας την κυριαρχία του από τους Ουνίτες με τα επεισόδια τότε να ήταν πολύ σοβαρά. Για να αποδείξουν την ψεύτικη βουλγαρική υπόσταση της πόλης, δεν δίστασαν να κατεβάσουν τα εικονίσματα του Αγίου Γεωργίου, έξυσαν την κυριλλική γραφή και φάνηκε από κάτω η πρωτότυπη ελληνική γραφή τους. 

Αποδείχθηκε έτσι η μεγάλη ιστορική απάτη. 

Μάλιστα, οι αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής έγραψαν για τα επεισόδια αυτά του Κιλκίς. Σε σχόλιο της εφημερίδας "Εμπρός", αμέσως μετά τα γεγονότα, τονίζεται η κατάληψη του "καθολικού ναού" του Αγίου Γεωργίου από το ελληνικό στοιχείο και επισημαίνεται η οργή των κατοίκων στα σχέδια των Μεγάλων Δυνάμεων.

Η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Λόφου λειτουργεί  τα τελευταία χρόνια, με ενέργειες του Μητροπολίτου Εμμανουήλ. Η αδελφότητα αριθμεί 12 εγγεγραμένους ιερομονάχους και στη μονή φυλάσσονται τεμάχια ιερών λειψάνων του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, του Τιμίου Προδρόμου και του Οσίου Γεωργίου Καρσλίδη.

Η μονή πανηγυρίζει: στις 23 Απριλίου μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, 3 Νοεμβρίου ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Γεωργίου, 4 Νοεμβρίου μνήμη του Αγίου Γεωργίου του Καρσλίδη και 21 Νοεμβρίου στα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Τηλέφωνο Μονής: (+30) 23410 22740.