Ιερά Μονή Παλιουρής Ζίτσας, Ηπειρος.

πηγή

Βρίσκεται στην Τοπική Κοινότητα Παλιουρής του Δήμου Ζίτσας Ιωαννίνων, προς τη βόρεια πλευρά του λόφου, είναι αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου και οφείλει την ονομασία της στο φυτό παλιούρι, το οποίο υπήρχε παντού στη γύρω περιοχή.

Άποψη της Μονής
πηγή

Σύμφωνα με την παράδοση η Μονή της Παλιουρής κτίστηκε κατά το 1688 με 1690 από τον Παπαναστάσιο Αλεξίου με καταγωγή από την περιοχή της Ζίτσας. 

Στην ίδια ακριβώς θέση, όμως, παλαιότερα υπήρχε κάποιος χριστιανικός ναός που είχε ιδρύσει κατά το 1373 ο Θωμάς Πρελιούμποβιτς, ένας Σέρβος δεσπότης των Ιωαννίνων, που όμως κατά τον 17ο αιώνα ήταν ήδη ερειπωμένος. 

Η μονή απέκτησε σημαντικό πλούτο και αρκετά μεγάλη κτηματική περιουσία ενώ σύμφωνα με την παράδοση φιλοξενούσε και ένα σημαντικό κρυφό σχολείο για την ευρύτερη περιοχή της Ζίτσας.

Άποψη της Μονής
πηγή

Άποψη της Μονής
πηγή

Άποψη της Μονής
πηγή

Η μονή Καταστράφηκε από τον Αλή Πασά το 1782 και ανοικοδομήθηκε το 1784 με έξοδα κάποιας Αγγελικής από την Ζίτσα, ενώ το 1796 ανακαινίσθηκε εκ νέου. 

Καταστράφηκε και πάλι το 1820 από οθωμανικά στρατεύματα και τότε οι μοναχοί της υποχρεώθηκαν να την εγκαταλείψουν αλλά το 1825 λειτούργησε και πάλι, με ένα ειδικό διάταγμα του τότε διοικητή των Ιωαννίνων, Μεχμέτ Ρεσίτ πασά Κιουταχή.

Το συγκρότημα της Μονής περιβάλλεται από ψηλό περίβολο που σχηματίζει ορθογώνια αυλή με δέντρα, στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το καθολικό, περιτριγυρισμένο από κελλιά αλλά και βοηθητικούς χώρους.

Άποψη του τέμπλου της Μονής
πηγή

Άποψη της Μονής
πηγή

Το Καθολικό της Μονής ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο και η στέγη του είναι θολωτή, με δώδεκα ισομεγέθεις θόλους διαταγμένους σε τρεις σειρές, που στηρίζονται σε δύο κιονοστοιχίες με τρεις κίονες η καθεμία. 

Το εσωτερικό του είναι πλούσια διακοσμημένο με αγιογραφίες του 1833, έργα λαϊκής τεχνοτροπίας που υπογράφουν οι γνωστοί ζωγράφοι από τα Ιωάννινα Θεοδόσιος και ο γιος του Κωνσταντίνος.

Η δυτική πλευρά, που κατέρρευσε το 1816 και ανοικοδομήθηκε, δεν είναι αγιογραφημένη, ενώ η παράσταση του Χριστού στη βόρεια πλευρά είναι έργο του ζωγράφου Διονύσιου Ζούκη από τους Καλαρρύτες. 

Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής
πηγή

Στο εσωτερικό του ναού διατηρείται το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και φορητές εικόνες του 1678, έργο του περίφημου Εμμανουήλ Τζάνε.

Το μοναστήρι διέθετε μεγάλη περιουσία που προερχόταν τόσο από δωρεές και αγορές όσο και από χωράφια ποτιστικά και ξερικά καθώς και από αμπέλια, λειβάδια και ζώα μικρά και μεγάλα που κατείχε. Το μεγαλύτερο μέρος της κτηματικής περιουσίας της μονής απαλλοτριώθηκε το 1923 με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας.

Η Μονή βρίσκετε στο 30ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Ιωαννίνων – Ηγουμενίτσας και η πρόσβαση στο μοναστήρι είναι εύκολη, αφού ο δρόμος που οδηγεί σε αυτό είναι ασφαλτοστρωμένος σε όλο το μήκος του περίπου 400 μέτρα.

Η μονή είναι ανδρική με ηγούμενο τον αρχιμανδρίτη Αθανάσιο Σουσόπουλο και πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου.

Τηλέφωνο Μονής : (+30) 26580 61464