Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑ ΜΕΡΚΟΥΡΙΟΥ.

πηγή

Φυλάσσεται στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπεδίου, στο Αγιο Όρος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Τοιχογραφία του Αγίου Μερκουρίου,  18ος αιώνας
Καθολικό Ιεράς Μονής Παναγίας Φανερωμένης Σαλαμίνος.

Η τιμία κάρα του Αγίου Μερκουρίου φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους μέσα σε ένα περίτεχνο κιβώτιο - λειψανοθήκη οκταγωνικού σχήματος που χρονολογείται το 1813, ενώ ιερά λείψανα του Αγίου φυλάσσονται και στην Ιερά Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους.

Ο Άγιος Μερκούριος έζησε στα μέσα του 3ου αιώνα και επί των ημερών των ασεβών αυτοκρατόρων Δεκίου (249 - 251), Τρεβονιανού Γάλλου (251 - 253) και Βαλεριανού (253 - 259).

Καταγόταν από την Ανατολή και ο σκυθικής καταγωγής πατέρας του Γορδιανός, ήτανε χριστιανός για αυτό και ο Μερκούριος είχε ανατραφεί χριστιανικά.

Όταν απεβίωσε ο πατέρας του, κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό και μάλιστα υπηρέτησε στο στράτευμα των Μαρκησίων όπου διακρίθηκε για το ανδρείο του φρόνημα και απέσπασε τον θαυμασμό και την εκτίμηση των ανωτέρων του, το γεγονός αυτό παρακίνησε τον αυτοκράτορα στο να τον αποστείλει με το στράτευμά του για να πολεμήσει εναντίον των βαρβάρων.

Ο Άγιος Μερκούριος εξετάζει  ένα βέλος, 16^oς αιώνας.
Τοιχογραφία από τον Άγιο Ανδρέα στις Βολίμες.
Σήμερα βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο Ζακύνθου.
πηγή

Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής αποστολής παρουσιάσθηκε στον Μερκούριο Άγγελος Κυρίου κρατώντας στο δεξί του χέρι ξίφος και του είπε ότι στάλθηκε από τον Θεό για να τον ενισχύσει στον αγώνα του εναντίον των βαρβάρων, του αποκάλυψε ότι θα νικήσει τους εχθρούς με τη βοήθεια του Θεού και αργότερα θα μαρτυρήσει για το όνομα του Χριστού.

Ο Μερκούριος κατατρόπωσε τους βαρβάρους και μάλιστα κατά τη διάρκεια της συμπλοκής φόνευσε και τον στρατηγό των βαρβάρων, τον Ρήγα.

Η νίκη αυτή εντυπωσίασε τον αυτοκράτορα και ανακήρυξε τον Μερκούριο αρχιστράτηγο, ενώ του πρόσφερε και μεγάλες τιμές, διακρίσεις σε σημείο που ξέχασε τον Κύριο και απομακρύνθηκε από τον χριστιανισμό.

Αγγελος Κυρίου όμως εμφανίστηκε και πάλι στον ύπνο του και του θύμισε ότι ξεστράτησε από τις χριστιανικές διδαχές, αυτό τον ταρακούνησε πολύ και αποφάσισε να επανέλθει στο δρόμο του Θεού.

Άρχισε σιγά - σιγά να απομακρύνεται από το περιβάλλον του αυτοκράτορα, με διάφορες προφάσεις και δεν πήγε ούτε στο συμβούλιο που συνεκλήθη ούτε στον ειδωλολατρικό ναό της Αρτέμιδος για να προσφέρει θυσία στους προγονικούς θεούς. Η αλλαγή αυτή στη συμπεριφορά του έγινε όμως η αφορμή να διαβληθεί στον αυτοκράτορα από άνθρωπο, ο οποίος εποφθαλμιούσε το αξίωμα του αρχιστρατήγου. Ο άνθρωπος αυτός παρουσιάσθηκε στον αυτοκράτορα και τον ενημέρωσε για την περιφρόνηση που επιδεικνύει ο Μερκούριος στους πατρώους θεούς, αλλά και για την πίστη του στον Ιησού Χριστό.

Ο Άγιος Μερκούριος.
Τοιχογραφία του Μανουήλ Πανσέληνου.
Πρωτάτον, Άγιον Όρος.

Ο Μερκούριος κλήθηκε από τον αυτοκράτορα, και ομολόγησε με παρρησία την πίστη του στον Ιησού Χριστό.

Η σθεναρή ομολογία του Αγίου εξόργισε τον αυτοκράτορα, ο οποίος έδωσε την εντολή να τον φυλακίσουν, ελπίζοντας στη μεταμέλειά του. Το επόμενο πρωί ο Μερκούριος οδηγήθηκε ενώπιον του αυτοκράτορα και πάλι, ο οποίος προσπάθησε με κολακείες να τον μεταπείσει να αρνηθεί τη χριστιανική του πίστη κάτι που δεν έκανε και ο αυτοκράτορας διέταξε να υποβληθεί σε φρικτά βασανιστήρια. Ο Μερκούριος του απάντησε να πράξει ότι θέλει, διότι δεν πρόκειται να αλλάξει γνώμη και να προσφέρει τιμές στους ψεύτικους θεούς. Αμέσως ο αιμοβόρος αυτοκράτορας έδωσε εντολή να τον δέσουν με τέσσερα σχοινιά σε τέσσερις πασσάλους και από κάτω άλλοι να του κόβουν με μαχαίρια τις σάρκες του και άλλοι να του κατακαίουν το σώμα του, ώστε να έχει αφόρητους πόνους.

Στη συνέχεια κλείστηκε σε σκοτεινή φυλακή και μάλιστα οι δήμιοι τον πήραν στα χέρια τους και τον άφησαν κάτω ακίνητο, αφού δεν μπορούσε να περπατήσει καθόλου. Στη φυλακή ο Μερκούριος δέχθηκε για τρίτη φορά την επίσκεψη του Αγγέλου, ο οποίος του θεράπευσε τις πληγές και τον ενθάρρυνε λέγοντάς του: «Χαίροις γενναῖε στρατιῶτα καὶ ἀθλητά τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ ἀήττητε». Μόλις ξύπνησε, είχε αποκατασταθεί πλήρως η υγεία του και ευχαρίστησε αμέσως το όνομα του Παντοδυνάμου Κυρίου.

Η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Μερκουρίου στον Ναό
του Αγίου Μερκουρίου Ιστρίου Ρόδου.
πηγή

Όταν όμως ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε τη θεραπεία του Μερκουρίου, εξεπλάγη και διέταξε να τον φέρουν μπροστά του και βλέποντας με έκπληξη ότι οι πληγές του σώματός του είχαν εξαφανισθεί και θεραπευτεί, ρώτησε τον Μερκούριο ποιος γιατρός ή μάγος τον επισκέφθηκε και τον θεράπευσε. Ο Άγιος του απάντησε ότι ο ίδιος ο Χριστός με την παντοδυναμία Του τον θεράπευσε.

Η ομολογία αυτή του μάρτυρος εξόργισε ακόμη περισσότερο τον αυτοκράτορα, ο οποίος έδωσε την εντολή να υποβληθεί ο Μερκούριος σε φρικτότατα βασανιστήρια και αμέσως άρχισε ο ανελέητος βασανισμός του με διαμελισμό των μελών του σώματός του, το οποίο κατατρυπούσαν με αιχμηρά σίδερα, ενώ άλλοι τον έδερναν στο πρόσωπο.

Η καρτερία και η αντοχή που επέδειξε ο Μερκούριος εξαγρίωσαν ακόμη περισσότερο τον αυτοκράτορα που πρόσταξε να κρεμάσουν τον μάρτυρα κατωκέφαλα και να δέσουν βαριά πέτρα στον τράχηλό του, ώστε να του προξενήσουν αφόρητο πόνο. Αλλά και πάλι με τη χάρη και τη βοήθεια του Κυρίου ο Άγιος υπέμεινε την τρομερή δοκιμασία, γεγονός που εξόργισε τον αυτοκράτορα, ο οποίος διέταξε να λύσουν την πέτρα από τον τράχηλό του και να τον ραβδίσουν ανελέητα με βούρδουλα. Βλέποντας όμως ο μανιακός τύραννος την υπομονή, τη γενναιότητα και το άκαμπτο αγωνιστικό φρόνημα του μάρτυρος, έδωσε την εντολή να τον οδηγήσουν στην Καισάρεια της Καππαδοκίας για να τον αποκεφαλίσουν.

Φτάνοντας στον τόπο της θανατικής καταδίκης προσευχήθηκε για τη συγχώρηση των βασανιστών του και ευχήθηκε γι’ αυτούς που θα εορτάζουν τη μνήμη του, να απολαύσουν ουράνια αγαθά από τον Κύριο, στη συνέχεια έκλινε την τιμία κεφαλή του και οι δήμιοι τον αποκεφάλισαν.

Η μνήμη του Αγίου τιμάται από την εκκλησία μας στις 25 Νοεμβρίου.