Δευτέρα 27 Μαΐου 2019

Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής, Αλιστράτη Σερρών.



Είναι από τα παλαιότερα Μοναστήρια της Μακεδονίας, βρίσκεται στο Νομό Σερρών 2 χιλιόμετρα δυτικά από την Αλιστράτη, σε ένα τοπίο πλούσιο σε βλάστηση και νερά. 




Η είσοδος στην Μονή, που βρίσκεται μέσα σε ένα τοπίο
πλούσιο σε βλάστηση και νερά.
 
Στον παλιό οικισμό της Κρυοπηγής, νοτιοδυτικά του Δήμου Αλιστράτης ανάμεσα στους πρόλοφους του Μενοίκιου όρους και στα πανύψηλα δέντρα προβάλλει η μονή της Αγίας Κυριακής. 

Σύμφωνα με αφηγήσεις παλιότερων κατοίκων της περιοχής, πρέπει να έχει χτιστεί κατά τις αρχές του 20ου αιώνα. 

Σύμφωνα όμως με πληροφορίες υπάρχει έγγραφο βάσει του οποίου μετά την άλωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το Μοναστήρι έγινε έδρα και κατοικία του Τούρκου μπέη (τοπάρχη - διοικητή), η διοικητική εξουσία του οποίου επεκτεινόταν ως το Κάτω Νευροκόπι με τελευταίο τοπάρχης - διοικητής να ήταν τοποθετημένος το 1855. 

Άποψη του Καθολικού της Μονής
Οι μαρτυρίες αυτές φανερώνουν ότι και πριν το 1453 υπήρχε μία εκκλησία της Αγίας Κυριακής, αλλά πιθανόν από άγνωστα γεωλογικά φαινόμενα ή ακόμα από καταστροφές των διαφόρων επιδρομέων, να έχει εξαφανιστεί. 

Στο Μοναστήρι τότε υπηρετούσε ως κηπουρός ο Κυριαζής καταγόμενος από την Κρυοπηγή της Αλιστράτης. 

Σύμφωνα με τις αφηγήσεις του Αθ. Π. Πετρίδη λέγεται ότι ο Κυριαζής, οραματίστηκε την Αγία Κυριακή που τον προέτρεψε να πάει στη Μητρόπολη της Αλιστράτης, να ενημερώσει το Μητροπολίτη και να προχωρήσουν στην ανασκαφή, σε σημείο που του υπέδειξε, για να βγάλουν την εικόνα της και τα ιερά κειμήλια, αλλά ο Κυριαζής αδιαφόρησε. 

Άποψη του Καθολικού της Μονής
Μετά από λίγες μέρες οραματίστηκε ξανά την αγία Κυριακή που τον ρώτησε γιατί δεν προχώρησαν ακόμη στην ανασκαφή και τότε ενημέρωσε το Μητροπολίτη και αμέσως μετά άρχισαν οι ανασκαφές στο σημείο ακριβώς που του υπέδειξε η Αγία, όπου βρήκαν την εικόνα ανέπαφη καθώς και πάρα πολλά εκκλησιαστικά κειμήλια τα οποία μαζί με την εικόνα με μια πανηγυρική τελετή - λιτάνευση το 1855, μεταφέρθηκαν στο παρακείμενο Μοναστήρι της αγίας Κυριακής. 

Σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες αρχικά η Μονή είχε περιμετρικά πανύψηλους τοίχους για την προστασία της και έμοιαζε με απόρθητο φρούριο, στο εσωτερικό είχε διώροφους κοιτώνες και πολλούς μοναχούς ενώ το Καθολικό είχε τρεις τρούλους.

Στο πέρασμα των χρόνων λόγω γεωλογικών φαινομένων η εκκλησία υπέστη σοβαρές ζημιές που δεν ήταν δυνατόν να επιδιορθωθούν και έτσι κατεδαφίστηκε για να χτιστεί στη θέση της μια νέα από τον μηχανικό Κωνσταντίνο Μαλαγάνη.

Το Αγίασμα της Αγίας Κυριακής
Την εποχή εκείνη η Μονή είχε στην ιδιοκτησία της μεγάλες εκτάσεις με αμπελώνες, διέθετε αξιόλογη κτηνοτροφία και λόγω της οικονομικής του ευμάρειας είχε αποκτήσει μεγάλη αίγλη, στην ευρύτερη περιοχή ενώ παράλληλα φημιζόταν και για το μεγάλο φιλανθρωπικό έργο. 

Με την ανταλλαγή του πληθυσμού το 1922 προσέφερε αμέριστη συμπαράσταση στους κατατρεγμένους πρόσφυγες, κάποιοι εκ των οποίων βρήκαν στέγη στη Μονή μέχρι να ορθοποδήσουν. 

Στους Βουλγαρικούς πολέμους τα βουλγαρικά στρατεύματα κατά την υποχώρηση τους σύλησαν και λεηλάτησαν το Μοναστήρι παίρνοντας μαζί τους ιερά σκεύη, εικόνες και αντικείμενα μεγάλης αξίας ενώ μετά από πολλά χρόνια εγκατάλειψης, το 1953 μετατράπηκε από ανδρικό σε γυναικείο μοναστήρι. 

Όπως όλες οι εκκλησίες και τα μοναστήρια της κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ελληνορθόδοξης χριστιανικής πίστης, όσο και στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και του πατριωτικού φρονήματος, έτσι και το μοναστήρι της Αγίας Κυριακής συνέβαλε στη θρησκευτική και εθνική υπόθεση της πατρίδας. 

Για την ιστορική δράση της Μονής σε σημείωμα του με ημερομηνία 30 Μαρτίου του 1976, ο τότε πρόεδρος της Κοινότητας της Αλιστράτης Δημήτριος Χατζησταύρος αναφέρει τα εξής: 

«Η Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής καθ’ όλους τους δύσκολους χρόνους της δουλείας διεδραμάτισεν σπουδαλιον ρόλον εις την διατήρησιν του φρονήματος των Ελλήνων, κυρίως δε εις την προετοιμασίαν του Μακεδονικού Αγώνος και μετέπειτα συνέβαλεν εις την εξάπλωσιν του Μακεδονικού Αγώνα εις ολόκληρον την περιοχήν. Ήτο η συνισταμένη του αγώνος. Αναλυτικώτερον η δράσις της Ιεράς Μονής είναι η κάτωθι; Ο Ιερεύς Στέφος Πετρίδης εφημέριος Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου Καβάλας κατόπιν εντολής του αοιδήμου Μητροπολίτου Φιλίππων Δράμας και Ζιχνών αφίχθη και πάλιν εις Αλιστράτην και εγκατασταθείς εις Ιεράν Μονήν Αγίας Κυριακής εν έτει 1898 με την συνεχή συνεργασία του ως άνω Μητροπολίτου ήρχισε η διοργάνωσις του μακεδονικού Αγώνος Αλιστράτης και Περιχώρων αυτής. Αρχικώς εκηφθη μέριμνα δι’ ασφαλή φύλαξιν των επισκεπτομένων Ελλήνων των μυημένων εις τον Μακεδονικόν Αγώνα. Προς τούτοις κατασκευάσθησαν κρυψώναι κάτωθι των κοιτώνων του Μοναστηριού και παραπλεύρως του Νάρθηκος της Εκκλησίας ένθα φυλλάσονται τα όπλα και πολλάκις εκρύπτοντο οι καταζητούμενοι οπλαρχηγοί οίτινες καταδιώκοντο ή καταζητούντο υπό της τότε Τουρκικής Αρχής όταν εγένετο συμπλοκαί μετά των κομητατζίδων. Η Ιερά Μονη Αγίας Κυριακής ήτο το προπύργιον του Μακεδονικού Αγώνος. Εκεί εγένετο συναντήσεις των Ελληνικών Προξένων, εδίδοντο αι οδηγίαι και εντολαί δια την περαιτέρω διοργάνωσι και δράσι του Μακεδονικού Αγώνος. Αργότερον εγκαταστάθηκαν ειδικώς εκπαιδευμένοι εις τα όπλα όπου εγύμναζαν τους Μακεδονομάχους μετά δε την εκγυμνασίν των κατατάσσοντο εις το Σώμα του Καπετάν Δούκα, ο οποίος Δούκας έπαιρνε εντολές από τους Προξένους. Η Ιερά Μονή ήτο απόρθητος της εποχή εκείνη λόγω θέσεως και κατασκευής της. Ήτο περιτοιχισμένη με πανύψηλα τείχη και ειδικάς πολεμίστρας εις αυτά, εφρορούντο δε υπό του ιερέως και των μελών της οικογενείας του, ανδρών και γυναικών και των υπηρετούντων εις την Ιεράν Μονήν ετέρων πιστών των περιχώρων κυρίως εκ Βόλακος, Μικροπόλεως, Καλής Βρύσης Δράμας κλπ οι οποίοι αργότερα κατετάγησαν εις το Σώμα του Καπετάν Δούκα, μερικοί των οποίων εγένοντο και οπλαρχηγοί.  Κατά τους Βουλγαρικούς πολέμους τα στρατεύματα κατά την υποχώρηση τους σύλησαν και λεηλάτησαν το Μοναστήρι παίρνοντας μαζί τους ιερά σκεύη, εικόνες και αντικείμενα μεγάλης αξίας.»
Άποψη του εσωτερικού του Καθολικού της Μονής
Τα τελευταία χρόνια, η Μονή έκλεισε και εγκαταλείφθηκε για αρκετά χρόνια.

Από τον Μάρτιο του 2014, υπό την ηγουμένη μοναχή Νικοδήμη η Μονή αναγεννιέται και γίνεται από τότε μεγάλος αγώνας να αποκατασταθεί στη θέση που ιστορικά απολάμβανε στην ευρύτερη περιοχή. 

Η Αγία Κυριακή εορτάζει στις 7 Ιουλίου, όπου γίνεται διήμερο πανηγύρι, με συμμετοχή πολύ κόσμου από όλη την περιοχή των Σερρών και της Δράμας. 

Επίσης στα μέσα Οκτωβρίου πανηγυρίζει και την εικόνα της Παναγίας Κεχαριτωμένης, που κρατά αγκαλιά την Ιερά Μονή.

Τηλέφωνο μονής: 23240 31499, ιστοσελίδα: agiakuriakh.wordpress.com.

Η Ιερά Μονή παραμένει ανοιχτή 9:00 π.μ μέχρι 3:00 μ.μ ενώ την Τετάρτη παραμένει κλειστή. 

πηγή: agiakuriakh.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου