Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Σίντζας, Λεωνίδιο, Πελοπόννησος.

πηγή

Η Μονή είναι λαξευμένη μέσα σε βράχο, σε δύσβατη, απόκρημνη περιοχή, σε υψόμετρο 500 μέτρων, στη χαράδρα του Δαφνώνα, δυτικά της πεδιάδας του Λεωνιδίου και 6 χιλιόμετρα από αυτό.

Άποψη της Μονής μέσα στο βράχο
πηγή

Το Λεωνίδιο αναφέρεται για πρώτη φορά σε χρυσόβουλλο του Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου το 1293, στο οποίο γίνεται μνεία του ναού του Αγίου Λεωνίδη, από τον οποίο η πόλη πήρε το όνομά της.

Σύμφωνα με τον Παυσανία, στο σημείο που χτίστηκε η μονή, η θάλασσα ξέβρασε τη Σεμέλη και τον γιο της Διόνυσο, έτσι, χτίστηκε αρχαίο ιερό προς τιμήν του Διόνυσου, που εξελίχθηκε αργότερα σε χριστιανικό ναό. 

Στο ίδιο μέρος μετά από αιώνες ξεβράστηκε το σκήνωμα του αγίου Λεωνίδη, από τον οποίο πήρε το όνομα  το Λεωνίδιο, ενώ προς τιμήν του ιδρύθηκε ναός στην εκεί παραλία της Πλάκας ενώ το όνομα Σίντζα, προέρχεται πιθανότατα από την τσακώνικη λέξη «συντζά», που σημαίνει Συκιά. 

Άποψη της Μονής μέσα στο βράχο
πηγή

Κατά με άλλη άποψη προέρχεται από την τουρκική λέξη «since», που σημαίνει «κεραμένια», ενώ ως πιθανή προέλευση της ονομασίας αναφέρεται και το «sincap», που σημαίνει ενυδρίδα ή άλλο ζώο που το δέρμα του χρησίμευε για παραγωγή γουναρικών.

Η μονή, αναφέρεται πρώτη φορά σε σιγίλιο του Κυρίλλου Α΄ Λουκάρεως, το 1622, που δίνει σταυροπηγιακό προνόμιο σε αυτήν, Σιγίλιο που υπογράφει και ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεοφάνης Γ΄.

Το Σιγίλιο βρήκε ο Μιχάλης Δέφνερ, το 1875, πεταμένο σε μια γωνία της μονής και μας πληροφορεί ότι ο ιερομόναχος Διονύσιος, κτήτορας της μονής, πρωτοστάτησε στην ίδρυσή της που πρέπει να ιδρύθηκε προ του 1622 αλλά σε άγνωστο χρόνο.

Άποψη της Μονής μέσα στο βράχο
πηγή

Στα τέλη του 17ου αιώνα η μονή άκμαζε, το 1798 ανανεώνεται το πατριαρχικό προνόμιο, σύμφωνα με το μέτρο που εφάρμοσε ο Γρηγόριος Ε΄, ο οποίος εξέδωσε Σιγίλιο ανανεωτικό και σε αυτό μνημονεύεται η προηγούμενη ανανέωση του Ιωαννικίου Β΄ ενώ μεσολάβησαν εθνικές περιπέτειες και από τις εγγύτερες στο 1798 ήταν η ένοπλη εξέγερση του 1770.

Στην Τουρκοκρατία, η μονή υπαγόταν στην Επισκοπή Ρέοντος - Πραστού και το 1828, δύο χρόνια μετά την καταστροφική επέλαση του Ιμπραήμ πασά, η Μονή αρχίζει να παρακμάζει, παρόλα αυτά, βοήθησε στην ανασυγκρότηση του Ελληνικού κράτους και πρόσφερε το 1830, 250 τάλαρα δίστηλα για την ανέγερση σχολείων και το 1831, πρόσφερε στον έρανο του Λεωνιδίου, 1500 φοίνικες. 

Άποψη του Καθολικού μέσα στο βράχο
πηγή

Έγγραφο της Νομαρχίας προς τη Βασιλική Γραμματεία στις 31 Μαΐου του 1834 ζητά την οριστική απόφαση για τη διάλυση ή όχι των μονών και την τακτοποίηση της κτηματικής τους περιουσίας, συνιστά, μεταξύ άλλων, τη διάλυση της Σίντζας, του Ρεοντινού και την παραχώρηση των κτημάτων τους στη Μονή Αρτοκωστάς.

Πάνω από την είσοδο του μοναστηριού, υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα, με την χρονολογία 1783, την χρονιά που ανακαινίστηκε ενώ κοντά στο μοναστήρι, υπάρχουν δύο αξιόλογοι τάφοι. 

Ο πρώτος είναι ρωμαϊκός, λαξευμένος μέσα στον βράχο και φέρει επιγραφή που δεν σώζεται ακέραια: «ΤΩΠΟC ΤΙΒ ΚΛΑΥΔΙΟΥ ΕΥΡΩΤΑ», ο δεύτερος, είναι πιθανόν τάφος Φράγκου μοναχού και υπάρχει επιγραφή γραμμένη στα γαλλικά που ανήκει στον Χριστόφορο από τη Μαγαδασκάρη: «on revient toujours....á sa première amour».

Άποψη του εσωτερικού του Καθολικού
πηγή

Το καθολικό είναι των αρχών του 17ου αιώνα, είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος Ναός με οκτάπλευρο τρούλο και βρίσκεται τέσσερα σκαλιά χαμηλότερα από το προαύλιο.

Η ανατολική πλευρά του καταλήγει σε τρίκογχη διαμόρφωση της πρόθεσης, του διακονικού με μικρή θυρίδα, η κεντρική κόγχη είναι ημισφαιρική, οι δύο πλάγιες αβαθείς και οι τρεις φέρουν διάκοσμο με τη χαρακτηριστική κεράμινη οδοντωτή ταινία ενώ το δάπεδο είναι επιστρωμένο με πλακάκια.

Στη νότια πλευρά βρίσκεται η κύρια είσοδος, μια τετράπλευρη θύρα με δύο τοξωτά παράθυρα δεξιά της ενώ στο εσωτερικό του ναού οι τοίχοι είναι ασβεστωμένοι και δεν υπάρχουν ίχνη τοιχογραφικού διακόσμου και στο εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού, υπάρχουν εικόνες του 17ου αιώνα ενώ στο προσκυνητάρι, έχει φιλοτεχνηθεί η εικόνα της Κοιμήσεως του Αγίου Νικολάου, «διά χειρός Κυριάκου Κουλιδᾶ τό ἒτος 1767 ».

Στη μονή έχουν διατηρηθεί αξιόλογα χειρόγραφα, παλαιές εκδόσεις και τίμια λείψανα των αγίων: Νικολάου, Τρύφωνος, Χαραλάμπους, Παρασκευής, Ιωάννου Ελεήμονος, Παντελεήμονος, Διονυσίου του Αρεοπαγίτου κ.ά.

Η εφέστιος και θαυματουργή εικόνα του Αγίου
Νικολάου Σίντζας δίχως την επένδυσή της.
πηγή

Στο ξυλόγλυπτο τέμπλο, που κοσμείται από κληματσίδες και πτηνά, υπάρχουν τέσσερις δεσποτικές εικόνες: του Χριστού Μεγάλου Αρχιερέως, της Παναγίας Βρεφοκρατούσας, του αγίου Ιωάννου Προδρόμου και του αγίου Νικολάου, που αποτελούν αφιερώματα του γνωστού Οίκου Λικινίων της Μονεμβασίας. 

Στην εικόνα του Χριστού ως Μεγάλου Αρχιερέως υπάρχει στο κάτω μέρος η ακόλουθη επιγραφή: «†ΔΕΙCΙC ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΛΙΚΙΝΙΟΥ ΤΟΥ ΕΚ ΜΟΝΟΒΑCΙΑC αχμε», επίσης στα πόδια του αγίου Ιωάννου Προδρόμου στην αντίστοιχη εικόνα υπάρχει η αφιέρωση: «†ΔΕΙCΙC ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΜΑΝΟΥCΟΥ ΜΑΝΤΙ ΤΟΥ ΕΚ ΜΟΝΕΜΒΑCΙΑC ΑΧΜΒ΄ (=1642)».

Η εικόνα του Αγίου Νικολάου έχει διαστάσεις 80 Χ 49 Χ 1,8, στο κέντρο της παριστάνεται ολόσωμος ο άγιος Νικόλαος όρθιος, μετωπικός σε χρυσό κάμπο και λαδοπράσινο έδαφος, με το δεξιό χέρι υψωμένο να ευλογεί και με το αριστερό να κρατεί ευαγγέλιο ενώ στις κάθετες πλευρές της υπάρχουν δώδεκα σκηνές του βίου του.

Στο κατώτερο τμήμα της εικόνας εντοπίζονται δύο επιγραφές: α) η αρχική, με λευκά γράμματα: «ΔẸHCIC TOY ΔΟΥΛΟΥ TOΥ Θ(ε)OΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΖΕΡΟΥΛΗ ΤΟΥ EK MONOBACIAC», που αποκαλύφθηκε κατά τη συντήρηση, κακής διατήρησης, και β) η νεότερη: «ΔÉHCIC TOΥ˜ ΔΟÝΛΟΥ TOΥ˜ Θ(εο)Υ˜ ΝΙΚΟΛÁΟΥ ΤΖΕΡΟÝΛΗ» με κόκκινα γράμματα, που αντικατέστησε την αρχική επιγραφή την ίδια εποχή που ανεγράφη η νεότερη ονομαστική επιγραφή του αγίου και έγιναν πιθανώς οι επιζωγραφήσεις στην εικόνα.

Άποψη της Μονής
πηγή

Εδώ επίσης φυλάσσεται και τμήμα της σπονδυλικής στήλης κροκόδειλου, ή κάποιου άλλου μεγάλου ερπετού που σύμφωνα με το θρύλο, επρόκειτο για ερπετό που έσπερνε τον τρόμο στους προσκυνητές που έφταναν από την Ύδρα ή τις Σπέτσες, ώσπου κάποιος το εξολόθρευσε και λύτρωσε έτσι τον τόπο.

Σε απόσταση εκατόν πενήντα μέτρων από την Μονή, βρίσκεται το αξιόλογο Σπήλαιο του Διονύσου στο οποίο έχουν πραγματοποιηθεί δύο αποστολές από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία και που βρέθηκαν ίχνη κεραμικής από τα Μυκηναϊκά, Γεωμετρικά, Κλασικά, Ελληνιστικά, Ρωμαϊκά και Παλαιοχριστιανικά χρόνια ενώ η Μονή με την υπουργική απόφαση Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/ΚΗΡ/45723/1577/7-11-1997(ΦΕΚ 1098/Β/12-12-1997) έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο της χώρας.

Η μονή διαθέτει δύο μετόχια, τον Αγιο Χαράλαμπο στο Λεωνίδιο και τον Ναό του Αγίου Λεωνίδη στην περιοχή του λιμανιού της Πλάκας, η πρόσβαση στην Μονή με αυτοκίνητο δεν είναι και τόσο εύκολη ενώ μπορείς κάποιος να την επισκεφθεί και μέσω μιας ιδανικής πεζοπορίας από έναν χωματόδρομο μιάμισης ώρας απόστασης από το Λεωνίδιο που στην είσοδό της Μονής, οδηγεί ένας πολύ απότομος ανηφορικός και στενός τσιμεντόδρομος που χρειάζεται μεγάλη προσοχή.

Η μονή σήμερα είναι γυναικεία και εγκαταβιώνει εκεί μόνη της, η Γερόντισσα Λαυρεντία ενώ εορτάζει την ανακομιδή των λειψάνων του αγίου Νικολάου στις 9 Μαΐου και τη μνήμη του αγίου Διονυσίου στις 3 Οκτωβρίου.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: (+30) 27570 22457, 27570 22224.