ΤΟ ΑΦΘΑΡΤΟ ΣΚΗΝΩΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ.

πηγή

Φυλάσσεται στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου στη Μυτιλήνη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Φορητή εικόνα του Αγίου Θεοδώρου του Βυζάντιου
με σκηνές από τον βίο του
πηγή

Ο άγιος Θεόδωρος γεννήθηκε το 1774 στο Νεοχώριο της Κωνσταντινούπολης εξ ου και το επώνυμο «Βυζάντιος». 

Oι γονείς του ονομάζονταν Αναστάσιος και Σμαραγδή και είχε τουλάχιστον άλλα δυο αδέρφια, τον Αντώνιο και τον Γεώργιο ο οποίος έγινε μητροπολίτης Αδριανουπόλεως με το όνομα Γρηγόριος.

Από πολύ νέος μαθήτευσε ζωγράφος στο πλευρό ενός χριστιανού ζωγράφου που εργαζόταν στα ανάκτορα του Σουλτάνου και εκεί επηρεάστηκε κι έγινε μουσουλμάνος. 

Τρία χρόνια αργότερα, όταν μια επιδημία πανώλης θέριζε τον πληθυσμό της Πόλης, μεταμελήθηκε και επιχείρησε να φύγει κρυφά από τα ανάκτορα πηδώντας τον ψηλό τοίχο, όμως έγινε αντιληπτός και έκτοτε τελούσε υπό την προσοχή των φρουρών. 

Με τη βοήθεια ενός φίλου του, γουναρά, ντυμένος ναύτης και προσποιούμενος ότι μεταφέρει σταμνιά βγήκε από την πύλη, πήγε στην παραλία και με πλοιάριο μετέβη στο σπίτι κάποιας θείας του και εκεί εξομολογήθηκε σε κάποιον ιερέα και έλαβε ξανά το χρίσμα με το άγιο μύρο.  

Εικόνα του Αγίου Θεοδώρου του Βυζάντιου με σκηνές από
τον βίο του, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου
Αθανασίου στη Μυτιλήνη
πηγή

Κατόπιν, δραπέτευσε στη Χίο, όπου βρήκε καταφύγιο σε ένα μοναστήρι κοντά στο Βροντάδο και εκεί γνωρίστηκε με τον πρώην επίσκοπο Κορίνθου Μακάριο και το μοναχό Νεόφυτο, τους αποκαλούμενους «κολλυβάδες». 

Έχοντας τύψεις για την αρνησιθρησκία του αποφάσισε να πάει στη Μυτιλήνη και να ομολογήσει στους Τούρκους ότι ξανάγινε Χριστιανός.

Κοινώνησε, ντύθηκε με τούρκικα ρούχα και παρουσιάστηκε στον κριτή, αποκήρυξε τον μουσουλμανισμό, συνελήφθη, βασανίστηκε φρικτά και απαγχονίστηκε στις 17 Φεβρουαρίου του 1795.

Το λείψανο του έμεινε τρεις ημέρες κρεμασμένο και κατόπιν με άδεια των Τούρκων το παρέλαβαν πενήντα πρόκριτοι Μυτιληναίοι, το έθαψαν στο προαύλιο της Παναγίας Χρυσομαλλούσης και μετά από τρία χρόνια, όταν θέλησαν να κάνουν την ανακομιδή των λειψάνων του, αυτό είχε διατηρηθεί ακέραιο.

Το παρέλαβαν με πολλή ευλάβεια και το έκρυψαν στην κρύπτη του Μητροπολιτικού ναού, όπου βρισκότανε μέχρι το 1832 όταν έγινε το θαύμα της διάσωσης της πόλης από τη θανατηφόρο πανώλη που μάστιζε τον πληθυσμό της Μυτιλήνης. 

Η Τιμία Κάρα του Αγίου Θεοδώρου του Βυζάντιου
πηγή

Οι θάνατοι κάθε μέρα γινότανε και περισσότεροι, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να σκορπιστούν στους γύρω λόφους ελπίζοντας ότι έτσι θα αποφύγουν τη μετάδοση της αρρώστιας. 

Οι αρχές της πόλεως αφήκαν τα γραφεία τους στην πόλη και κατέφυγαν και αυτές στα βουνά, όλα τα μέτρα που έπαιρναν, ήταν ανίσχυρα να σταματήσουν την αρρώστια και το θάνατο και η κυβέρνηση έστειλε συνεργεία γιατρών από την Κωνσταντινούπολη και φάρμακα, που πάλι δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.

Ότι δεν κατόρθωσαν οι ανθρώπινες προσπάθειες, το έκαμε η χάρη του Θεού με τις προσευχές του άγιου Θεοδώρου.

Την νύχτα της Παρασκευής της α΄ εβδομάδας των Νηστειών, φανερώθηκε ο άγιος στον τότε Πρωτοσύγκελλο Καλλίνικο, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Μυτιλήνης και αργότερα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, και του παρήγγειλε να πεί στο Μητροπολίτη να μαζέψει τους χριστιανούς από τις εξοχές, όπου είχαν καταφύγει, να κάνουν αγρυπνία στο Μητροπολιτικό ναό και να βγάλουν και το λείψανο του από την κρύπτη του ναού. 

Ο Πρωτοσύγκελλος δεν έδωσε σημασία στο όνειρο, αλλά μετά από μια εβδομάδα, και πάλι νύκτα της Παρασκευής, βλέπει το ίδιο όνειρο ζωηρότερα, και αυστηρότερον τον άγιο και αμέσως έτρεξε και ανακοίνωσε στο Μητροπολίτη την εντολή του αγίου.

28η Απριλίου του 2018, στο Νιχώρι του Βοσπόρου, 

προεστώτος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ

Βαρθολομαίου έγιναν τα Θυρανοίξια Παρεκκλησίου 

Αγίου Νεομάρτυρος Θεοδώρου. Το κομψό Παρεκκλήσιο 

δημιουργήθηκε στον πάλαι ποτέ γυναικωνίτη του

περικαλλούς Ναού της Κουμαριώτισσας.

Ο Μητροπολίτης συνάντησε τον Τούρκο Διοικητή και του ζήτησε την αδεία να επιτρέψει να ειδοποιήσει με κάθε μέσο τους χριστιανούς, να έλθουν στο ναό και να παρακαλέσουν όλοι τον Θεό να σωθούν από την αρρώστια. 

Οι Τούρκοι γιατροί, που ήρθαν από την Κωνσταντινούπολη, αντέδρασαν, δεν ήθελαν να γίνει συγκέντρωση για να μη μεταδοθεί η αρρώστια περισσότερο, όμως ο Διοικητής έδωσε την άδεια για συγκέντρωση και αγρυπνία.

Όλοι οι χριστιανοί έτρεξαν στο ναό, που γέμισε μέσα, έξω και τους γύρω δρόμους, έκλαψαν, παρακάλεσαν το Θεό, ζήτησαν τη βοήθεια του αγίου και το πρωί ο Μητροπολίτης και ο Πρωτοσύγκελλος κατέβηκαν στην κρύπτη του ναού, έβγαλαν με ευλάβεια το λείψανο του Αγίου Θεοδώρου και έκαμαν μια σύντομη λιτανεία γύρω στο ναό.

Από εκείνη την ώρα δεν πέθανε κανείς Χριστιανός ή Τούρκος από την πανώλη και η πόλη ονόμασε τον άγιο Θεόδωρο «Πολιούχο» ενώ Τούρκοι και Έλληνες με κάθε τρόπο ομολογούσαν το θαύμα και φανέρωναν την ευγνωμοσύνη τους στο Θεό και τον προστάτη άγιο.

Στιγμιότυπο από την Λιτανεία του Αγίου Νεομάρτυρα
Θεοδώρου του Βυζάντιου, στην Μυτιλήνη

Από τότε, το 1832, το  λείψανο του αγίου δεν το ξαναέβαλαν στην κρύπτη του ναού αλλά το έβαλαν φανερά και για τους Τούρκους στη θέση του Μητροπολιτικού ναού, που βρίσκεται σήμερα και είναι, όπως λέει το απολυτίκιο του αγίου, «θησαυρόν τιμαλφή» για την Μυτιλήνη.

Σαν πολιούχος ο άγιος Θεόδωρος προστάτεψε το νησί, στον πόλεμο του 1940, που ενώ οι Ιταλοί βομβάρδιζαν διαφόρους στόχους, καμιά βόμβα δεν πέτυχε το στόχο της και πολλές απ’ αυτές έπεσαν στο έδαφος χωρίς να εκραγούν.

Σε ανάμνηση του θαύματος της διασώσεως του νησιού από την πανώλη, από το 1936, με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιακώβου του από Δυρραχίου, καθιερώθηκε νέα γιορτή στη Μυτιλήνη την Δ' Κυριακή από το Πάσχα.

 

Στην γιορτή αυτή, γίνεται με μεγάλη λαμπρότητα και με συμμετοχή χιλιάδων πιστών η λιτάνευση του σεπτού λειψάνου του Αγίου.

Ο νεομάρτυρας Θεόδωρος ο Βυζάντιος είναι ο πολιούχος της Μυτιλήνης και η μνήμη του εορτάζεται από την Εκκλησία μας στις 17 Φεβρουαρίου και η ανακομιδή των λειψάνων του την Κυριακή του Παραλύτου.