ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΑ ΠΑΥΛΟΥ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΥ.

Φυλάσσονται μαζί με λείψανα του Αγίου Δημητρίου του Πελοποννήσιου που τιμούνται ως πολιούχοι και προστάτες άγιοι της Τρίπολης, στη Μονή Βαρσών Αρκαδίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Φορητή εικόνα του Οσιομάρτυρα Παύλου του Πελοποννήσιου
με σκηνές από τον Βίο του.

Ο Άγιος Παύλος γεννήθηκε στο χωριό Σοποτό της Επαρχίας Καλαβρύτων από γονείς φτωχούς μεν, αλλά ενάρετους ορθόδοξους χριστιανούς και το πρώτο του όνομα ήτανε Παναγιώτης.

Σε μικρή ηλικία πήγε στην Πάτρα, όπου έμαθε την τέχνη του σανδαλοποιού, εργάστηκε εκεί για 14 χρόνια και κατόπιν πήγε στα Καλάβρυτα, όπου νοίκιασε ένα εργαστήριο. 

Οι ιδιοκτήτες του εργαστηρίου, απαίτησαν από τον Παναγιώτη περισσότερο νοίκι απ' ότι συμφώνησαν και τον έκλεισαν στη φυλακή, όπου πιεζόμενος και επάνω στον θυμό του είπε: «Τούρκος να γίνω αν δώσω περισσότερα». Τελικά τους έδωσε το νοίκι που ζητούσαν και αφού βγήκε από τη φυλακή, πήγε στην Τρίπολη, όπου διασκέδαζε στα περίχωρα της με δύο άλλους φίλους του, λέγοντας ότι ήταν Τούρκος.

Νιώθοντας τύψεις πήγε στην Ιερά Λαύρα του Αγίου Αθανασίου, στο Αγιο Όρος κοντά στον Πελοποννήσιο γέροντα τον Τιμόθεο, στον όποιο εξομολογήθηκε, αργότερα έγινε μοναχός με το όνομα Παύλος και μετά με τον γέροντα του πήγε σε Ρώσικο κοινόβιο του Αγίου Όρους, όπου έμεινε τρία χρόνια και εκεί άναψε ο πόθος του μαρτυρίου μέσα του.

Φορητή εικόνα του Οσιομάρτυρα Παύλου του Πελοποννήσιου
στον Ναό της Καπνικαρέας στην Αθήνα.

Σε ηλικία 25 ετών πήγε στη Σκήτη της Αγίας Άννας και υποτάχθηκε στον πνευματικό πατέρα Ιερομόναχο Ανανία, στον όποιο εξομολογήθηκε τον πόθο του για το μαρτύριο. Δοκιμάστηκε για 40 ήμερες πήρε την ευλογία των Πατέρων και αναχώρησε για το μαρτύριο. Έφθασε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, όπου αγωνίστηκε με νηστεία και προσευχή για 40 ολόκληρες ήμερες και κατόπιν αναχώρησε για τα Καλάβρυτα και από εκεί πήγε στην Τρίπολη.

Πληροφορήθηκε ότι στο Ναύπλιο βρισκόταν ένας εξάδελφος του εξωμότης και έτσι πήγε εκεί, προκειμένου να διορθώσει τον εξάδελφο του. 

Παρέλαβε τον εξωμότη σαν συνοδίτη, επανήλθε στην Τρίπολη και παρουσιάστηκε στον Μουφτή της πόλης, από τον όποιο έλαβε έγγραφη διαταγή να παραστεί μπροστά στον κριτή, την ήμερα μεγάλης σύναξης πολλών προκρίτων χριστιανών και Αρχιερέων.

Στή σύναξη ο Παύλος κήρυξε τη Θεότητα του Χριστού κάνοντας δριμύτατο έλεγχο του μουσουλμανισμού και ο κριτής τον καταδίκασε να καεί ζωντανός όμως κάποιοι Τούρκοι είπαν ότι ίσως οι χριστιανοί να πάρουν την στάχτη και τα λείψανα του μάρτυρα και έτσι τον αποκεφάλισαν στις 22 Μαΐου του 1818 στην Τρίπολη σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών. 

Η ιερά Μονή Βαρσών στην Αρκαδία
πηγή

Το λείψανο του το πέταξαν στο χώρο ακαθαρσιών του σπιτιού ενός Τούρκου ηγεμόνα, το παρέλαβαν όμως κρυφά οι χριστιανοί και αφού το καθάρισαν στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών, το ενταφίασαν εκεί.

Το μαρτύριο του συνέγραψε ο Ιερομόναχος Ιάκωβος Βερτσάγιας ο Ζακυνθινός, Αγιορείτης του Ρώσικου κοινοβίου. 

Ορισμένοι Συναξαριστές, αυτή τη μέρα και μαζί με τη μνήμη του νέου οσιομάρτυρα Παύλου, αναφέρουν και τη μνήμη του αγίου νεομάρτυρα Μήτρου ή Δημητρίου του Πελοποννήσιου, που η κυρίως μνήμη του είναι την 28η Μαΐου, όπου και η ήμερα του μαρτυρίου του και αυτό γίνεται, προφανώς διότι και οι δύο τιμώνται στην ίδια πόλη, την Τρίπολη της Αρκαδίας, όπου βρίσκονται και τα Ιερά λείψανα τους.

Η εκκλησία μας τιμά την μνήμη του στις 22 Μαΐου.