Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑ ΠΕΤΡΟΥ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κλειστών, στην Φυλή της Αττικής.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Άγιος Πέτρος, Aρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας.
Τοιχογραφία τού τέλους τού 13ου αιώνα στην
Ιερά Μονή Παναγίας Ολυμπιώτισσας στην Ελασσόνα
πηγή

Ο Άγιος Πέτρος εξελέγη Αρχιεπίσκοπος το 299 και ήτανε ο 17ος Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ενώ διαδέχτηκε τον αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας Θεωνά και ποίμανε την Εκκλησία της Αλεξανδρείας κατά την περίοδο των διωγμών του Διοκλητιανού και Μαξιμίνου. 

Το 306 συνεκάλεσε Σύνοδο στη Λυκόπολη της Αιγύπτου, η οποία καταδίκασε τον επίσκοπο Μελίτιο, της Λυκοπόλεως. 

Ο Μελίτιος ήταν συνδεσμώτης του Πέτρου, ακολουθούσε απέναντι στους πεπτωκότες κατά τους διωγμούς αυστηρή στάση και με αντικανονικές πράξεις επεδίωκε να υποκαταστήσει τον Πέτρο, επειδή ήταν πιο επιεικής.

Ο Πέτρος αρνήθηκε το βάπτισμα των Μελιτιανών και έγραψε από τη φυλακή επιστολή με την οποία καθόριζε τον επιεική τρόπο αποδοχής των πεπτωκότων και απέτρεψε τον εθελοντικό (εισπηδητικό) μαρτύριο. 

Είκοσι χρόνια μετά η Α' Οικουμενική Σύνοδος υιοθέτησε τη βασική θέση του Πέτρου, μειώνοντας τα τέσσερα έτη τιμωρίας που πρότεινε για όσους Χριστιανούς είχαν θυσιάσει στα είδωλα χωρίς ιδιαίτερες πιέσεις.

Η λειψανοθήκη του, 1744, κλειστή.

Το όραμα τού Αγίου Ιερομάρτυρος Πέτρου Αλεξανδρείας

Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ. 

στην Ιερά Μονή  Διονυσίου Αγίου Όρους, 

έργο τού αγιογράφου Τζώρτζη (Ζώρζη) Φουκά

πηγή

Ο Πέτρος όμως καταγγέλθηκε από το Μελέτιο στον Αυτοκράτορα Μαξιμιανό Γαλέριο, καταδιώχθηκε και πριν συλληφθεί από τον έπαρχο Αλεξανδρείας, κάλεσε τους αρχιερείς του, Αχίλλα και Αλέξανδρο και τους ζήτησε να τον διαδεχθούν

Ο Πέτρος για να μη αντιληφθεί τη σύλληψη του ο χριστιανικός λαός, που ήταν συγκεντρωμένος μπροστά στην πόρτα του, βγήκε και παραδόθηκε στους στρατιώτες από μια τρύπα, που ανοίχτηκε στο πίσω μέρος του σπιτιού του. 

Το γεγονός της φυλάκισης του Πέτρου, πληροφορήθηκε ο νεαρός ιερέας Άρειος, ο οποίος είχε αφοριστεί από τον Άγιο, διότι δίδασκε ότι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, δηλαδή ο Υιός, δεν είναι Θεός, αλλά τέλειο κτίσμα του Θεού. 

Ο Άρειος θεώρησε κατάλληλη την ευκαιρία και έστειλε ιερείς και διακόνους να μεσιτεύσουν στον Άγιο για να άρει τον αφορισμό και ως φιλεύσπλαχνος, να του δώσει συγχώρηση. 

Ο Άγιος όμως, επειδή γνώριζε τις πονηριές του Αρείου και ήταν βέβαιος ότι αυτός δεν είχε μετανοήσει στα αλήθεια και έμενε στην κακοδοξία του, δεν του έδωσε τη συγχώρηση που ζητούσε και απέπεμψε τους απεσταλμένους του ιερείς και διακόνους, λέγοντάς τους: «Ο Άρειος ας εί­ναι αφορισμένος και χωρισμένος από τη δόξα του Χριστού, και στην παρούσα ζωή και στην αιώνια». 

Όραμα του Αγίου Πέτρου της Αλεξάνδρειας.
Τοιχογραφία (Fresco) τού 1527 στήν Μονή 

Αγίου Νικολάου Αναπαυσά στα Μετέωρα,
έργο τού αγιογράφου Θεοφάνη τού Κρητός.

πηγή

Είπε μάλιστα σε αυτούς ότι είδε σε όνειρο τον Κύριο ως νεογέννητο παιδί να αστράφτει περισσότερο από τον ήλιο και να φορά ένα χιτώ­να, που ήταν σχισμένος από το κεφάλι μέχρι τα πόδια. 

Από τον ίδιο τον Κύριο δε, που στο όραμά του είχε το σχήμα ενός παιδιού νεογνού, έμαθε ότι εκείνος που του διέρρηξε (έσχισε) το χιτώνα ήταν ο Άρειος. 

Συμπληρώνοντας είπε σε αυτούς ότι, το όραμα αυτό υποδηλώνει τη διαίρεση και το χωρισμό του Υιού από τον Πατέρα και όλες τις άλλες κακοδοξίες του Αρείου.

Οι Ρωμαίοι τον πήραν από τον τόπο φυλάκισης και τον πήγαν κρυφά στον τόπο της θανατικής εκτέλεσης, όπου τον αποκεφάλισαν στις 25 Νοεμβρίου του 311 αφού ποίμανε την Εκκλησία της Αλεξάνδρειας 12 δημιουργικά χρόνια.

Όλα τα έργα του είναι χαμένα και ότι ξέρουμε για αυτά είναι μόνο κάποιοι τίτλοι από αποσπάσματα και κοπτικές μεταφράσεις, όπως από κάποιο σύγγραμμα του «περὶ θεότητας» διασώθηκαν μερικά κομμάτια ενώ σώζονται επίσης Κανόνες από τη συγγραφή του «περὶ Μετανοίας», που έγραψε όταν οδηγούσε στην επιστροφή χριστιανούς, που κατά τους διωγμούς δεν μπόρεσαν να μείνουν σταθεροί στην πίστη. 

Ο Άγιος Πέτρος, τιμάται ως άγιος από την Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία, την Ορθόδοξη Εκκλησία και την Καθολική Εκκλησία.

Η μνήμη του τιμάται στις 24 Νοεμβρίου.