Κυριακή 22 Μαρτίου 2020

Ιερά Μονή Παναγίας της Ροβέλιστας, Άρτα.



Βρίσκεται 30 χιλιόμετρα ανατολικά της Άρτας στη μέση μιας δασώδους ερημικής βουνοπλαγιάς κοντά στα χωριά Προσήλια και Βελεντζικό, όπου φτάνει κανείς από την παράκαμψη του δρόμου Άρτας - Καρδίτσας, λίγο πριν την Άνω Καλεντίνη.


Άποψη της Μονής
πηγή
Είναι ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα του νομού Άρτας, τιμάται στη Γέννηση της Θεοτόκου και η προσωνυμία της προήλθε από το λαϊκό ρήμα ροβολάω που σημαίνει κατηφορίζω και έχει σχέση σύμφωνα με την προφορική παράδοση, με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και την ίδρυση της μονής.

Σύμφωνα με τον μακαριστό Μητροπολίτη Άρτας Σεραφείμ Ξενόπουλο η ίδρυση της Μονής Ροβέλιστας ανάγεται κατά τον 10ο αιώνα, και χαρακτηριστικά αναφέρει το 1884: "Ενταυθα υπαρχει και η εν τω Γενεθλιω της Θεοτοκου σεμνυνομενη Μονη Ροβελιστα καλουμενη εικοδομηθεισα περι τα μεσα του 10 αιωνος και καταστραφεισα υπο των Οθωμανικων στιφων τω 1854 ετει εκ θεμελιων αλλα τω 1856 δαπανη ιδια και συνδρομη των ευσεβων ανηγερθη εκ νεου και αρκουντως εκαλλωπιθη. Εν αυτη σωζεται αρχαια και θαυματουργος εικων της Θεοτοκου μετριου μεγεθους κεκοσμημενη πασα δι αργυρου καθαρου. Ταυτην οι εγχωριοι καλουσαν Μοσχοβισσαν πιστευοντες οτι απεσταλη εκ της Μοσχας προ 800 ετων".


 Απόψεις της Μονής


Το προσκυνητάρι, σήμερα, της Θαυματουργής εικόνας
της Παναγίας Ροβέλιστας
πηγή
Το 1096, στον λόφο “Kαρακαηδόνι” και στην τοποθεσία “Κακαβάκια”, σε κοντινή απόσταση από το σημείο που σήμερα δεσπόζει η μονή, ο Γεώργιος Κωστούλας, κάτοικος του χωριού Βελεντζικό, ίδρυσε έναν μικρό ιδιωτικό ναό, βυζαντινού ρυθμού, αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου και δίπλα έκτισε δύο μικρά κελιά για να φιλοξενούν τους ιερείς που πήγαιναν εκεί για να λειτουργήσουν.

Την ίδια εποχή πέρασε από την περιοχή κάποιος Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος ο οποίος φιλοξενήθηκε στο ναό και είχε μαζί του μια εικόνα της Παναγίας, μετρίου μεγέθους (0,27 x 0,32 μέτρα) που λέγεται ότι προερχόταν από τη Μόσχα και ανέδιδε μόνιμα μια απίστευτη ευωδία και έτσι την αποκαλούν έως και σήμερα «Παναγία Μοσχοβίτισσα»
Στη διάρκεια της παραμονής του Αμβρόσιου εκεί, η εικόνα τοποθετήθηκε σε θρόνο στο εσωτερικό του μικρού ναού, όμως ένα πρωί ο Αμβρόσιος, μπαίνοντας στο ναό για να προσευχηθεί, είδε ότι η εικόνα έλειπε. 
Τα επόμενα βράδια, βοσκοί της περιοχής έβλεπαν φως να έρχεται από το σημείο που σήμερα βρίσκεται η μονή, αλλά επειδή η περιοχή καλύπτεται από πυκνό δάσος, δεν μπορούσαν να το εντοπίσουν. 
Ένα βράδυ κάποιος από τους βοσκούς παρατήρησε προσεκτικά το φως και τοποθέτησε την γκλίτσα του με τέτοιο τρόπο πάνω σε ένα δέντρο ώστε να δείχνει προς το σημείο από όπου ερχόταν το φως και το επόμενο πρωί κατευθύνθηκε προς τα εκεί, βρήκε την εικόνα μέσα στα βάτα ενώ ειδοποίησε τον πατέρα Αμβρόσιο και έτσι η εικόνα επέστρεψε στο θρόνο της.


 Απόψεις της Μονής

Η εικόνα της Παναγίας της Ροβέλιστας, προέρχεται από
τη Μόσχα, είναι του τύπου Βρεφοκρατούσας,
τοποθετημένη σε ασημένιο τρίπτυχο πλαίσιο φτιαγμένο
από Αρτινούς αργυροχρυσοχόους το 1802.
Την επόμενη μέρα, όμως, η εικόνα έλειπε ξανά και ο Αμβρόσιος, σίγουρος πως η  εικόνα με θαυματουργό τρόπο είχε μεταβεί πάλι στο ίδιο σημείο, πήγε να την παραλάβει. 

Πράγματι έτσι ήταν και καθώς γυρνούσε στο ναό κρατώντας την εικόνα, συνάντησε έναν χωρικό που του είπε τα εξής: «Τι θέλει, πάτερ, η  εικόνα και ροβολάει εκεί κάτω;» και έτσι από τη φράση αυτή η εικόνα ονομάστηκε «Ροβέλιστα».
Σύμφωνα, όμως, με μία άλλη εκδοχή ονομάστηκε έτσι από το όνομα «Ρόβελ» ενός νεαρού  βοσκού που πρώτος εντόπισε το σημείο στο οποίο είχε μεταβεί η εικόνα και στο σημείο, όπου κατέφευγε η εικόνα της Παναγίας, ιδρύθηκε ένας μικρός ναός με κελιά και εκεί εγκαταστάθηκε και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, όπως και ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος, μέχρι και τον θάνατό του.
Το νέο Καθολικό της Μονής
πηγή
Στα χρόνια της τουρκοκρατίας στην Μονή, λειτουργούσε ιερατική Σχολή προς καταρτισμό ιερέων της επισκοπής Ραδοβυζίων ενώ επίσης η μονή χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο και ορμητήριο από το Γεώργιο Καραϊσκάκη και άλλους αγωνιστές. 
Οι Τούρκοι επειδή ενοχλήθηκαν από αυτό εγκατέστησαν στη μονή μόνιμο απόσπασμα από 30 άνδρες, τους οποίους όμως κατέσφαξαν οι Ραδοβυζινοί επαναστάτες το 1854. 
Ο τούρκικος στρατός για εκδίκηση κατέστρεψε ολοκληρωτικά το μοναστήρι ενώ χάρη στην αυτοθυσία των μοναχών σώθηκε η ασημοστόλιστη πολύ παλιά εικόνα της Παναγίας, ένας χρυσοκέντητος μεγάλος επιτάφιος και δισκοπότηρα του 16ου αιώνα - όλα ρώσικης προέλευσης.
Άποψη από το εσωτερικό του Καθολικού
πηγή
Το 1856 ξαναχτίστηκαν τα κελλιά καθώς και ο μικρός ναός, μία μονόκλιτη σταυρεπίστεγη θολωτή βασιλική με τρούλλο και χορούς. 

Η Μονή καταστράφηκε και ερημώθηκε στην διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, ώσπου το 1951 εγκαταστάθηκε σε αυτό ο ιερομόναχος Μητροφάνης Μιτσιλής και το 1953 η αδερφή του Ανδριανή με συνοδεία άλλων μοναζουσών που έδωσαν νέα πνοή στο ερειπωμένο τότε μοναστήρι που το 1963 επί Μητροπολίτου Ιγνατίου Τσίγκρη μετατράπηκε σε γυναικείο. 

Ξεχωριστής σημασίας για την περιοχή αλλά και για την πορεία του αγώνα κατά των Γερμανών ήταν η συνάντηση του Ναπολέοντα Ζέρβα και του Άρη Βελουχιώτη, που έγινε στη μονή στις 30 Δεκεμβρίου του 1942, με προτροπή του ηγουμένου Γεράσιμου Καλούτση.

Άποψη των τοιχογραφιών στο Καθολικό
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, είναι τοποθετημένη σε ένα ασημένιο πλαίσιο με μορφή τριπτύχου φτιαγμένο από ντόπιους αργυροχρυσοχόους, το 1802. 

Βρίσκεται στο αριστερό προσκυνητάρι, όπως μπαίνουμε στο νέο ναό που ανεγέρθηκε το 1976 από τον μακαριστό γέροντα, π. Μητροφάνη Μιτσιλή, ένας μεγάλος σταυροειδής με τρούλο ναός, αφιερωμένος στο Γενέσιον της Θεοτόκου που εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Ο νέος Ναός αυτός που ανεγέρθηκε στην θέση του παλαιότερου που χτίστηκε το 1856 αλλά είχε υποστεί καταστροφές από σεισμούς και έτσι, κατεδαφίστηκε, είναι ένας μεγάλος σταυροειδής Ναός με τρούλο, ένα επιβλητικό κτίσμα του οποίου η τέχνη, το περίφημο ξυλόγλυπτο τέμπλο, οι εξαίρετες αγιογραφίες που το κοσμούν, έργο των αγιογράφων από το Αγρίνιο, Παναγιώτη Βλαχόπουλου και Γιάννη Φωτόπουλου, καθώς και η εξωτερική ποικιλομορφία δίνουν στο σύνολο ιδιαίτερη λαμπρότητα και χάρη.

Σήμερα η Μονή, στην οποία η πρόσβαση γίνεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο, λειτουργεί ως κοινόβιο με έντεκα μοναχές και ηγουμένη τη μοναχή Θεοκλήτη Λάνταβου. 

Τηλέφωνο Μονής: (+30) 26810 67760

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου