Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΤΤΑΛΕΙΩΤΙΣΣΑΣ ή «ΤΖΙΚΟ ΠΑΝΑΓΙΑΣ».

πηγή

Φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου και Παναγίας του Κύκκου (Παναγίτσας), στον Ταύρο, της Αττικής.

Το λιμάνι της Αττάλειας στην δεκαετία του 1920,από
εδώ ξεκίνησε το πλοίο που μετέφερε τους Μικρασιάτες
πρόσφυγες απο Σπάρτα (Isparta) και Μπουλντούρι (Burdur)
στον Πειραιά. Επικεφαλής της αποστολής (18/10/1922)
ο ιερέας Σπάρτας Παπαιωακείμ Πεσματζόγλου.
πηγή

Οι χριστιανοί της Αττάλειας μέ ιδαίτερη ευλάβεια τιμούσαν την Θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας της Κύκκου – Τζίγκο Παναγιά, όπως τήν αποκαλούσαν μέ τήν τοπική προφορά, που βρισκόταν στόν ναό του Αγίου Νικολάου της Αττάλειας, ανάμεσα από τίς συνοικίες των Ρωμηών, μέσα στό κάστρο και που μετά τήν ανταλλαγή, τόν γκρέμισαν οι Τοπικές αρχές γιά νά κάνουν πλατεία.

Εκτός άλλων εκδηλώσεων σεβασμού καί ευλαβείας οι Ατταλειώτες κάθε Δευτέρα πρωΐ, πρίν πάνε στίς δουλειές τους περνούσαν και προσκυνούσαν τήν ιερή Εικόνα καί ζητούσαν τή Χάρη της Παναγίας Μητέρας. 

Η Εικόνα είναι πολύ παλαιά και αποτελεί πιστό αντίγραφο της Εικόνας της Παναγίας του Κύκκου της Κύπρου με την  προφορική ιστορική παράδοση να θέλει τον ίδιο τον Ευαγγελιστή Λουκά να δίνει την εικόνα της Παναγίας της Ατταλειώτισσας στον Απόστολο Βαρνάβα και εκείνος με την σειρά του να την προσφέρει στους χριστιανούς της Αττάλειας, πόλη στην οποία παρέμεινε μαζί με τον Απόστολο Παύλο κατά την Α΄ Αποστολική Περιοδεία.

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Κύκκου,
αντίγραφο της οποίας είναι η θαυματουργή εικόνα
της Παναγίας Ατταλειώτισσας.

Ο Ατταλειώτης Μητροπολίτης της Άγκυρας Σεραφείμ στό ειδικό σύγγραμμά του «Περί τῆς Μονῆς τοῦ Κύκκου εἰς τήν Κύπρον» που εκδόθηκε τό 1780 στή Βενετία γράφει: «Μία από τίς τρείς εικόνες της Θεοτόκου πού αγιογραφήθηκαν από τόν Απόστολο καί Ευαγγελιστή Λουκά, μέσω Αιγύπτου μεταφερόταν στήν Κωνσταντινούπολη, άγνωστο όμως για ποιό λόγο την έφεραν στήν Αττάλεια και εκεί φυλάχθηκε για μεγάλο διάστημα. Όταν τόν 6ο αιώνα επί αυτοκράτορα Ηρακλείου ο βασιληάς των Περσών Χοσρόης κυρίευσε τήν Αττάλεια η εικόνα μεταφέρθηκε στήν Κύπρο, όμως τόν 7ο αιώνα καί εκεί κινδύνεψε από τις επιδρομές των Σαρακηνών και γιά να την προστατεύσουν τήν μετέφεραν στήν Κωνσταντινούπολη, στό αυτοκρατορικό παλάτι».

Κατά μία άλλη παράδοση, που δέν αναφέρει ο Αγκύρας Σεραφείμ, γύρω στά 1100, ο βυζαντινός διοικητής της Κύπρου άρχοντας Μανουήλ Βουτομίτης, μετά από θαυματουργική θεραπεία του από τον γέρο ερημίτη, Ησαΐα, δέχτηκε νά πάνε μαζί στήν βασιλεύουσα και να ζητήσουν από τόν αυτοκράτορα τήν Εικόνα της Παναγίας.

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Ά Μέγας Κομνηνός δέχθηκε σέ ακρόαση τόν άρχοντα Βουτομίτη καί τόν ερημίτη Ησαΐα επιφυλάχτηκε όμως νά απαντήσει αφού δέν ήθελε νά στερηθεί τήν χαριτόβρυτη εικόνα, όταν όμως η μονάκριβη κόρη του αρρώστησε βαριά και θεραπεύτηκε μέ τήν προσευχή του γέροντα Ησαΐα, αντιλήφθηκε πώς ήταν θέλημα Θεού να δώσει την Εικόνα.

Η Ιερά Μονή Κύκκου στην Κύπρο

Όχι μόνο παρέδωσε τήν Εικόνα της Παναγίας αλλά χορήγησε και τά χρήματα γιά τήν ανέγερση του μοναστηριού, στό οποίο θά τήν τοποθετούσαν και αυτό τό αναφέρει ο Αγκύρας Σεραφείμ:«Επί αὐτοκράτορος Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ μεταφέρθηκε ἡ Εἰκών τῆς Θεομήτορος μετά περισσῆς μεγαλοπρεπείας, δι᾽αὐτοκρατορικοῦ πλοίου πάλιν εἰς τήν Κύπρον καί κατετέθη εἰς τήν ἐπί τούτῳ βασιλικοῖς ἀναλώμασιν ἱδρυθεῖσαν μεγαλώνυμον ἱεράν Μονήν τοῦ Κύκκου. 

Ταύτης τῆς εἰκόνος ἀντίτυπον ἦτο ἡ εἰς τήν Ἀττάλειαν ὑπάρχουσα εἰκών τῆς Παναγίας καί δι᾽αὐτό λέγεται «Παναγία τῆς Κύκκου».

Η φήμη της θαυματουργής Εικόνας εξαπλώθηκε, πολλοί ζητούσαν νά έχουν αντίγραφό της και έτσι υπάρχουν αντίγραφά της από τόν 13ο αιώνα σέ ναούς της Κύπρου, στό Σινά αλλά και αλλού.

Η μορφή του Αποστόλου καί Ευαγγελιστού Λουκά,
που είναι στραμμένος πρός τήν Θεοτόκο
βαστώντας έναν αγιογραφικό κάλαμο,
δίνει τήν εντύπωση οτι την ζωγραφίζει

Η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας Ατταλειώτισσας, είναι διαστάσεων 75 Χ 55 εκατοστά, στό κέντρο της απεικονίζεται η Θεοτόκος, βαστάζουσα εκ δεξιών Της τόν Σωτήρα Χριστό καί έχει τό πρόσωπόν Της γυρμένο πρός Αυτόν. 

Στό δεξιό μέρος της Παναγίας καί του Θείου Βρέφους, απεικονίζεται κάτι σπάνιο, η μορφή του Αποστόλου καί Ευαγγελιστού Λουκά, ο οποίος είναι στραμμένος πρός τήν Θεοτόκο βαστώντας έναν αγιογραφικό κάλαμο, δίνοντας τήν εντύπωση οτι την ζωγραφίζει ενώ δεξιά καί αριστερά της κεφαλής της Θεοτόκου ειναι αγιογραφημένοι οι Αρχάγγελοι Γαβριήλ καί Μιχαήλ. 

Στό πάνω μέρος της Εικόνας και άνωθεν της κεφαλής της Θεομήτορος ειναι αγιογραφημένη η παράσταση της Αγίας Τριάδος (Σύνθρονον), περιστοιχιζόμενης από αγγελικά τάγματα. 

Όλη η Εικόνα είναι καλυμμένη μέ κάλυμμα «πουκάμισο», από χρυσό και πλατίνα, ενώ στήν κεφαλή της Θεοτόκου υπάρχει βασιλικό στέμμα, στολισμένο μέ διαμάντια και άλλους πολύτιμους λίθους.

Η επιγραφή κάτωθεν της εικόνας υποδυκνείει την
ημερομηνία κατασκευής του καλλύματος

Κάτωθεν της Εικόνας υπάρχει η επιγραφή, που αφορά μάλλον την ημερομηνία κατασκευής του πολύτιμου καλλύματος: «ΔΕΗΣΙΣ ΤΩΝ ΔΟΥΛΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ 1875 ΜΑΡΤΙΟΥ 20». 

Δυστυχώς από τις διάφορες ταλαιπωρίες της Εικόνας, η μορφή της Παναγίας φαίνεται αμυδρά, όπως και η μορφή του Χριστού ενώ σέ καλύτερη κατάσταση είναι οι μορφές του Αποστόλου Λουκά, των δύο Αρχαγγέλων καί της παράστασης της Αγίας Τριάδος.

Ο ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου στον
Ταύρο της Αττικής

Οι Ατταλειώτες αρχικά γιόρταζαν τήν θαυματουργή εικόνα τήν 8η Σεπτεμβρίου, μέρα του Γενεθλίου της Θεοτόκου, κάποια χρονιά όμως, ξημερώματα Κυριακής των Μυροφόρων, ενώ γινόταν αγρυπνία στόν ναό του Αγίου Νικολάου της Αττάλειας, η Παναγία θεράπευσε θαυματουργικά μιά κοπέλλα εκ γενετής παράλυτη και έκτοτε τήν τιμούσαν δύο φορές τόν χρόνο, στίς 8 Σεπτεμβρίου καί τήν Κυριακή των Μυροφόρων, σέ ανάμνηση του θαύματος.

Στόν διωγμόν του 1922 ο Ιερέας της Αττάλειας π. Παγκράτιος, (αδελφός του τότε Μητροπολίτη Πισιδίας, Εξάρχου Ατταλείας κ.λπ. Γερασίμου Τανταλίδη) μέ τόν Παιδονόμο της Αττάλειας Παναγιώτη Χατζηεσμέρη, μέ πολλές προφυλάξεις και πολλή ευλάβεια μετέφεραν την Εικόνα στήν Ελλάδα. 

Μετά από ταξίδι που κράτησε 15 περίπου ημέρες, η ιερή εικόνα μαζί με 6.000 ψυχές που στριμώχτηκαν στα αμπάρια του ελληνικού υπερωκεανίου φορτηγού “Ανδρέας Άνδρου”, αποβιβάστηκε και μεταφέρθηκε στο Κατάκολο Πύργου Ηλείας και επαποτέθηκε στον ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου.

Αργότερα τήν μετέφεραν στό Θησείο, στήν Εκκλησία του Αγίου Φιλίππου και τόν Αύγουστο του 1929 στό προσωρινό ναό της Παναγίας στόν Ταύρο ενώ σήμερα βρίσκεται στόν Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ταύρου, πού κτίστηκε μέ πρωτοβουλία του «Συλλόγου Ατταλειωτών – Αλαϊωτών» και κάθε χρόνο τήν Κυριακή τῶν Μυροφόρων προσέρχονται οι Ατταλειώτες καί πανηγυρίζουν τήν «Τζίγκο - Παναγιά» όπως καί στήν Αττάλεια. 

Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Ταύρου, 

οδ. Επταλόφου & Χρυσοστόμου Σμύρνης 

τηλ: 210 3466538

Πηγές: Moscchato guide, Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Παναγίτσα Ταύρου, Ι.Ν. ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΑΥΡΟΥ