Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ, ΤΟΥ ΕΝ ΚΙΘΑΙΡΩΝΑ.

πηγή

Φυλάσσεται στην Ομώνυμη Ιερή Μονή στον Κιθαιρώνα, της οποίας είναι και κτήτορας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Φορητή εικόνα του Οσίου Μελετίου του Νέου, 17ος αιώνας

Ο Μελέτιος γεννήθηκε το 1035 στο Μουταλάσκι της Καππαδοκίας, στο οποίο είχε γεννηθεί και ο Μέγας Άγιος της Εκκλησίας μας, Σάββας ο Ηγιασμένος. 

Οι γονείς του, ο Ιωάννης και η Σοφία, τον μεγάλωσαν με σοφία και φόβο Θεού ενώ όταν έφθασε σε ηλικία να μπορεί να παρακολουθήσει μαθήματα, οι γονείς του τον πήγανε στο σχολείο. 

Ο Μελέτιος, είχε βραδύ νου και δε μπορούσε εύκολα να καταλάβει και να συμμετάσχει στο μάθημα, πήγε όμως στο ναό, μπήκε μέσα στην εκκλησία και κρύφθηκε κάτω από την Αγία Τράπεζα, σκεπάζοντας το σώμα του με τον ενδύτη, από την αρχή της Θείας Λειτουργίας, έως το τέλος. 

Με το τέλος της λειτουργίας βγήκε ένας άλλος Μελέτιος, πλέον όχι μόνο μπορούσε να μάθει αλλά και να αποστηθίσει ολόκληρα κείμενα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης απέξω. 

Περνώντας τα χρόνια, ξεχώριζε ακόμη και από τους μεγαλύτερους σε σύνεση, όταν ήταν δεκαπέντε χρονών και πήγαινε στην εκκλησία, είχε τόση ευλάβεια και ευταξία, που προκαλούσε το σεβασμό σε μικρούς και μεγάλους. 

H Tιμία Κάρα του Οσίου Μελετίου του Νέου

Οι γονείς του του πρότειναν μία κοπέλα να παντρευτεί όμως ο Μελέτιος ήθελε να αφιερωθεί στο Χριστό και πήγε στην Κωνσταντινούπολη στην Μονή, που είχε ιδρύσει ο Ιερός Χρυσόστομος, όταν ήταν Πατριάρχης. 

Μετά από τρία χρόνια μέσα στη Μονή έγινε μοναχός και παίρνοντας ευλογία, έφυγε από την Ιερά Μονή και έφθασε ως προσκυνητής στον Άγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης και παρακάλεσε τον Άγιο να του υποδείξει χώρο προσευχής και μετάνοιας. 

Βγαίνοντας από το ναό, συναντήθηκε με ένα νέο που δε γνώριζε και εκείνος τον ρώτησε που πηγαίνει, ο Όσιος του είπε ότι θέλει να πάει στη Ρώμη να προσκυνήσει τα Ιερά Λείψανα των Αγίων Αποστόλων, ομως ο άγνωστος νέος του είπε «δεν είναι καιρός τώρα να υπάγεις εκεί, αλλά ύπαγε εις τα μέρη της Ελλάδος, εις τας Θήβας πλησίον, προς το νότιον μέρος, είναι μοναστήριον Γεωργίου του Μεγαλομάρτυρος και εκεί σου ητοίμασε την κατοικίαν ο Κύριος». 

Η μονή του Οσίου Μελετίου της οποίας είναι
και Κτήτορας στον Κιθαιρώνα

Λέγοντας αυτά εξαφανίσθηκε από μπροστά του. Ο Όσιος πήγε πρώτα στην Αθήνα, προσκύνησε στο Ναό της Θεοτόκου στον Παρθενώνα και από εκεί οδήγησε τα βήματά του στην πόλη των Θηβών, που βρήκε το προαναφερόμενο Μοναστήρι (κτίσματα της Ιεράς Μονής, σώζονται σήμερα, δίπλα στον Ενοριακό Ναό του Αγίου Γεωργίου της Θήβας). 

Εκεί άρχισε τους ασκητικούς του αγώνες, όμως ήθελε να εκπληρώσει το τάμα του και παίρνοντας μαζί του ένα μοναχό, πήγε στους Αγίους Τόπους, προσκύνησε τον Πανάγιο Τάφο, βάδισε στα Θεοβάδιστα χώματα και έλαβε τη χάρη των Παναγίων προσκυνημάτων, σε μία εποχή που η πορεία προς τους Ιερούς Τόπους, ήταν δύσκολη ως ακατόρθωτη, διότι είχαν κυριαρχήσει οι Σελτζούκοι Τούρκο, κατόπιν προσκύνησε και στη Ρώμη, τον τάφο των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και ξαναγύρισε στο κοινόβιό του στη Θήβα. 

Γενική άποψη του Καθολικού της Μονής
Αρχείο ΙΑΑ - © Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών

Γυρίζοντας στην Θήβα, συνέχισε τον αδιάλειπτο αγώνα του, η εγκράτειά του ήταν χαρακτηριστική, η τροφή που ελάμβανε στην κοινή τράπεζα, η απολύτως απαραίτητη, η παρουσία του στις ιερές ακολουθίες αδιάλειπτη. 

Στο κελί του ομολογείται ότι δεν είχε καν κρεβάτι, αλλά σε μία γωνία στο χώμα ξεκουραζόταν ελάχιστα και σχεδόν όλη τη νύκτα με το κομποσκοίνι του προσευχόταν στον Παντοκράτορα Θεό. 

Κλείστηκε για σαράντα ημέρες στο κελί χωρίς να δεχθεί κανένα, με απόλυτη νηστεία και προσευχή και όταν πια τελείωσε αυτό επειδή από την ατέλειωτη ορθοστασία απέκτησε κάποια προβλήματα υγείας, όταν επισκέφθηκε την Ιερά Μονή κάποιος γιατρός, όλοι χάρηκαν που θα του έδινε τα κατάλληλα φάρμακα προς ίαση. 

Ο Τάφος του Οσίου Μελετίου στην Μονή,

με την αγιογραφία της Κοίμησής του.

Ο Όσιος όμως αρνήθηκε και είπε στο γιατρό «Ιατρέ, θεράπευσον μάλλον σεαυτόν, οικονόμισον τα πράγματα της οικίας σου, ότι μετά τρεις ημέρας τελειώνει η παροικία σου και τότε υπάγεις εις τον τόπον τον οποίον σου ητοίμασαν τα έργα σου». Η προόρισις του Μελέτιου εφαρμόσθηκε κατά γράμμα και ο γιατρός μετά από τρεις ημέρες κοιμήθηκε εν Κυρίω. 

Μετά από οκτώ χρόνια στη Μονή του, με τη συνεχή προσέλευση πιστών να εμποδίζει την προσευχή και τον αδιάλειπτο αγώνα του, φεύγει αφήνοντας στη θέση του, έναν αδελφό, τον Νικόλαο και πήγε στο όρος Μυουπόλεως (Κιθαιρώνας) στην Ιερά Μονή του Συμβόλου, όπως ονομαζόταν και που εόρταζε των Αγίων Ασωμάτων. 

Ηγούμενος της Μονής ήταν ο Θεοδόσιος και το διακόνημα που ανέλαβε ο Μελέτιος ήταν το ευκτήριον του Σωτήρος Χριστού. 

Περνώντας ο καιρός, συγκέντρωσε κοντά του πολλούς αδελφούς, κάνοντας το χώρο μία μικρή Λάβρα και η φήμη του έφθασε μέχρι την Κωνσταντινούπολη, ο δε Πατριάρχης Νικόλαος Γραμματικός, έδωσε ευλογία στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Νικήτα το Γ΄ να χειροτονήσει το Μελέτιο σε Πρεσβύτερο, ο οποίος μετά από πολλή πίεση το δέχθηκε. 

Τοιχογραφία με την Κοίμηση του Οσίου Μελετίου του
Νέου, επάνω απο τον τάφο του στην
ομώνυμη Μονή στον Κιθαιρώνα.

Όταν κοιμήθηκε ο Ηγούμενος Θεοδόσιος, ψήφισαν για ηγούμενο το Μελέτιο και η Μονή που τότε αριθμούσε εκατό μοναχούς, υπερδιπλασίασε τη δύναμή της, αναγκάζοντας τον Όσιο να χτίσει και άλλα κελιά.

Η διδασκαλία του ήταν πάντοτε πνευματική, τους νουθετούσε να μην ασχολούνται με τη σάρκα και τις τροφές, αλλά να ενδιαφέρονται για την πνευματική τους καλλιέργεια,  προέτρεπε να ζουν φτωχικά και τους ζητούσε να προσεύχονται αδιάλειπτα και επειδή όμως αυξήθηκαν οι μοναχοί ο Όσιος ίδρυσε σε πολλά μέρη της Ελλάδος, 24 μετόχια, στα οποία εγκατέστησε  και σε αυτά μοναχούς. 

Με τον Όσιο είχε δημιουργήσει μία έντονη πνευματική σχέση ο Αυτοκράτορας της εποχής Αλέξιος Α' Κομνηνός, που όταν βρέθηκε αντιμέτωπος το 1095 με τους Κομάνους, που είχαν καταλάβει τα περίχωρα της Αγχιάλου, αποφάσισε να τους εκδιώξει, αν όμως τους αντιμετώπιζε την ημέρα που είχε αποφασισθεί, τότε οι βάρβαροι θα σκότωναν το Βυζαντινό Αυτοκράτορα. 

Τοιχογραφία του Οσίου Μελετίου του
Νέου, στην ομώνυμη Μονή στον Κιθαιρώνα.

Αυτό ο Όσιος το προγνώριζε και από την αυλή της Μονής, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά φώναξε: «φυλάττου να μην εξέλθεις από την πόλη της Αγχιάλου θαυμαστέ Αλέξιε» και λέγοντας αυτά γυρνώντας προς την Αγχίαλο, με το δεξί του χέρι, σχημάτισε το σημείο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού και όλα τα παρακολουθούσε έκπληκτος ένας μοναχός, ο Ιλαρίων, που ζήτησε από το γέροντα να του εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει. 

Ο Όσιος του είπε «την ώραν ταύτην βούλεται να εξέλθει ο Βασιλεύς εις πόλεμον κατά των Κομάνων και εάν πολεμήσει, τον φονεύουσι». 

Η  δέηση του Οσίου με τρόπο θαυμαστό, μετέβαλε την απόφαση του Αυτοκράτορα, που γύρισε υγιής στην Πόλη και οι Κομάνοι αλληλοεξοντώθηκαν ενώ ο Ιλαρίων σημείωσε την ημέρα και ώρα των γεγονότων, και όταν επισκέφθηκαν την Μονή άντρες του Αυτοκράτορα, τους ρώτησε για το συμβάν και διαπίστωσε έκπληκτος την ακρίβεια των γεγονότων που του εξιστορούσε ο Όσιος.

Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης του, ανταμείβει τη μονή, με μια σημαντική ετήσια χρηματική χορηγία, καθώς και πολλά προνόμια.

Τα χρήματα αυτά όμως δεν διατέθηκαν από τον Μελέτιο για την εξασφάλιση διαφόρων ανέσεων και την κατανάλωση αγαθών, αλλά επενδύθηκαν στην κατασκευή των πολυάριθμων μετοχίων της μονής και στην προμήθεια των αξιόλογων έργων γλυπτικής, τα οποία κοσμούν τόσο αυτά όσο και την κεντρική λαύρα. 

Ο Μελέτιος σε ηλικία εβδομήντα χρονών, κοιμήθηκε ειρηνικά στις 1 Σεπτεμβρίου του 1105 και το Ιερό του λείψανο ενταφιάσθηκε στη βόρεια πλευρά, εκεί που τιμώνται οι Ασώματοι Άγγελοι, στο νάρθηκα του Ιερού Ναού της Μονής, η οποία ουσιαστικά από τότε πήρε και το όνομα του Οσίου. 

Βίοι του Οσίου Μελετίου, έχουν γραφτεί από τον σύγχρονό του Θεόδωρο Πρόδρομο και τον επίσκοπο Μεθώνης Νικόλαο.

Η μνήμη του τιμάται στις 1 Σεπτεμβρίου.