 |
| πηγή |
Φυλάσσεται στην Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή του Κύκκου στην Κύπρο.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς».Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).
 |
Άγιος Τριφύλλιος Επίσκοπος Λήδρας.
Τοιχογραφία τού 1192 που βρίσκεται στην Μονή τής
Παναγίας του Άρακα κοντά στα Λαγουδερά Λευκωσίας.
πηγή |
Είναι ο πρώτος και ο μόνος γνωστός στην ιστορία επίσκοπος Λήδρας η Λεδρών όπως ονομαζόταν η Λευκωσία.
Γεννήθηκε στην Κύπρο πιθανώς στα τέλη του 3ου αιώνα και ως πατρίδα του θεωρείται η Τριμυθούντα αλλά και η Λευκωσία.
Ο Estienne de Lusignan (Εστιέν ντε Λουζινιάν) γράφει ότι ο Άγιος Τριφύλλιος είχε ανέλθει στον επισκοπικό θρόνο των Λεδρών κατά τα μέσα του 4ου αιώνα και ο Λεόντιος Μαχαιράς τον μνημονεύει επίσης στο Χρονικόν του, γράφοντας: Τριφυλλίου του Φωτολάμπους, επισκόπου Λευκωσίας.
Σε χειρόγραφο Συναξάρι αναφέρεται ότι είχε πατέρα έναν από τους δώδεκα περιφανείς άνδρες που ο Μέγας Κωνσταντίνος είχε μεταφέρει από τη Ρώμη στη Κωνσταντινούπολη από την οποία ο Τριφύλλιος με τη μητέρα του Δομνίκη πήγαν να προσκυνήσουν στα Ιεροσόλυμα και στην επιστροφή τους πήγανε στην Κύπρο όπου συνδέθηκε με τον Άγιο Σπυρίδωνα και η μητέρα του αργότερα έγινε μοναχή.
 |
Άγιος Τριφύλλιος Επίσκοπος Λήδρας.
Τοιχογραφία τού 12ου αιώνα στον Ναό τής Παναγίας τής
Ασίνου, νότια του χωριού Nικητάρι στους πρόποδες του Tροόδους.
Ο Ιερός Ναός είναι ό,τι απέμεινε από το Μοναστήρι της Παναγίας
των Φορβίων, γι’ αυτό και το όνομά της: Φορβιώτισσα.
|
Ως επίσκοπος ίδρυσε γυναικείο μοναστήρι στη Λευκωσία (κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι βρισκόταν εκεί που είναι σήμερα το μοναστήρι των Καλογραιών στο Καϊμακλί), στο οποίο τάφηκε η μητέρα του και έκτισε τον καθολικό (κύριο) ναό της πόλης, στον οποίο φυλάχτηκαν τα λείψανά του.
Ο Άγιος σπούδασε νομικά στην σχολή της Βηρυτού και μάλιστα ο Νικηφόρος Κάλλιστος γράφει: Τον Τριφύλλιον εκείνον των Λεδρών επίσκοπον, λόγου τε αρκούντως πεπειραμένον, και δια νόμων άσκησιν, πλείστον εν τη εις Βηρυτόν διατρίψαντα πόλει…
Ο ιστορικός Σωζομενός στην Εκκλησιαστική Ιστορία, ονομάζει τον Τριφύλλιον: επίσκοπον, άνδρα άλλως τε ελλόγιμον και δια νόμων άσκησιν πολύν χρόνον εν τη Βηρυτίων πόλει διατρίψαντα…και οι δυο αυτοί εκκλησιαστικοί συγγραφείς θεωρούν ότι ο Τριφύλλιος ήταν πολύ μορφωμένος και λόγιος.
Στην Βηρυτό παρέμεινε για μεγάλο διάστημα, σπουδάζοντας τους νόμους και στο τέλος δέχθηκε το άγιο βάπτισμα ενώ γυρνώντας στην Κύπρο χειροτονήθηκε διάκονος από του Άγιο Σπυρίδωνα, Επισκόπου Τριμυθούντος, και διακρίθηκε για τη ρητορική δεινότητά του και το χάρισμα του λόγου.
 |
Άγιος Τριφύλλιος Επίσκοπος Λήδρας.
Μηναίο - Ιούνιος (τεμάχιο).
Εικονίδιο τού 17ου αιώνα στην Εκκλησία και το
Αρχαιολογικό Μουσείο τής Θεολογικής
Ακαδημίας τής Μόσχας.
|
Ο ιστορικός Ιερώνυμος αναφέρει ότι ο Άγιος Τριφύλλιος υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας κι ότι ο ίδιος ο Ιερώνυμος είχε διαβάσει ένα έργο του, που ονομαζόταν Υπόμνημα εις το Άσμα Ασμάτων του Σολομώντος ενώ ο Βυζαντινός λεξικογράφος Σουίδας αναφέρει πάλι ότι ο Άγιος Τριφύλλιος είχε γράψει σε ιαμβικό ποιητικό μέτρο τον Βίο και τα θαύματα του Αγίου Σπυρίδωνος.
Γνωρίζουμε έτσι δυο από τα έργα του Τριφυλλίου, από τα οποία, πάντως, δεν σώθηκε κανένα.
Στον Βίο του Αγίου Σπυρίδωνος απαντώνται αρκετές αναφορές στον Άγιο Τριφύλλιο, ο οποίος επανειλημμένα είχε συνοδεύσει τον Σπυρίδωνα σε περιοδείες του στην Κύπρο όσο και αποστολές στο εξωτερικό.
Δυστυχώς και από τα γραπτά έργα του αν και συνέγραψε πολλά, δεν έχει διασωθεί παρά μονάχα μεταγλωττισμένος σε απλούστερη γλώσσα ο βίος του αγίου Σπυρίδωνος, τον οποίο είχε αρχικά συγγράψει όπως είπαμε ο ίδιος σε ιάμβους. Το έργο αυτό βρίσκεται σε πολλούς κώδικες όπως της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων, του Βελγίου, του Βατικανού, της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και αλλαχού.
Κοντά στον θαυματουργό Σπυρίδωνα ο Τριφύλλιος μυείται καθημερινά στα μυστήρια του χριστιανισμού και από τη θέση αυτή ο νεαρός μαθητής άρχισε να δείχνει όλες τις ικανότητες και τα χαρίσματα με τα οποία τον προίκισε ο Θεός.
Ενώ ήταν ακόμη διάκονος ο άγιος Τριφύλλιος, ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος, γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου, είχε αρρωστήσει βαριά και πολλοί και ονομαστοί ιατροί έσπευσαν να παράσχουν θεραπεία στον ασθενή αυτοκράτορα, όμως δυστυχώς η κατάσταση της υγείας του επιδεινωνόταν συνεχώς.
 |
Άγιος Τριφύλλιος Επίσκοπος Λήδρας
πηγή |
Ο αυτοκράτορας είδε σε όραμα δύο αρχιερείς που θα έρχονταν στο παλάτι, θα τον ευλογούσαν και θα του χάριζαν και την ίαση, έτσι κάλεσε όλους τους τότε αρχιερείς στο παλάτι, μέσα σε αυτούς και τον Άγιο Σπυρίδωνα.
Ο Άγιος Σπυρίδων ως θεοφόρος, διέβλεψε ότι ο άλλος αρχιερέας που εμφανίστηκε στο όνειρο του αυτοκράτορα ήταν ο μέχρι τότε διάκονός του Τριφύλλιος και πήρε έτσι μαζί του τον νεαρό τότε Τριφύλλιο.
Ο Τριφύλλιος ήταν απλός στο χαρακτήρα, ακτήμονας, αυστηρός ασκητής και φιλάνθρωπος ενώ αξιώθηκε από τον Θεό του χαρίσματος της θαυματουργίας.
Ωστόσο (όπως αναφέρει ο Σωζόμενος), σε μια περίπτωση προκάλεσε την αγανάκτηση και αντίδραση του Αγίου Σπυρίδωνος επειδή σε ομιλία του για τον παράλυτο της Καπερναούμ, ο Τριφύλλιος αντήλλαξε τη λέξη κράββατον, με την αρχαιοπρεπή λέξη «σκίμποδα».
Δηλαδή τροποποίησε τη γνωστή ρήση του Χριστού «άρον σου τον κράββατον και περιπάτει» και αντί κράββατον είχε χρησιμοποιήσει την λέξη σκίμποδα, που θεώρησε καλύτερη, οπότε ο Σπυρίδων αγανακτισμένος του είπε: Δεν είσαι, βέβαια, ανώτερος εσύ από εκείνον [τον Χριστό] που είπε κράββατον, γιατί ντρέπεσαι να χρησιμοποιήσεις την ίδια λέξη;
Σε μια άλλη περίπτωση Τριφύλλιος και Σπυρίδων έκαναν μια δύσκολη οδοιπορία στα βουνά του Πενταδάκτυλου, για να πάνε στην Κερύνεια, την οποία οδοιπορία περιέγραψε ο Τριφύλλιος σε ιαμβικό μέτρο, δυστυχώς όμως χάθηκε και το μόνο που αναφέρεται, είναι ότι οι ομορφιές της περιοχής τόσο εμάγευσαν την ποιητική και συναισθηματική ψυχή του Τριφυλλίου, ώστε ο γηραιός δάσκαλος του να αναγκασθεί να τον παρατηρήσει.
 |
Άγιος Τριφύλλιος Επίσκοπος Λήδρας
πηγή |
Εκεί υπήρξε σφοδρός πολέμιος των αιρετικών οπαδών του Αρείου και φίλος και υπερασπιστής του Μεγάλου Αθανασίου.
Ο Άγιος κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη, το 369 και είναι πολιούχος της Λευκωσίας.
Ο Λεόντιος Μαχαιράς στο Χρονικόν του, αφηγείται και μια ιστορία, – που την τοποθετεί σε άγνωστο χρόνο – περί της κάρας του Αγίου Τριφυλλίου και την σχετίζει με τον Άγιο Διομήδιο τον οποίο ονομάζει μαθητή του Τριφυλλίου.
Γράφει συγκεκριμένα ότι μια φορά, όταν οι Σαρακηνοί κατέλαβαν την Κύπρο, βρήκαν στην εκκλησία της Παναγίας Οδηγήτριας (προφανώς στη Λευκωσία) τον τάφο του Αγίου Τριφυλλίου, τον άνοιξαν και βρήκαν ακέραιο το λείψανο του Αγίου, οπότε έκοψαν την κάρα και το πήραν για να το κάψουν.
 |
Ο μοναδικός ναός, σήμερα, σε όλη την Κύπρο που είναι
αφιερωμένος στον πολιούχο και πρώτο Επίσκοπο της
Λευκωσίας, είναι το μικρό παρεκκλήσι στην αυλή
του Δημοτικού Σχολείου Ελένειον.
|
Ο νεαρός Διομήδιος όμως, έκλεψε από αυτούς το κεφάλι του Αγίου κι έφυγε και όταν οι εισβολείς τον κυνήγησαν, από θαύμα διογκώθηκαν και δεν μπόρεσαν να τον προλάβουν.
Το λείψανο του Αγίου ετάφη ξανά στον Λευκομιάτη (προάστιο τότε της Λευκωσίας) όπου κτίστηκε Ναός που υφίστατο κατά τον 15ον αιώνα όμως καταστράφηκε αργότερα, άγνωστο πότε και εξαφανίστηκε και το λείψανό του.
Ο Άγιος Νεόφυτος θεωρεί τον Άγιο Διομήδη μαθητή του Αγίου Τριφυλλίου, ωστόσο φαίνεται από τα γεγονότα ότι ο Άγιος Διομήδης ήταν αρκετά μεταγενέστερος του Τριφυλλίου, συνεπώς δεν μπορούσε να ήταν μαθητής του.
Εις ανάμνηση του γεγονότος της προσβολής των Ιερών λειψάνων του αγίου Τριφυλλίου από τους Σαρακηνούς, γινόταν κάθε χρόνο γιορτή στον ναό του Αγίου στις 3 Μαΐου όπου προβάλλονταν τα μισοκαμένα λείψανα του σε προσκύνημα.
Ο μοναδικός ναός, σήμερα, σε όλη την Κύπρο, ο οποίος είναι αφιερωμένος στον πρώτο Επίσκοπο της Λευκωσίας, είναι το μικρό παρεκκλήσι στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου Ελένειον που εγκαινιάστηκε στις 13 Ιουνίου του 1992.
Η μνήμη του Αγίου Τριφυλλίου εορτάζεται στις 13 Ιουνίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου