Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΓΡΙΛΙΩΤΙΣΣΑΣ

πηγή

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγριλίων σε απόσταση τριών περίπου χιλιομέτρων ανατολικά από τη σημερινή  Σάμη της Κεφαλλονιάς.

Η ιερά Μονή Παναγίας Αγριλλιώτισσας
πηγή

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση δύο βοσκοί με μία βοηθό τους, έβλεπαν στην περιοχή αυτή, για αρκετά βράδια ένα φώς «ωσάν τση αστροπής» να φέγγει σε συγκεκριμένο σημείο του λόγγου και αποφάσισαν να πάνε να δούνε τι συμβαίνει. 

Στην ρίζα μια αγριλίδας βρήκανε ένα μικρό εικόνισμα με τις μορφές του Χριστού, της Παναγίας και του Αη Γιάννη του Πρόδρομου, καλυμμένο στην πρόσοψη με εγχάρακτη χρυσή επένδυση.  

Αργότερα το πολύ μικρό αυτό εικόνισμα το ενσωμάτωσαν σε μία υπάρχουσα εικόνα της Θεοτόκου, η οποία επονομάστηκε "Αγριλιώτισσα" και αυτό σύμφωνα με την προφορική παράδοση συνέβηκε στο τέλος του 17ου αιώνα ή στα πρώτα χρόνια του 18ου αιώνα.

Το μικρό θαυματουργό εικόνισμα με τις μορφές
του Χριστού, της Παναγίας και του Αη Γιάννη
του Πρόδρομου (Δέηση)

Ένας από τους βοσκούς το πήρε στο εικονοστάσι του, αλλά το πρωί το εικόνισμα έλειπε από τη θέση του και την επόμενη νύκτα διαπίστωσε ότι αυτό κείτονταν και πάλι στη ρίζα της αγριλίδας. Το έφερε ξανά σπίτι του, αλλά όταν για τρίτη φορά το εικόνισμα επέστρεψε με ανεξιχνίαστο τρόπο στο ίδιο δένδρο, δεν το μετακίνησε, κατάλαβε πως άλλο ήταν το θέλημα του Θεού!

Εστησε σε εκείνον τον τόπο ένα προσκυνητάρι και άναψε ένα καντήλι, ενώ λίγο αργότερα έγινε μοναχός και ιερέας, λαμβάνοντας το όνομα Συμεών ενώ τον μοναστικό βίο ακολούθησαν και οι άλλοι δύο βοσκοί, ο Γαβριήλ και η Πελαγία. 

Αργότερα, οι Γιακουμής Ζερβός και παπά Συμεών Δευτεραίος, από το χωριό Καταποδάτα, ανήγειραν εκκλησιά επάνω στα ερείπια μιάς παλιότερης εντός της οποίας σωζόταν το εικόνισμα της Παναγίας.

Η επίσημη σύσταση του Μοναστηριού έγινε το 1721 από τους Νικόδημο, Άνθιμο, Μακάριο Ζερβούς που μαζί με τους Δευτεραίους ανοικοδόμησαν και επεξέτειναν κτηριακά το Μοναστήρι κατά το β’ μισό του 18ου αιώνα, για αυτόν τον λόγο τους συναντάμε ως Γιουσπατροναρίους και κτήτορες. 

Η εικόνα της Παναγίας Αγριλιώτισσας χωρίς το
πουκάμισο και μετά την συντήρησή της
πηγή

Η εικόνα φέρει φύλλο χρυσού, το Μαφόριο της Παναγίας είναι διακοσμημένο με φυτικά διακοσμητικά στοιχεία και φύλλο ασημιού, ενώ φέρει και επιγραφές, καθώς και την υποδοχή στο κέντρο, εντός της οποίας υπάρχει το θαυματουργό  μικρό εικονίδιο της Δέησης.

Η εικόνα ανήκει στο   σπανιότατο εικονογραφικό τύπο της Παναγίας Βρεφοκρατούσας, σπανιότατο λόγω του ανοικτού πλουμιδάτου μαφόριου που φορεί η Παναγία και που αναπαραγάγει τα εκκλησιαστικά Επτανησιακά - Κεφαλονίτικα άμφια του 18ου αιώνα, όπως τα βλέπουμε στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Μηλαπιδιάς στην Κεφαλονιά. 

 

Η εξαιρετικά επιμελημένη ζωγραφική, και όχι απλά σχεδιαστική, απόδοση των χεριών, των προσώπων, καθώς και οι εικονογραφικές λεπτομέρειες της παράστασης καθιστούν εύλογη την χρονολόγηση της εικόνας τον 18ο αιώνα.

Η εικόνα κατά τον 19ο αιώνα δυστυχώς καλύφθηκε με ασημένιο πουκάμισο το οποίο της προξένησε σημαντική φθορά λόγω της συσσώρευσης ρύπων, σκόνης, καπνιάς, υγρασίας και της οξείδωσης του μετάλλου, οι βλάβες άλλωστε είναι ιδιαιτέρως ορατές στο ζωγραφισμένο μαφόριο της Παναγίας. 

Μετά την συντήρηση της εικόνας, το πουκάμισο αφαιρέθηκε και σήμερα το πουκάμισο κοσμεί το αντίγραφο της πρωτότυπης εικόνας.

ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΦΑΝΕΝΤΩΝ.

πηγή

Φυλάσσονται σε περίτεχνη αργυρή λειψανοθήκη στον ιερό ενοριακό ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σάμης Κεφαλληνίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς».Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Η ιστορηθείσα το 1654 εφέστια εικόνα των Αγίων Φανέντων
που κοσμούσε το τέμπλο του καθολικού της ομώνυμου
Μονής και σήμερα φυλάσσεται στον Ιερό Ενοριακό Ναό
Κοιμήσεως Θεοτόκου Σάμης.

Σύμφωνα με τα δύο λατινικά συναξάρια του 14ου αιώνα, που γράφτηκε το πρώτο από τον Βενετό Pietro Calὸ και το δεύτερο από τον επίσκοπο της Ακυληίας Pietro Natali, οι Άγιοι Γρηγόριος, Θεόδωρος και Λέων κατάγονταν από την Ανατολή και υπηρετούσαν ως ναύτες στον ρωμαϊκό στρατό ενώ είχαν διακριθεί για τη βαθιά τους πίστη στον Θεό.

Την εποχή εκείνη είχε εξαπλωθεί η αίρεση του Αρείου και σύμφωνα με το διάταγμα του αυτοκράτορα Κωνσταντίου Β΄, έπρεπε όλοι οι υπήκοοι του κράτους να ασπασθούν τον Αρειανισμό, έτσι οι Άγιοι Γρηγόριος, Θεόδωρος και Λέων, φοβούμενοι, εγκατέλειψαν μαζί με άλλους Έλληνες στρατιώτες την Σικελία, που βρίσκονταν και πήγαν στην Κεφαλληνία.

Ο Γρηγόριος που ήταν ηλικιωμένος με άσπρα μαλλιά, ο Θεόδωρος που ήταν περίπου τριάντα ετών και ο Λέων που έλαμπε μέσα στη νιότη του, αποφάσισαν να αφιερωθούν στον Θεό και αναζήτησαν έναν κατάλληλο τόπο για άσκηση και προσευχή. 

Ο τόπος αυτός βρέθηκε σε μία κοιλάδα, που ονομάζεται Σάμη (Samos λατινικά), στο ανατολικό τμήμα της Κεφαλληνίας απέναντι από την Ιθάκη και αποτέλεσε για τους τρεις αγίους τον ιδανικό τόπο να ζήσουν, μάλιστα ανακάλυψαν σε ένα μικρό και πυκνό δάσος από χαμηλά δένδρα και θάμνους τα ερείπια ενός μισοκαταστραμμένου ναού.

Άποψη της Ιεράς Μονής των Αγίων Φανέντων
σε γκραβούρα του 1813

Εκεί έζησαν ασκητικά, μέχρι που κοιμήθηκαν, δεν γνωρίζουμε χρονολογία αλλά ήτανε 24 Αυγούστου, και τα σώματά τους έμειναν πολλά χρόνια άγνωστα, όμως αποκαλύφθηκαν από τον Μιχαήλ, έναν πλούσιο κάτοικο του νησιού, που έπασχε από ελεφαντίαση

Ο Μιχαήλ δαπάνησε την περιουσία του, για να θεραπευτεί, αλλά μάταια μέχρι που ένα βράδυ εμφανίσθηκαν στον ύπνο του τρεις άνδρες και του είπαν ότι θα θεραπευτεί μόνο, εάν βρει τα άταφα σώματά τους.

Όταν ο Μιχαήλ ξύπνησε, δεν γνώριζε ούτε τα ονόματα των τριών ανδρών ούτε και τον τόπο, που αυτά βρίσκονταν, συνάντησε όμως έναν χοιροβοσκό, που του διηγήθηκε ότι ακολουθώντας έναν χοίρο που είχε απομακρυνθεί από το κοπάδι, μπήκε σε ένα πυκνό δάσος και εκεί αντίκρισε τρία άταφα και αδιάφθορα σώματα, από τα οποία αναδίδονταν μία υπέροχη ευωδία. 

Η ερειπωμένη σήμερα μονή των Αγίων Φανέντων

Ο Μιχαήλ κατάλαβε ότι πρόκειται για τους εμφανισθέντες στον ύπνο του τρεις Αγίους και αμέσως πήγε με τον χοιροβοσκό στο δάσος, όπου βρίσκονταν τα λείψανα των τριών Αγίων και αφού τα προσκύνησε, παρακάλεσε και η λέπρα εξαφανίσθηκε, έτσι λόγω της θαυματουργικής φανέρωσης των ιερών λειψάνων των τριών Αγίων, τους δόθηκε η προσωνυμία «Άγιοι Φανέντες», με την οποία μέχρι σήμερα είναι περισσότερο γνωστοί.

Αξιοσημείωτη είναι και η προφορική παράδοση, σύμφωνα με την οποία τρεις Άγιοι με τα ονόματα Γρηγόριος, Θεόδωρος και Λέων έφθασαν κάποτε στη Σάμη της Κεφαλληνίας και έζησαν ως ασκητές ενώ πολλά χρόνια μετά την κοίμησή τους ανακαλύφθηκαν τα λείψανά τους σε ένα σπήλαιο στο όρος Αυλοχώρι και προς τιμήν τους κτίσθηκε η Μονή των Αγίων Φανέντων.

Η ερειπωμένη σήμερα μονή των Αγίων Φανέντων

Σύμφωνα με τα λατινικά συναξάρια η επ’ ονόματι των τριών ομολογητών Αγίων της Κεφαλληνίας ιστορική ιερά μονή ανεγέρθηκε στον τόπο της θαυματουργικής ανεύρεσης των ιερών τους λειψάνων με δαπάνη του θεραπευθέντος από τη λέπρα, Μιχαήλ.

Η μονή των Αγίων Φανέντων είναι κτισμένη στην κορυφή της νότιας ακρόπολης της αρχαίας Σάμης, σε υψόμετρο 226 μέτρων. 

Η ίδρυσή της χρονολογείται πριν το 1264,  επί Παλατινής Κομητείας Κεφαλονιάς & Ζακύνθου υπό του Οίκου των Ορσίνι, όπως μαρτυρείται από το Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής Κεφαλληνίας του έτους αυτού, ενώ τα σωζόμενα ερείπια σήμερα, ανάγονται στη μεταβυζαντινή εποχή. 

Πανοραμική άποψη της ερειπωμένης πιά ιστορικής
Ιεράς Μονής των Αγίων Φανέντων στην περιοχή
της Σάμης Κεφαλληνίας.

Μετά την κατάληψη της Κεφαλλονιάς από τους Νορμανδούς το 1185 άρχισε η παρακμή της μονής, που οφείλεται και στην αρπαγή των ιερών λειψάνων των Αγίων από τους Ενετούς. 

Τα λείψανα με την αρπαγή τους, μεταφέρθηκαν στη Μονή του Προφήτη Ζαχαρία στην περιοχή Καστέλο της Βενετίας, το μεν λείψανο του αγίου Λέοντος από τα τέλη του 9ου αιώνα, τα δε λείψανα των αγίων Γρηγορίου και Θεοδώρου από τον 14ο αιώνα. 

Έκτοτε φυλάσσονται σε μαρμάρινη λάρνακα στον Ναό του Προφήτη Ζαχαρία, αφού η ομώνυμη Μονή της Βενετίας διαλύθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα ενώ σύμφωνα με ένα θρύλο το πλοίο που τα μετέφερε, βυθίστηκε κοντά στο Φισκάρδο της Κεφαλονιάς και τα λείψανα παρέμειναν για πάντα ως ασύλητος θησαυρός στον θαλάσσιο πυθμένα των υδάτων της Κεφαλονιάς και έτσι δεν έγιναν κτήμα των Δυτικών.

Στα τέλη του 15ου αιώνα έχουμε την επανασύσταση της μονής, όμως η θρησκευτική πολιτική των Άγγλων στα Επτάνησα οδήγησε στις αρχές του 19ου αιώνα στην ερήμωση της μονής, η οποία ολοκληρώθηκε με τους σεισμούς του 1953, που κατέστρεψαν το ιστορικό μοναστήρι. 

Από το τέμπλο του Ναού της ιστορικής μονής διασώθηκε η παλαιά εφέστια εικόνα των τριών Αγίων, που χρονολογείται το 1654 και φυλάσσεται σήμερα στον ιερό ενοριακό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Σάμης ενώ δίπλα στα ερείπια της μονής ανεγέρθηκε αργότερα παρεκκλήσιο, όπου κάθε χρόνο την Κυριακή των Αγίων Πάντων εορτάζεται πανηγυρικά η μνήμη των τριών ομολογητών και παλαιότερων Αγίων της Κεφαλλονιάς.

Η Μνήμη τους τιμάται από την Εκκλησία μας, 56 ημέρες μετά το Πάσχα.

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΝΑΓΗ ΜΠΑΣΙΑ.

Φυλάσσονται εντός αργυρής θήκης στον ιερό ναό Αγίου Σπυρίδωνος Ληξουρίου, όπου βρίσκεται και ο τάφος του.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Ο Όσιος Παναγής ο Μπασιάς,
φωτογραφία εποχής, 19ος αιώνας.
πηγή

Ο Όσιος Παναγής ο Μπασιάς γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλληνίας, το 1801 και ήταν γιός ευσεβών και επιφανών γονέων, του Μιχαήλ Τυπάλδου – Μπασιά και της Ρεγγίνας Δελλαπόρτα, έμαθε Ιταλικά, Γαλλικά, Λατινικά ενώ καταρτίσθηκε στη φιλοσοφία και τη θεολογία. 

Μικρός ακόμα χειροθετείται αναγνώστης και επίσης στην αρχή της σταδιοδρομίας του διορίζεται και γραμματοδιδάσκαλος εξασκώντας το λειτούργημα του διδασκάλου. 

Εμπνεόμενος από τα ριζοσπαστικά κηρύγματα του Κοσμά Φλαμιάτου και Ευσεβίου Πανά, οι οποίοι υπεράσπιζαν ότι οι Άγγλοι (κυρίαρχοι της Επτανήσου) προστάτες, ουσιαστικά τύραννοι, επιβουλεύονται το ορθόδοξο φρόνημα των κατοίκων, αφήνει το δημόσιο σχολείο και παραδίδει μαθήματα κατ’ οίκον συνεχίζοντας την αποστολή του.

Σε ηλικία 20 ετών, μετά τον θάνατο του πατέρα του, έχοντας έμφυτη κλίση και επηρεαζόμενος από την προσωπικότητα του πολιούχου μεγάλου ασκητού Αγίου Γερασίμου και του γείτονός του, επίσης μεγάλου ασκητού Αγίου Ανθίμου, εγκαταλείπει τα πάντα και φθάνει στο «Ξηροσκόπελο», ένα μικρό νησάκι στην κάτω Λειβαθώ Βλαχερνών που ήτανε τόπος εξορίας κληρικών από του Άγγλους. 

Μέρος των λειψάνων του Οσίου στον Ιερό Ναό του Αγίου
Σπυρίδωνα στο Ληξούρι
πηγή

Εξόριστος τις ημέρες εκείνες ήτανε και ο περίφημος Ζακύνθιος κληρικός Νικόλαος Καντούνης, ο Όσιος δεν έμεινε όμως πολύ διάστημα υπακούοντας τις ικεσίες της χήρας μητέρας του αλλά και της απροστάτευτης αδελφής του.

Το 1836 χειροτονείται διάκονος και πρεσβύτερος, με το όνομα Παΐσιος, από τον Αρχιεπίσκοπο Κεφαλληνίας Παρθένιο Μακρή ενώ δεν ζήτησε ενοριακή θέση και συνήθως λειτουργούσε στο εξωκκλήσι του Αγίου Σπυρίδωνος στον Πλατύ Γιαλό, όπου συνέρρεε πλήθος πιστών, για να λειτουργηθεί και να ακούσει τα θερμά κηρύγματά του. 

Υπήρξε η προσωποποίηση της ελεημοσύνης και θερμός συμπαραστάτης των αδυνάτων, έλαβε από τον Θεό το χάρισμα της προφητείας και «προΰλεγε τὰ μέλλοντα συμβαίνειν εἰς πρόσωπα, οἰκογενείας καὶ γενικώτερον τῆς κοινωνίας», όπως γράφεται στην εισήγηση της Αγιοκατάταξης του.

Στις 21 Μαΐου 1864 γεύεται τη χαρά της Ενώσεως της Επτανήσου με τη Ελλάδα, για την οποία εργάσθηκε με τον δικό του αντιστασιακό τρόπο  και το 1867 με τους φοβερούς σεισμούς της Παλλικής, γκρεμίζεται η οικία του και από τότε φιλοξενείται στην οικία του ξαδέλφου (η μητέρα του Ρεγγίνα ήταν αδελφή της μητέρας του Ιωάννη Γερουλάνου) του Ιωάννου Γερουλάνου, πατέρα του σπουδαίου χειρουργού Μαρίνου Γερουλάνου. Ο Άγιος πέρασε την υπόλοιπη ζωή του στο δωμάτιο, το επονομαζόμενο κελί, έως ότου παρέδωσε την μακαρία ψυχή του στον Θεό που τόσο πολύ αγάπησε.

O τάφος του Οσίου Παναγή Μπασιά στον Ιερό Ναό του Αγίου
Σπυρίδωνα στο Ληξούρι
πηγή

Το ασκητήριο του Οσίου Παναγή Μπασιά
στο νησάκι Δίας
πηγή

Λόγω της μεγάλης του φήμης καταφεύγει στη γνωστή μέθοδο μεγάλων Ασκητών να προσποιείται τον τρελό, και έτσι συγκαταριθμείται στη χορεία των Δια Χριστόν σαλών Αγίων.

Για πέντε χρόνια ταλαιπωρείται κλινήρης όμως και ασθενής συνεχίζει να ευλογεί, να ειρηνεύει, να καθοδηγεί, να συμβουλεύει τους Χριστιανούς, που νυχθημερόν τον επισκέπτονται.

Εκεί δέχεται και την επίσκεψη του νέου Αρχιεπισκόπου Γερμανού Καλλιγά, στον οποίο προλέγει την ανάρρησή του στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο των Αθηνών.

Ο Όσιος Παναγής κοιμήθηκε το 1888 με πάνδημη τριήμερη κηδεία  ενώ η ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του έγινε στις 6 Ιουνίου του 1976 και η Αγιοκατάταξη του έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο δια Πατριαρχικής και Συνοδικής Αποφάσεως την 4η Φεβρουαρίου του 1986.

Η μνήμη του τιμάται από την Εκκλησία μας στις 7 Ιουλίου.

ΤΟ ΑΦΘΑΡΤΟ ΔΕΞΙΟ ΠΕΛΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Ανδρέα Μηλαπιδιάς, στο χωριό Περαπάτα στην Κεφαλλονιά.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς».Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

πηγή

Το λείψανο  του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα αφιερώθηκε στην Μονή Μαλαπιδιάς το 1639 από την Ελληνο - Ρουμανίδα Πριγκίπισσα Ρωξάνη.

Η Πριγκίπισσα Ρωξάνη ήτανε θυγατέρα του Πρωτοσπαθάριου της Μολδοβλαχίας Ζώτου Τσιγαρά αλλά και εγγονή του μεγάλου Ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Πέτρου Βοεβόδα.

Μετά από ένα τρομερό ναυάγιο στην θαλάσσια περιοχή κοντά στο μοναστήρι, και αφού σώθηκε θαυματουργικά η πριγκίπισα Ρωξάνη, μετανομάσθηκε σε μοναχή Ρωμυλία και μόνασε στην Μονή τάζοντας εκεί τον εαυτό της και αφιερώνοντας ακόμη και ολόκληρη την περιουσία της εκτός από το άγιο λείψανο του Αποστόλου Ανδρέα που κατείχε και που είχε καταγωγή από το Άγιο Όρος.

Το τμήμα λειψάνου του Αποστόλου Ανδρέα είναι όλο το δεξιό πόδι - πέλμα, απεξαρθρωμένο από τον αστράγαλο, άφθορο, το αίμα του αποξηραμένο με τις φλέβες του, καθώς επίσης είναι εμφανής η οπή από το καρφί της σταύρωσης του Αγίου. Η δε ευωδία του είναι χαρακτηριστική και εξαιρετικά έντονη.

Απολυτίκιο

Αγίου Αποστόλου Ανδρέα

Ιερά Μονή Αγίου Ανδρέα Μηλαπιδιάς, Κεφαλλονιά.

πηγή

Στην Μονή φυλάσσεται και το λείψανο εκ του δεξιού ποδός (πέλμα) του 
Αποστόλου Ανδρέου.

Βρίσκεται στο χωριό Περαπάτα οκτώ χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Κεφαλονιάς, το Αργοστόλι και είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια του νησιού.

Άποψη της Μονής
πηγή

Πήρε την ονομασία Μηλαπιδιά λόγω του μοναδικού αυτού δέντρου που φύεται στην περιοχή, της μηλαπιδιάς, ενός δένδρου που προέρχεται από τη διασταύρωση μηλιάς και αχλαδιάς και στη ρίζα του οποίου βρέθηκε η ομώνυμος θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. 

Η Μονή ιδρύθηκε κατά την Βυζαντινή εποχή, αναφέρεται δε ως Μονή στο Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής Κεφαλλονιάς από το 1264. 

Τους αιώνες που ακολούθησαν ερημώνεται και επανιδρύεται το 1579, όταν τρεις κατά πνεύμα αδελφές, η Βενεδίκτη, η Λεοντία και η Μαγδαληνή, καταγόμενες από την πρώτη πρωτεύουσα της Κεφαλονιάς, το Μεσαιωνικό Δήμο του Κάστρου, αγοράζουν το κτήμα στο οποίο προϋπήρχε το ερειπωμένο μονύδριο επ' ονόματι του Αποστόλου Ανδρέου και εγκαθίστανται εκεί με σκοπό να μονάσουν.

Το δεξί πέλμα του Αποστόλου Ανδρέα
πηγή

Ταχύτατα αναπτύσσεται ένα γυναικείο κοινόβιο, στο οποίο προσέρχεται να μονάσει κατά θαυμαστό τρόπο μετά από μία διάσωση από ναυάγιο, το 1639, η Ελληνορουμανίδα Πριγκίπισσα Ρωξάνη.

Η Ρωξάνη που μετονομάσθηκε σε Ρωμυλία μοναχή, ήτανε θυγατέρα του Πρωτοσπαθάριου της Μολδοβλαχίας Ζώτου Τσιγαρά αλλά και εγγονή του Ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας, Πέτρου Βοεβόδα. 

Η Ρωξάνη, εκτός όμως από τη μεγάλη περιουσία της, κινητή και ακίνητη, αφιερώνει στη Μονή έναν σημαντικό και ανεκτίμητο πνευματικό θησαυρό ο οποίος προέρχεται από το Αγιο Όρος και ήτανε, το ιερό λείψανο εκ του δεξιού ποδός (πέλμα) του Αποστόλου Ανδρέου. 

Το πέλμα που είναι εξαρθρωμένο από τον αστράγαλο, φέρει κανονικά επάνω του τη σάρκα του Αγίου, το αίμα του που είναι αποξηραμένο, καθώς επίσης είναι αρκετά εμφανής και η οπή από το καρφί της σταύρωσης του Αγίου ενώ η δε ευωδία του είναι χαρακτηριστική καθώς και εξαιρετικά έντονη. 

Το ιερό λείψανο εκ του δεξιού ποδός (πέλμα) του Αποστόλου Ανδρέου.
πηγή

Το φημισμένο εκκλησιαστικό Μουσείο της Μονής

Στη Μονή μπορεί επίσης κανείς να επισκεφθεί το Εκκλησιαστικό Μουσείο, το οποίο από το έτος 1988 με τη μέριμνα του νυν Μητροπολίτη κ.κ. Σπυρίδωνος ιδρύθηκε και στεγάζεται στο παλαιό Καθολικό της Μονής, το οποίο είναι και το μόνο που διεσώθη από τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953. 

Στην πρώτη αίθουσα (χώρος λιτής) βρίσκονται οι αποτοιχισμένες τοιχογραφίες του Ιερού Ναού της Μονής Ταξιαρχών Μηλαπιδιάς. 

Ανάμεσα στα εκθέματα της αίθουσας περιλαμβάνονται το σάβανο του Εθνομάρτυρα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου του Ε', το επιτραχήλιο του Αγίου Νεκταρίου επισκόπου Πενταπόλεως καθώς όμως και το υποκάμισο του Αγίου Παναγή (παπά - Μπασιά).

Το εκκλησιαστικό Μουσείο της Μονής Μηλαπιδιάς.
πηγή

έκθεμα του Μουσείου Μηλαπιδιάς
πηγή

έκθεμα του Μουσείου Μηλαπιδιάς
πηγή

Άποψη του Ναού
πηγή

Ο χώρος του κυρίως Ναού σήμερα, σώζεται ακέραιος στην αρχική του μορφή. 

Το τέμπλο είναι έργο των αρχών του 17ου αιώνα με αξιόλογες εικόνες και τα θωράκια του τέμπλου, με θέματα από το Πάθος του Χριστού που είναι έργα του ιερέα Θεόδωρου Πουλάκη, ενώ τα βημόθυρα που παριστάνουν τους τρεις Ιεράρχες είναι έργα του ιεροδιάκονου Αθανασίου Αννίνου. 

Οι τοιχογραφίες μέχρι τους σεισμούς του 1953 ήταν καλυμμένες με ασβέστη καθότι το 1832 διεκόπη προσωρινά η λειτουργία της Μονής από τους Αγγλους, με σκοπό την ίδρυση προτεσταντικού σχολείου μέσα στο χώρο του Ναού ενώ μετά την αναστήλωση του κτιρίου, έγινε καθαρισμός και συντήρησή τους. 

Ο Αρχιεπισκοπικός Σάκκος της Κεφαλληνίας

Στο βόρειο νάρθηκα του μουσείου, εκτίθενται τα σημαντικά κειμήλια της Μονής αλλά και οι εικόνες, ανάμεσά στις οποίες σημαντική θέση έχει ένας πίνακας με τις προσωπογραφίες του ζεύγους Τσιγαρά και της θυγατέρας τους, της μοναχής Ρωμυλίας. 

Σε πλαϊνές προθήκες σώζονται διάφορα εργόχειρα, που είναι εξαιρετικής τέχνης καθώς και αριστουργήματα της χρυσοκεντητικής. 

Ακόμα, εκτίθενται δύο χειρόγραφες επιστολές του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, χρονολογίας 1777 και η ποιμαντορική ράβδος καθώς και το άγιο Ποτήριο του Αρχιεπισκόπου της Κεφαλληνίας Νικοδήμου Β' Μεταξά, μίας σημαντικότατης προσωπικότητας του 17ου αιώνα, ο οποίος ίδρυσε το πρώτο τυπογραφείο σε ελληνικό χώρο, στην Κωνσταντινούπολη. 

Επίσης εκτίθεται και ο περίφημος Αρχιεπισκοπικός Σάκκος της Κεφαλληνίας, κεντημένος από τη μοναχή Θεοδώρα Κανάλη, στο διάστημα από το 1715 έως το 1721, με θέματα από τον Κύριο Ιησού Χριστό ως "Άμπελο" στην πρόσθια όψη του και την Θεοτόκο ως "Ρίζα του Ιεσαί" στην οπισθία.

Άποψη της Μονής
πηγή

Η Μονή πανηγυρίζει δύο φορές το χρόνο: 30 Νοεμβρίου επί της μνήμης του Αποστόλου Ανδρέα που γίνεται το μεγάλο πανηγύρι της Μονής, καθώς όμως και την Παρασκευή της Διακαινησίμου επί της μνήμης της Ζωοδόχου Πηγής που είναι και η δεύτερη Προστάτιδα της Μονής.

Μετά την λαμπρή Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ακολουθεί μία τιμητική λιτανεία του λειψάνου του Αποστόλου Ανδρέα αλλά και της θαυματουργού εικόνας της Θεομήτορος - Ζωοδόχου Πηγής όπως επίσης και της εικόνας της ευρέσεως της "Παναγίας Μηλαπιδιώτισσας" (χρονολογίας του 11ου αιώνα) και των άλλων θαυματουργών Αγίων λειψάνων της Μονής, μέχρι του παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου Σκαρδαμπέλη και εν συνεχεία παρατίθεται στους πιστούς πλούσια τράπεζα που ετοιμάζουν με ιδιαίτερη αγάπη οι μοναχές.

πηγή

Μικρότερη πανήγυρις τελείται ακόμη και στις 15 Αυγούστου, στην Κοίμηση της Θεοτόκου, με την συμμετοχή Κυπρίων αδελφών προσκυνητών. 

Την ημέρα αυτή, προ του κομψότατου και ωραιότατου Επιταφίου της Θεομήτορος ψάλλονται διάφορα κατανυκτικά εγκώμια στην Μετάσταση της Θεομήτορος ενώ ακόμη ακολουθεί και η περιφορά του πρωτότυπου και ολοστόλιστου με ευωδιαστά άνθη, επιταφίου.

Στη Μονή βρίσκονται επίσης και ανήκουν τα εξής παρεκκλήσια:

Α) Αρχαγγέλων

Β) Αγίου Νικολάου Σκαρδαμπέλη

Γ) Αγίων Αικατερίνης και Παρασκεύης και

Ε) Παναγίας Ελεούσης - "Αξιον Εστί", οπότε και γίνονται "μικροπανήγυρεις" στη μνήμη των Αγίων.

πηγή

Στη Μονή τελούνται ανελλιπώς οι ακολουθίες του νυχθημέρου κατά το Αγιορείτικο Τυπικό. Κάθε Κυριακή τελείται Θεία Λειτουργία όπως και στις μεγάλες εορτές και πολύ τακτικά τελούνται αγρυπνίες.

Οι μοναχές ασχολούνται με την υφαντουργία, την ιερορραπτική, την αγιογραφία, τη χειροτεχνία και τη φιλοξενία, καθώς επίσης και τις αγροτικές καλλιέργειες και τους κήπους.

Στη Μονή επίσης λειτουργεί και εργαστήριο συντήρησης φορητών εικόνων. Η Μονή από ετών, παρ' όλες τις δυσκολίες έχει αναπτύξει πλούσια φιλανθρωπική και ιεραποστολική δράση. Η εν Χριστώ αγάπη και η ευγένεια καθρεπτίζεται στα πρόσωπα των μελών της αδελφότητας και αποπνέει άρωμα Ορθοδόξου πνευματικότητας και ταυτοχρόνως αποτελεί πόλο έλξεως κάθε αγωνιζομένου Χριστιανού.

Άποψη της  Μονής
πηγή

Ο Άγιος Ανδρέας Μηλαπιδιάς λειτουργεί σήμερα ως γυναικεία κοινοβιακή μονή με καθηγουμένη την μοναχή Ανδριανή. 

Στην Μονή επίσης, σήμερα, φιλοξενούνται από τον Φεβρουάριο του 2014, 90 γέροντες, αφού τα δύο γηροκομεία του νησιού έπαθαν ανεπανόρθωτες ζημιές από τον τότε σεισμό.

Η Μονή του Αγίου Ανδρέα, δέχεται καθημερινά επισκέψεις από 07.00 π.μ – 14.00 μ.μ. και 17.00 μ.μ. - 20.00 μ.μ ενώ ηγουμένη είναι η μοναχή Μακρίνα Ανδρεάτου.

Τηλέφωνο Μονής: (+30) 26710 - 69398, Εκκλησιαστικό μουσείο: (+30) 26710 - 69700.