Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑ ΑΝΘΙΜΟΥ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου στο Άγιο Όρος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς».Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

 Άγιος Άνθιμος Νικομηδείας 

Τοιχογραφία τού 14ου αιώνα στον Ιερό Ναό τού Αγίου

Νικολάου Ορφανού στη Θεσσαλονίκη. 

πηγή

Ο Άνθιμος γεννήθηκε στην πόλη της Νικομήδειας, από ευσεβείς και ευγενείς γονείς, έζησε στα τέλη του 3ου αιώνα ενώ ο Ευσέβιος Καισαρείας δεν αναφέρει το έτος και την ημερομηνία γέννησης του Ἀνθιμου όμως στο μαρτυρολόγιο Geronimo (Martyrologium Hieronymianum), αναφέρεται ως ημερομηνία γέννησης του η 27η Απριλίου, άγνωστης χρονιάς. 

Όταν κοιμήθηκε ο τότε Επίσκοπος Νικομήδειας Κύριλλος οι κάτοικοι της Νικομήδειας μαζί με τους Κληρικούς της Εκκλησίας απεφάσισαν ομόφωνα να αναδείξουν Επίσκοπο τους Άνθιμο όπως και έγινε. 

Όταν επέστρεψε ο Μαξιμιανός νικητής από τον πόλεμο εναντίον των Αιθιόπων, διέταξε αμέσως όλους να συγκεντρωθούν στην Νικομήδεια, για να θυσιάσουν στους θεούς του και κηρύχθηκε τότε ένας βαρύτατος και μέγιστος διωγμός κατά των χριστιανών που δεν το έκαναν. 

Την νύκτα των Χριστουγέννων, Ιεράρχης Άνθιμος εόρταζε μαζί με όλους τους χριστιανούς την Γέννηση του Χριστού στην εκκλησία της Νικομήδειας και όταν το άκουσε αυτό ο Μαξιμιανός διέταξε να ανάψουν αμέσως ξύλα γύρω από την Εκκλησία, για να καούν όλοι οι χριστιανοί που ήταν μέσα  σε αυτήν.

 Άγιος Άνθιμος Νικομηδείας 

Τοιχογραφία σε μετάλλιο τού 1167 στον Ιερό Ναό τού 

Αγίου Γεωργίου στην παλιά Lodoga, στην περιοχή 

olkhov του Λένινγκραντ. 

πηγή

Μέσα στην εκκλησία, αντιλήφθηκαν οι χριστιανοί τις φωτιές από έξω και έψαλλαν την υμνωδία των Αγίων Τριών Παίδων, επικαλούμενοι όλη την Κτίση προς υμνωδία και δοξολογία του Θεού όμως κατακάησαν οι οποίοι ήταν περίπου είκοσι χιλιάδες, όμως ο Άγιος Άνθιμος δεν κάηκε, αλλά διαφυλάχθηκε αβλαβής από την θεία χάρη και αναχώρησε για την Σμύρνη.

Ο Μαξιμιανός στέλνει είκοσι έφιππους στρατιώτες, στη Σμύρνη για να τον συλλάβουν και να τον φέρουν ενώπιόν του οι οποίοι τον βρίσκουν εκεί και χωρίς να τον γνωρίζουν, ρωτούσαν τον ίδιο τον Άνθιμο περί του Ανθίμου, ποιος είναι και σε ποιο μέρος της Σμύρνης κατοικούσε. 

Ο Άγιος Άνθιμος αφού τους φιλοξένησε και παρέθεσε σε αυτούς δείπνο, έπειτα τους είπε, ότι ο ίδιος είναι ο Άνθιμος. 

Οι στρατιώτες έμειναν εκστατικοί, δεν μπορούσαν κάν να τον αντικρύσουν σκεπτόμενοι βαθειά αφ’ ενός μεν την τράπεζα, το δείπνο και την φιλοξενία, αφ’ ετέρου δε για ποιο σκοπό στάλθηκαν και για ποιο σκοπό πρόκειται να τον φέρουν ενώπιον του Μαξιμιανού ενώ θαύμασαν την φιλαλήθειά του και τον προέτρεπαν μάλιστα να φύγει από εκεί λέγοντάς του: «Σε μας είναι αρκετό να απολογηθούμε και να πούμε, ότι σε όλη την Νικομήδεια τον ζητήσαμε, αλλά δεν μπορέσαμε να τον βρούμε». 

Το Μαρτύριο τού Αγίου Ανθίμου.

Τοιχογραφία ( Fresco.) τού  έτους 1721

στην Ιερά Μονή  Βατοπεδίου Αγίου Όρους. 

πηγή

Ο Άνθιμος όμως, που πάντα δίδασκε και προέτρεπε όλους να έχουν την αλήθεια στην καρδιά τους, δεν ανεχόταν να πούνε ψέμα γι αυτόν, άλλωστε διψούσε τον θάνατο υπέρ του Χριστού, και έτσι ανεχώρησε μαζί τους. 

Ενώ βάδιζαν στο δρόμο τους έδωσε πολλές ευσεβείς συμβουλές, τους δίδαξε περί των μελλόντων αγαθών, εξαφάνισε κάθε ασεβή λογισμό από μέσα τους και αφού προετοίμασε την ψυχή τους για να δεχθούν τις θείες επαγγελίες του Ιερού Ευαγγελίου. 

Ακόμη, διαβάζει τις ευχές και όταν έφθασαν σε κάποιο ποτάμι τους βαπτίζει, και κατόπιν πάλι συνέχισαν την οδοιπορία τους, μέχρι ότου έφθασαν στην πόλη.

Ο βασιλέας όταν αντίκρισε τον Άνθιμο του λέει: «Συ είσαι ο λεγόμενος Άνθιμος, ο οποίος έχει πλανηθεί στην πίστη του Χριστού, που ως απλός και ευκολόπιστος άνθρωπος απατήθηκες, και εκτοξεύεις χιλιάδες ύβρεις εναντίον των δικών μας θεών;» και του ζητά να θυσιάσει στους δικούς του Θεούς ειδάλλως θα τον βασανίσει φρικτά και μάλιστα του δείχνει τα εργαλεία των βασανιστηρίων.

Το Μαρτύριο τού Αγ. Ανθίμου και Η Οσία Φοίβη 

η διακόνισσα. Μηνολόγιο 2 - 5  Σεπτεμβρίου τού 

14ου αιώνα, βρίσκεται στην Bodleian Βιβλιοθήκη 

(Bodleian Library) στην Οξφόρδη της Αγγλίας, 

πηγή

Ο Άνθιμος του απαντά: «Γιατὶ μοῦ τὰ δείχνεις; Γιὰ νὰ μὲ φοβίσεις; Αὐτὰ ἂς τὰ φοβοῦνται ἐκεῖνοι, γιὰ τοὺς ὁποίους ἡ παροῦσα ζωὴ εἶναι μόνο ἡδονὴ καὶ τὴν στέρησή της θεωροῦν μεγάλη ἀπώλεια. 

Ἀλλὰ σὲ μένα, ὅπως καὶ σὲ κάθε χριστιανό, αὐτὰ δὲν ἀσκοῦν καμιὰ γοητεία. Τὸ σῶμά μου εἶναι πρόσκαιρο καὶ εὐτελές, ποὺ μόνη ἀξία ἔχει, ὅταν ἁγιασθεῖ διὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ δοθεῖ εἰς τὴν κατὰ Χριστὸν ζωή. 

Ἑπομένως, τιμωρίες καὶ βάσανα εἶναι γιὰ μένα πιὸ ποθητὰ ἀπὸ τοῦ νὰ ἀρνηθῶ τὸν Σωτῆρα μου». 

Ο Μαξιμιανός τότε διατάζει να στρωθεί στο έδαφος όστρακο και να τον απλώσουν γυμνό επάνω σε αυτό και να τον δέρνουν με ράβδους ώστε, με τις πληγές από τα ραβδίσματα από πάνω και με στρωμένα από κάτω όστρακα να αισθανθεί η ψυχή του διπλάσιο πόνο. 

Ο Άνθιμος όμως δεν απελπίστηκε και παρακαλούσε τον Κύριο λέγοντας. «Ευχαριστώ σοι, Δέσποτα Βασιλεύ των αιώνων, ότι περιέζωσάς με δύναμιν εξ ύψους, και τους εχθρούς μου έδωκας μοι νώτον, και τους μισούντας με εξωλόθρευσας, και συνεπόδισας πάντας τους επανισταμένους επ’ εμέ υποκάτω μου». 

Το Μαρτύριο τού Αγίου Ανθίμου.

Τοιχογραφία ( Fresco.) τού  1547 στην Ιερά 

Μονή  Διονυσίου Αγίου Όρους. 

¨Εργο τού Τζώρτζης (Ζώρζης) Fuca.

πηγή

Τότε ο Μαξιμιανός επινοεί και άλλα βασανιστήρια και διατάζει να κάψουν χάλκινες περικνημίδες και να τις βάλουν στα πόδια του όμως και πάλι ο Άνθιμος δεν αισθανόταν καθόλου πόνο ούτε σημάδια είχε στα πόδια του και ο Μαξιμιανός απορούσε, όμως από την απιστία του νόμιζε ότι αυτά ήταν μαγικά του κόλπα. 

Κατόπιν διατάζει να δέσουν τον Μάρτυρα πάνω σε τροχό και να τον περιστρέφουν συνεχώς, συγχρόνως δε με λαμπάδες και φωτιά να κατακαίουν τις σάρκες του και έτσι να διαλύονται όμως ο τροχός όσο και να προσπαθούσαν οι δήμιοι δεν γυρνούσε για το μαρτύριο και εξοργισμένος ο Μαξιμιανός διατάζει τον αποκεφαλισμό του Ανθίμου. 

Ο Άνθιμος αφού προσευχήθηκε για τελευταία φορά, και την ώρα που προσευχόταν στο Θεό του έκοψαν την μακαρία του κεφαλή την τρίτη του μηνός Σεπτεμβρίου κατά το έτος 304. 

Η μνήμη του τιμάται από την Εκκλησία μας στις 3 Σεπτεμβρίου.

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΥΠΑΤΙΟΥ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΓΑΓΓΡΩΝ.

πηγή

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου, στο Άγιο Όρος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Άγιος Υπάτιος, Επίσκοπος Γαγγρών. 

Τοιχογραφία τού 1547 από τον Τζώρτζη (Ζώρζης) Fuca. 

Ιερά Μονή Διονυσίου Άγιον Όρος.

πηγή

Σύμφωνα με την παράδοση το μεγάλο αυτό τμήμα από τη Τιμία Κάρα του Αγίου Υπατίου έφθασε στην μονή με κάποιον ιερομόναχο καταγόμενο από την επαρχία των Γαγγρών, πιθανότατα από τον Ιερομόναχο Ρωμανό με καταγωγή από την οικογένεια των πριγκίπων Σαρανταπήχων.

Ο Άγιος Υπάτιος γεννήθηκε στην Κιλικία της Μικράς Ασίας επί των ημερών της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου (307 - 337) και διακρίθηκε για τον ενάρετο βίο και τον ένθεο ζήλο του, γεγονός που τον ανέδειξε σε χαρισματικό επίσκοπο της πόλης των Γαγγρών της Παφλαγονίας.

Καθοδήγησε πνευματικά τον λαό της επαρχίας του, προσέλκυσε πολλούς απίστους στην πίστη του Ιησού Χριστού και κατέστη με τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος και θαυματουργός άγιος.

Έτσι κατόρθωσε να εξαφανίσει τους ασπάλακες (τυφλοπόντικες) που μάστιζαν τους αγρούς της επαρχίας του, κατόρθωσε να μεταβάλει το αλμυρό νερό της θάλασσας σε γλυκό ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι περιλουζόταν από θείο και λαμπρό φως, όταν περπατούσε τη νύχτα και επί των ημερών της βασιλείας του αυτοκράτορα Κωνσταντίου, γιού του Μεγάλου Κωνσταντίνου, αναδείχθηκε με τη χάρη και τη δύναμη του Θεού και "δρακοκτόνος".

Την εποχή αυτή ένας μεγάλος δράκος είχε μπει στο βασιλικό θησαυροφυλάκιο και κανείς δεν τολμούσε να πλησιάσει, γιατί έβρισκε φρικτό και ακαριαίο θάνατο, γεγονός που είχε προκαλέσει τρόμο στον λαό, ενώ ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος δεν ήξερε τι να κάνει για να αντιμετωπίσει τον φοβερό δράκο. 

Όταν όμως πληροφορήθηκε για τον Άγιο Υπάτιο και τη φήμη του να θαυματουργεί, έστειλε ανθρώπους να τον παρακαλέσουν να έρθει στον αυτοκράτορα, έτσι ο Άγιος Υπάτιος πήγε στον Κωνστάντιο, ο οποίος έπεσε ευλαβικά στα πόδια του ζητώντας τη βοήθειά του, ο Άγιος είπε στον αυτοκράτορα να έχει θάρρος και να μην στεναχωριέται, διότι τα αδύνατα για τους ανθρώπους είναι δυνατά και πραγματοποιήσιμα για τον Θεό και ο αυτοκράτορας έδειξε τότε στον Άγιο από μακριά τον δράκο και τον προειδοποίησε να μην τον πλησιάσει, διότι θα θανατωθεί από αυτόν. 

Άγιος Υπάτιος, Επίσκοπος Γαγγρών. 

Τοιχογραφία τού 1546 από τον Θεοφάνη τον Κρήτα και 

τον Συμεών στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου

 τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Αγίου Όρους.

πηγή

Ο Υπάτιος του απάντησε ότι η προσευχή του επισκόπου δεν έχει καμία δύναμη στο να τελέσει θαύματα, αλλά η πίστη του αυτοκράτορα στον ένα και αληθινό Θεό και η αήττητος δύναμη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μπορεί να κατορθώσει τα πάντα ενώ στη συνέχεια έπεσε στο έδαφος και αφού προσευχήθηκε για αρκετή ώρα, σηκώθηκε και απευθυνόμενος στον αυτοκράτορα, του παρήγγειλε να ανάψει μεγάλη φωτιά στο μέσο της αγοράς, αυτοί δε που θα ανάψουν τη φωτιά, να περιμένουν μέχρι να πάει και εκείνος. 

Τότε ο Υπάτιος πλησίασε μόνος του το βασιλικό θησαυροφυλάκιο και αφού άνοιξε την πόρτα, χτύπησε με το ραβδί του, το οποίο είχε στην άκρη του το σημείο του Τιμίου Σταυρού, τον δράκο αλλά το χτύπημα με το ραβδί δεν έφερε απολύτως κανένα αποτέλεσμα και κάποιοι που παρακολουθούσαν από μακριά έντρομοι το θέαμα, πίστεψαν ότι ο Άγιος είχε θανατωθεί από τον δράκοντα. 

Όμως ο Υπάτιος ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό και επικαλούμενος το όνομα του Θεού, έβαλε το ραβδί στο στόμα του δράκοντα και απευθυνόμενος στο θηρίο, είπε να τον ακολουθήσει στο όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο δράκος δάγκωσε το ραβδί του Αγίου και τον ακολούθησε. 

Ο ιερός ναός του πολιούχου των Γαγγρών Αγίου Υπατίου 

στη Γάγγρα της Παφλαγονίας, όπως τον άφησαν οι Έλληνες 

κατά τη Μικρασιατική καταστροφή το 1922..

πηγή

Ο Άγιος Υπάτιος βγήκε από το βασιλικό θησαυροφυλάκιο με το ραβδί του, πάνω στο οποίο ήταν κολλημένος ο δράκος που το μέγεθός του έφτανε τις εξήντα πήχεις και αφού πέρασε μέσα από την αγορά σέρνοντας τον δράκο, έφτασε στη μεγάλη φωτιά,  επικαλέστηκε το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, πρόσταξε τον δράκ να μπει στην φωτιά και τότε όλοι είδαν το ανατριχιαστικό θέαμα να ρίχνεται ο φοβερός και επικίνδυνος αυτός δράκος στη φωτιά και να αποτεφρώνεται.

Αμέσως όλοι οι παρόντες έμειναν άναυδοι και δόξασαν τον Πανάγαθο και Παντοδύναμο Θεό, ο Οποίος ανέδειξε έναν τέτοιο θεοφόρο και θαυματουργό ιεράρχη, όπως ήταν ο Άγιος Υπάτιος, μάλιστα ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος ευχαρίστησε τον Άγιο, προσφέροντάς του πολύτιμα δώρα, έδωσε δε την εντολή να ιστορηθεί η εικόνα του σε σανίδα και να τοποθετηθεί στην πόρτα του βασιλικού θησαυροφυλακίου για να προστατεύει τον χώρο από κάθε κίνδυνο και απειλή.

Άγιος Υπάτιος, Επίσκοπος Γαγγρών. 

Μικρογραφία στό Μηνολόγιο του Βασίλειου Β ', 985 μ.χ.   

Βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη τού Βατικανού.

πηγή

Αποφασιστικός και βαρυσήμαντος ήταν ο ρόλος που διαδραμάτισε ο Άγιος Υπάτιος με τη δυναμική παρουσία και συμμετοχή του στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας, το 325, όπου κατόρθωσε μαζί με τους υπόλοιπους ιεράρχες να καταδικάσει την αιρετική διδασκαλία του Αρείου, σύμφωνα με την οποία αμφισβητούνταν η θεϊκή υπόσταση του Σωτήρος Χριστού.

Με δική του ακόμη πρωτοβουλία συγκροτήθηκε και η Τοπική Σύνοδος της Γάγγρας για να καταπολεμήσει την αιρετική διδασκαλία του μητροπολίτου Σεβαστείας Ευσταθίου, ο οποίος μαζί με τους οπαδούς του ήταν εναντίον του θεσμού του γάμου, της νηστείας και άλλων ιερών κανόνων, γεγονός που έβαζε σε κίνδυνο τον θεσμό της οικογένειας και τα χρηστά ήθη των πιστών. Στην Τοπική αυτή Σύνοδο της Γάγγρας συμμετείχαν μαζί με τον Άγιο Υπάτιο και άλλοι δώδεκα ιεράρχες, οι οποίοι θέσπισαν 21 κανόνες που καταδίκαζαν και αναθεμάτιζαν την αιρετική διδασκαλία του Ευσταθίου.

Η ιστορηθείσα το 1817 εφέστια εικόνα του θαυματουργού 

Αγίου Υπατίου στο ομώνυμο παρεκκλήσιο του Ιερού 

Ναού Παναγίας Δεξιάς Θεσσαλονίκης.

πηγή

O ρόλος που διαδραμάτισε ο Άγιος Υπάτιος ως ένθερμος υπερασπιστής των δογμάτων της ορθοδόξου πίστεως και ως φλογερός πρόμαχος της χριστιανικής αλήθειας αποδεικνύεται περίτρανα και από τη θέση που κράτησε έναντι των Ναυατιανών.

Σύμφωνα με τη διδασκαλία τους κρατούσαν μία αδιάλλακτη και αρνητική στάση απέναντι σε αυτούς που σε περίοδο διωγμών είχαν αρνηθεί την πίστη τους και στη συνέχεια μετανοούσαν, ενώ δεν δέχονταν τους δίγαμους και πίστευαν ότι είναι αδύνατο να αποκτήσει το έλεος του Θεού ο αμαρτωλός άνθρωπος μετά το βάπτισμά του. 

Ο Yπάτιος αγωνίσθηκε σθεναρά ενάντια στην αντιχριστιανική διδασκαλία των Ναυατιανών, η οποία απέρριπτε τη μετάνοια και τη συγνώμη και απέκλειε την επιστροφή των μετανοούντων στο σώμα της Εκκλησίας του Χριστού, με αυτό τον τρόπο προστάτευσε την ενότητα των χριστιανών και απέτρεψε τον πνευματικό αποπροσανατολισμό τους από ασεβείς και αιρετικές διδασκαλίες.

Η σθεναρή και αγωνιστική δράση του Αγίου Υπατίου προκάλεσε όμως τον φθόνο των Ναυατιανών και για αυτόν τον λόγο και κάποια ημέρα του 326 οι καιροφυλακτώντας σε απόκρημνη περιοχή όρμησαν ξαφνικά εναντίον του Αγίου, καθώς περνούσε από εκεί. 

Το μαρτύριο του Αγίου Υπάτιου. 

Τοιχογραφία τού 1547 από τον Τζώρτζη (Ζώρζης) Fuca. 

 Ιερά Μονή Διονυσίου Άγιον Όρος

πηγή

Ανδρες και γυναίκες άρχισαν να τον κτυπούν ανελέητα, άλλος με ξύλα, άλλος με μαχαίρια, άλλος με πέτρες με τέτοια βαναυσότητα σαν να ήταν θηρία ανήμερα, στη συνέχεια τον έριξαν από μεγάλο ύψος σε έναν ποταμό και τότε ο Άγιος μισοπεθαμένος σήκωσε τα μάτια του στον ουρανό και αναφώνησε, όπως είχε πει ο Άγιος πρωτομάρτυς Στέφανος, «Κύριε, μή στήσης αὐτοῖς τήν ἁμαρτίαν ταύτην», δηλαδή μην καταλογίσεις, Κύριε, σ’ αυτούς αυτό το αμάρτημα. 

Τη στιγμή εκείνη και ενώ ο θεοφόρος επίσκοπος των Γαγγρών ανέπνεε ακόμη, μία αιρετική γυναίκα πήρε μία μεγάλη πέτρα και κτύπησε τον Άγιο στα μηνίγγια, γεγονός που του προκάλεσε ακαριαία τον θάνατο.

Η αιρετική γυναίκα που τον φόνευσε, κυριεύθηκε από το δαιμόνιο και άρχισε να χτυπά το στήθος της με την πέτρα, με την οποία θανάτωσε τον Άγιο, αλλά και όλοι όσοι είχαν συμμετάσχει στη θανάτωση του Αγίου, κυριεύθηκαν από πονηρά δαιμόνια και αφού έκρυψαν το ιερό του λείψανο σε κάποιον αχυρώνα, τράπηκαν σε φυγή. 

Μεταβυζαντινή λειψανοθήκη που περιέχει πόδι του Αγίου
Υπατίου, επισκόπου Γαγγρών, χέρι Αγίας Μητροδώρας,
λείψανα Αγίου Θεοδώρου και Οσίου Αβερκίου,
επισκόπου Ιεραπόλεως.
Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους.

Όταν όμως ο ιδιοκτήτης του αχυρώνα πήγε εκεί για να ταΐσει τα ζώα του, άκουσε ουράνια δοξολογία να βγαίνει από αυτόν και το παράδοξο αυτό γεγονός τον οδήγησε στην εύρεση του ιερού λειψάνου του Αγίου μέσα στον αχυρώνα.

Η είδηση αυτή χαροποίησε ιδιαίτερα τους χριστιανούς της πόλεως των Γαγγρών, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στον τόπο της ευρέσεως και θρήνησαν όλοι μαζί για την απώλεια του επισκόπου τους. 

Στη συνέχεια μετέφεραν το ιερό λείψανο στη Γάγγρα και το ενταφίασαν με την πρέπουσα εκκλησιαστική τιμή. 

Μεταξύ αυτών που ακολούθησαν την πομπή του ιερού λειψάνου, ήταν και η γυναίκα που φόνευσε τον Άγιο, και μόλις το ιερό λείψανο ενταφιάσθηκε, θεραπεύτηκε πλήρως από το δαιμόνιο, όπως και όλοι όσοι είχαν συμμετάσχει στη μαρτυρική τελείωση του Αγίου.

Η μνήμη του τιμάται στις 31 Μαρτίου.

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΝΥΜΦΟΔΩΡΑΣ.

πηγή

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου, στο Αγιο Όρος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς».Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

 

Το Μαρτύριο των Αγίων Μηνοδώρας, Μητροδώρας και Νυμφοδώρας.

Τοιχογραφία στηντήν Ιερά Μονή  Βατοπαιδίου Αγίου Όρους. 

Οι Αγίες Μηνοδώρα, Μητροδώρα και Νυμφοδώρα ήταν αδελφές και κατάγονταν από τη Βιθυνία ενώ η λάμψη της παρθενίας, η ωραιότητα των ψυχών και των σωμάτων τις έκαναν να είναι καύχημα των χριστιανών αλλά οι φροντίδες και οι συνήθειες του κόσμου δεν τις απασχολούσαν. 

Η μόνη της φροντίδα ήταν «μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεὶν ἑαυτάς, ἢ ἐν πλέγμασιν ἢ χρυσῶ ἢ μαργαρίταις ἢ ἰματισμῶ πολυτελεῖ» (Α' προς Τιμόθεον, β' 9).

Αφού ορφάνεψαν από μικρές άφησαν την πατρίδα τους και πήγαν σε ένα λόφο, κοντά στα Πύθια θερμά λουτρά και εκεί ασκήτευαν και αξιώθηκαν από το Θεό να θεραπεύουν ασθένειες και έτρεχε κοντά τους πλήθος κόσμου, έτσι όταν το έμαθε αυτό ο έπαρχος του Μαξιμιλιανού, Φρόντων, έστειλε και συνέλαβε τις τρεις αδελφές. 

Βλέποντας ο Φρόντων την αφοβία με την οποία τον αντιμετώπισαν, διέταξε να βασανιστούν φρικτά και κατόπιν να απογυμνώσουν πρώτη την μεγαλύτερη σε ηλικία, την Μηνοδώρα, και να την υποβάλουν σε βασανισμούς ενώπιον των δύο άλλων αδελφών της, όμως παρά τις δοκιμασίες αυτές καμία δεν κάμφθηκε και τελικά πέθαναν και οι τρεις μαρτυρικά στις 10 Σεπτεμβρίου του 306. 

Ο έπαρχος θέλησε να κάψει τα σώματα τους, αλλά οι φλόγες έκαψαν τον ίδιο και έπειτα καταρρακτώδης βροχή έσβησε τη φωτιά και τα σώματα των τριών παρθένων τάφηκαν με σεβασμό από τους χριστιανούς.

Προς τιμή τους ανεγέρθηκε αργότερα ναός ερείπια του οποίου σώζονταν μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα παρά το σημερινό χωριό Αρμουτλή που βρίσκεται κοντά στην αρχαία λουτρόπολη Πύθια όπου και τα ερείπια της παλιάς μονής που μόναζαν. 

Η μνήμη τους τιμάται από την Εκκλησία μας στις 10 Σεπτεμβρίου.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΤΗΝ ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ 
ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΗΤΡΟΔΩΡΑΣ ΕΔΩ

ΤΕΜΑΧΙΟ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΑΓΙΑΣ ΑΓΑΘΗΣ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους.

Η Αγία Αγάθη είναι Προστάτης των παθήσεων του μαστού.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Αγία Μάρτυς Αγάθη.

 Ψηφιδωτό (Μωσαϊκό) μεταξύ των ετών 1030 - 1040

 στην Μονή Οσίου Λουκά, στο Στείρι Βοιωτίας

πηγή

Όσα γνωρίζουμε για την Αγία Αγάθη προέρχονται από δύο διηγήσεις του μαρτυρίου της, η πρώτη και αρχαιότερη είναι γραμμένη στα λατινικά από κάποιον ανώνυμο πιστό ενώ η δεύτερη, είναι ελληνική, μεταγενέστερη, επίσης από ανώνυμο συγγραφέα. 

Κατά τον 9ο αιώνα ο Μεθόδιος Α΄ πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης συνέταξε Εγκώμιον στην Αγία Αγάθη που στηρίζεται σε πληροφορίες που παρείχε το ελληνικό μαρτύριο της αγίας ενώ ανάμεσα στα έργα του Συμεών του Μεταφραστή συγκαταλέγεται και η Άθληση της Αγίας μάρτυρος του Χριστού Αγάθης παρθένου και αυτό αντλεί αρκετό υλικό από το ελληνικό μαρτύριο. Οι κατοπινές συλλογές των Μηνολογίων και Συναξαρίων στηρίζονται στο κείμενο του Συμεών του Μεταφραστή.

Η Αγία Αγάθη, καταγόταν από το Παλέρμο ή την Κατάνη της Σικελίας στην Ιταλία και έζησε κατά τον 3ο αιώνα όταν αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Δέκιος και έπαρχος της γενέτειράς της νήσου της Σικελίας, ο Κουϊντιανός ενώ την ίδια περίοδο στην Ρώμη, επίσκοποι ήταν οι ενάρετοι Φαβιανός (236 - 250) και Κορνήλιος (251 - 253).

Αγία Μάρτυς Αγάθη.

 Τοιχογραφία (Fresco) των ετών 1316 - 1318 στον 

Ναό Αγίου Γεωργίου στο Στάρο Ναγκορίτσινο στα Σκόπια

έργο των αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπά και Ευτύχιου

πηγή

Η οικογένειά της, πιθανότατα ο πατέρας της  λεγόταν Rao και η μητέρα της Apolla, διέθετε μία τεράστια περιουσία, η δε Αγία διακρινόταν για τη φυσική της ομορφιά αλλά και για το ήθος, τις αρετές της και τη μεγάλη της βαθιά χριστιανική πίστη.

Σε ηλικία δεκαπέντε ετών μένει ορφανή και μοναδική κληρονόμος της μεγάλης περιουσίας των γονέων της την οποία όμως διέθεσε σε φιλανθρωπικούς σκοπούς βοηθώντας όλους όσους συνανθρώπους της είχαν ανάγκη.

O Θεός όμως έκρινε ότι η Αγία Αγάθη έπρεπε να δοκιμαστεί ακόμη περισσότερο και ο έπαρχος Κιντιανός προσπάθησε χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα να την πείσει να τον παντρευτεί όμως η Αγία Αγάθη αρνήθηκε, δεν απαρνήθηκε την πίστη της και θέλησε να μαρτυρήσει για αυτήν. 

Υπέμενε με θαυμαστή καρτερικότητα όλα τα βασανιστήρια δοξολογώντας τον Θεό  και παρέδωσε το πνεύμα της στίς 5 Φεβρουαρίου του 251, μετά από φρικτά βασανιστήρια μεταξύ αυτών τις ξερίζωσαν με την πυράγρα (πυρωμένη σιδερένια τανάλια) τον ένα μαστό της (κατ’ άλλους βιογράφους και τους δύο) ενώ βρισκόταν στη φυλακή.

Άθληση Αγίας Μάρτυρος Αγάθης.  

Μικρογραφία στο Μηνολόγιο τού Βασίλειου Β ', το 985.  

Σήμερα βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη τού Βατικανού

πηγή

Η Αγία θεωρείται προστάτιδα του μαστού και ιάτειρα των μαστικών παθήσεων (καρκίνου, μαστίτιδας, τιτανώματος, ραγάδων κλπ) όπως και των γυναικών που δεν έχουν γάλα και δεν μπορούν να θηλάσουν τα νεογέννητα βρέφη τους.

Η πέτρινη σαρκοφάγος στην οποία ενταφιάστηκε το σκήνωμα της Αγίας σώζεται μέχρι τις ημέρες μας στην ίδια κρύπτη επάνω από την οποία ανεγέρθηκε ο Ιερός Ναός της «Santa Agata la Vetere». Το τίμιο λείψανο της Αγίας, άφθαρτο και ευωδιάζον, παρέμεινε στην κρύπτη μέχρι την άνοιξη του 1040, ενώ το 593 μόνο ένα μικρό του μέρος μεταφέρθηκε στην Ρώμη κατ’ εντολή του Πάπα Ρώμης, Αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου, στον Ιερό Ναό «Santa Agata dei Gotti». Από το ίδιο τεμάχιο, το 597 ο ίδιος Άγιος δώρισε ένα κομμάτι στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου στο Κάπρι ενώ άλλο τεμάχιο εστάλη στην Βασιλεύουσα κατά τα τέλη του 10^ου αιώνα επί βασιλείας των Αυτοκρατόρων Βασιλείου Β’ και του αδελφού του Κωνσταντίνου του Η’.

Το 1040 οι Σαρακηνοί εκστράτευσαν εναντίον της Σικελίας με τους Βυζαντινούς να σπεύδουν να βοηθήσουν τους Σικελιώτες και στις μάχες αυτές διέπρεψε ο στρατηγός Γεώργιος Μανιάκης που όμως ήρθε σε σύγκρουση με τον αρχηγό του στόλου Στέφανο, συγγενή του Αυτοκράτορα Ιωάννου Β’ του Κομνηνού. 

Άθληση Αγίας Μάρτυρος Αγάθης.  

Μικρογραφία στην Κωνσταντινούπολη τού 11ου αιώνα.  

Σήμερα βρίσκεται στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο της 

Ρωσίας στη Μόσχα

πηγή

Ο Μανιάκης έχασε την βασιλική εύνοια, κλήθηκε στην Πόλη να απολογηθεί και για να ανακτήσει την εύνοια του αυτοκράτορα μετέφερε στην Βασιλεύουσα δύο θησαυρούς της περιφέρειας, τα άφθαρτα σκηνώματα των Αγίων Μεγαλομαρτύρων Αγάθης της Κατάνης και Λουκίας των Συρακουσών.

Έτσι το λείψανο της Αγίας αποθησαυρίστηκε στον ομώνυμο Ναό της στο Τρίκογχο μέχρι το καλοκαίρι του 1126 όταν ο Γάλλος αξιωματικός της αυτοκρατορικής φρουράς Gisliberto μαζί με τον Καλαβρό φίλο του Goselmo έκλεψαν το λείψανο της Αγίας κατόπιν εντολής που έλαβε από την Αγία καθ’ ύπνους ο πρώτος και του ζητούσε να επιστρέψει το λείψανο στην Κατάνη. Ταξίδευσαν μέσω της Σμύρνης, Κορίνθου, Τάραντα και στάθμευσαν στην επαρχία του Lecce, στην πόλη Galatina, όπου δώρισαν τον ένα μαστό της Αγίας στον ναό της Αγίας Αικατερίνης, που φυλάσσεται μέχρι σήμερα και στην συνέχεια έφθασαν στην Μεσσίνα απ’ όπου ειδοποίησαν τον Επίσκοπο της Κατάνης Maurizio να υποδεχθεί το άγιο λείψανο. 

Ο περίτεχνος Καθεδρικός ναός Αγίας Αγάθης
στην Κατάνια τής Σικελίας.

Στις 17 Αυγούστου του 1126 ο Επίσκοπος Maurizio ξεκίνησε πομπή με κλήρο και τον λαό ανυπόδητος για να υποδεχθούν την Αγία περπατώντας προς το Acicastello και ταυτόχρονα άλλη πομπή από το Acicastello με επικεφαλής δύο μοναχούς του Επισκόπου και πλήθος λαού, ξεκινούσαν με κατεύθυνση την Κατάνη, με τις δύο πομπές να συναντήθηκαν στο ψαροχώρι Ognina και ψάλλοντας συνέχισαν ως τον Καθεδρικό Ναό της Κατάνης όπου εναπόθεσαν το λείψανο.

Μετά την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους το 1204, ο Βενετός Δόγης Enrico Dandolo δώρισε στους κατοίκους της Κατάνης το τεμάχιο που είχε απομείνει στην Βασιλεύουσα μετά την κλοπή.

Το 1376 κατασκευάστηκε από τον περίφημο τεχνίτη Giovanni di Bartolo στην Avignone μια προτομή - λειψανοθήκη για την Κάρα και την γνάθο της Αγίας που αυτή η λειψανοθήκη αποτελεί τον μεγαλύτερο θησαυρό του Καθεδρικού Ναού της Κατάνης στην Ιταλία ενώ τα υπόλοιπα λείψανα της Αγίας Αγάθης που σώζονται στην Κατάνη είναι οι δύο αντιβραχίονες με τις παλάμες, οι δύο μηροί, οι δύο κνήμες με τα πέλματα, ο ένας μαστός και το θαυματουργό πέπλο της Αγίας. 

Λείψανα της Αγίας φυλάσσονται στις Μονές της Ελλάδος: Αγίου Παύλου Αγίου Όρους (τεμάχιο τιμίας κάρας), Διονυσίου και Ξενοφώντος Αγίου Όρους, Κεχροβουνίου Τήνου, Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χριστού Λουκούς στο Άστρος Κυνουρίας, Παναγίας Προυσού Ευρυτανίας, Αγίας Αικατερίνης Αιγίνης στον τρισυπόστατο νέο Ναό Αγίων Αικατερίνης, Αγάθης και Τιμίου Προδρόμου και Παναγίας Κορωνιωτίσσης - Δακρυρροούσης στο Ληξούρι Κεφαλληνίας στο Παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής όπου σώζεται και θαυματουργή παλαιά εικόνα της Αγίας.

Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη της στις 5 Φεβρουαρίου.