Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2022

Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Κρεμαστού, Αράκυνθος Αιτωλοακαρνανίας.


Βρίσκεται σε μία απότομη και δυσπρόσιτη χαράδρα του επιβλητικού όρους Αρακύνθου (Ζυγού) που βλέπει προς τη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού, βορειοανατολικά του Κεφαλόβρυσου με την  περιοχή του Αρακύνθου να είναι προστατευόμενη, με βάση τις συνθήκες Natura 2000 και Ramsar.


Το εσωτερικό του σπηλαίου, διακρίνεται το τέμπλο
πηγή
Ανατολικά του σπηλαίου του Αγίου Νικολάου του Κρεμαστού, υπάρχει άλλη μια μεγάλη χαράδρα με απόκρημνα σπήλαια και διασκορπισμένα ερείπια διάφορων παλαιών κτισμάτων, που η παράδοση μας λέει ότι, εκεί υπήρχε κατά την εποχή του Μεσαίωνα, ένα πολύ μεγάλο και σημαντικό ασκητικό μοναστηριακό κέντρο.

Το σπουδαίο αυτό σπήλαιο, του Αγίου Νικολάου του Κρεμαστού, ανακαλύφθηκε εντελώς τυχαία, περίπου κατά το 1900, από έναν κάτοικο του Αιτωλικού ονόματι Βογιατζή και αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα Βυζαντινά Μνημεία στα Βαλκάνια, σημαντικό ασκητικό και μοναστικό κέντρο καθώς και το μεγαλύτερο σπήλαιο των Βαλκανίων. 

Άποψη του σπηλαίου
πηγή
Το όνομα του πρώτου μοναχού και ιδρυτή του σπηλαίου, Νίκανδρου που μόνασε εκεί από το 990 μέχρι το 1005, υπάρχει γραμμένο σε επιγραφή που σώζεται στην είσοδο του σπηλαίου. 

Σύμφωνα με μεταγενέστερη μαρτυρία από τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτας, Ιωάννη Απόκαυκο, που επισκέφτηκε το σπήλαιο, η προσωνυμία «Κρεμαστός» δόθηκε από τον ιδρυτή της Μονής, Νίκανδρο, επειδή πρόκειται για απόκρημνα και επικίνδυνα βράχια.

Ο Ιωάννης Απόκαυκος γράφει: «… ή κατά την επίσκεψιν Αχελώου Μονή του εν Αγίοις πατρός ημών Νικολάου, ήτι νικλήσιν εξ εαυτού ο πρώτος ταύτην δομησάμενος εχαρίσατο, έρωτι τω θείω γενόμενος εκκρεμής και ακολούθως τω τρόπω εν αποκρήμνω τη πέτρα επικρεμάσας το δόμημα και παρονομάσας ούτω του Κρεμαστού».

Άποψη της εισόδου του σπηλαίου
πηγή
Η Μονή, την εποχή εκείνη, απέκτησε φήμη και περιουσία όμως στην πορεία πέρασε μεγάλη οικονομική κρίση με η
γούμενο τότε τον Θεοδόσιο, πρώην Αρχιεπίσκοπο Ζικχίας. 

Μετά το θάνατο του, ο Μητροπολίτης Ιωάννης Απόκαυκος τοποθέτησε Ηγούμενο τον ιερομόναχο Τιμόθεο για να φροντίσει την μεγάλη περιουσία της μονής, πολλά βοσκοτόπια και αμπελώνες

Η Μονή στην ακμή της διέθετε εργαστήριο αντιγραφής κωδικών (scriptorium) και πλούσια βιβλιοθήκη που χειρόγραφά της σώζονται σήμερα σε βιβλιοθήκες της Δυτικής Ευρώπης (ένας από τους κώδικες βρίσκεται σε μουσείο του Λονδίνου).

Άποψη των τοιχογραφιών του Σπηλαίου
Άποψη των τοιχογραφιών του Σπηλαίου
Άποψη των τοιχογραφιών του Σπηλαίου

Άποψη της εισόδου του σπηλαίου
πηγή
Το σπήλαιο έχει άνοιγμα 6 μέτρα, στη μέση το άνοιγμά του είναι 8 μέτρα και το βάθος 12 μέτρα, απέναντι από την είσοδο του σπηλαίου υπάρχει το λιθόκτιστο τέμπλο που χωρίζει το ιερό από τον κύριο ναό και στο κέντρο του ναού υπάρχει μια μεγάλη δεξαμενή που συγκεντρώνει τα βρόχινα νερά και είναι το
"Αγίασμα" του σπηλαίου.

Οι βραχογραφίες στα τοιχώματα έχουν χαρακτηριστικά την ισορροπία, την αρμονία στην απεικόνιση των μορφών και τις απαλές χρωματικές διαβαθμίσεις, πιθανόν δέ να φιλοτεχνήθηκαν από Καππαδόκες αγιογράφους, που επισκέπτονταν την περιοχή κατά τις μετακινήσεις τους από την ανατολή προς την δύση, έτσι φανερώνεται η σύνδεση της Αιτωλίας και Ακαρνανίας με τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη.

Άποψη των τοιχογραφιών του σπηλαίου
πηγή
Στο σπήλαιο, υπάρχουν τοιχογραφίες με τη Θεοτόκο Βρεφοκρατούσα, τη Γέννηση του Χριστού, την Κοίμηση της Θεοτόκου, τη Βαϊοφόρο, τη Σταύρωση, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου κ.α, παραστάσεις που στο πέρασμα του χρόνου έχουν ξεθωριάσει, ενώ πολλές από τις τοιχογραφίες αναφέρονται στο βιβλίο του αείμνηστου καθηγητή Αθανασίου Παλιούρα με τίτλο «Άγιος Νικόλαος ο Κρεμαστός».

Όλες οι σκηνές στο μεγάλο και στο μικρό σπήλαιο, χωρίζονται μεταξύ τους με παχιές γραμμές και γεωμετρικές διακοσμήσεις, το μοτίβο που επαναλαμβάνεται είναι καστανόχρωμοι σταυροί σε λευκό έδαφος, που τοποθετούνται σε σειρές οριζόντιες, κάθετες και ομόκεντροι κύκλοι, που επαναλαμβάνονται σε οριζόντιες σειρές.

Άποψη των τοιχογραφιών του Σπηλαίου
Άποψη των τοιχογραφιών του Σπηλαίου
Άποψη των τοιχογραφιών του Σπηλαίου
Άποψη των τοιχογραφιών του Σπηλαίου


Άποψη του σπηλαίου
πηγή
Μία συμβολαιογραφική πράξη της 28 Μαΐου του 1770 μαρτυρά ότι από τη θέση αυτή Πατρινοί έμποροι μετέφεραν εμπορεύματα από το Μεσολόγγι στο Λιβόρνο της Ιταλίας με πλοίο του Δημητρίου Τρικούπη και το όνομα του ήταν, «Άγιος Νικόλαος της Βαράσοβας» ενώ σίγουρα το λιμάνι που βρισκόταν στον «αυχένα» της Βαράσοβας μεταξύ Σπηλαίου Αγίου Νικολάου και Κάτω Βασιλικής ήταν σταθμός για ανεφοδιασμό
.

Στις ημέρες μας, το σπήλαιο το φροντίζουν κάτοικοι της περιοχής και η Εθελοντική Ομάδα Αιτωλικού του Αγίου Νικολάου Κρεμαστού.

Ο προσκυνητής ξεκινώντας από το Κεφαλόβρυσο Αιτωλικού και ύστερα από μια κοπιαστική πορεία μιας ώρας περίπου, μπορεί να φτάσει στο σπήλαιο του Αγίου Νικολάου ενώ μια άλλη, εναλλακτική, διαδρομή και περίπου ίδια είναι από το χωριό Κάτω Αμπέλια των Ελληνικών.

Τα τελευταία χρόνια τοποθετήθηκε στο άνοιγμα του σπηλαίου μία ξύλινη εξέδρα από τους εθελοντές, για να διευκολύνονται οι προσκυνητές, παρά τις εργασίες που έχουν γίνει στα επικίνδυνα σημεία του μονοπατιού, η πρόσβαση στο σπήλαιο δεν είναι εύκολη, αξίζει όμως να το επισκεφθείτε .

Ο Άγιος Νικόλαος ο Κρεμαστός, γιορτάζεται δύο φορές το χρόνο, η μία στις 6 Δεκεμβρίου και η άλλη στις 20 Μαΐου με πλήθος προσκυνητών να ανεβαίνουν από το δύσβατο μονοπάτι προκειμένου να φθάσουν στο σπήλαιο για να προσκυνήσουν και να ανάψουν ένα κεράκι στον Άγιο, να παρακολουθήσουν με μεγάλη κατάνυξη την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, αλλά και την αγρυπνία που γίνεται την παραμονή της εορτής.


Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2022

ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ.

Φυλάσσεται στην διαλυμένη σήμερα Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων στο Νησί της Ημαθίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

 

 

Το καθολικό σήμερα της διαλυμένης ιεράς Μονής
Αγίων Αναργύρων στο Νησί Ημαθίας
Το Νησί Ημαθίας οφείλει την ονομασία του στη νησίδα του παραποτάμου του Αλιάκμονα στην οποία είχαν βρεθεί λείψανα των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, μέσα σε όστρακο θαλάσιας χελώνας.

Κατόπιν, αρχικά χτίστηκε ένα εκκλησάκι ενώ αργότερα το ομώνυμο μοναστήρι, με αποτέλεσμα σταδιακά οι κάτοικοι των γύρω οικισμών να αρχίσουν να συγκεντρώνονται πέριξ της Μονής δημιουργώντας έναν ενιαίο οικισμό.

Η Ιερά Μονή των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, σύμφωνα με τις παλαιότερες, μέχρι στιγμής, γραπτές πληροφορίες που διαθέτουμε για την ύπαρξη και λειτουργία της, αυτές τοποθετούν τη ίδρυσή της στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. και 

Το εσωτερικό του καθολικού σήμερα της διαλυμένης
ιεράς Μονής Αγίων Αναργύρων στο Νησί Ημαθίας
Οι πληροφορίες αυτές προέρχονται από την αλληλογραφία του επισκόπου Καμπανίας Θεόφιλου Παπαφίλη (1749 – 1795) ενώ σύμφωνα με την παράδοση για κάποια περίοδο λειτουργεί και ως σημαντικό μετόχι της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά.

Η συγκεκριμένη λειψανοθήκη με το τεμάχιο λειψάνου της Αγίας Αικατερίνης, είναι οκτάγωνη με ανάγλυφη τη γνωστή Σιναϊτική παράσταση των τριών κορφών. 

Στη μέση η Αγία κορυφή με τον Μωυσή να παίρνει τις δέκα εντολές, δεξιά η κορυφή της Αγίας Αικατερίνης με παράσταση της μορφής της και αριστερά η παράσταση της Αγίας Επιστήμης με παράσταση Ασκητού ενώ κάτω και στο μέσο της όλης παράστασης βρίσκεται η Παναγία Βρεφοκρατούσα ως καιόμενη βάτος.

Δεν είναι σαφές το τι ακριβώς είναι το λείψανο της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης ούτε η ημερομηνία κατασκευής της περίτεχνης και μοναδικής αυτής λειψανοθήκης, παραπέμπει όμως σε λείψανο αποτμήματος Τιμίας Κάρας ενώ σύμφωνα με αναφορές κατασκευάστηκε περίπου το 1760. 

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΤΗΝ ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΦΘΑΡΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ
ΧΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ.
ΚΛΙΚ ΕΔΩ.


Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2022

Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΕΤΑΛΙΔΙΩΤΙΣΣΑΣ.


Φυλάσσεται στον Ιερό Ναό της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής στο Πεταλίδι της Μεσσηνίας.

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής
στο Πεταλίδι της Μεσσηνίας
Στην περιοχή του Πεταλιδίου, μετά την Επανάσταση του 1821, εγκαθίστανται Μανιάτες και από το 1833 άρχισαν να κτίζουν τον Ιερό Ναό της Παναγίας που περατώθηκε και εγκαινιάσθηκε, το 1835, από τον Επίσκοπο Μεσσήνης Ιωσήφ. 

Η εικόνα της Παναγίας φιλοτεχνήθηκε με θαυμαστό τρόπο, από τον Ιωάννη Π. Μαυρομιχάλη το 1841 και συντηρήθηκε τον Ιούλιο του 2013.

Μαρτυρείται ότι η αιτία της δωρεάς και της εικονογράφησής της, είναι ο εξής: Ο Νικόλαος Μουστάκης από τη Χίο, έπλεε στον Μεσσηνιακό κόλπο με το πλοίο του, φορτωμένο με εμπορεύματα όταν ξαφνικά ξέσπασε μεγάλη θαλασσοταραχή και κινδύνευσε να βυθισθεί, ο καπετάν Νικόλας τρομαγμένος αφήνει το τιμόνι και γονατιστός προσεύχεται στην Παναγία λέγοντας: «Σώσε το πλοίο μου και διαφύλαξε το πλήρωμά μου και θα Σου προσφέρω ό,τι μου ζητήσεις».

Άποψη του Πεταλιδίου

Δύναμη εξ ουρανού οδήγησε στις όχθες του Πεταλιδίου το πλοίο και ο Νικόλας έπεσε στα γόνατα και δοξολογούσε την Παναγία.

Έμειναν στην κωμόπολη πέντε ημερόνυκτα, την τρίτη βραδιά, ο καπετάν Νικόλας βλέπει σε όνειρο την Παναγία απαστράπτουσα, καθήμενη μέσα σε μία κολυμβήθρα, η οποία ξεχείλιζε από άφθονο νερό, κρατούσε στην αγκαλιά Της τον Χριστό και αριστερά και δεξιά στέκονταν δύο άγγελοι.

Τότε, ακούγεται η Παναγία με αυστηρή φωνή να λέει: «Γιατί Νικόλαε παραμέλησες την υπόσχεση που μου έταξες;», τρομαγμένος ο καπετάνιος της λέει: «Ευλογημένο το όνομά σου! Πρόσταξε τι θέλεις να σου φέρω» και η Μεγαλόχαρη του λέει: «Φτιάξε την εικόνα μου, όπως σου φανερούμαι έμπροσθέν σου, και προσέφερέ την χάρισμα στον Ναό που φτιάχνουν στο όνομά μου και εγώ θα ευλογήσω αυτήν να έχει την χάρη μου».

Όταν ο καπετάν Νικόλας ξύπνησε, ενημέρωσε τους κατοίκους και ζήτησε να του πούνε αν γνωρίζουν κάποιον αγιογράφο, αυτοί του συνέστησαν τον γιό ενός ιερέα, που ονομαζόταν Ιωάννης Μαυρομιχάλης και είχε χάρισμα στην τέχνη της εικονογραφίας.

Ο καπετάν Νικόλας τον επισκέφθηκε και αφού του εξιστόρησε το θαυμαστό γεγονός, του παρήγγειλε να φτιάξει μία λαμπρή εικόνα της Θεοτόκου, σύμφωνα με τις οδηγίες της Παναγίας στο όραμά του, έδωσε χρήματα στον αγιογράφο και την επόμενη ημέρα αναχώρησε.

Με προσευχή και νηστεία, ο αγιογράφος ολοκλήρωσε την χαριτόβρυτη εικόνα της Παναγίας Πεταλιδιώτισσας και την ενθρόνισαν στο τέμπλο του Ιερού Ναού.

Οι κάτοικοι του Πεταλιδίου πανηγυρίζουν και τιμούν την Ιερά Εικόνα της Θεοτόκου της Ζωοδόχου Πηγής την Παρασκευή της Διακαινησίμου Εβδομάδας και με ιδιαίτερη ευλάβεια και λαμπρότητα λιτανεύουν το ιερό εικόνισμά Της προς ευλογία και αγιασμό του λαού και του τόπου.