ΤΜΗΜΑ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑ ΝΙΚΗΤΑ ΤΟΥ ΓΟΤΘΟΥ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Βασιλική και Σταυρoπηγιακή Μονή Παναγίας του Κύκκου, στην Κύπρο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Ο Μεγαλομάρτυρας Νικήτας.
Τοιχογραφία του τέλους 13ου αιώνα στο Πρωτάτο,
στις Καρυές του Άγιου Όρους από τον
αγιογράφο Μανουήλ Πανσέληνο.
πηγή

Ο Άγιος Νικήτας, ο μεγαλομάρτυρας, γεννήθηκε στην περιοχή του Ίστρου της σημερινής Ρουμανίας, στα χρόνια του Μέγα Κωνσταντίνου και ήτανε γόνος μιάς εύπορης, γοτθικής, αριστοκρατικής οικογένειας. 

Οι Γότθοι ήταν  γερμανικό έθνος, που κατέβηκε από την περιοχή της Βαλτικής, τον 3ο αιώνα, σε ένα τμήμα της Κριμαίας, που από τότε μετονομάστηκε Γοτθία ενώ στις αρχές του 4ου αιώνα έφτασαν στη Θράκη καθώς και στον χώρο της σημερινής Βουλγαρίας και Ρουμανίας, δεξιά από το Δέλτα του Δούναβη ποταμού και από τότε άρχισαν σταδιακά να εκχριστιανίζονται.

Ένας από τους πρώτους εκχριστιανισμένους Γότθους υπήρξε και ο άγιος Νικήτας που έχοντας ακούσει για την πνευματική ωραιότητα του Χριστιανισμού, οδηγήθηκε κοντά στον αρχιεπίσκοπο Θεόφιλο Γοτθία, έναν από τους πατέρες της Α´ Οικουμενικής Συνόδου, από τον οποίο διδάχθηκε τις αλήθειες του Χριστιανισμού. 

Η μαθητεία του συνέχισε και επαυξήθηκε στον διάδοχο του Θεόφιλου, Ουλφίλα, τόσο, ώστε ο Νικήτας, παρόλο που εν τω μεταξύ ήταν ανώτερος αξιωματούχος του στρατού της χώρας του, έγινε και φλογερός ιεροκήρυκας της Πίστης του Χριστού, στον βάρβαρο λαό του.

Ο Μεγαλομάρτυρας Νικήτας.

Τοιχογραφία του 15ου αιώνα στο Καθολικό, της Ιεράς 

Μονής του Αγίου Ιωάννη Λαμπαδιστή στην Κύπρο.

πηγή

Εκείνη την εποχή, οι Γότθοι είχανε χωριστεί σε δύο έντονα εχθρικές παρατάξεις, η μία, με αρχηγό τον Αθανάριχο, που ήταν οπαδοί της ειδωλολατρίας και η άλλη, με αρχηγό τον Φριτιγέρνη που είχαν ασπασθεί τον Χριστιανισμό.

Ο Φριτιγέρνης ζήτησε βοήθεια από την Ρώμη, και ο αυτοκράτορας Ουάλης του παραχώρησε το στράτευμα της Θράκης. 

Ο Φριτιγέρνης, όπως παλαιότερα και ο Μέγας Κωνσταντίνος, έχοντας προπορευόμενο των στρατευμάτων του το λάβαρο του Τίμιου Σταυρού, κατατρόπωσε τον Αθανάριχο, που μόλις διέφυγε τη σφαγή και αυτή η νίκη έγινε αιτία να πιστέψουν στον Χριστό και πολλοί άλλοι ακόμη Γότθοι.

Αργότερα, ο Αθανάριχος ανέκτησε και πάλι μεγάλες δυνάμεις και με μένος κατά των Χριστιανών, τους συνελάμβανε και τους υπέβαλλε σε φρικτά βασανιστήρια, τότε και ο Νικήτας, γνωστός για την ευσέβεια και τα δημόσια κηρύγματα του, συνελήφθη την ώρα που κήρυττε στον λαό για τον Χριστό και σύρθηκε βίαια ενώπιον του Αθανάριχου. 

Μολονότι ο Νικήτας, εξαναγκάσθηκε να αρνηθεί την πίστη του Χριστού, παρέμεινε ακλόνητος στην ομολογία του και του συνέτριψαν όλα τα μέλη του σώματός του ενώ τον έριξαν στη φωτιά μαζί με άλλους μάρτυρες, που και εκεί δεν έπαψε να υμνεί τον Θεό, μέχρι που παρέδωσε την ψυχή του, στις 15 Σεπτεμβρίου του 372.

Άθληση του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Νικήτα

Βυζαντινό Μηνολόγιο (14–17 Σεπτεμβρίου) του

14ου αιώνα που βρίσκεται στην Bodleian Βιβλιοθήκη,

στην Οξφόρδη της Αγγλίας.

πηγή

Κάποιος φίλος του αγίου, ονόματι Μαριανός, αναχωρώντας τότε για την πατρίδα του Μοψουεστία, μία σημαντική πόλη κοντά στα Άδανα και την Ταρσό της Κιλικίας στην Μικρά Ασία, θέλησε να μεταφέρει μαζί του ότι λείψανο είχε απομείνει από το σώμα του Αγίου Νικήτα.

Εκεί που συλλογιζόταν, όμως πώς θα το ξεχώριζε από τα λείψανα των άλλων μαρτύρων, που είχαν πεταχτεί στον ίδιο εκείνο τόπο, μία ουράνια δύναμη, με τη μορφή φωτεινού αστεριού, στάθηκε επάνω στο σώμα του αγίου Νικήτα και ο Μαριανός το αναγνώρισε αμέσως, γιατί, είχε διαφυλαχθεί ολόκληρο αλλά και αβλαβές. 

Το ασπάσθηκε, το έβαλε σε μία θήκη, που είχε ετοιμάσει, και το μετέφερε στη Μοψουεστία, όπου επιτελούσε πολλά θαύματα ενώ με τον καιρό, ο άγιος Νικήτας κατέστη ο κατεξοχήν πολιούχος της Μοψουεστίας, και ο μητροπολιτικός ναός της ήτανε αφιερωμένος στο όνομα του.

Ο Άγιος Νικήτας είναι προστάτης των Εφέδρων Αξιωματικών στην πατρίδα μας, αφού θεωρείται οτι υπήρξε και ο ίδιος Έφεδρος Αξιωματικός και η αγιογραφία τον απεικονίζει τις περισσότερες φορές, ως αρματωμένο με πλήρη εξάρτηση άνευ κράνους, φολιδωτό θώρακα, περικνημίδες, ασπίδα, φαρέτρα, τόξο, ακόντιο και πορφυρό χιτώνα. 

Ο Άγιος Μεγαλομάρτυρας Νικήτας.

Φορητή εικόνα του 13ου αιώνα, στον ναό της Αγίας 

Παρασκευής Μουτουλλάς, στην Κύπρο.

πηγή

Για το πότε ακριβώς τα λείψανα του Αγίου Νικήτα έφτασαν στην Κύπρο δεν υπάρχουν σαφείς μαρτυρίες.

Όπως έγινε και σε άλλες περιπτώσεις μετακίνησης πληθυσμών από τη Μικρά Ασία και Συρία στην Κύπρο, λόγω των εκεί κατακτήσεων από τους Άραβες και Σελτζούκους, οι πρόσφυγες μετέφεραν μαζί τους την τιμή, αλλά και τα λείψανα των αγίων της ιδιαίτερης πατρίδας τους. 

Έτσι είναι πολύ πιθανόν, κάποιοι πρόσφυγες από την Μοψουεστία, ίσως και στα τέλη του 11ου αιώνα, να μετέφεραν τόσο τα λείψανα όσο και την τιμή του αγίου Μεγαλομάρτυρα Νικήτα, στην Κύπρο.

Εκεί, έκτισαν το ομώνυμο χωριό της Μόρφου, οικοδόμησαν περικαλλή ναό στο όνομα του και εναπόθεσαν τα λείψανά του ενώ αργότερα, τα λείψανά του μεταφέρονται στον Κύκκο από το χωριό του Νικήτα, με ενδιάμεσο σταθμό το μεγάλο Μετόχι της Μονής Κύκκου στη γειτονική στο χωριό Νικήτας, Πεντάγεια, ενώ στο χωριό του Μουτουλλά, σώζεται σήμερα η αρχαιότερη φορητή εικόνα του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Νικήτα στην Κύπρο, έργο του 13ου αιώνα.

Η μνήμη του τιμάται στις 15 Σεπτεμβρίου.

πηγή