Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΚΑΛΟΓΕΡΑ.

πηγή

Φυλάσσεται στην Πατμιάδα Εκκλησιαστική Σχολή της οποίας είναι ιδρυτής, το αρχαιότερο σε λειτουργία και ιστορικότερο σχολείο της Ελλάδας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Φορητή εικόνα του Αγίου Μακαρίου Καλογερά

Ο Αγιος Μακάριος ο Καλογεράς, ο Εθνοδιδάσκαλος γεννήθηκε στην Πάτμο, πιθανότατα το 1688 και ήταν γόνος εύπορης οικογένειας.

Από μικρός έδειξε ιδιαίτερη σπουδή για τον μοναχισμό και πήγε στην Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στην Πάτμο. 

Αργότερα πήγε στην Κωνσταντινούπολη για σπουδές στην Μεγάλη του Γένους Σχολή και ήρθε σε επαφή με σημαντικές οικογένειες και κληρικούς της Βασιλεύουσας ενώ μετά το τέλος των πολυετών σπουδών του υπηρέτησε ως απλός Διάκονος πλάι στο Μητροπολίτη Νικομήδειας Παρθένιο παρά τις πιέσεις να γίνει ο διάδοχός του. 

Σημαντικό ρόλο στην πνευματική του ζωή έπαιξε ο περίφημος Ιεροκήρυκας, Ιερομόναχος Αγάπιος Βουλισμάς, που με τα ιεραποστολικά του ταξίδια σε όλη την υπόδουλη Χώρα, εξομολογούσε και δίδασκε το Γένος. 

Ο Μακάριος έτρεφε απέραντο σεβασμό στον πνευματικό του, αυτός του εμφύσησε την υπέρμετρη αγάπη, για την Ορθοδοξία και το Γένος. 

Καθώς ο Μακάριος ενδιαφερόταν πολύ για τη διδασκαλία και τη διαπαιδαγώγηση των υπόδουλων Ελλήνων, επέστρεψε στην Πάτμο το 1713 και ίδρυσε αργότερα την Πατμιάδα Σχολή γύρω από το Σπήλαιο της Αποκαλύψεως. 

Η Τιμία Κάρα του Αγίου Μακαρίου Καλογερά

Σύμβουλοι και συμπαραστάτες του ήταν διάφοροι λόγιοι του Γένους και ο Μανουήλ Υψηλάντης, που βοήθησε και υλικά το έργο ενώ τα μαθήματα στη σχολή παρέχονταν δωρεάν σε όλους τους μαθητές και αρχικά ο Μακάριος δίδασκε μόνος του ενώ μετά από μερικά χρόνια, οι καλύτεροι των μαθητών επιλέχθηκαν ως διδάσκαλοι της σχολής. 

Οι μαθητές αυτοί κατάγονταν από την Πάτμο και από άλλα μέρη, όπως την Κωνσταντινούπολη, τη Ρωσία, τη Μικρά Ασία και αλλού ενώ οι κύριοι συνεργάτες του ήταν ο μοναχός Κοσμάς από τη Λήμνο και ο μοναχός Όσιος Γεράσιμος ο Βυζάντιος. 

Ο αριθμός των μαθητών αυξήθηκε πολύ, για αυτό και θεωρήθηκε απαραίτητη η δημιουργία νέων κτηρίων, τα οποία δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια εύπορων δωρητών από την Κωνσταντινούπολη ενώ η Πατμιάδα μετεξελίχθηκε σε μια από τις σημαντικότερες σχολές του Ελληνισμού.

Η Πατμιάδα Εκκλησιαστική Σχολή σήμερα.

Για τις ανάγκες των διδασκόντων και των διδασκομένων, δημιούργησε βιβλιοθήκη με τα  βιβλία του και με άλλα τα οποία του έστειλαν γνωστοί του, κυρίως από τη Πόλη, από την Χίο και από άλλα μέρη, μάλιστα, μια μεγάλη δωρεά βιβλίων με Πατερικά κείμενα, που δεν διέθετε η Σχολή, έκανε ο Πάτμιος Ιωάννης Γερμανός ή Πατινιώτης, ο οποίος ήταν έμπορος στην Ισπανία. 

Απλοί Μοναχοί, αλλά και Πατριάρχες, συγκαταλέγονται μεταξύ των αποφοίτων της Πατμιάδας και πολλοί από αυτούς ίδρυσαν και λειτούργησαν σε διάφορες περιοχές, Σχολές, τύπου Πατμιάδος όπως η Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, η Σχολή της Λέρου, η Αθωνιάδα, η Σχολή στο  Διδυμότειχο, στη Μυτιλήνη, στο Χαλέπι και στην Τρίπολη της Συρίας, του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα, στην Καισάρεια και αλλού.

Μακάριος Καλογεράς, έκθεση Κανόνων Ρητορικών, τυπωμένο 

στην Βενετία, από τον Antonio Tzatta, το 1755. Η Έκθεση 

προοριζόταν για την εκπαίδευση των δασκάλων ιερέων.

πηγή

Ο Μακάριος, ο οποίος είχε εξασθενημένο οργανισμό, και απεβίωσε στην Πάτμο το 1737 αλλά η έντονη δράση και το έργο του διέσωσαν το όνομά του. 

Η Ιεροσύνη του δεν ανήλθε ποτέ πέραν του βαθμού του Διακόνου, επειδή αρεσκόταν περισσότερο, όπως ο ίδιος έλεγε να διακονεί παρά να διακονείται.

Όταν το 1737 πέθανε ο Μακάριος, το έργο του συνέχισε ο φίλος και συνεργάτης του Γεράσιμος ο Βυζάντιος, από το 1902 η Πατμιάδα αρχίζει να λειτουργεί σαν ιερατική σχολή και το 1907 αναγκάζεται να μετατεθεί στη Σάμο λόγω οικονομικών προβλημάτων όπου θα λειτουργήσει λίγα χρόνια και αργότερα θα κλείσει.

Η δράση της θα συνεχιστεί μετά την απελευθέρωση του νησιού το 1947 και τότε ανοικοδομήθηκε ξανά, λίγα μόλις μέτρα από την παλιά της θέση. 

Ο Μακάριος αγιοκατατάχθηκε το 1994, κατόπιν εισηγήσεως του τότε Καθηγουμένου και Πατριαρχικού Εξάρχου Πάτμου αειμνήστου Επισκόπου Τράλλεων κυρού Ισιδώρου και της Ιεράς Αδελφότητας της Μονής της Πάτμου, «επειδή ο Μακάριος υπήρξε πιστόν μέλος της Εκκλησίας, σοφός εν διδασκάλοις του Γένους, διανύσας τον βίον αυτού όλον εν πάση αρετή καί λόγω, ιδρύσας και διευθύνας επί πολλά έτη την περίπυστον Πατμιάδα Σχολήν, πολλά δείγματα οσιότητος παρασχών, βιώσας εις ύψιστον βαθμόν το θείον θέλημα, σεβασμόν υποδειγματικόν αναπτύξας, προς τας ακαταλύτου κύρους ηθικάς αρχάς και την συναίσθησιν του καθήκοντος του ανθρώπου, συντελέσας τα μάλιστα επί τη αναδείξει πολλών εκκλησιαστικών ανδρών, δι΄όλου του βίου αυτού  μαρτυρήσας Χριστόν Εσταυρωμένον» ... «εθέσπισε Συνοδικώς», «όπως από του νυν και εις το εξής, εις αιώνα τον άπαντα, ο αοίδιμος Ιεροδιάκονος Μακάριος ο Καλογεράς ο Πάτμιος, συναριθμήται τοις Οσίοις της Εκκλησίας, τιμώμενος παρά των πιστών και ύμνοις και εγκωμίοις γεραιρόμενος τη ημέρα, εν η προς τας αιωνίους μετέστη μονάς».

Η μνήμη του τιμάται στις 19 Ιανουαρίου.