Ιερός Ναός Υπεραγίας Θεοτόκου Κασσωπίτρας, Κασσιόπη Κέρκυρα.

Στον Ναό φυλάσσεται η Θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς Κασσωπίτρας, κατά την παράδοση,
έργο του Ευαγγελιστή Λουκά..

Άποψη της εισόδου του Ναού

Βρίσκεται στην βορειοανατολική Κέρκυρα, στον παραθαλάσσιο οικισμό της Κασσιόπης. 

Εκτός από τους Κερκυραίους, λίγοι γνωρίζουν σήμερα την ιστορία αυτού του μικρού ναού που είναι χτισμένος επάνω στα ερείπια του ειδωλολατρικού ναού του Κάσσιου Δια, κάπου ανάμεσα στον 3 - 4 αιώνα μ.Χ. 

Η Παναγιά της Κασσιόπης αποτέλεσε για αιώνες ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα των Ορθοδόξων αλλά και των Καθολικών χριστιανών. 

Σε κείμενα που διασώζονται, από τον 14ο αιώνα και μετά, περιγράφετε ο ναός της Κασσιόπης ως μία απαραίτητη στάση για όλους τους ξένους προσκυνητές που ταξίδευαν προς τους Αγίους τόπους.

Πολλοί περιηγητές περιγράφουν με δέος την επίσκεψη τους στην Παναγία Κασσωπίτρα για να προσευχηθούν στη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, μια εικόνα με τέτοια θαυματουργή δύναμη που είχε αποδοθεί στον Ευαγγελιστή Λουκά.

Οι πιστοί δικαιώθηκαν για αυτή τους τη δοξασία καθώς μέσα από αυτή την εικόνα, που ακόμα βρίσκεται στο ναό της Κασσιόπης, η Θεοτόκος θεράπευσε τον μικρό Στέφανο στις 18 Μαΐου του 1530. 

Άποψη του εσωτερικού του ναού

Λίγες μέρες πριν, στη πόλη της Κέρκυρας, ένα νεαρό παιδί ο Στέφανος, κατηγορήθηκε άδικα για κλοπή αλευριού και οι Ενετοί ήταν αμείλικτοι στις τιμωρίες τους. 

Αφαίρεσαν τους οφθαλμών του Στέφανου  που κατέλυσε στην Κασσιόπη με τη μητέρα του, ζητώντας άσυλο από τους ιερείς της Παναγίας Κασσωπίτρας και αυτοί τους επέτρεψαν να διανυκτερεύσουν εντός του ναού. 

Το βράδυ ο Στέφανος ένιωσε ένα χέρι να του ακουμπά τα βλέφαρα των ματιών του και ανοίγοντάς τα είδε το όραμα μιας γυναίκας, μπροστά από τη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, αμέσως ξύπνησε τη μητέρα του φωνάζοντας ότι μπορεί να δει αυτή όμως αρχικά δεν έδωσε σημασία αλλά τελικά είδε το γιο της να την κοιτά με γαλανά μάτια στη θέση των καστανών που είχε πριν την αφαίρεση. 

Οι ιερείς του Ναού αντιλήφθηκαν ότι η Παναγία Κασσωπίτρα, διέπραξε μεγάλο θαύμα που μάλιστα υπάρχουν σύγχρονες καταγεγραμμένες μαρτυρίες για αυτό. Οι Ενετοι, θέλοντας να μην κατηγορηθούν ότι τιμώρησαν άδικα το Στέφανο, αρνήθηκαν στη αρχή το γεγονός αλλά μετά από αλλεπάλληλες επίσημες ανακρίσεις και έρευνες δεν μπορούσαν παρα να το αποδεχτούν και μάλιστα αντάμειψαν το Στέφανο και ανακαίνισαν τον περίβολο της εκκλησίας.

H Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Κασσωπίτρας.

Ο Κερκυραίος λόγιος Νίκανδρος Νούκιος, περιγράφει στο βιβλίο του “Αποδημιών Γ´”, που φυλάσσεται στην Αμβροσιανή βιβλιοθήκη στο Μιλάνο της Ιταλίας, ότι ήταν παρόν στην δημόσια αφαίρεση των οφθαλμών του Στέφανου και ότι λίγες μέρες αργότερα είδε το Στέφανο να περπατάει στη πόλη της Κέρκυρας, έχοντας “οφθαλμούς άρτιους και υγιής”.

Απόρησε με το γεγονός και ρώτησε να μάθει πως είναι δυνατό να θεραπεύτηκε! 

Όταν έμαθε τι συνέβη και αυτός και οι φίλοι του σοκαρίστηκαν από αυτό το “τρομερό θαύμα”. 

Τα νέα ταξίδεψαν γρήγορα και σύντομα εκκλησίες αφιερωμένες στην Παναγία Κασσωπίτρα χτίστηκαν σε όλη την Κέρκυρα και όχι μόνο. 

Σήμερα σώζονται εκκλησίες αφιερωμένες στη Υπεραγία Θεοτόκο Κασσωπίτρα στην Αρτα, στη Χειμάρρα Αλβανίας αλλά και στην Gallipoli της Ιταλίας, όπου στεγάζεται η Χριστιανική Αδελφότητα, της Santa Maria dι Cassopo, όπως ονομάζουν στα ιταλικά την Κασσωπίτρα. 

τοιχογραφία στο εσωτερικό του Ναού

Λίγα χρόνια μετά το θαύμα, το 1537, η Κασσιόπη έπεσε θύμα της βαρβαρότητας του στόλου του σουλτάνου Σουλεϊμάν Α΄ του Μεγαλοπρεπή ο οποίος, υπό τις διαταγές του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, επιτέθηκε στην Κέρκυρα και η Κασσιόπη σχεδόν ισοπεδώθηκε. 

Ο Ναός της Κασσωπίτρας δεν γλύτωσε, σώθηκε όμως η θαυματουργή εικόνα με θεϊκή παρέμβαση και αυτό το πιστοποιεί ο Γάλλος Βαρόνος Saint Blancard, όπως αυτό καταγράφεται στο σχετικό ημερολόγιο της εκστρατείας του. 

Ο Βαρόνος ήταν ηγέτης της Γαλλικής αρμάδας και πολεμούσε στο πλευρό των συμμάχων τους, των Τούρκων αλλά δεν έπαυε να είναι χριστιανός, τρεις μέρες μετά της επίθεση, άραξε με το στόλο του έξω από το λιμάνι της Κασσιόπης,  και βρήκε το Ναό κατεστραμμένο.

Η σκεπή είχε καταρρεύσει και όρθιοι έμεναν μόνο οι τοίχοι, η εκκλησία ήταν γεμάτη μπάζα και τα όλα τιμαλφή είχαν αφαιρεθεί, οι εικόνες που δεν είχαν αξία, κρεμόταν ακόμα στους τοίχους, καλυμμένες με αίμα και κόπρανα ζώων, σε ένδειξη βεβήλωσης από τους Τούρκους, όμως μια εικόνα της Θεοτόκου παρέμενε άθικτη και στολισμένη με ασημένια τάματα. 

τοιχογραφία στο εσωτερικό του Ναού

Ο Βαρόνος απόρησε με αυτή την εξαίρεση που έκαναν οι Τούρκοι.

Ρώτησε τον λόγο και πήρε ως απάντηση ότι κατά τη διάρκεια της λεηλασίας, ένας Τούρκος στρατιώτης δοκίμασε να αφαιρέσει τα τάματα, αλλά όταν ακούμπησε την εικόνα τυφλώθηκε και οι υπόλοιποι στρατιώτες δεν τόλμησαν να την πειράξουν. 

Ο Blancard μετά από όσα άκουσε έκανε δέηση μπροστά στην εικόνα πριν αποχωρήσει.

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς Κασσωπίτρας που έδωσε φως στο Στέφανο, το αφαίρεσε από τον βέβηλο που τόλμησε να την πειράξει, σίγουρα ακούγετε απίστευτη αυτή η διήγηση όπως και η παραπάνω για το θαύμα της ομμάτωσης του Στέφανου. 

Όμως οι σύγχρονες μαρτυρίες του θαύματος, αποτελούν αδιάψευστες αποδείξεις των παραπάνω γεγονότων. 

Το ημερολόγιο του Βαρόνου, που σώζετε μέχρι τις μέρες μας, προοριζόταν για τον βασιλιά Φραγκίσκο, κατόπιν εντολής του αφού οι Γάλλοι σε αυτό τον πόλεμο ήταν σύμμαχοι των Τούρκων ενάντια στους Ενετούς, προφανώς δεν τους συνέφερε να φανούν συνένοχοι με βέβηλους θαυματουργών χριστιανικών ναών.

Η Πλατυτέρα.
Τοιχογραφία στο εσωτερικό του Ναού.

Αντίθετα τους έβλαπτε πολιτικά ο τρόπος που γλύτωσε η εικόνα, ότι λοιπόν καταγράφηκε περιγράφει ένα πραγματικό γεγονός και όχι πολιτικές η άλλες σκοπιμότητες.

Μετά την καταστροφή της εκκλησίας, οι Ενετοί απομάκρυναν την εικόνα και την τοποθέτησαν στο ενετική Αρμοστεία όπου έμεινε για χρόνια και παρόλο που το 1590 η εκκλησία της Υπεραγίας Θεοτόκου Κασσωπίτρας επισκευάστηκε από τους Ενετούς, η εικόνα δεν επέστρεψε. 

Αντίθετα περιπλανήθηκε σε ναούς της πόλης της Κερκυραίος, ώσπου το 1967 μετά από τέσσερις αιώνες απουσίας, γύρισε με τιμές αρχηγού κράτους στο σπίτι της, στο ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου Κασσωπίτρας, στην Κασσιόπη. 

Αυτοί οι τέσσερις αιώνες απουσίας οδήγησαν στο να ξεχαστούν τα θαυμαστά έργα Της, σήμερα μόνο οι κάτοικοι της Κασσιόπης και γειτονικών περιοχών, γνωρίζουν τη δύναμη και τη χάρη Της, που παραμένει αμείωτη. 

Λίγοι εκτός Κέρκυρας, γνωρίζουν σήμερα ότι είναι ανάμεσα στις εικόνες που αποδόθηκαν στον Ευαγγελιστή Λουκά, ότι είναι η εικόνα που πριν από λίγους αιώνες έκανε ένα ασύλληπτο για τον ανθρώπινο νου θαύμα.

Ότι για τη Χάρη Της, συνέρρεαν πλήθος κόσμου από όλη την Ευρώπη για να ανάψουν ένα κερί, μόνη θύμηση αυτής της δόξας παραμένουν οι αμέτρητες υπογραφές προσκυνητών στις τοιχογραφίες του ναού, που σφράγιζαν με αυτό τον τρόπο το προσκύνημα τους.

Από την ετήσια λιτανεία της θαυματουργής Εικόνας, στις 8 Μαΐου.

Η Θαυματουργή εικόνα Της Παναγίας Κασσωπίτρας, λιτανεύεται κάθε χρόνο, στις 8 Μαΐου στην Κασσιόπη, σε ανάμνηση του θαύματος της ομμάτωσης του μικρού Στέφανου. 

Τον υπόλοιπο χρόνο, η Θαυματουργή εικόνα Της Παναγίας Κασσωπίτρας παραμένει σε προσκύνημα εντός του ναού, που από μόνος του αποτελεί ένα μοναδικό θρησκευτικό μνημείο. 

Από τη δημιουργία της πρώτης εκκλησίας μέχρι και σήμερα, ο ναός της Κασσιόπης γνώρισε δόξα, λατρεία, αλλά και αλλεπάλληλες επιθέσεις και καταστροφές από σταυροφόρους, πειρατές, Τούρκους, Σικελούς κ.α που παρόλες αυτές όμως επέζησε.

“Κασσιόπη, ένας μικρός τόπος,
μια  μεγάλη ιστορία"
της Ελένης Χ. Σαρακηνού.

Παρότι η πρώην σπουδαία πόλη της Ρωμαϊκής και μετέπειτα Βυζαντινής Κασσιόπης, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους και παρέμεινε έρημη για αιώνες, η εκκλησία δεν έπαψε να λειτουργεί ακόμα και σε κακή κατάσταση για κάποιες περιόδους και να περιβάλλεται μάλιστα από την αμέριστη αγάπη των Κερκυραίων αλλά και τον Ενετών.

Σήμερα τα σημάδια αυτής της διαχρονικότητας του μνημείου διαφαίνονται ξεκάθαρα. 

Εξωτερικά ο ναός έχει την όψη καθολικών ναών που πήρε τον 16ο αιώνα μετά την ανακατασκευή του από τους Ενετούς. 

Εσωτερικά φέρει βυζαντινές τοιχογραφίες του 11ου και 16ου αιώνα, βυζαντινές και καθολικές εικόνες και άλλα αποτυπώματα του παρελθόντος, ενώ σε περίοπτη θέση δεσπόζει η θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου.

Στην Εκκλησία σήμερα που λειτουργεί ως ενοριακός Ναός, τελούνται κανονικά όλες οι θρησκευτικές λειτουργίες αλλά και τα Μυστήρια ενώ παραμένει ανοιχτή καθημερινά από τον Μάιο έως και τον Οκτώβριο τις ώρες 9.00 π.μ – 14.00 μ.μ και όποιοι επιθυμούν να την επισκεφθούν σε διαφορετικές ώρες ή εποχή μπορούν να το κάνουν μόνο κατόπιν συνεννοήσεως.

Τηλέφωνο εκκλησίας: (+30) 26630 81201.

Σημείωση: Οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από το βιβλίο με τίτλο “Κασσιόπη, ένας μικρός τόπος, μια  μεγάλη ιστορία" της Ελένης Χ. Σαρακηνού, που εκδόθηκε  από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κασσιόπης το 2013. Το βιβλίο αποτελεί προϊόν μακρόχρονης έρευνας και  όλα  τα στοιχεία προέρχονται από καταγεγραμμένες και επιβεβαιωμένες πηγές. Οι φωτογραφίες του αφιερώματος είναι προσφορά της κας Ελένης Χ. Σαρακηνού που την ευχαριστούμε Θερμά για ότι έχει προσφέρει έως σήμερα για την ιστορία και ανάδειξη του Ναού και ευχόμαστε ταπεινά Καλή Δύναμη να συνεχίσει το τόσο σημαντικό έργο της.