Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΗΧΑΝΙΩΤΙΣΣΑΣ.

Φυλάσσεται στον Ιερό Ναό της Παναγίας Φανερωμένης στην Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης.

Η παλιά Μηχανιώνα της Κυζίκου σε φωτογραφία
του 1901.

Στις αρχές του 20ου αιώνα στην Μηχανιώνα της Κυζίκου της Μικράς Ασίας, το σημερινό Çakilkoyu (Τσακιλκίοϊ), ζούσανε περίπου 2.500 άνθρωποι. 

Η πόλη ήταν αμιγώς ελληνική και όπως την περιγράφει ο ακαδημαϊκός δάσκαλος Μαργαρίτης Ευαγγελίδης ήταν τόπος «…εξακουστός δια το κάλλος και την σεμνότητα των γυναικών, το χρηστόν ήθος και την ευσέβειαν των ανδρών».

Γεωγραφικά βρίσκεται στα παράλια της ανατολικής πλευράς της χερσονήσου της Κυζίκου και μεταξύ των προσωπικοτήτων που ανέδειξε ήταν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Νικόδημος αλλά και αρχιερείς όπως ο Κασσανδρείας Προκόπιος και ο Σωζοπόλεως και Αγαθουπόλεως Παρθένιος.

Ο καταγόμενος από Μηχανιώνα
 Πατριάρχης Ιεροσολύμων
Νικόδημος Τσιντσώνης (1827-1910)

«Οι Μηχανιώτισες γυναίκες την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας την είχαν πάντα μαζί τους, οδηγήτρια και προστάτιδα σε όλη την περιπέτεια του κατατρεγμού, μέχρι που ήρθαν να ριζώσουν εδώ στο όμορφο ακρογιάλι του Θερμαϊκού, που τότε σε έπαιρνε ο φόβος από την ερημιά και τα φίδια που ξετρύπωναν από τον ακαλλιέργητο τόπο», έγραφε ο παλιός διευθυντής του 1ου δημοτικού σχολείου Νέας Μηχανιώνας, Α.Ρ. Ματίκας.

Όταν συνέβη η μεγάλη συμφορά της Μικρασιατικής καταστροφής και αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν από τις εστίες τους οι Έλληνες της Μικράς Ασίας, μία γυναίκα στην παλιά Μηχανιώνα της Κυζίκου, η κυρά Κατίγκω Μαούτσα ή Λαζαράκαινα μαζί με τις εγγονές της, έφτιαξαν μία θήκη από τσίτι (ύφασμα λεπτό), τοποθέτησαν εκεί μέσα ευλαβικά  την εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης και στη συνέχεια έβαλαν τη θήκη μέσα σε ένα ντέγκι (μεγάλο δέμα) με ρούχα. 

Σημειώνει ο παλιός διευθυντής του 1^ου δημοτικού σχολείου της Νέας Μηχανιώνας Α.Ρ.Ματίκας, οι Μηχανιώτισες γυναίκες την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας: «την είχαν πάντα μαζί τους, οδηγήτρια και προστάτιδα σε όλη την περιπέτεια του κατατρεγμού, μέχρι που ήρθαν να ριζώσουν εδώ στο όμορφο ακρογιάλι του Θερμαϊκού, που τότε σε έπαιρνε ο φόβος από την ερημιά και τα φίδια που ξετρύπωναν από τον ακαλλιέργητο τόπο».

Χαρακτηριστικό επίσης είναι και το απόσπασμα από το εκλαϊκευμένο κείμενο της Ιστορίας της Νέας και Παλιάς Μηχανιώνας του κ. Βαγγέλη Χατζημπιρπιλού:

«Οι Μηχανιώτες ήταν όλοι Βενιζελικοί. Είχαν όμως και όλες τις φωτογραφίες της Βασιλικής Οικογένειας στα σπίτια τους. Ήταν και πολύ θρήσκοι και έφτιαχναν στα χωράφια τους εξωκλήσια. Πάνω απ΄ όλα είχαν στην πρώτη γραμμή την εκκλησία και δέν έλειπαν καμιά Κυριακή και γιορτή, ακόμα και όταν ήταν στην ξενιτιά για ψάρεμα. 

Πάνω που καλυτέρεψαν τη ζωή τους, έφτιαξαν καινούργια σπίτια και είδαν άσπρη μέρα, ξημέρωσε μιά μαύρη μέρα! 

Ήταν παραμονή της μεγάλης γιορτής της Παναγίας Φανερωμένης, τα Εννιάμερα 22 Αυγούστου 1922, το μεγαλύτερο πανηγύρι της Μηχανιώνας. Όλοι οι κάτοικοι ήταν στο μοναστήρι για τον εσπερινό της αυριανής γιορτής. 

Τότε έφτασε το μήνυμα ότι έπρεπε να πάρουν το δρόμο της δεύτερης προσφυγιάς γιατί έρχεται η μεγάλη καταστροφή ! Το τί επακολούθησε μπορείτε να το φανταστείτε !  

Μετά από πέντε μέρες έφτασε στο λιμάνι ένα βαπόρι που μας το έστειλε η Αδελφότης των Μηχανιωτών της Κωνσταντινούπολης και στις 29 Αυγούστου 1922 μας πήγε στην απέναντι παραλία της Ανατολικής Θράκης στο χωριό Επιβάτες. Με δύο δρομολόγια πήραμε μαζί μας και όλα τα καίκια μας, τα δίχτυα και αρκετά πράγματα. Τα ζώα τα πήραμε απ΄ τη στεριά μέσω Προύσας.

Η χήρα Κατίγκω Μαουτσίδου, που ήταν καντηλανάφτρα της Εκκλησίας της Παναγίας Φανερωμένης, πήρε τον Κώστα Καματάκη και τον Γρηγόρη Μπογάκη που ήταν 15 ετών, και πήραν την Εικόνα και την πήραμε μαζί μας μέσα σ΄ ένα πάπλωμα. Ο Νικόλαος Χατζηγιαννάκης ή Καρανικόλας πήρε μιά άλλη εικόνα μεγάλης αξίας του Αγίου Νικολάου που έχει πάνω στο μέτωπο σφηνωμένο ένα στρείδι, γιατί αυτή βρέθηκε μέσα στη θάλασσα. Αυτή η εικόνα βρίσκεται σήμερα στα Λουτρά της Αιδηψού στο ναό των Αγίων Αναργύρων γιατί εκεί έμειναν αρκετοί Μηχανιώτες που είναι και μέχρι σήμερα».

Η παλιά εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης
στην Νέα Μηχανιώνα

Τα θεμέλια του ναού μπήκαν το 1927 και η ανέγερση της εκκλησίας τελείωσε το 1932 χάρη στις προσπάθειες του πρώτου ιερέα της Παναγίας Φανερωμένης της Μηχανιώτισσας, παπα - Γιάννη Βαλάσογλου. 

Το έργο του τελείωσε από τον διάδοχο του Παπαγιάννη, τον Παπα - Γιώργη Βογιατζόγλου.

Τεράστια ήταν και η συνεισφορά της Εκκλησιαστικής Επιτροπής  που αποτελούνταν από τον Αλέξανδρο Σαραφίδη,  τον Βασίλη Αραπάκη, τον Γιώργο Ταταράκη, τον Εμμανουήλ Σταμίδη και τον Γιώργο Σβολάκη που αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε εσωτερικά δάνεια ή να παρακινήσουν δωρεές.

Ο Μητροπολίτης κ.Προκόπιος

Αμέσως μετά την απελευθέρωση της χώρας από τους κατακτητές και καθώς η Νέα Μηχανιώνα διαρκώς μεγάλωνε και αναπτύσσονταν άρχισε να προκύπτει η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου, μεγαλύτερου ναού στη θέση του παλιού.

Το στόχο αυτό, ανέλαβε να υλοποιήσει ο μακαριστός σεβασμιώτατος μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Προκόπιος, που από την επομένη της ενθρονίσεως του (19 - 6 - 1974), έταξε ως σκοπό του να ανοικοδομήσει νέο Ι. Ναό ενσαρκώνοντας έτσι και την από ετών ανάλογη επιθυμία των κατοίκων της Νέας Μηχανιώνας και των ευλαβών προσκυνητών της Παναγίας Φανερωμένης.

Ο σημερινός Ναός της Παναγίας Φανερωμένης με άριστα αρχιτεκτονικά στοιχεία, συγκεντρώνει τον θαυμασμό των επισκεπτών, αρκετοί από τους οποίους έρχονται και από τη Νότιο Ελλάδα και τα νησιά με οργανωμένες εκδρομές.

Τα θεμέλια του Ιερού Ναού όπως αυτός είναι σήμερα, τέθηκαν στις 9 Μαρτίου 1975 και τα εγκαίνια τελέστηκαν την Κυριακή 27 Μαΐου 1984, τα αρχιτεκτονικά σχέδια έγιναν από τον αρχιτέκτονα κ. Γεώργιο Αξιώτη, ειδικό ναοδόμο ενώ το κτίριο ανοικοδόμησε ο εργολάβος Βασίλειος Πατεράκης. 

Φωτογραφία από τα εγκαίνια του νέου ναού, την
Κυριακή 27 Μαΐου του 1984.

Η χωρητικότητα του Ναού ανέρχεται στα 4.000 άτομα, το μήκος του  είναι 35 μέτρα, το πλάτος 22 μέτρα και το ύψος του τρούλου εσωτερικά από το δάπεδο υπογείου του είναι 26,50 μέτρα. 

Στο Ναό υπάρχουν πέντε παρεκκλήσια, εκ των οποίων τα δύο έχουν εγκαινιασθεί προς τιμή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Προκοπίου.

Η ετήσια πανήγυρις, με την οποία κάθε χρόνο στις 23 Αυγούστου γιορτάζονται τα εννιάμερα της Παναγίας, καθιερώθηκε στα 1927 και η γιορτή της Μηχανιώτισσας θεωρείται τόσο σημαντική όσο οι γιορτές της Παναγίας της Τήνου και της Παναγίας Σουμελά.