Φυλάσσεται
στην Νέα Ιερά Μονή της Παναγίας Καλαμιώτισσας
στο νησί της Ανάφης και
φέρει την επωνυμία «Καλαμιώτισσα»,
επειδή βρίσκεται στο όρος Κάλαμος της
Ανάφης.
 |
| Η εκκλησία, το μόνο που σώζεται πλέον από την ερειπωμένη παλαιά Μονή Καλαμιώτισσας στην άκρη του βράχου |
Σύμφωνα
με την τοπική παράδοση η εικόνα της
Θεοτόκου βρέθηκε σε μία κορυφή ενός βράχου, αναρτημένη επάνω σε καλάμι.
Επειδή η Θεοτόκος ήθελε να κτιστεί εκεί
το μοναστήρι της “μετέφερε” την νύχτα
τα εργαλεία των εργατών που έκτιζαν την
εκκλησία και ετσι το μοναστήρι οικοδομήθηκε
στην κορυφή του βράχου, ύψους 460 μέτρων.
Το καθολικό της Μονής είναι ένας μονόχωρος τρουλαίος ναός με υψηλές αναλογίες, οκτάπλευρο εξωτερικά τύμπανο τρούλου, ευρεία ημικυκλική αψίδα ιερού και δίτοξο νεοκλασικό καμπαναριό ενώ την μονή επισκέφθηκε περίπου το 1700 ο Γάλλος περιηγητής Τουρνεφόρ, ο οποίος την χαρακτηρίζει την τοποθεσία της ως μία από τις τρομερότερες του κόσμου.
 |
| Ο εορτασμός της Παναγίας Καλαμιώτισσας συγκεντρώνει πλήθος πιστών από όλη την περιοχή |
Πρώτος
μοναχός έγινε ένας εμποροπλοίαρχος
από την Οία, που σώθηκε επικαλούμενος
την Παναγία και υποσχέθηκε να την
διακονήσει ενώ μετά από λίγο χρόνο πήγε
και ο αδελφός του.
Έμειναν
έξω από την Καλαμιώτισσα σε δύο κελιά,
ενώ στον τοίχο ενός κελιού, απέναντι
από τον ναό, υπήρχε μία εντοιχισμένη μικρή
πλάκα με εγχάρακτη επιγραφή: «Οἴᾳ τῆς
Θήρας 1715 ᾿Αδελφοὶ Μοναχοὶ ᾿Αγάπιος
καὶ Μελέτιος» που εκλάπη το 2003.
Το 1751, κατόπιν πατριαρχικού Σιγιλλίου του Σωφρονίου από τα Ιεροσόλυμα (1774 - 1780), η Μονή ανακηρύσσεται Πατριαρχικό Σταυροπήγιο και τα σταυροπηγιακά του δίκαια ανανεώνονται το 1798 από τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε'.
 |
| Το τέμπλο του ναού της νέας μονής Καλαμιώτισσας |
Η
δυσκολία πρόσβασης λόγω του αποτόμου
της περιοχής, συν τω χρόνω, έγινε αιτία
ερήμωσης της Μονής, που μεταφέρθηκε στη
σημερινή της θέση, σε επίπεδο έδαφος
και στον αύλιο χώρο του ιερού του Αιγλήτου
Απόλλωνος.
Ο ναός οικοδομήθηκε το 1850, από τον ηγούμενο Μακάριο Αρβανίτη η Μαύρο, από την Ανάφη και οι περισσότερες εικόνες είναι έργα του Νικολάου Καραβία, από το δεύτερο μισό επίσης του 19ου αιώνα.
Ανάμεσα σε αυτές και η σαφώς πρωιμότερη της Παναγίας Καλαμιωτίσσης με την αργυρεπίχρυση επένδυση όμως και η νέα μονή όμως ερημώθηκε κι αυτή και ο ηγούμενός της Αγάπιος Σιγάλας παρέμεινε εκεί για πολλά χρόνια ελπίζοντας στη μετάβαση μοναχών.
 |
| Η λιτανεία της θαυματουργής εικόνας απο την νέα Μονή πρός την παλαιά μονή |
Η
μονή τελικά έγινε μετόχι της Μονής
Προφήτου Ηλιού Θήρας και εποπτεύεται
από αυτήν.
Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ως τις μέρες μας, η Μονή λειτουργεί ως προσκύνημα, αριστερά της νέας Μονής βρίσκεται ο ναός του Αγίου Μακαρίου και από κάτω ο παλαιός ναός της Ζωοδόχου Πηγής, ο οποίος χρησίμευε και ως δεύτερο Καθολικό.
Τώρα είναι αφιερωμένος στους Αγίους μάρτυρες Απόλλωνα και Σωκράτη και έξω από τη Μονή, βόρεια, δεσπόζει το εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου, σε θέση όπου παλαιότερα υπήρχε ανεμόμυλος και κτίσθηκε το 1970 από τον προηγούμενο Ιωάννη Αρβανίτη.
Στα όρια των κτημάτων
της Μονής και σε απόσταση 2 χιλιομέτρων βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων
Αναργύρων, ενώ στην ορεινή βορειοδυτική
πλευρά της ο Άγιος Μάμας.
Η
Σύναξη της Παναγίας Καλαμιώτισσας
τιμάται στις 8 Σεπτεμβρίου.