Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2025

ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΤΟΥ ΕΡΗΜΙΤΗ ΕΝ ΧΑΛΚΙΟΠΟΥΛΟΙΣ ΒΑΛΤΟΥ ΑΣΚΗΣΑΝΤΟΣ.

πηγή

Φυλάσσονται στον Ιερό Ναό Τιμίου Ιωάννη Προδρόμου στο χωριό Χαλκιόπουλοι, κοντά στην λίμνη Κρεμαστών.

Ο Αγίος Ανδρέας ο Ερημίτης
πηγή
Τα στοιχεία που γνωρίζουμε για την ζωή και το έργο του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη καθώς και την Ακολουθία του, τα γνωρίζουμε απο τον
Ανδρέα ο Ιδρωμένος ο Υπάργιος (+ 1847).
 

Σύμφωνα με αυτά ο Ανδρέας ο Ερημίτης, γεννήθηκε το 1209 στο Μονοδένδρι της Ηπείρου, καταγόταν από φτωχή οικογένεια και εργαζόταν στα κτήματα του πατέρα του, ενώ μετά από τις δουλειές παρακολουθούσε όλες τις ακολουθίες της εκκλησίας. 

Όταν μεγάλωσε παντρεύτηκε και απέκτησε πολλά παιδιά, δημιούργησε μια χριστιανική οικογένεια και φρόντιζε για την σωστή ανατροφή των παιδιών με στόχο να βαδίζουν στο δρόμο του Θεού.

Ο Ανδρέας, αγαπώντας την ασκητική ζωή, και αφού πήρε την άδεια της συζύγου του αναχώρησε για να βρεθεί στην έρημο για περισσότερη προσευχή, άσκηση και ησυχία, η ζωή του «γέμισε» από θλίψη, στεναχώρια, πείνα και κακουχίες όλα αυτά τα υπέμεινε για να σώσει την ψυχή του. 

Αφού γύρισε κάποια ιστορικά για την εποχή μοναστήρια εγκαταστάθηκε σε μία σπηλιά ψηλά στο βουνό Καλάνα, σε ύψος 1.520 μέτρων, κοντά στο χωριό Χαλκιόπουλο, στη σπηλιά αυτή ο Άγιος έζησε τριάντα ολόκληρα χρόνια, στα χρόνια του Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄ του Κομνηνού, τρέφονταν με καρπούς δένδρων και άγρια χόρτα, μέλημά του ήταν πάντα οι ολονύκτιες προσευχές, νηστείες και η μελέτη των βίων των Αγίων Πατέρων της εκκλησίας. 

Το τέμπλο του Ιερού Ναού Τιμίου Προδρόμου στο
χωριό Χαλκιόπουλοι
πηγή
Ο διάβολος άρχισε να τρομοκρατεί τον Άγιο με διάφορους τρόπους, αυτός όμως με τη δύναμη του Σταυρού έδιωχνε τους δαίμονες από τη σπηλιά και νικούσε τον κάθε πειρασμό. 

Η Αγιότητά του εξαπλώθηκε σε όλη την περιοχή του Βάλτου και της Ακαρνανίας, χριστιανοί, καθημερινά, πήγαιναν στη σπηλιά για να πάρουν την ευλογία του, να του ζητήσουν μια συμβουλή και αυτός με ταπείνωση, αγάπη και στοργή μιλούσε σε όλους και ήταν ο πνευματικός πατέρας, ο Θεοφόρος δάσκαλος, ο γιατρός των ψυχών.

Τα χρόνια περνούσαν και ο Άγιος ένιωσε τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν ώσπου μια μέρα σταμάτησε και να μιλά, ήταν η 15η Μαΐου του 1282, όταν ο Άγιος παρέδωσε το πνεύμα του σε ηλικία 73 ετών και θαύμα μεγάλο έγινε όπου στον ουρανό φάνηκαν αναμμένες λαμπάδες που σταματούσαν στο σπήλαιο πάνω από το λείψανο του Αγίου.

Τοιχογραφία του 13ου αιώνα στο Σπήλαιο του Αγίου Ανδρέα Ερημίτ
πηγή
Ήταν πραγματικά ένα θαύμα, και όλο το θέαμα έγινε αντιληπτό σε όλα τα γύρω χωριά έως την μακρινή Άρτα όπου Βασίλισσα ήταν η ευσεβής Θεοδώρα, μετέπειτα η Αγία Θεοδώρα της Άρτας η οποία έμαθε το γεγονός και με συνοδεία αξιωματούχων και πιστών πήγαν στο σπήλαιο, ασπάστηκαν το λείψανο του Αγίου παίρνοντας την ευλογία του και στη συνέχεια το κήδεψαν με τιμές εκεί, μέσα στο σπήλαιο της μετανοίας του.

Μετά η Βασίλισσα Θεοδώρα έδωσε εντολή και κτίστηκε ο Ιερός Ναός του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη στο χωριό Χαλκιόπουλοι.

Το 1794, ο τότε ιερέας του χωριού, Ιωάννης Νικόλαος Γεροδήμος έκανε ανακομιδή του μεγαλύτερου μέρους των λειψάνων, που διανεμήθηκαν στα γύρω μοναστήρια (Ρέθα, Βαρετάδας, Τατάρνας), ενώ έδωσε και ένα πλευρό στον επίσκοπο Ρωγών Μακάριο που υπαγόταν τότε στον Μητροπολίτη Άρτης.

Σήμερα υπάρχουν τρεις λειψανοθήκες με οστά του Αγίου Ανδρέα, από τις οποίες οι δύο φυλάσσονται στον ενοριακό Ναό του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στο χωριό Χαλκιόπουλοι και η τρίτη βρίσκεται στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου στο χωριό Αρωνιάδα του Βάλτου κοντά στους Χαλκιόπουλους. 

Η είσοδος του σπηλαίου του Αγίου Ανδρέα
πηγή
Από το Ιερό Ναό στο χωριό λείπει η θαυματουργή εικόνα του Αγίου, αφού από το 1970 εκλάπη και σύμφωνα με αξιόπιστες μαρτυρίες βρίσκεται σε κάποιο μουσείο του Λονδίνου.

Ωστόσο, στο Ναό του Τιμίου Προδρόμου στο παλαιό Χαλκιόπουλο υπάρχει πιστό αντίγραφο της Ιεράς Εικόνας στο τέμπλο και η οποία χρονολογείται γύρω στα 1875.

Σήμερα στο σπήλαιο υπάρχει μία κόγχη και ένα τέμπλο που συνθέτουν το χώρο του ιερού και πίσω από το ιερό, το φυσικό σπήλαιο συνεχίζεται κι εκεί βρίσκεται ο τάφος του αγίου.

Το σπήλαιο του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη βρίσκεται κοντά στο χωριό Χαλκιόπουλο, στην περιοχή του ορεινού Βάλτου, πέντε χιλιόμετρα βορειοανατολικά του χωριού, σε υψόμετρο 1.520 μέτρων στο όρος Κανάλα και η διαδρομή από το χωριό μέχρι το σπήλαιο γίνεται από ένα βατό χωματόδρομο που οδηγεί σε ένα ξέφωτο, όπου οι επισκέπτες μπορούν να αφήσουν τα αυτοκίνητά τους και να συνεχίσουν με τα πόδια. 

Ο Τάφος του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη στο 
σπήλαιο που ασκήτεψε
πηγή
Η πεζοπορία διαρκεί περίπου 20 λεπτά και προσφέρει μια φανταστική σε φυσικό κάλλος διαδρομή με θέα την τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών και τον ποταμό Αχελώο. 

Η περιοχή αυτή ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 και έχει χαρακτηριστεί ως βιότοπος CORINE, καθιστώντας την ιδανική για ορεινή πεζοπορία και φυσιολατρικές δραστηριότητες.

Το σπήλαιο του Αγίου Ανδρέα έχει βάθος περίπου 200 μέτρα, στο πρώτο τμήμα του, περίπου δώδεκα μέτρα από την είσοδο, σχηματίζεται κτιστή κόγχη που λειτουργεί ως ιερό, μπροστά από το οποίο υπάρχει ένα νεότερο κτιστό τέμπλο, στην κόγχη σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση σημαντική τοιχογραφία του 14ου αιώνα, η οποία απεικονίζει την Παναγία Πλατυτέρα και κάτω από αυτήν, τέσσερις συλλειτουργούντες ιεράρχες, ένα θέμα λειτουργικό που συνηθίζεται κατά την περίοδο αυτή. 

Η μνήμη του τιμάται στις 15 Μαίου.