Ιερός Ναός Αγίου Μηνά, Δρυόβουνο Κοζάνης.

Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, στην πλατεία, και είναι δισυπόστατος ναός καθώς είναι αφιερωμένος και στον Άγιο Δημήτριο. 

Η λίθινη επιγραφή δεξιά της κεντρικής
εισόδου του Ναού.

Το όνομα του χωριού βγαίνει από την αρχαία ελληνική λέξη Δρυς που σημαίνει βελανιδιά και προήλθε από το πανέμορφο και πλούσιο δάσος βελανιδιάς που βρίσκεται βόρεια του οικισμού με το πρωσονύμιο Αη - Γιώργης. 

Στον παλιό κώδικα της Μονής Οσίου Νικάνορα (Ζάβορδας) του 1534 το χωριό μνημονεύεται ως Τριάνοβον, επίσης ονομαζόταν Δρι(υ)άνοβο και προφερόταν κατά την τοπική διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας ως Ντρ(ι)άνοβο ενώ ως Δριάνοβον αναφέρεται και στον κατάλογο του Μητροπολίτη Σισανίου Νεόφυτου, το 1797.

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Μηνά ιδρύθηκε στις 12 Απριλίου του 1859 όπως μας μαρτυρεί και μία λίθινη επιγραφή δεξιά της κεντρικής εισόδου του Ναού.

Στον ίδιο όμως χώρο, προγενέστερα, υπήρχε ένας μικρός σε διαστάσεις ναός αφιερωμένος στον Αγιο Δημήτριο με χρονολογία ίδρυσής του, στις 18 Απριλίου του 1509 που την ημερομηνία αυτή, την συναντάμε σε λίθινη επιγραφή στην πλαϊνή πόρτα του Ναού.

Αργότερα οι κάτοικοι μεγάλωσαν τον Ναό εκείνο και τον επέκτειναν σε μέγεθος αφού πλέον δεν χωρούσαν σε αυτόν να εκκλησιαστούν και σήμερα εκείνος ο αρχικός ναός έχει ουσιαστικά ενσωματωθεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Μηνά μετά από σχεδόν “απαίτηση” του ίδιου του Αγίου και κατόπιν θαυματουργής παρέμβασής του.

Πανοραμική άποψη του χωριού, στο κέντρο του διακρίνεται ο Ναός του Αγίου Μηνά

Πανοραμική άποψη του Ναού, του Αγίου Μηνά

Η λίθινη επιγραφή του 1509 στην πλαϊνή 
είσοδο του Ναού.

Στις αρχές λοιπόν του 18ου αιώνα βρέθηκε άγνωστο πώς, μια μικρή εικονίτσα του Αγίου Μηνά μπροστά στην πόρτα εκείνου του αρχικού ναού. 

Η εικόνα αυτή όπως αποδείχθηκε ήτανε από την εκκλησία του κοντινού χωριού, του Βογατσικού και έτσι αφού ειδοποιήθηκαν, ήρθαν οι κάτοικοί του και την παρέλαβαν.  

Βρέθηκε όμως ξανά και δεύτερη φορά αυτή η μικρή εικόνα στην πόρτα της εκκλησίας στο Δρυόβουνο.

Πλέον οι κάτοικοι του Βογατσικού άρχισαν να υποψιάζονται ότι οι Δρυοβουνιώτες άγνωστο πώς αλλά με κάποιο τρόπο έπαιρναν κρυφά την εικόνα του Αγίου Μηνά και την πήγαιναν στο χωριό τους.

Εξοργισμένοι, αποφάσισαν λοιπόν και κλείδωναν με κάθε δυνατό τρόπο την εκκλησία του χωριού τους και μάλιστα καραδοκούσαν ανά ομάδες μήπως έρθουν οι Δρυοβουνιώτες και κλέψουν και πάλι, την εικόνα τους.

Άποψη της πίσω όψης, από το ιερό, του Ναού

Άποψη της πίσω όψης, από το ιερό, του Ναού

Άποψη του Ναού του Αγίου Μηνά

Αντίστοιχα οι Δρυοβουνιώτες παραφυλλούσαν και αυτοί αφού νόμιζαν ότι κάποιος σκοπίμως κλέβει την εικόνα από το Βογατσικό και την φέρνει στο χωριό τους, φοβούμενοι και για επεισόδια με τους Βογατσινούς.

Ένα βράδυ, μέσα στο απόλυτο σκοτάδι βλέπουν από μακρυά ένα έντονο φως στο σχήμα του Σταυρού, ένα κατάλευκο σύννεφο και επάνω σε αυτό ένα αντικείμενο και καθώς πλησίαζε, αντίκρισαν έκπληκτοι την μικρή εκείνη εικόνα, του Αγίου Μηνά. 

Όταν έφτασε στην εκκλησία τους, εκείνο το σύννεφο, η εικόνα του Αγίου Μηνά κατέβηκε και στάθηκε όρθια ακριβώς μπροστά στην είσοδο του Ναού, το θεώρησαν θαύμα και έκαναν δεήσεις, παρακλήσεις στον ναό  για να ευχαριστήσουν τον Αγιο για την θαυματουργική αυτή.

Φορητή εικόνα του Αγίου Μηνά

Κατόπιν πήρανε την απόφαση να αφιερώσουν τον ναό εκείνο και στον Άγιο Μηνά εκτός από τον Άγιο Δημήτριο και να κρατήσουν την εικόνα στον Ναό τους κάτι που φυσικά δέχθηκαν και οι κάτοικοι του Βογατσικού. 

Έκτοτε με την πάροδο του χρόνου συνέβησαν αρκετά και θαυμαστά γεγονότα. 

Ο Άγιος Μηνάς είναι ένας πολύ αγαπητός Άγιος, γενικά στην ευρύτερη περιοχή και μάλιστα θεωρείται πολύ θαυματουργός στο Δρυόβουνο ενώ υπάρχουν και αρκετές μαρτυρίες περί αυτού. 

Υπάρχουν μαρτυρίες ότι άτεκνα ζευγάρια κατόρθωσαν με την χάρη του Αγίου Μηνά και τις επικλήσεις τους σε αυτόν, να τεκνοποιήσουν. 

Επίσης, γνωστά στους κατοίκους και μαρτυρούμενα από τους παλαιότερους, σήμερα θαύματα του Αγίου Μηνά, στο Δρυόβουνο είναι τα εξής:

Παλαιότερα είχανε την συνήθεια στις εικόνες επάνω να κολλούσαν αναμμένα κεριά και το 1938 κάποια γυναίκα του χωριού ξέχασε ένα κερί αναμμένο επάνω στην εικόνα και πήρε η εκκλησία φωτιά.

Το επιβλητικό πέτρινο τετραόροφο καμπαναριό του Ναού που
διαθέτει μηχανικό ρολόι και στις τέσσερις όψεις του και που
δίνει τον τόνο της ώρας ανά μισή ώρα.

Ήτανε πολύ αργά την νύχτα και έτσι κανείς δεν κατάλαβε την φωτιά να εξαπλώνεται γρήγορα και απειλητικά μέσα στον Ναό. 

Ένας κάτοικος του χωριού όμως που ήτανε το σπίτι του ακριβώς δίπλα στον Ναό άκουσε έντονα και δυνατά, γοργό καλπασμό ενός αλόγου, στον ύπνο του 3 φορές. 

Με την τρίτη φορά, αυτός ξυπνά, βγαίνει έξω και αντικρίζει στην εκκλησία, μέσα από τα παράθυρά της, τις φλόγες.

Φώναξε έντρομος και έτσι σηκώθηκαν και άλλοι κάτοικοι και κατόρθωσαν με μεγάλο κόπο και έσβησαν τελικά την φωτιά, σώζοντας έτσι τον Ναό.

Κάποιος στρατιώτης από το χωριό πήρε το Αντιμήνσιο της εκκλησίας το 1943 μαζί του στον αλβανικό πόλεμο και το έβαλε κάτω από την στολή του, μπροστά στο στήθος του για φυλαχτό.  

Σε μία μάχη, στο μέτωπο του πολέμου, πυροβολήθηκε και πληγώθηκε ο στρατιώτης αυτός γεμίζοντας με αίματα το αντιμήνσιο, όμως σώθηκε ως εκ θαύματος και το αντιμήνσιο αυτό σώζεται σήμερα στην Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης, ο Άγιος Μηνάς τον προστάτευσε !!! 

Άποψη του εσωτερικού του ναού
από τον γυναικωνίτη

Ο Άγιος Μηνάς προστάτευσε και πάλι του κατοίκους του Δρυοβούνου, τον Απρίλιο του 1943, όταν οι Ιταλοί έκαψαν με μανία το χωριό. 

Ήτανε Απρίλης μήνας και τα Ιταλικά κατοχικά στρατεύματα ως αντίποινα για μια ενέδρα ανταρτών που έλαβε χώρα στην θέση "Δραγασιά" ξεκίνησαν να κάψουν το χωριό. 

Όμως κατά την διαδρομή του και ενώ ο καιρός ήτανε καλοκαιρινός σχεδόν, λίγο πριν φτάσουν στο χωριό, έριξε ο Άγιος Μηνάς μια χιονοθύελλα τρομερή, ώστε δεν έβλεπαν ούτε στο ένα μέτρο και καθυστέρησαν πολύ να φτάσουν, έτσι μπόρεσαν οι κάτοικοι αφού είχανε τον χρόνο, να διαφύγουν στα βουνά, σώζοντας τουλάχιστον τον εαυτό τους. 

Η επιγραφή ανακαίνισης του Ναού

Τα τελευταία χρόνια στο Ναό με τις προσπάθειες του εφημέριου του χωριού πρωτοπρεσβύτερου π. Στέφανου Τσαντίρη, των κατοίκων του χωριού αλλά και τις ευρύτερης περιοχής έγιναν σημαντικές προσθήκες, βελτιώσεις και επεμβάσεις εξωτερικά με πέτρα, στον Ναό. 

Οι εργασίες αυτές έγιναν μεταξύ των ετών 1975 και 2005 επί Αρχιερατείας του μακαριστού Μητροπολίτου κ. Αντωνίου Κόμπου. 

Ο Ναός καλλωπίστηκε σημαντικά, ενισχύθηκε η τοιχοποιία του, δίχως να χάσει όμως την αρχική του σπουδαία αρχιτεκτονική, δημιουργήθηκε μία αίθουσα εκκλησιαστικών εκδηλώσεων, πίσω από τον Ναό ενώ δημιουργήθηκε και ένα εσωτερικό παρεκκλήσιο δεξιά μπαίνοντας στον ναό, των Αγίων είκοσι Αναργύρων.

Άποψη του τέμπλου του Ναού

Επίσης όλα τα θρησκευτικά κειμήλια του Ναού για λόγους ασφαλείας, σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο της Μητρόπολης Σισανίου και Σιατίστης.

Ο Ναός είναι ρυθμού τρίρριχτη ξυλοστεγή με κεραμμυδοσκεπή, βασιλική με ξυλόγλυπτο τέμπλο, σπουδαίας χαρακτικής τέχνης και υψηλής αισθητικής. 

Ξεχωρίζει επίσης και το πέτρινο σε 4 επίπεδα καμπαναριό, αριστερά στην είσοδο του περιβόλου του Ναού που ανεγέρθηκε το 1953 και το οποίο διαθέτει μηχανικό ρολόι και στις τέσσερις όψεις του, που δίνει τον τόνο της ώρας ανά μισή ώρα.

Ο Ναός πανηγυρίζει στις 11 Νοεμβρίου την μνήμη του Αγίου Μηνά, με πλήθος προσκυνητών και αρχιερατική θεία λειτουργία ενώ επίσης τιμάται ιδιαίτερα και η μνήμη του Αγίου Δημητρίου στις 26 Οκτωβρίου.

Ακόμη την Μεγάλη Παρασκευή, μετά την Θεία Λειτουργία στον ναό, σχηματίζεται πομπή με χιλιάδες κόσμου, που ανεβαίνει συνοδεία στρατιωτικής μπάντας με πένθιμα εμβατήρια, στον κοντινό λόφο Γολγοθά όπου γίνεται κατανυκτικά η Αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης του Χριστού.