Ιερά Μονή Αγίου Βλασίου Στυλίδος

Βρίσκεται στις μεσημβρινές υπώρειες του όρους Όθρυς, 4 χιλιόμετρα πάνω από την πόλη της Στυλίδας, επάνω σε ένα λόφο από όπου δεσπόζει στην ευρύτερη περιοχή. 

Η μυροβλύζουσα εικόνα του Αγίου Παντελεήμονος

Πρόκειται για ένα σπουδαίο υστεροβυζαντινό μνημείο, το Καθολικό του οποίου είναι αφιερωμένο στην Μεταμόρφωση του Χριστού. 

 

Η Μονή όμως είναι γνωστή ως του Ιερά Μονή του αγίου Βλασίου, προσωνύμιο πού πήρε από το αφιερωμένο παρεκκλήσιο. 

Σημαντικός και Μέγας πνευματικός θησαυρός της Ιεράς Μονής είναι η μυροβλύζουσα εικόνα του Αγίου Παντελεήμονος, που βρίσκεται εντός του Καθολικού. 

Η Μονή ιδρύθηκε περίπου το 1746, σύμφωνα και με την επιγραφή πού βρίσκεται στο εξωτερικό μέρος του τοίχου και αναφέρει: "ΕΤΟΣ ΑΨΜΣ". 

Η ολοκλήρωσή της Μονής έγινε το 1752, χρονολογία κατά την οποία αγιογραφήθηκε το καθολικό σύμφωνα με την επιγραφή πού υπάρχει επάνω από την δυτική θύρα του Καθολικού: "ΑΝΕΣΤΟΡΗΘΗ Ο ΘΟΙΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΡΧΕΡΑΤΕΒΩΝΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΕΣΤΑΤΟΥ ΕΠΗΣΚΟΠΟΥ ΚΗΡΙΟΥ ΚΗΡ ΑΝΘΙΜΟΥ ΚΑΙ ΗΓΟΥΜΕΝΕΒΩΝΤΟΣ ΗΕΡΕΜΙΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ Κ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΗ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΑ Φ.Λ. ΜΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣ. ΕΤΟΣ 1752 Οκτώβριος".

Η επιγραφή ιστόρησης του Καθολικού

Ο Επίσκοπος Άνθιμος είναι ο επίσκοπος Ζητουνίου και ο Ιερομόναχος Ιερεμίας είναι ο πρώτος Ηγούμενος και κτήτορας της Μονής.

Προεπαναστατική είχε μεγάλη ανάπτυξη, αναφέρονται 25.000 ελαιόδεντρα, και βοήθησε σημαντικά το υπόδουλο γένος, όμως με το Διάταγμα του αντιβασιλιά του Όθωνα το 1833, διαλύθηκε παρά την αντίδραση των κατοίκων της Στυλίδας και παρέμεινε ερειπωμένο μέχρι και το 1981.

Η Ιερά Μονή Αγίου Βλασίου επανασυστήθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 332 του 1981 «Περί συστάσεως Ιεράς Ανδρώας Κοινοβιακής Μονής “Αγίου Βλασίου Στυλίδος” της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος», το οποίο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 94/Α/18-4-1981. 

Η Πλατυτέρα των ουρανών στην κόγχη του ιερού.

Άποψη του Καθολικού της Μονής

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ίδιο ΦΕΚ δημοσιεύθηκαν τα Προεδρικά Διατάγματα 331 (επανασύσταση Ιεράς Μονής Αντίνιτσας Δομοκού) και 333 (Ίδρυση Ιεράς Μονής Παναγίας Ελεούσας - Φανερωμένης Ξυνιάδας).

Τό καθολικό είναι ένας μονόκλιτος ναός βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο του συνεπτυγμένου τύπου και σαφώς επηρεασμένος από την αγιορείτικη αρχιτεκτονική ενώ έχει τα βασικά και γνώριμα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μνημείων της μεταβυζαντινής εποχής.

Δύο ζεύγη πεσσών σε επαφή με τους πλευρικούς τοίχους στηρίζουν τις συνεπτυγμένες κεραίες του σταυρού και δημιουργούν στις τέσσερις γωνίες αντίστοιχα αβαθή διαμερίσματα, που καλύπτονται με καμάρες σε χαμηλότερο επίπεδο. 

Άποψη των τοιχογραφιών

Στο ορθογώνιο της κάτοψης προσκολλάται η κόγχη του ιερού που εξωτερικά είναι πεντάπλευρη ενώ οι κόγχες των παραβημάτων εγγράφονται στο πάχος του ανατολικού τοίχου και ο τρούλος είναι εξωτερικά οκτάπλευρος και εσωτερικά κολουροκωνικός. 

Στο δυτικό τμήμα της βόρειας πλευράς υπάρχει ένα παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Άγιο Βλάσιο, τόσο το παρεκκλήσιο όσο και ο νάρθηκας είναι προσθήκες μεταγενέστερες και μια ενιαία δίρριχτη στέγη με απότμηση στη δυτική πλευρά καλύπτει όλο το ναό και το παρεκκλήσιο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (Αη - Γιαννακος) πού βρίσκεται λίγα μέτρα πριν από τη Μονή, ναός μονόκλιτος καμαροσκεπής και κατάγραφος εσωτερικά ενώ επάνω από την θύρα υπάρχει η σχετική επιγραφή: "Ηστορήθι ο θίος Ναός του τιμίου Προδρόμου διά συνδρομης του Πανοσιωτάτου Καθιγουμένου κυρίου Νικιφόρου επί της Αρχιερατίας του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ζιτουνίου κυρίου Ανθίμου επί ετους 1755 εφημερεύοντος Παησίου Ιερομονάχου Απριλίου 15".

Στην Μονή υπάρχει και ένα πρόσφατα ανεγερμένο παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Αγιο Παντελεήμονα ενώ πίσω από το Ιερό του Καθολικού υψώνεται ένα επιβλητικό και πελώριο κυπαρίσσι, το μεγαλύτερο υποστηρίζουν της περιοχής των Βαλκανίων, επάνω στο οποίο κατά την γερμανική Κατοχή κρυβόντουσαν οι αντάρτες της περιοχής.

Η Μονή γιορτάζει στις 11 Φεβρουαρίου, την μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρα Βλασίου, στις 27 Ιουνίου την μνήμη του Αγίου Παντελεήμονα και στις 6 Αυγούστου, την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Τηλέφωνο Μονής: (+30) 22380 22759