ΤΟ ΔΕΞΙ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ.

Φυλάσσεται στο κειμηλιαρχείο του Καθεδρικού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κρεμλίνο της Μόσχας, στην Ρωσία.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς».Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Όταν ο Σουλεϊμάν Α΄, κοινώς γνωστός ως Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής, κατέλαβε τον Αύγουστο του 1521 μετά από σειρά βαρέων βομβαρδισμών το Βελιγράδι που το υπερασπιζόταν μια φρουρά μόλις 700 ανδρών, περιήλθαν στην κατοχή του οι θησαυροί των Σέρβων βασιλέων, ανάμεσα στα οποία ήταν και τα "Αγια των Αγίων" τους, δηλαδή τα κειμήλια και τα άγια λείψανα που κατείχαν.

Ανάμεσα στα κειμήλια ήταν και μια χρυσεπάργυρη θήκη κάπου μισό μέτρο, μια λειψανοθήκη που περιείχε το δεξί χέρι του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Αυτήν την λειψανοθήκη του ιδρυτή της Κωνσταντινούπολης δώρισε ο Σουλεϊμάν Α΄στον τότε Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Α΄ σε τελετή που ίσως και να έγινε στη Μονή Παμμακάριστου, έδρα τότε του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Ο Καθεδρικός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
στο Κρεμλίνο της Μόσχας.

Το 1588, ο Ιερεμίας Β΄, ο επιλεγόμενος Τρανός, ο οποίος περιόδευε στη Ρωσία για εκκλησιαστικές υποθέσεις, χάρισε τη λειψανοθήκη στον Τσάρο Φιόντορ (Θεόδωρο) Α΄ Ιωάννοβιτς, ο οποίος τιμάται σήμερα ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Μέχρι την εποχή του Ιβάν (Ιωάννη) Δ΄ της Ρωσίας, γνωστότερου με το προσωνύμιο Τρομερός, ο οποίος ήταν πατέρας του Φιόντορ (Θεόδωρου) Α΄ Ιωάννοβιτς, λίγα πράγματα ήταν γνωστά για τον Μεγάλο Κωνσταντίνο στη Ρωσία και υπήρχε μόλις ένα μικροσκοπικό λείψανό του στο Κρεμλίνο.

Αυτό όμως θα αλλάξει με τον Ιβάν τον Τρομερό, ο οποίος επονομάστηκε και Νέος Κωνσταντίνος, και η στέψη του ως Τσάρου, τίτλος που αναγνωρίστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, νομιμοποίησε τη Ρωσία και τους Τσάρους της ως τη δεσπόζουσα δύναμη σε ολόκληρο τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό.

Η λειψανοθήκη με το χέρι του Μεγάλου Κωνσταντίνου πάνω
αριστερά από πρόσφατη έκθεση εκκλησιαστικών θησαυρών της
Ρωσίας. Η έκθεση είχε τίτλο Ἠ ΑΓΙΑ ΡΩΣΙΑ'. Οι άλλες
λειψανοθήκες είναι βυζαντινές και φέρουν
ελληνικές επιγραφές.

Η λειψανοθήκη με το λείψανο του δεξιού χεριού του Μεγάλου Κωνσταντίνου τοποθετήθηκε από εκεί και πέρα στο κειμηλιαρχείο του Καθεδρικού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κρεμλίνο και θα σχηματίσει μαζί με άλλα λείψανα και κειμήλια την υπερπολυτιμότερη συλλογή αγίων λειψάνων που κατείχε και ίσως κατέχει ακόμα η Ρωσία.

Η λειψανοθήκη έχει διαστάσεις 38 Χ 4.3 Χ 3 εκ, με επίμηκες σχήμα που στενεύει στη μια πλευρά, είναι χρυσεπάργυρη (ο πυθμένας και τα πλαϊνά τοιχώματα της λειψανοθήκης είναι από μασίφ ασήμι), έχει αρθρωτό κάλυμμα και χαρακτηριστικό της είναι ότι δεν φέρει παραστάσεις, αλλά είναι κατάφορτη από επιγραφές (τέσσερεις στο σύνολο). Μια επιγραφή αποδίδει το λείψανο στον Μέγα Κωνσταντίνο και οι υπόλοιπες είναι τρία τροπάρια από την εορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου).

Σύμφωνα με τα αρχεία του Καθεδρικού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το 1723, στη λειψανοθήκη υπήρχε ένα μακρύ οστό (βραχιόνιο;), του οποίου είχαν πάρει ένα κομμάτι από τη μια άκρη του.

Η Elena Morshakova που το περιέγραψε πρόσφατα (το 2000), αναφέρει ότι η λειψανοθήκη είναι του 14ου αιώνα πιθανότατα από σερβικό εργαστήριο και είναι η αρχαιότερη λειψανοθήκη τύπου σαρκοφάγου που υπάρχει στο Κρεμλίνο, ενώ πρόσφατα εμφανίστηκε σε έκθεση στη Ρωσία.

πηγή: leipsanothiki.blogspot.gr