Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΑΣ.

πηγή

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Προυσού, στην Ευρυτανία. 

Εικονομάχοι καλύπτουν την εικόνα του Χριστού με ασβέστη.
Ψαλτήρι Χλουντόφ (περί το 830). Μόσχα, Ιστορικό Μουσείο.
πηγή

Τον καιρό που βασίλευε ο εικονομάχος Αυτοκράτορας Θεόφιλος, άρχισε μεγάλο διωγμό κατά των Αγίων εικόνων και έστειλε βασιλικές διαταγές σε όλη την επικράτεια, διατάζοντας τους ορθόδοξους και απειλώντας τους με βασανιστήρια και εξορίες για να κατεβάσουν τις Αγίες εικόνες, να τις κάψουν ή να τις καταστρέψουν και εκείνη την εποχή, το 829, η εικόνα της Παναγίας βρισκόταν στην πόλη της Προύσας στην Μικρά Ασία. 

Ένα αρχοντόπουλο, γιος ενός άρχοντα της βασιλικής αυλής, δεν θέλησε να καταστρέψει την θαυματουργή αυτή εικόνα της Παναγίας, έτσι την πήρε και κατέφυγε στα μέρη της Ελλάδας.

Όταν όμως είχε φτάσει με την ιερή εικόνα στην Καλλίπολη της Θράκης, άγνωστο πώς, η εικόνα χάθηκε. 

Αφού έμεινε αρκετές μέρες εκεί κλαίγοντας είπε στον εαυτό του: «Παρόλο που η Κυρία μου Θεοτόκος θέλησε να φυλάξει μόνη Της την αγία Εικόνα, εγώ δεν γυρίζω πίσω στην πατρίδα μου γιατί δεν μπορώ να βλέπω να καταστρέφουν τις Αγίες εικόνες και να καταπατούν τα Άγια σύμβολα της Εκκλησίας μου», έτσι με αυτές τις σκέψεις πήγε και κατοίκησε στην Υπάτη κοντά στη σημερινή Λαμία και έκτισε εκεί ένα μικρό εκκλησάκι.

Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Προυσού, Ευρυτανία.
πηγή

Ένα παιδί από τους βοσκούς, φύλαγε τα γίδια του πατέρα του και μια νύχτα εκεί που κοιμόταν στο σημείο περίπου που είναι η σημερινή Μονή, δίπλα από το κρυφό σχολειό, ακούει ξαφνικά πίσω του γλυκούς και απαλούς ύμνους. 

Από το φόβο του ξύπνησε και ενώ σκεφτόταν να βρει από πού έρχονται οι ύμνοι βλέπει ξαφνικά ένα πύρινο στύλο, μια φωτεινή δέσμη που ξεκινούσε από μια σπηλιά και έφτανε ως τον ουρανό. 

Στην αρχή σκέφτηκε ότι ήταν ουράνιο τόξο, μετά σκέφθηκε ότι το ουράνιο τόξο βγαίνει την ημέρα και είναι καμπυλωτό σε σχήμα, ενώ η φωτεινή αυτή στήλη ήταν κατακόρυφη ως τον ουρανό. Φεύγει λοιπόν κατατρομαγμένο στον πατέρα του και του αναφέρει το παράδοξο αυτό γεγονός. Ο πατέρας του αρχικά δεν το πίστεψε, αλλά την άλλη νύχτα πηγαίνουν μαζί και ω του θαύματος!!!

Το προσκυνητάρι της Θαυματουργής εικόνας στο
σπηλαιώδες παρεκκλήσι της Ευρέσεως.
πηγή

Οι γλυκιές μελωδίες συνεχιζόταν και ο πυρσός ξεκινούσε πάλι από το σπήλαιο και έφτανε στον ουρανό. 

Την άλλη μέρα το παιδί μαζί με τον πατέρα και μερικούς άλλους βοσκούς εξερευνούν το σπήλαιο και βλέπουν την Αγία εικόνα να φεγγοβολά και να αστράφτει. 

Αφού την προσκύνησαν και χάρηκαν που βρήκαν ένα τέτοιο θησαυρό, άνοιξαν μονοπάτι προς το σπήλαιο για να ανάβουν καθημερινά ένα καντηλάκι μπροστά στην Χάρη Της. Με ποιο όμως τρόπο ήρθε μόνο ο Θεός ξέρει. 

Μετά από λίγες ημέρες το γεγονός αυτό μαθεύτηκε στις γύρω πόλεις και περιοχές και έφτασε στα αυτιά του αρχοντόπουλου που την μετέφερε από την Προύσα. 

Χωρίς να χάσει καιρό πήρε μαζί του τους δούλους του και έτρεξε σε εκείνα τα μέρη αναζητώντας αυτό που επιζητούσε. 

Μετά από δυο μέρες έφτασε και μόλις την αντίκρισε, την αναγνώρισε αμέσως και έπεσε κάτω προσκυνώντας Την. 

Αφού φιλοδώρησε τους χωρικούς που την βρήκαν πήρε την εικόνα για να επιστρέψει στην Υπάτη λέγοντάς τους: «Αδελφοί μου μη διαμαρτύρεστε εναντίον μου διότι αφενός η εικόνα είναι δίκη μου και έπειτα ο τόπος αυτός δεν είναι κατάλληλος ούτε για χτίσιμο εκκλησίας ούτε για συνάξεις προσκυνητών». 

Λεπτομέρεια της Εικόνας

Με αυτά τα λόγια άφησε λυπημένους τους βοσκούς και αυτός πήρε την Αγία εικόνα της Παναγίας και αναχώρησε. 

Καθώς όμως έφτασαν σε κάποιο ύψωμα του δρόμου τους, κουράστηκαν και έβαλαν την εικόνα σε ένα ερειπωμένο εκκλησάκι για να ξαποστάσουν και  αποκοιμήθηκαν. 

Όταν ξύπνησαν όμως δε βρήκαν στο εκκλησάκι την εικόνα και ο άρχοντας σκέφτηκε ότι τους παρακολουθούσαν οι βοσκοί και ήρθαν κρυφά και την έκλεψαν.

Καθώς επέστρεφαν πίσω να πάρουν πάλι την εικόνα, το αρχοντόπουλο άκουσε μια γυναικεία φωνή λέγοντάς του: «Ω νέε σώσου και πήγαινε στο καλό, διότι εγώ αναπαύομαι καλύτερα σε αυτούς τους άγριους και ορεινούς τόπους με απλοϊκούς βοσκούς παρά σε μεγαλουπόλεις με πλούσιους άρχοντες. Αν θέλεις να μείνεις μαζί μου έλα και θα ναι και για καλό σου».

Τα «Πατήματα της Παναγίας»

Πάνω σε βράχο έχουν διαμορφωθεί επτά σχήματα διαφορετικού 

χρώματος με τη μορφή πατημασιάς που δείχνουν τα βήματα της 

Παναγίας, τα ίχνη που άφησε στο δρόμο της για τον Προυσό.

Το σημείο βρίσκεται 10 χλμ από τη μονή του Προυσού.

Μετά από αυτό ξαφνικά πάνω στο βουνό δημιουργήθηκε το τύπωμα της Παναγίας μια τρύπα στην κορυφή του βουνού σε μέγεθος ίση με την εικόνα και κατά ύψος του βουνού εμφανίστηκαν αποτυπώματα ανθρωπίνου πέλματος. 

Περπάτησε δηλαδή η Παναγία προς την κορυφή του βουνού διαπερνόντας το για να φτάσει και πάλι στην θέση όπου αυτή διάλεξε να γίνει το μόνιμο κατοικητήριό της εδώ και χίλια περίπου έτη.

Αμέσως το αρχοντόπουλο ελευθέρωσε τους δούλους του και γύρισε πάλι στο σημείο ευρέσεως της εικόνας, εγκατέλειψε τα εγκόσμια και αφοσιώθηκε στην υπηρεσία της Παναγίας. 

Έτσι λοιπόν έχουμε τους πρώτους μοναχούς που εγκαταστάθηκαν στον ιερό αυτό τόπο, που διάλεξε η Κυρά της Ρούμελης να χτίσει το αιώνιο σπίτι της, το αρχοντόπουλο που πήρε το μοναχικό όνομα Διονύσιος και ο δούλος του που πήρε το όνομα Τιμόθεος. 

Επειδή λοιπόν η Θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας ήλθε από την Προύσα της Μικράς Ασίας, ονομάστηκε και είναι γνωστή πλέον στους αιώνες ως η «Παναγία Προυσιώτισσα».

Στην επένδυση της εικόνας που αφιέρωσε ο Γεώργιος
Καραϊσκάκης διακρίνονται και τα 3 αστέρια - παράσημά του 

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Προυσιώτισσας  βρίσκεται στα δυτικά του καθολικού της Μονής, μέσα στο σπηλαιώδες παρεκκλήσι - Κρύπτη της Ευρέσεως της, είναι του εικονογραφικού τύπου της Παναγίας της Οδηγήτριας και έχει διαστάσεις 0.88 x 0.60 του μέτρου. 

Η Παναγία εικονίζεται έως την μέση και με το δεξί της χέρι δείχνει το Χριστό και με το αριστερό τον κρατάει στοργικά στην αγκαλιά της ενώ ο Χριστός είναι στραμμένος προς το πρόσωπό Της και με το δεξί Του χέρι Την ευλογεί.

Μόνο τα ζωγραφισμένα πρόσωπα των εικονιζόμενων είναι φανερά. 

Τα μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια της Παναγίας, τα γραμμένα φρύδια, η μακριά ίσια καλλιγραφημένη μύτη, το μικρό κερασένιο στόμα, οι μεγάλες επιφάνειες των φώτων στο πρόσωπο φέρουν μπροστά μας μια από τις ωραιότερες και εκφραστικότερες μορφές της μεταβυζαντινής περιόδου.

 Η επένδυση είναι έργο του χρυσοχόου Γεωργίου
Καρανίκα το 1824, αφιέρωμα του Γεώργιου Καραϊσκάκη 
όπως αναγράφει η επιγραφή πάνω από τον δεξιό ώμο
της Παναγίας: «Η Παντάνασσα. Δι εξόδων του γενναιοτάτου
στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη,
χειρί Γεωργίου Καρανίκα,1824»

Η παράδοση, σύμφωνα και με τον αριθμό 3 του κώδικα της Μονής θέλει την εικόνα να είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά ενώ η αργυρόχρυση επένδυση - το πουκάμισο της Παναγίας, οφείλεται σε εκπλήρωση τάματος του στρατηγού Γεώργιου Καραϊσκάκη ο οποίος όταν συχνά ασθενούσε από την θέρμη, φιλοξενούνταν στην Μονή Προυσού και νοσηλευόταν εκεί. 

Έταξε έτσι στην Παναγία να του χαρίσει την γιατρειά και θα την έντυνε με αργυρόχρυσο πουκάμισο και πράγματι μετά την θεραπεία, ευγνωμονώντας Την, εκπλήρωσε το τάμα του στολίζοντάς την με την θαυμάσια τεχνουργημένη επένδυση με τα τρία παράσημά του επάνω, τα ασημένια αστέρια, έργο του χρυσοχόου καλλιτέχνη Γεωργίου Καρανίκα το 1824, όπως μας αποκαλύπτει η ανάγλυφη επιγραφή πάνω από τον δεξιό ώμο της Παναγίας: « Η Παντάνασσα. Δι εξόδων του γενναιοτάτου στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη, χειρί Γεωργίου Καρανίκα, 1824 ».

Η μνήμη της Παναγίας Προυσιώτισσας γιορτάζεται στις 23 Αυγούστου (ημερομηνία εύρεσης της θαυματουργής εικόνας), ημέρα κατά την οποία συρρέει πλήθος κόσμου στο μοναστήρι με σκοπό να προσκυνήσει την θαυματουργή εικόνα της.