ΤΜΗΜΑ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΝΥΣΣΗΣ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης.
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα στον Ιερό Ναό  Αγίου
Νικολάου Ορφανού, Θεσσαλονίκη.
πηγή

Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου γύρω στο 335 και ήτανε αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου και της Αγίας Μακρίνας καθώς όμως και αδελφικός φίλος του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. 

Παίρνει την ίδια μόρφωση με τον μεγάλο του αδελφό τον, Άγιο Βασίλειο και ξεχωρίζει και αυτός επίσης για την ευφυΐα του, την επιμέλεια του αλλά και για την φιλοσοφικότατη ιδιοφυΐα του. 

Ο Γρηγόριος νυμφεύεται τη Θεοσέβεια μία πραγματικά αγία γυναίκα, που γρήγορα όμως δυστυχώς πεθαίνει όμως ισχυρός χαρακτήρας καθώς ήταν ο Γρηγόριος, δεν απελπίζεται, και στα σαράντα του χρόνια γίνεται επίσκοπος Νύσσης (σήμερα Νεμσεχίρ), μιας κωμοπόλεως της Καππαδοκίας. 

Οι Αρειανοί, όμως, του έφεραν μεγάλες ενοχλήσεις και αντιλαμβανόμενοι, ότι στο πρόσωπό του η αίρεσή τους θα είχε σπουδαιότατο πολέμιο, σχεδίασαν να τον εξοντώσουν και έτσι τον κατηγόρησαν ότι εξελέγη Επίσκοπος αντικανονικά και ότι ακόμη σφετερίστηκε χρήματα της Εκκλησίας. 

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. 

Τοιχογραφία τού 1028 στον Ιερό Ναό Παναγίας των 
Χαλκέων στη Θεσσαλονίκη
πηγή

Τις κατηγορίες υπέβαλε κάποιος με το όνομα Φιλόχαρης, όργανο των Αρειανών, προς τον διοικητή του Πόντου Δημοσθένη,

Στον Δημοσθένη ο Μέγας Βασίλειος έγραψε επιστολή λέγοντας ότι για την κατηγορία της καταχρήσεως να γίνει ο έλεγχος για να δειχθεί η συκοφαντία και για την αντικανονική χειροτονία λέγει ότι η ευθύνη είναι δική του, διότι αυτός τον χειροτόνησε και ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σωστό να δικάσει επί της υποθέσεως αυτής σύνοδος Επισκόπων, των οποίων η εκκλησιαστική θέση δεν ήταν σε κανονική τάξη.

Η επίκληση του Μεγάλου Βασιλείου απέβη άκαρπη και το 376 ο Γρηγόριος καθαιρείται ερήμην από μία Σύνοδο μόνο Αρειανών Επισκόπων του Πόντου καθώς και της Γαλατίας και καταδιωκόμενος αναγκαζόταν να πλανάται και να κρύβεται αλλά η περιπέτειά του αυτή έληξε τον Αύγουστο του 378, όταν πέθανε ο αυτοκράτορας Ουάλης και ο Γρηγόριος έτσι επανήλθε στη Νύσσα, όπου του επιφυλάχθηκε μία θριαμβευτική υποδοχή.

Το φθινόπωρο του 379 ο Γρηγόριος έλαβε μέρος στη Σύνοδο της Αντιόχειας, η οποία συνήλθε ιδίως για την αίρεση του Απολλιναρίου ο οποίος ερμηνεύοντας κατά γράμμα ένα χωρίο της Αγίας Γραφής (κατά Ιωάννη α' 14), υποστήριζε ότι ο Θεός Λόγος έγινε σάρκα, όχι σάρκα και ψυχή. 

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. 

Τοιχογραφία τού 16ου αιώνα στο Καθολικό τής Ιεράς 

Μονής Διονυσίου στο Άγιον Όρος.

πηγή

Αρνήθηκε τον ανθρώπινο νου, την ανθρώπινη ψυχή και θέληση του Ιησού Χριστού ως στοιχεία διασπαστικά της ενότητός Του και αντίθετα προς την τελειότητά Του και αντικατέστησε τα στοιχεία αυτά με τη θεία επενέργεια, δίδασκε στην ουσία, ότι ο Ιησούς Χριστός δεν είναι τέλειος Θεός ούτε τέλειος άνθρωπος. 

Πολλοί νόμιζαν ότι ο Απολλινάριος δέχθηκε την επίδραση της πλατωνικής και νεοπλατωνικής φιλοσοφίας, αλλά το πιθανότερο είναι, όπως πιστεύει ο Γρηγόριος Νύσσης, ότι αφετηρία στη χριστολογική του διδασκαλία είναι χωρίο επιστολής του Αποστόλου Παύλου (προς Θεσσαλονικείς Α', ε' 23). 

Στη Σύνοδο ο Άγιος ανασκεύασε τις κακόδοξες θεωρίες του Απολλιναρίου ενώ επίσης, η Σύνοδος του ανέθεσε αποστολή για την Εκκλησία της Βαβυλωνίας και με την ευκαιρία αυτή επισκέφθηκε και τους Αγίους Τόπους.

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. 

Τοιχογραφία  (Fresco) τού 1546 από τον  Θεοφάνη τον Κρήτα και  

τον Συμεών στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς 

Μονής Σταυρονικήτα, Αγίου Όρους

πηγή

Ο Θεός τον αξιώνει να γίνει το κυριότερο όργανο Του στη Β' Οικουμενική Σύνοδο, το 381 στην Κωνσταντινούπολη, και κατατροπώνει στην κυριολεξία τους πνευματομάχους του Μακεδονίου, με «...τη μάχαιρα που δίνει το Πνεύμα και η οποία είναι ο λόγος του Θεού» (Προς Έφεσίους στ' 17). 

Στις συζητήσεις εκείνες, ο Γρηγόριος ο Νύσσης τόσο πολύ είχε διακριθεί, ώστε ονομάστηκε «Πατήρ Πατέρων και Νυσσαέων Φωστήρ» ενώ ο Μέγας Θεοδόσιος τον ονόμασε στύλο της Ορθοδοξίας. 

Ο Άγιος Γρηγόριος πέθανε ειρηνικά το 395 και υπήρξε επίσκοπος Νύσσης από το 372 έως το 376 και από το 378 έως τον θάνατό του. 

Άφησε πίσω του πολύ αξιόλογα και σημαντικά έργα όπως: ερμηνευτικά, δογματικά, κατηχητικά, λόγους ηθικούς, εορταστικούς, εγκωμιαστικούς επιταφίους καθώς και έναν επιμνημόσυνο επιτάφιο στον αδελφό, του Μέγα Βασίλειο και επίσης ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης θεωρείται περισσότερο  φιλόσοφος  παρά  θεολόγος, καθώς καταφέρνει να επεξηγήσει και φιλοσοφικά πολλές θεολογικές έννοιες. 

Έχει ειπωθεί ότι «μπόρεσε καλύτερα απ' όλους να μεταφυτεύσει στο εσωτερικό του χριστιανικού κόσμου την πνευματική κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας» ενώ επηρεάστηκε σημαντικά από το έργο του Ωριγένη.

Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του στις 10 Ιανουαρίου.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΤΜΗΜΑ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ
ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΠΕΡΙΣΣΟΥ
(ΚΛΙΚ ΕΔΩ)