Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Γενέσιον της Θεοτόκου στην Κλεισούρα της Καστοριάς, στην Μονή που ασκήτεψε η Αγία Σοφία.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ)

Η Ιερά Μονή Γενέσιον της Θεοτόκου 

στην Κλεισούρα της Καστοριάς
όπου ασκήτεψε η Οσία Σοφία.

πηγή

Καταγόταν, από το χωριό Σαρή - ποπά (ή Σαρή – παπά) Κιουρτουνίου Χαλδίας, της Τραπεζούντας, γεννήθηκε το 1883 και ήτανε θυγατέρα του Αμανατίου και της Μαρίας Σαουλίδη. 

Το 1907, 24 ετών νυμφεύεται τον Ιορδάνη Χοτοκουρίδη από το Τογρούλ της Τραπεζούντας με τον οποίο το 1910 αποκτά ένα παιδί που πέθανε το 1912 ενώ οι Τούρκοι το 1914 πήραν τον άντρα της στα τάγματα εργασίας, όπου και μάλλον απεβίωσε και η Σοφία κατέφυγε στα βουνά, όπου ζούσε ασκητικά.

Εκεί της εμφανίστηκε ο Αγιος Γεώργιος και την προειδοποίησε για μία επικείμενη επιδρομή των Τσετών, η Σοφία ενημέρωσε τους συγχωριανούς της, που κρύφτηκαν και απέφυγαν τον κίνδυνο ενώ στην ανταλλαγή των πληθυσμών το καράβι που μετέφερε τους συγχωριανούς της Σοφίας στην Ελλάδα κινδύνεψε να καταποντιστεί. 

Η Οσία Σοφία της Κλεισούρας

Αυτή έβλεπε τα κύματα γεμάτα από Αγγέλους και την Παναγία και της ζήτησε να πνιγεί η ίδια και να σωθούν οι συγχωριανοί της όμως η Παναγία τους έσωσε όλους.

Ο καπετάνιος δεν το πίστευε πώς σώθηκαν κι έλεγε: «Κάποιον άγιο έχουμε» Οι χωριανοί του απάντησαν: «Τη Σοφία».

Το 1925 φθάνει, στην Ιερά Μονή Αγίου Μάρκου Φλωρίνης, στην οποία διαμένει δύο χρόνια και στη συνέχεια με υπόδειξη της Θεοτόκου οδηγείται στην Ιερά Μονή Γεννήσεως της Θεοτόκου Κλεισούρας στην οποία και εγκαταστάθηκε οριστικά το 1927, όπου έζησε ασκητικά για μισό περίπου αιώνα. 

Εκεί βρήκε έναν ενάρετο ιερομόναχο, τον πατέρα Γρηγόριο Μαγδάλη, που είχε έλθει από το Άγιο Όρος, ο οποίος την κατάρτισε στη μοναχική ζωή και έζησε ασκητικά ως λαϊκή, φορώντας τα μαύρα της χηρείας και της ασκήσεως, καθισμένη πάνω στο τζάκι και αλείφοντας το πρόσωπό της με στάχτη, για να μη φαίνεται η ομορφιά του.

Τα περισσότερα χρόνια τα πέρασε μόνη της, με μόνο τον Θεό, μια και το μοναστήρι έμεινε χωρίς μοναχούς, υπέμεινε τους δριμείς χειμώνες, με τη θερμοκρασία να πέφτει στους -15 βαθμούς, και την πολλή υγρασία του τόπου και όταν της έλεγαν ν᾿ ανάψει φωτιά, φώναζε ένα μακρὀσυρτο «Όχι!», που ακόμα ηχεί στα αυτιά όσων την άκουσαν. 

Η Οσία Σοφία της Κλεισούρας

Κυκλοφορούσε ξυπόλητη, ενώ τα ρούχα της ήταν πάντα κουρελιασμένα και ανεπαρκή για τις συνθήκες της περιοχής. 

Της έδιναν καινούργια αλλά δεν τα φορούσε και τα πρόσφερε σε όσους είχαν ανάγκη. 

Κοιμόταν και σε έναν άλλο χώρο, πάνω σε άχυρα, αλλά από κάτω είχε βάλει σουβλερές πέτρες.

Δεν λουζόταν ποτέ ούτε χτενιζόταν, και τα μαλλιά της είχαν σκληρύνει πολύ και όταν κάποτε χρειάστηκε να τα σηκώσει από τα μάτια της, για να βλέπει καλύτερα, αναγκάστηκε να τα κόψει με το ψαλίδι που κούρευαν τα πρόβατα όμως παρ᾿ όλη την αλουσιά, το κεφάλι της ευωδίαζε. 

Το φαγητό της ήταν λιτότατο, συνήθως με ότι έβρισκε στην περιοχή: μανιτάρια, μούσκλια, αγριόχορτα, φτέρη, φύλλα των δέντρων, ή με λίγη ντομάτα τουρσί, μουχλιασμένη. 

Τα σαββατοκύριακα έβαζε και μια κουταλιά λάδι στο πιάτο της ενώ άλλες φορές άνοιγε καμιά κονσέρβα ψάρι και το έτρωγε όταν είχε πιάσει ένα δάχτυλο μούχλα, έτρωγε και σε παλιά σκουριασμένα ορειχάλκινα σκεύη, αλλά δεν πάθαινε τίποτα και όταν κάποιοι διαμαρτύρονταν για τις «υπερβολές» της, τους απαντούσε: «Παιδεύω το σαρκίο μου». 

Η Οσία Σοφία της Κλεισούρας

Κι όμως, αυτή η αυστηρή με τον εαυτό της ασκήτρια ήταν πολύ γλυκιά και επιεικής με τους άλλους.

Δεν κρατούσε δραχμή από τα χρήματα που της έδιναν, αλλά τα έκρυβε για να τα δώσει στους αναγκεμένους όταν θα ερχόταν η ώρα. 

Τα τότε κοριτσάκια, σημερινές γερόντισσες της Κλεισούρας, που μιλούσαν ελληνικά και βλάχικα, αγαπούσαν τη συντροφιά της, έστω κι αν δεν καταλάβαιναν τα ποντιακά της. 

Νουθετούσε τις άγαμες κοπέλες που τύχαινε να παραστρατήσουν, φρόντιζε να παντρευτούν, τις προίκιζε από τα χρήματα που της έδιναν και ανέθετε στην Παναγία την προστασία τους. «Η Παναΐα κι θα χαντ᾿ σας» (δεν θα σας χάσει η Παναγία), τους έλεγε. 

Ποτέ δεν πλήγωσε ή στενοχώρησε κανένα. άν καταλάβαινε ότι κάποιος είχε προβλήματα μέσα του, περνούσε από δίπλα του, του έλεγε ένα δυο λόγια, χωρίς να την αντιληφθούν οι άλλοι, απομακρυνόταν, κι εκείνος την ακολουθούσε, τον παρηγορούσε, τον συμβούλευε, τον ενίσχυε με τη χάρη του Θεού, κι αυτός έφευγε άλλος άνθρωπος. 

Η Οσία διακονεί σε βάφτιση
πηγή

Έλεγε πολλές φορές: «Αυτοί ήρθαν μαύροι στην Παναγία και φεύγουν άσπροι», ήξερε σκάνδαλα από ιερείς, μοναχούς, λαϊκούς, όμως δεν κατηγορούσε κανένα και έλεγε: «Να σκεπάζετε, να σας σκεπάζει ο Θεός».

Είχε μια αρκούδα, που την ονόμασε «ρούσα», που έπαιρνε τροφή από τα χέρια της, της τα έγλειφε από ευγνωμοσύνη και επέστρεφε στο δάσος, έβαζε ψίχουλα στα περβάζια των παραθύρων για τα πουλάκια κι αυτά όταν αυτή προσευχόταν φτερούγιζαν γύρω της.

Είχε κοινωνία με την Παναγία και τους Αγίους, κάποτε αρρώστησε βαριά, από σκωληκοειδίτιδα ή κήλη, ώστε να διπλωθεί στα δύο από τον πόνο αλλά δεν δέχτηκε να την δεί γιατρός αλλά έλεγε: «Θα ᾿ρθει η Παναγία να με πάρει από τον πόνο». 

Η πράξη Αγιοκατάταξης της Οσίας

Έβαζε στουπιά η φιτίλια από τις καντήλες, ώσπου σάπισε η πληγή της και έβγαζε κακοσμία, τότε της εμφανίστηκε η Παναγία με τον αρχάγγελο Γαβριήλ και τον Αγιο Γεώργιο. 

Της είπε ο αρχάγγελος: «Θα σε κόψουμε τώρα», αυτή απάντησε: «Είμαι αμαρτωλή, να εξομολογηθώ, να κοινωνήσω, και να με κόψεις», μια «εγχείρηση θα σου κάνουμε», της απαντά, έγινε η επέμβαση, η Σοφία έγινε καλά και συχνά σήκωνε χωρίς ντροπή την μπλούζα της ή το φόρεμά της, για να δείξει στον κόσμο την τομή που της έγινε και έκλεισε μόνη της. 

Πληροφορήθηκε από την Παναγία Θεοτόκο το επικείμενο τέλος της επιγείου πορείας Της, έλεγε στα ποντιακά: "Θα διαβαίνω πλαν. Έρθεν το χαμπάρ", (= Θα φύγω. Ήλθε το μήνυμα) και κοιμήθηκε στις 6 Μαΐου 1974 ενώ η πρώτη ανακομιδή των λειψάνων της έγινε στις 7 Ιουλίου 1981 και για μέρες ευωδίαζαν βασιλικό. 

Στις 27 Μαΐου 1998 γίνεται η δεύτερη ανακομιδή των λειψάνων της τα οποία μεταφέρονται στην μονή από το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ, ανακηρύχθηκε Αγία το 2011 και την 1η Ιουλίου 2012, έγινε η επίσημη ανακήρυξή της από τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην Καστοριά ενώ τα λείψανά της σώζονται στην μονή και εκτίθενται προς προσκύνηση στους επισκέπτες, αν το ζητήσουν από τις μοναχές.

Η Οσία Σοφία εορτάζει στις 6 Μαίου.

Η ΚΑΡΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΥΤΡΙΑΣ

Αποθησαυριζόταν στην φερώνυμη Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή στη Θεσσαλονίκη έως και τις 22 – 23 Απριλίου του 2012 που εκλάπησε και ως σήμερα δυστυχώς δεν έχει βρεθεί.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της
Αγίας Αναστασίας στην Θεσσαλονίκη

Η ληστεία έγινε, κατά τις εκτιμήσεις της Αστυνομίας, το βράδυ της 22ας προς 23ης Απριλίου, πιθανότατα τα ξημερώματα της εορτής του Αγίου Γεωργίου, από τις 10 το βράδυ έως τις 5.40 τα ξημερώματα της 23ης Απριλίου, και οι ληστές χρειάσθηκε να «ανοίξουν» 5 πόρτες για να φτάσουν στο εσωτερικό του Καθολικού της Ιεράς Μονής για να διαπράξουν την κλοπή.

Η λειψανοθήκες που χρονολογούνται μετά το 1830, δηλαδή μετά το ολοκαύτωμα της Μονής με την Κάρα της Αγίας Αναστασίας, με το πόδι της Αγίας, μια λειψανοθήκη με αποτμήματα λειψάνων της Αγίας Αναστασίας, της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Μοδέστου, ένας νεότερης τέχνης σταυρός ευλογίας που βρισκόταν πάνω στην Αγία Τράπεζα και μια άδεια λειψανοθήκη βρίσκονται πλέον στα χέρια των ληστών ενώ εντύπωση προκάλεσε στους αστυνομικούς ότι οι ληστές αφαίρεσαν λειψανοθήκες που περιείχαν μόνον λείψανα της Αγίας Αναστασίας και όχι άλλες στις οποίες φυλάσσονταν αποτμήματα λειψάνων άλλων Αγίων.

 Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια
εικόνα του 15ου αιώνα

Η καταγωγή της Αγίας Αναστασίας ήταν από την Ρώμη. Ο πατέρας της ονομαζόταν Πραιτεξτάτος και ήταν Ρωμαίος πατρίκιος ενώ την μητέρα της την έλεγαν Φαύστα. 

Η Αναστασία διακρινόταν για την ομορφιά του σώματος, τη μόρφωση, το άμεμπτο ήθος και τη σωφροσύνη της.

Παντρεύτηκε σε νεαρή ηλικία τον Ποπλίωνα, άρχοντα των Ρωμαίων και φανατικό ειδωλολάτρη. Η Αναστασία όμως, κατηχήθηκε στο λόγο του Χριστού και έλαβε το Θείο Βάπτισμα. Επειδή δεν φανέρωσε δημόσια, λόγω του ανδρός της, την χριστιανική της πίστη βοηθούσε κρυφά όσους είχαν ανάγκη από ένα χέρι βοηθείας ή ένα λόγο παρηγοριάς. 

Ντυνόταν πενιχρά και μετέβαινε στις φυλακές πηγαίνοντας τροφή και χρήματα. Γι' αυτό ονομάστηκε «Φαρμακολύτρια».

Όταν έμαθε ο Ποπλίωνας την δράση της Αγίας, εξοργίστηκε. Αρχικά προσπάθησε να την μεταπείσει με συμβουλές. Όμως, η Αναστασία παρέμενε ακλόνητη στην πίστη της ακόμα και όταν την κακοποίησε. Αυτή η επιμονή της, εξόργισε τον Ποπλίωνα και την κατέδωσε στον αυτοκράτορα Διοκλητιανό, ο οποίος διέταξε την φυλάκισή της.

Επειδή εξακολουθούσε να υμνολογεί τον Κύριο, ο Διοκλητιανός διέταξε τον βασανισμό της και τελικά η αγία Αναστασία παρέδωσε το πνεύμα της στην πυρά το 290 μ.Χ. 

Η Αγία μεγαλομάρτυρας Αναστασία η Φαρμακολύτρια εορτάζει στις 22 Δεκεμβρίου.

Απολυτίκιο 

της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αναστασίας 
της Φαρμακολύτριας

πηγή: www.saint.gr , staratalogia.blogspot.gr 

Η "ΑΓΙΑ ΦΑΤΝΗ" ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Υπόδειγμα ξύλινης φάτνης.

Η φάτνη είναι το παχνί, το σκαφίδιο ή και η θέση μέσα στην οποία τοποθετείται η τροφή των ζώων, συνήθως αιγοπροβάτων ή αγελάδων. 

Ο Ιωάννης Σταματάκος στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσης, Γ', σ. 2832, ορίζει ότι η φάτνη είναι ένα ξύλινο κατασκεύασμα ή κοιλανθέν τμήμα κάποιου κορμού δέντρου για την εναπόθεση της τροφής των ζώων.

Η λέξη φάτνη (praesepe - praesepium στη λατινική γλώσσα) που φιλοξένησε "τόν Δεσπότην ἡμῶν... κείμενον, ἐσπαργανωμένον, τό φρικτόν ἐκεῖνο καί παράδοξον θέαμα" (Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις τον μακάριον Φιλογόνιον, ΡG 48, 753), συναντάται στο Ευαγγέλιο μόνο του Αγίου Λουκά και στο μέρος όπου αναφέρεται η διήγηση της Γεννήσεως του Χριστού, σημειώνει: Λουκ. 2,7: "καί ἔτεκεν τόν υἱόν αὐτῆς τόν πρωτότοκον καί ἐσπαργάνωσεν αὐτόν καί ἀνέκλινεν αὐτόν ἐν φάτνῃ". Λουκ. 2,12: "καί τοῦτο ἡμῖν σημεῖον, εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον καί κείμενον ἐν φάτνῃ". Λουκ.2,16: "καί ἦλθαν σπεύσαντες, καί ἀνεῦρον τήν Μαριάμ καί τόν Ἰωσήφ καί τό βρέφος κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ".

Διακρίνονται καθαρά οι σανίδες της υποτιθέμενης φάτνης του Χριστού
στο εσωτερικό της λειψανοθήκης.

Στη Ρωμαιοκαθολική Βασιλική της Ρώμης Basilica di Santa Maria Maggiore που είναι μία από τις πιο αρχαίες εκκλησίες της Ρώμης, αποθησαυρίζεται μία περίτεχνη λειψανοθήκη η οποία πιστεύεται ότι περιέχει ένα τμήμα της Αγίας Φάτνης του Χριστού (Sacra Culla).

H λειψανοθήκη αυτή περιέχει πέντε μαυρισμένες από τον χρόνο σανίδες ενώ σύμφωνα με την Καθολική Εγκυκλοπαίδεια, το τμήμα της φάτνης που σώζεται στη Basilica di Santa Maria Maggiore της Ρώμης ήρθε εκεί πιθανότατα από τον Έλληνα Πάπα της Ρώμης Θεόδωρο Α΄(642 - 649), ο οποίος γεννήθηκε στα στους Αγίους Τόπους, στα Ιεροσόλυμα ενώ σύμφωνα με ένα άλλο ιστορικό η Αγία Φάτνη πρέπει να έφθασε στη Ρώμη στις αρχές του 12ου και όχι στα μέσα του 7ου αιώνα.

Λείπει πάντως μία μονογραφία αφιερωμένη στην  Sacra Culla που θα έριχνε περισσότερο φως σε αυτό το κειμήλιο. Αναγκαία βέβαια προϋπόθεση είναι η εξέταση του κειμηλίου από κοντά, αφού η μόνη φωτογραφία του είναι του 1893 ενώ σε έρευνα που έγινε το 1893 από το ίδιο την ίδια την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, καταλήξανε στο συμπέρασμα  ότι το ξύλο από τις πέντε σανίδες είναι ξύλο από το δέντρο της συκομουριάς. 

Οι σανίδες της φάτνης του Χριστού στην αυθεντική συναρμογή τους. 
Από την μοναδική φωτογραφία που υπάρχει των σανίδων της φάτνης (1893).

Ανάγλυφη  ”ασβεστολιθική” φάτνη.

Επίσης ότι από τις πέντε σανίδες, οι δύο θεωρούνται ότι σχηματίζουν ένα Χ ενώ οι υπόλοιπες τρεις ήταν τοποθετημένες στο πάνω μέρος του Χ μαζί με κάποια άλλα τμήματα που τώρα όμως δυστυχώς λείπουν.

Η υπόθεση ότι δύο από τις σανίδες σχημάτιζαν Χ οδηγεί σε μία ξύλινη φάτνη, αλλά η φάτνη στην οποία ο Ιησούς ως μωρό τοποθετήθηκε μετά τη Γέννησή Του πιστεύεται ότι ήταν κατά πάσα πιθανότητα λαξευμένη στο ασβεστολιθικό τοίχωμα του σπηλαίου της γέννησης, όπως αφήνει επίσης να εννοηθεί και η Ορθόδοξη εικονογραφία της Γέννησης του Χριστού, έτσι λοιπόν με τον καιρό αναπτύχθηκαν δύο διαφορετικές θεωρίες για τη Sacra Culla. 

Σημειώσεις στα ελληνικά σε μία από τις σανίδες της φάτνης του Χριστού.

Το περιεχόμενο της ελληνικής επιγραφής σύμφωνα με:
Nickell Joe, Relics of the Christ, The University Press of Kentucky, 2007, σελ 27.

Η ελληνική επιγραφή έχει τελικά καταγραφεί από τον Hartmann Grisar στο έργο του: Analecta Romana,
dissertazioni, testi, monumenti dell'arte riguardanti principalmente la storia di Roma e dei Papi nel Medio Evo
(Ρώμη, 1899), σελ 591 (ΕΔΩ).

Λεπτομέρεια της Γέννησης του Χριστού κατά
την Ορθόδοξη εικονογραφία.

Μία θεωρία υποστηρίζει ότι οι τέσσερις από τις πέντε σανίδες χρησίμευαν ως υποστηρίγματα της ”ασβεστολιθικής” φάτνης με τη μορφή δύο σανιδένιων Χ, ενώ η άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι οι σανίδες μαζί με άλλα μέρη που λείπουν σήμερα χρησίμευαν για να σχηματίσουν ένα ξύλινο υπόστρωμα στον πάτο της “ασβεστολιθικής” φάτνης.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πέντε σανίδες είναι συναρμοσμένες με δύο μεταλλικές ταινίες που σύμφωνα με κάποιους ειδικούς δείχνουν ένα “αρχαίο” τρόπο συναρμολόγησης ενώ περαιτέρω έρευνες επί της φάτνης του Χριστού αποκάλυψαν σημειώματα γραμμένα στα ελληνικά στη μία σανίδα από αυτές, έτσι σήμερα μόνο οι τέσσερις θεωρούνται “αυθεντικές”, και όχι αυτή με τα σημειώματα.

Η πλούσια λειψανοθήκη που περιέχει το υποτιθέμενο τμήμα της φάτνης του Χριστού είναι κατασκευής του 1830 και στολισμένη με ανάγλυφα και αγάλματα ενώ εκτίθεται πανηγυρικά από την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία για την προσκύνηση των πιστών μόνο μία φορά τον χρόνο και μόνο κατά την παραμονή των Χριστουγέννων.

 

πηγή: leipsanothiki.blogspot.be

Μονή Αγίας Τριάδας Λαριούς, Χρώμιο Αιανής, Κοζάνη.

Bρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Κοζάνης και 15 περίπου χιλιόμετρα από την Αιανή, στην αριστερή όχθη του Αλιάκμονα.

Η είσοδος στην Μονή

Το Μοναστήρι το επισκεφτήκαμε το πρωινό του Σαββάτου στις 7 Νοεμβρίου με την βοήθεια και την αρωγή του ιερέα Απόστολου από ένα διπλανό χωριό, στα πλαίσια μιας Προκυνηματικής Περιήγησης στα μοναστήρια της περιοχής της Αιανής και του Βελβεντού.

Στην διαδρομή συναντήσαμε βουνά δασωμένα με πυκνά και ψηλά δέντρα, λόφοι κατάφυτοι από αγκαθωτά πουρνάρια, κέδρα και άλλους θάμνους που στολίζουν και ομορφαίνουν τον περιβάλλοντα ευρύτερο χώρο του μοναστηριού, καθώς και κοπάδια βοοειδών. 

Ανάμεσα στα βουνά και τους λόφους σχηματίζεται μια κοιλάδα, την οποία διασχίζει ο ποταμός Αλιάκμονας, και που με μεγαλοπρέπεια ξεπροβάλλει ανάμεσα από ένα άγριο φαράγγι νοτιοδυτικά της Μονής.

Πανοραμική άποψη της Μονής

Άποψη της Μονής

Άποψη της Μονής

Άποψη του Καθολικού της Μονής

Πυκνά και ψηλά πλατάνια και άλλα υδρόβια δέντρα καλύπτουν την αριστερή όχθη του Αλιάκμονα και με το φύλλωμά τους δημιουργούν μια πλούσια σκιά, που δροσίζει και ξεκουράζει τους περαστικούς διαβάτες, καθώς και τους προσκυνητές του μοναστηριού κατά την καλοκαιρινή περίοδο.

Το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας είναι από τα παλιά χρόνια γνωστό στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης και των Σερβίων με το όνομα Ιλαρίων ή Λαριού. 

Μένει άγνωστο μέχρι σήμερα γιατί πήρε αυτήν την ονομασία. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές και απόψεις για το ζήτημα αυτό, χωρίς όμως να το φωτίζουν επαρκώς και να δίνουν μια ξεκάθαρη απάντηση ενώ άγνωστος παραμένει επίσης και ο χρόνος ιδρύσεως του μοναστηριού. 

Άποψη του Καθολικού

Ο υπέργηρος γέροντας της Μονής, αρχιμ. Ιλαρίωνας

Η προφορική παράδοση όμως λέει  ότι το Μοναστήρι της Λαριούς χτίστηκε τον 11ο αιώνα και ο ιστορικός Σιγάλας αναφέρει ότι φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη της Κοζάνης ένα φιρμάνι του 1861, που επιτρέπει τροποποιητικές εργασίες στο Καθολικό της Ιεράς Μονής. 

Το φράγμα της ΔΕΗ στην περιοχή και η τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε πήρε το ονομά της από την Μονή Ιλαρίωνος, το έργο αυτό όμως, δυστυχώς κατέστρεψε ένα σημαντικό τμήμα του φυσικού περιβάλλοντος της Μονής προς χάριν των οφελών του μετακινώντας ακόμη και το Καθολικό της Μονής.

Μοναδικός μοναχός και Ηγούμενος της Μονής εδώ και 60 χρόνια περίπου είναι ο υπέργηρος σήμερα Αρχιμανδρίτης Ιλαρίων Καραγιάννης, ένας άνθρωπος με μικρό ανάστημα αλλά απίστευτη δύναμη Πίστης και ταπεινότητα που δύσκολα του παίρνεις λέξη καθώς δεν του αρέσει να μιλά για τον εαυτό του όμως εκείνο το πρωινό ανέβηκε στον άμβωνα του Ναού και μας μίλησε.

Ο γέροντας Ιλαρίων Καραγιάννης

Μας μίλησε εντυπωσιακά αυθόρμητα, εξαιρετικά ταπεινά και μας συγκλόνισε όλους. 

Τα πρώτα λόγια του ήτανε ότι εμείς θα έπρεπε να του μιλήσουμε και ότι δεν είναι άξιος αυτός να μας πει οτιδήποτε λόγο και των πολλών αμαρτιών του.

Μας εκμυστηρεύτηκε, με δυσκολία βέβαια αφού δεν του αρέσει να μιλά για τον εαυτό του, τα δύσκολα παιδικά του χρόνια και το πώς μια πολύ κακή συνήθειά του, το να πετά πέτρες, στάθηκε η αφορμή να περάσει απίστευτες δυσκολίες αλλά και να γνωρίσει μέσα από αυτές τον Θεό.

Μικρός λοιπόν, είχε την κακή συνήθεια και πετούσε πέτρες παντού.

Ακόμη και σε παιδάκια της ηλικίας του ώσπου μία μητέρα από αυτά τα παιδάκια μέσα στην σύγχυση της και την οργή της του πέταξε μία μεγάλη πέτρα που τον βρήκε στην πλάτη και τον καθήλωσε για πολλά χρόνια στο κρεβάτι και μή μπορώντας να περπατήσει, νοσηλεύτηκε για πολύ καιρό ακόμη και σε νοσοκομείο της Αθήνας.

Ο πατέρας του Ιλαρίωνα ήτανε ένας αγράμματος άνθρωπος και εργαζότανε ως τσομπάνος στα κοπάδια που διέθετε τότε η Μονή του Οσίου Νικάνορα στη Ζάβορδα Γρεβενών.

Ο γέροντας Ιλαρίωνας με τον Παπαδάσκαλο
π. Κωνσταντίνο Κώστα στον περίβολο της μονής

Όπως ήτανε φυσικό ο πατέρας του ανησυχούσε ιδιαίτερα για το μέλλον του γιου του Ιλαρίωνα καθώς ούτε τέχνη ήξερε, ούτε γράμματα είχε μάθει αλλά και η υγεία του ήτανε αρκετά επιβαρυμένη.

Κατέβαλλε σημαντικές προσπάθειες λοιπόν και πήρε τελικά τον Ιλαρίωνα μαζί του να εργαστεί και αυτός ως τσομπάνος στο κοπάδι στην Μονή της Ζάβορδας.

Τελικά ο μικρός και ασθενικός Ιλαρίωνας με έναν θαυματουργό πραγματικά τρόπο έγινε μοναχός στην Ζάβορδα και αργότερα πήγε στη Μονή Ιλαρίωνα - Λαριούς στην Αιανή.

Είναι μία ιστορία απόλυτα ανθρώπινη, εξαιρτικά συγκλονιστική που έχει βέβαια διαφορετική βαρύτητα να την αφηγείται κάποιος από το να την ακούς από τα χείλη του ίδιου του Μοναχού Ιλαρίωνα, του βουρκωμένου Ιλαρίωνα. 

Ο γέροντας Ιλαρίωνας με τον Παπαδάσκαλο
π. Κωνσταντίνο Κώστα 

Η φιλοξενία της Μονής και όσων διακονούν την χάρη της Αγίας Τριάδας και βοηθούν στο δύσκολο έργο του τον μοναχό Ιλαρίωνα ήτανε αξιοθαύμαστη και συγκινητική.

Ο μικρόσωμος και αδύναμος μοναχός Ιλαρίωνας (που εγκαταβιώνει στη Λαριού από το 1960 και είναι σήμερα 83 ετών) δεν θεολογεί περίτεχνα για να τον θαυμάσεις, μιλά με το δικό του χαρακτηριστικό τρόπο για τα πράγματα της καθημερινότητας κι έχεις την αίσθηση καθώς τον ακούς και τον βλέπεις, ότι αναδύεται από ‘’το όλον αυτού’’ η μη περιγραπτή Χάρη του Θεού.

Το Μοναστήρι της Λαριούς έχει ταυτιστεί απόλυτα με τον Ηγούμενό του, τον Αρχιμανδρίτη, Ιλαρίωνα Καραγιάννη και είναι τόσο βαθιά και απόλυτη, που δεν μπορείς να σκεφτείς τη Λαριού χωρίς τον παπα - Ιλαρίωνα ή τον παπα - Ιλαρίωνα έξω από αυτήν.

Τους ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε Καλή Αντάμωση και πάλι.

Τηλέφωνο Μονής: (+30) 24610 98209

Ιερά Μονή Κοίμησης Θεοτόκου Δήμιοβας, Μεσσηνία

πηγή

Bρίσκεται ανατολικά του κεντρικού Ταΰγετου, κοντά στην Καλαμάτα και πάνω από το χωριό που σήμερα ονομάζεται Ελαιοχώρι. 

Άποψη της Μονής
πηγή

Μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλοντα χώρο, γεμάτο έλατα και πεύκα, με άπλετη θέα και ευλαβική ησυχία, ορθώνεται κάτασπρη η πολύπαθη αυτή μονή, που εκτός από μονή Δήμιοβας αναφέρεται και πολλές φορές ως Ντίμιοβα, Τίμιοβα, Τίνοβα, Ντιμόνοβο και Ντιμόνοβο. 

Το όνομά της είναι μάλλον σλαβικής προέλευσης και σημαίνει «κροκοτόπι», δηλαδή έναν τόπο όπου ανθίζει το φυτό «Κρόκος», από το οποίο παράγεται η κίτρινη βαφική ύλη «Ζαφορά». Η σημερινή μονή αποτελεί ένα κτίσμα των πρώτων δεκαετιών του 17ου αιώνα, και μέσα του βρίσκεται ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος τοιχογραφήθηκε το έτος 1663 σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή που βρίσκεται εντός του καθολικού. 

Άποψη της βόρειας πλευράς του ναού
πηγή

Το 1770 η μονή της Δήμιοβας πυρπολήθηκε σχεδόν ολοσχερώς από τους Τούρκους, και ακόμη και σήμερα είναι εμφανή τα σημάδια της πυρπόλησης στις τοιχογραφίες του ναού. 

Ο ναός είναι φημισμένος για τη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου της Δήμιοβας, η οποία επανήλθε στο ναό το 1837, όταν και αποκαταστάθηκαν οι κυριότερες ζημιές του. 

Κάτω από τη μονή Δήμιοβας βρίσκεται και ο Πύργος του Ρήγα, ένα καταφύγιο των πολιορκούμενων μοναχών κατά τις επιδρομές, ο οποίος υπέστη και αυτός, σημαντικές ζημιές κατά τον τελευταίο μεγάλο και καταστρεπτικό σεισμό της Καλαμάτας.

πηγή

πηγή

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού 
πηγή

Η προφορική παράδοση της περιοχής τοποθετεί το μοναστήρι της Δήμιοβας να έχει χτιστεί επί ημερών του αυτοκράτορα Λέοντος Ισαύρου, του εικονομάχου. 

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Δήμιοβας, κατά την ίδια παράδοση, χτυπήθηκε από τον αδελφό του αυτοκράτορα – πράξη σίγουρα αντιεικονολατρική – και από την εικόνα έτρεξε θερμό αίμα, που επιβεβαιώθηκε με την ανάλυση από τον καθηγητή Λάνδερερ. 

Για τη μονή όμως, πέρα από την παράδοση, δεν υπάρχει καμία μαρτυρία ότι έχει τόσο παλιά ιστορία, και τα ίχνη της εμφανίζονται μόλις κατά τον 15ο αιώνα. 

Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας  Δημοβιώτισσας
πηγή

Την θαυματουργή αυτή εικόνα της Παναγίας της Δήμιοβας, ο Καλοκύρης την κατατάσσει στον εικονογραφικό τύπο της Παναγίας της «Ελεούσης». 

Θεωρεί επίσης ότι θα πρέπει να είναι ένα έργο προς το τέλους του 16ου αιώνα ή και των αρχών του 17ου αιώνα. 

Ο Ξενογιάννης όμως με την δική του σειρά  αποδίδει την εικόνα της Παναγίας στον εικονογραφικό τύπο της «Γλυκοφιλούσης». 

Ο Ξενογιάννης μη συμφωνώντας με τη χρονολόγηση όμως του Καλοκύρη την θεωρεί ότι είναι έργο πιθανόν αρκετά προγενέστερο από τον 16ο αιώνα, χωρίς όμως να υποβάλλει και αυτός κάποιο κάποιο συγκεκριμένο χρόνο εκτίμησης.

Η ιστορία της ιεράς Μονής Κοίμησης τής Θεοτόκου της Δήμιοβας, από όσα είναι γνωστά σήμερα σε εμάς, είναι αρκετά πολύπαθη. 

Το καθολικό της Μονής υπήρχε και λειτουργούσε σε ακμή κατά τον 15ο αιώνα, όταν τα κελιά πυρπολήθηκαν το 1463 από τους Τούρκους κατά τον Τουρκοενετικό πόλεμο, όμως μετά την καταστροφή αυτή αποκαταστάθηκε το κτίριο της μονής, ενώ το 1663 έγινε μία εκ βάθρου ανακαίνισή της Μονής, οπότε και τοιχογραφήθηκε το Καθολικό της. 

Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας  Δημοβιώτισσας χωρίς
την επένδυσή της.
πηγή

Γενική άποψη του καθολικού 
πηγή

Όμως, ακολούθησε και άλλη μία μεγάλη τρομερή καταστροφή του μοναστηριού της Δήμιοβας το 1770, κατά την περίοδο των «Ορλωφικών» γεγονότων. 

Οι Ρώσσοι αξιωματικοί Θεόδωρος και Αλέξιος Ορλώφ έφτασαν στην Πελοπόννησο με μικρή ναυτική δύναμη για να κηρύξουν την επανάσταση κατά των Τούρκων. 


Η κίνηση αυτή δυστυχώς απέτυχε, με αποτέλεσμα να υποστούν οι κάτοικοι της Πελοποννήσου ολοκληρωτικές σφαγές και πολύ τρομερές καταστροφές, ανάμεσά τους και η καταστροφή της ιστορικής μονής Δήμιοβας.

Το προσκυνητάρι της Παναγίας
πηγή

Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821, η μονή Δήμιοβας μαζί με τις μονές Βελανιδιάς και Προφήτη Ηλία αποτέλεσαν τόπο συνάντησης των αγωνιστών Γρηγόριου Δικαίου Παπαφλέσσα, Κολοκοτρώνη, Αναγνωσταρά, Νικηταρά και άλλων, ενώ εδώ είχε σχεδιασθεί η απελευθέρωση της Καλαμάτας την 23η Μαρτίου 1821.

Κατά το έτος 1834 η Αντιβασιλεία του Μάουρερ διέλυσε τη Μονή, μαζί με άλλες, αφαιρώντας όλα τα ιερά σκεύη, ιερά άμφια, αναθήματα και αφιερώματα.

Οι απεσταλμένοι υπάλληλοι του κράτους επιχείρησαν να αφαιρέσουν κα τη θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, αλλά οι κάτοικοι των Γιαννιτσάνικων (σημερινό Ελαιοχώρι) αγανάκτησαν, πήραν πίσω την εικόνα και την τοποθέτησαν ξανά στο ναό.

Τοιχογραφία της Μαρίας της Αιγυπτίας
πηγή

Η ανασύσταση της μονής έγινε επί της Βασιλείας του Όθωνα το έτος 1838, μετά από έντονη απαίτηση των κατοίκων της περιοχής. 

Οι περιπέτειες της μονής Δήμιοβας συνεχίσθηκαν και κατά την Γερμανική κατοχή, όταν ο Ηγούμενος της Μονής και οι Μοναχοί εγκατέλειψαν τη μονή για λόγους προσωπικής ασφάλειας. 

Στις 5 Ιανουαρίου 1948 ένα μέρος της μονής πυρπολήθηκε από αγνώστους και για άγνωστο λόγο, πυρκαγιά την οποία όμως πρόλαβαν να σβήσουν οι κάτοικοι.

Η Μονή Δήμιοβας, υπήρξε ανδρική μέχρι το 1960, όταν και μετατράπηκε σε γυναικεία μονή με απόφαση του τότε Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομου Δασκαλάκη. 

Κατά τα έτη 1968 - 1969 έγινε μία ριζική ανακαίνιση της Μονής από τον Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο Θέμελη. 

Ιστορικές πληροφορίες για τη Μονή Δήμιοβας υπάρχουν και στον «Κώδικα της Υπεραγίας Θεοτόκου Ντίμιοβας – Ανακαινισθέν εις έτους αψιθ’», που φυλάσσεται στο Επισκοπείο της ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας, όπου υπάρχουν και καταχωρήσεις από το έτος 1664 μέχρι και το έτος 1851.

πηγή

πηγή

πηγή

πηγή

Το καθολικό της Μονής της Δήμιοβας βρίσκεται στη μέση ενός τετράπλευρου χώρου που σχηματίζουν γύρω του τα κελιά, στο κλασσικό εκείνο σχήμα του περιβόλου. 

Το «διαβατικό» της μονής, θολωτό μήκους 5.20 μέτρων, διανοίγοντας το παχύ τείχος του περιβόλου, οδηγεί στην αυλή και εμπρός στο ναό που έχει διαστάσεις 8 x 8.70 μέτρα. 

Ο ναός είναι σχήματος εγγεγραμμένου σταυρού με τρούλλο, τρίκλιτος, και χωρίζεται κατά μήκος με δύο τοίχους και στην δυτική πλευρά οι τοίχοι διαλύονται με δύο περίτεχνα τοξωτά ανοίγματα. 

Η κόγχη του ιερού είναι ημικυκλική και εξέχει, ενώ οι δύο μικρότερες του διακονικού και εκείνης της πρόθεσης, ανοίγονται στο πάχος του τοίχου. 

Το βόρειο κλίτος του ναού ήτανε αφιερωμένο στο Γενέσιον της Θεοτόκου, το νότιο στη μνήμη του Ιωάννου Προδρόμου του Βαπτιστή και το μεσαίο κλίτος, στην κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου ενώ η κύρια είσοδος του ναού βρίσκεται στο μέσο της δυτικής πλευράς.

Η τέχνη του ζωγράφου Δαμασκηνού του ιερομονάχου, έχει αδυναμίες, σε σύγκριση με την τέχνη των σύγχρονών του αγιογράφων: στο σχέδιο, στην πλαστικότητα των μορφών, στην πτυχολογία, στο χρώμα. 

Η σχηματοποίηση προσπαθεί να καλύψει αυτές τις τεχνικές αδυναμίες, και ξηραίνει την ενάργεια, αλλά και την έκφραση των μορφών. 

Ωστόσο, σαν σύνολο εικονογραφημένο μεταδίδει, σαν μια απλή δέηση, αυτή την παράδοση, τη μεταβυζαντινή, που τόσο λαμπρά της επιτευγματα θα δώσει ακόμα ο 17ος αιώνας.

Το τέμπλο του ναού είναι ξυλόγλυπτο, έργο του Ανδρέου Κορωναίου Αναγνώστη από την Μικρομάνη, του 1773 και έγινε σε αντικατάσταση ενός παλαιότερου και κατεστραμμένου τέμπλου με την πυρπόληση του 1770, όπως φαίνεται από τις εικόνες του που είναι αρχαιότερες, με ίχνη της φωτιάς.

Το τέμπλο κάλυψε με την τοποθέτησή του τις τοιχογραφίες των ανατολικών τοίχων που χωρίζουν σε τρία το Ιερό Βήμα. 

Άποψη του τέμπλου της Μονής
πηγή

Το τέμπλο της Δήμιοβας συγγενεύει με άλλα καθολικών γειτονικών μονών: Αγίας Τριάδος στο Καλάθι, Ταξιαρχών Λαδά και Αγίας Βαρβάρας στις Πηγές Αλαγονίας, κάτι που βεβαιώνει ίσως για την ύπαρξη πελοποννησιακών εργαστηρίων.

Από τα παλιά λειτουργικά αρχιτεκτονικά μέλη της μονής που αναφέρει ο Ξενογιάννης σημειώνουμε: το Φωτάναμα, που ο ίδιος επεσήμανε και που έχει ίχνη τοιχογράφησης, την Εστία – σήμερα απλό κελί – Τράπεζα και διάφορους άλλους χρηστικούς χώρους που οι συνεχείς επιδιορθώσεις αλλοίωσαν, εξαφάνισαν ή μετέβαλαν σε απλά κελιά της μονής. Από τα πιο σημαντικά μνημεία είναι ο ερειπωμένος πύργος νοτιοδυτικά και λίγο κάτω από τον περίβολο της Δήμιοβας, ο γνωστός «Πύργος του Ρήγα», που χρησίμευσε για την άμυνα της Μονής.

Η Μονή είχε υποστεί σοβαρές ζημιές κατά το σεισμό της Καλαμάτας το 1986 και αναστηλώθηκε πρόσφατα από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Η Μονή Δήμιοβας κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στην ευλάβεια των κατοίκων της Καλαμάτας και της περιοχής της Αβίας. 

Ακόμη και στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, πλήθη προσκυνητών ανέβαιναν τα φαράγγια και τα πρόβουνα αυτά του Ταϋγέτου, την παραμονή της Παναγίας για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Τα τελευταία χρόνια έγιναν προσπάθειες βελτίωσης του οδικού δικτύου και έτσι η πρόσβαση στην Μονή γίνεται από ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο που χρίζει όμως προσοχής καθώς ο δρόμος είναι στενός. 

Λιτάνευση εικόνας της Παναγίας Δημιοβίτισσας 

στον εξωτερικό περίβολο της Μονής Δήμιοβας 
15 Αυγούστου, δεκαετία 1960.

Αρχείο - Συλλογή: Χρ. Αλειφέρη

Στην Μονή εκάρη μοναχός και ο Γέροντας Βησσαρίων (Ανδρέας Κορκολιάκος) το σκήνωμα του οποίου βρίσκεται άφθαρτο στην Μονή Αγάθωνος στην Υπάτη, το 1928 σε ηλικία 20 ετών.

Η Μονή Δήμιοβας γιορτάζει κάθε 15 Αυγούστου ενώ ξεχωριστή είναι στις 3 Σεπτεμβρίου η λιτανεία της εικόνας της Παναγίας Δημιοβίτισσας που ξεκινά στις 12 το μεσημέρι από τη μονή και καταλήγει μετά από πεζοπορία 13 χιλιομέτρων στον ιερό ναό Γενεσίου της Θετόκου στα Γιαννιτσάνικα. 

Εκεί η εικόνα παραμένει για δέκα ημέρες και στη συνέχεια επιστρέφει στο μοναστήρι. 

Η πρώτη Κάθοδος της Εικόνας έγινε την άνοιξη του 1843 και τούτο για να"λυτρωθεί" ο λαός του Θεού από τις μάστιγες των ασθενειών και των επιδημιών. 

Η εικόνα της Παναγίας που έχει την ονομασία «Ελπίς των Χριστιανών», έχει μια πληγή με ξεραμένο αίμα στο κεφάλι της Θεομήτορος που προήλθε από χτύπημα με αιχμηρό όργανο. 

Ο θρύλος θέλει το χτύπημα να έχει γίνει από τον αδερφό του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντα Ίσαυρου την περίοδο της Εικονομαχίας.

Ωράριο επισκεπτών και τρόπος πρόσβασης:

Χειμερινή περίοδος: 9 π.μ.-12.30 μ.μ. & 15.30 - 17.30 μ.μ.

Θερινή περίοδος: 9 π.μ.-12:30μ.μ. και 15.00 - 19.30 μ.μ.

Κάθε Δευτέρα η Ιερά Μονή παραμένει κλειστή

Κάθε Σάββατο τελείται Θεία Λειτουργία (7.45 π.μ. - 9.45 π.μ.) και κάθε Κυριακή τελείτε Ιερά Παράκληση (17.00 μ.μ)

Η πρόσβαση στη Μονή μπορεί να γίνει με Ι.Χ. μέσο και με λεωφορείο μέγιστης χωρητικότητας 30 θέσεων

Τηλέφωνο: (+30) 2721090467, 27210 23115.