Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΠΕΛΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΤΗΝΙΑΣ.

Φυλάσσεται στη Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κεχροβουνίου στην Τήνο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

πηγή

Η Πελαγία ήταν κόρη του παπά Νικηφόρου Νεγρεπόντη, η μητέρα της ήταν από τον Τριπόταμο της Τήνου, γεννήθηκε το 1752 στο χωριό Κάμπο της Τήνου και το κοσμικό της όνομα ήταν Λουκία ενώ από διάφορα έγγραφα φαίνεται ότι είχε ακόμα τρεις αδελφές.

Όταν ήτανε 12 χρονών ο πατέρας της πέθανε και έδειξε σημάδια έντονης επιθυμίας να αφιερωθεί και να υπηρετήσει το θέλημα του Θεού ενώ οι δυσκολίες της ζωής έκαναν την μητέρα της να τη στείλει στον Τριπόταμο, στην κάπως πιο ευκατάστατη αδελφή της.

Εκεί η Λούκια έμεινε τρία χρόνια και συχνά επισκεπτόταν την άλλη θεία της, που ήταν μοναχή στη Μονή Κεχροβουνίου και ένοιωσε τότε επιτακτική την ανάγκη να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο και έτσι σε ηλικία 15 χρονών μπήκε στο Μοναστήρι σαν δόκιμη, υπό την επίβλεψη της θείας της μοναχής Πελαγίας ενώ όταν ήλθε η ώρα έγινε και η ίδια μοναχή με το όνομα Πελαγία.

Ως μοναχή αφοσιώθηκε με ψυχή και σώμα στην λατρεία του Θεού και στην ανακούφιση των πασχόντων. Η αγνότητα της ψυχής της, η οσιότητα της ζωής της, η αυταπάρνηση της, η μυστική ζωή της κι ο πόθος της για λύτρωση συντέλεσαν ώστε η μοναχή Πελαγία να γίνει το «σκεύος εκλογής» για ν' αποκαλυφθεί σε αυτήν η Παναγία για την εύρεση της Αγίας εικόνας της στον αγρό του Δοξαρά στην πόλη της Τήνου στις 30 Ιανουαρίου του 1823, γεγονός που έμελλε να κάνει την Τήνο ιερό νησί και να κατατάξει την Πελαγία μεταξύ των Αγίων.

Το γεγονός δε αυτό συνέβη όταν η Όσια ήταν 73 χρόνων και αρχιερέας Τήνου ήταν ο Γαβριήλ και έκανε, με τις πρεσβείες της Παναγίας και τη χάρη του Θεού, αρκετά θαύματα πριν και μετά τον θάνατο της στις 28 Απριλίου του 1834 ενώ τάφηκε στο ναό των Ταξιαρχών του μοναστηριού.

Το κελί της Οσίας Πελαγίας στην Μονή Κοιμήσεως
της Θεοτόκου Κεχροβουνίου στην Τήνο.

Το 1973, κτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός στο όνομα της, όπου φυλάσσεται η αγία Κάρα της σήμερα.

Ανακηρύχτηκε αγία με Συνοδική Πατριαρχική Πράξη στις 11 Σεπτεμβρίου του 1970 και η μνήμη της ορίστηκε να τιμάται στις 23 Ιουλίου, την ήμερα δηλαδή του οράματος της.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΗΣ

Την Κυριακή 9 Ιουλίου 1822 η Οσία βλέπει στον ύπνο της μία μεγαλοπρεπή κυρία με φωτοστέφανο, η οποία της εξηγεί πόσο υπέφερε θαμμένη τόσα χρόνια κάτω από το χώμα. Της ζήτησε όταν ξημερώσει να επισκεφθεί τον επίτροπο εσωτερικών υποθέσεων της Μονής και να του ανακοινώσει την επιθυμία της να αποκαλυφθεί το ερειπωμένο θαμμένο μέγαρό της στον αγρό του Αντώνη Δωξαρά.

Η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κεχροβουνίου

Όταν ξύπνησε κατάλαβε ότι η κυρία ήταν η Θεοτόκος και ότι το μέγαρο ήταν προφανώς ο Ναός Της. 

Της γεννήθηκαν όμως αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορεί κάτι τέτοιο να συμβαίνει σε εκείνη την άσημη ταπεινή και το πώς θα έπρεπε να υποφέρει τους χλευασμούς και τις κοροϊδίες του δύσπιστου κόσμου και έτσι αποφάσισε να μην αναφέρει τίποτα.

Την επόμενη Κυριακή 16 Ιουλίου 1822, εμφανίζεται και πάλι στον ύπνο της η ίδια Κυρία δίνοντας και πάλι την ίδια παραγγελία. Η Πελαγία δεν είχε πλέον καμία αμφιβολία ότι ήταν η εκλεκτή από την Θεοτόκο, αλλά και πάλι την απέτρεψαν οι αμφιβολίες.

Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου
χωρίς τα τάματα και την επένδυση

Όταν και την τρίτη Κυριακή 23 Ιουλίου 1822 εμφανίζεται στον ύπνο της με στεναχωρημένο, αλλά αυστηρό ύφος ζητώντας εξηγήσεις για την αγνόηση της παραγγελίας της, η Πελαγία αποφασίζει πλέον να προχωρήσει χωρίς να ολιγωρήσει. 

Την ίδια μέρα η Πελαγία κατέφυγε στην Ηγουμένη η οποία γνωρίζοντας τον ενάρετο βίο της την πίστεψε και επισκέφθηκε τον επίτροπο και αυτός ειδοποίησε με την συνοδεία της Πελαγίας τον Μητροπολίτη της Τήνου ο οποίος προσκαλεί τον λαό της Τήνου στον Μητροπολιτικό ναό των Ταξιαρχών, παρακαλώντας τον να συνδράμουν για τον σκοπό αυτό σε χρήμα ή και σε εργασία.

Ο λαός πρόθυμα άρχισε τις ανασκαφές στις αρχές Σεπτεμβρίου 1822 από τις οποίες αποκαλύφθηκαν ο αρχαίος ναός του Διονύσου και ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου αλλά δεν βρέθηκε κανένα ίχνος εικόνας πράγμα που επισκίασε το θετικό κλίμα και οδήγησε τον κόσμο σιγά, σιγά στην εγκατάλειψη του εγχειρήματος ενώ η Πανώλη θέριζε εκείνη την εποχή, πράγμα που ο επίτροπος το θεώρησε θεία τιμωρία.

Σε συνεργασία πάλι με τον Μητροπολίτη Τήνου συγκαλούν και πάλι τον λαό της Τήνου με την ίδια έκκληση ορίζοντας επιπλέον και μια επιτροπή ελέγχου του έργου όμως όσο οι εργασίες δεν έφερναν αποτέλεσμα, ο λαός χλεύαζε και κατηγορούσε την Πελαγία ως ονειροπόλα.

Με δάκρυα στα μάτια η Πελαγία ζητά την βοήθεια της Παναγίας, η οποία της αποκαλύπτει πλέον το ακριβές σημείο στο οποίο ήταν θαμμένη η εικόνα Της και στις 30 Ιανουαρίου του 1823 μετά από την υπόδειξη της εν λόγω θέσης, η αξίνα του Δημήτρη Βλάσση προσέκρουσε στο θαυματουργό εικόνισμα της Παναγίας.

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ.

πηγή

Φυλάσσεται μαζί με τα υπόλοιπα λείψανά του στην Ομώνυμη Μονή του Αγίου Νεοφύτου στην Πάφο της Κύπρο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Τοιχογραφία του Οσίου Νεοφύτου του έγκλειστου.
 Ομώνυμη μονή στην Κύπρο, 1193. 
πηγή

Ο Όσιος Νεόφυτος γεννήθηκε στην κωμόπολη Λεύκαρα της Κύπρου το 1134. 

Σε νεαρή ηλικία, παρά τη θέληση των γονέων του, Αθανασίου και Ευδοξίας, ακολούθησε το μοναχικό βίο και κατέφυγε αρχικά στη μονή του Αγίου Χρυσοστόμου, στο όρος Κουτσοβέντη, όπου ζήτησε να μείνει και να ασκητέψει.

Μετά από πέντε χρόνια στο διακόνημα της καλλιέργειας αμπελώνων της μονής, στη θέση «Γούπαις», με την ευλογία του Ηγουμένου, επισκέπτεται για προσκύνημα τους Αγίους Τόπους όπου παρέμεινε για σύντομο χρονικό διάστημα και όταν επέστρεψε πάλι στην Κύπρο μόνασε στην μονή του Χρυσοστόμου (1152 - 1158) από τον Ηγούμενο της οποίας ζήτησε να γίνει ερημίτης, χωρίς όμως επιτυχία και η άρνηση του Ηγουμένου οδηγεί τον Όσιο να εγκαταλείψει τη μονή του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, για να πάει στο όρος Λάτρος της Μικράς Ασίας, που ήταν μεγάλο μοναστικό κέντρο.

Φορητή εικόνα του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλειστου
Μουσείο της ομώνυμης Μονής στην Κύπρο
πηγή

Για αυτό τον σκοπό πήγε στην Πάφο με την ελπίδα να βρει πλοίο να τον μεταφέρει εκεί αλλά στο ναύσταθμο της Πάφου συνελήφθη ως φυγάς και φυλακίσθηκε αλλά με την μεσιτεία ευσεβών ανθρώπων, αποφυλακίζεται την επομένη ημέρα και αναζητά ερημητήριο στα ενδότερα της Μεγαλονήσου.

Τον Σεπτέμβριο του 1159, επέλεξε να λαξεύσει την εγκλείστρα του στη Πάφο, γνωρίζοντας ότι «ουδέν πλέον τούτου καθέξει, κάν και του όλου κόσμου φθάση κρατήσαι» στην οποία ο Όσιος παρέμεινε κλεισμένος εκεί μέσα επί σαράντα χρόνια.

Η φήμη του διαδόθηκε ευρύτατα και πλήθος Χριστιανών συνέρρεε, για να λάβει την ευχή και την ευλογία του, έτσι για να αποφύγει τον κόσμο λάξευσε μέσα στα βράχια νέα εγκλείστρα και επικοινωνούσε με τον κόσμο μόνο κάθε Κυριακή και στην απόφαση αυτή συνετέλεσε και η χειροτονία του σε πρεσβύτερο, το 1170, από τον Επίσκοπο Πάφου Βασίλειο Κίνναμο και η σύσταση της πρώτης αδελφότητος προς το τέλος του 1170ή αρχές του 1171.

Η ύπαρξη και άλλων μοναχών διευκόλυνε τον Άγιο να εντείνει τον εγκλεισμό, καθόσον οι υποτακτικοί του θα ανελάμβαναν τις ποικίλες εξωτερικές εργασίες της μονής.

Εν τω μεταξύ είχαν συμβεί διάφορα δραματικά γεγονότα στην Κύπρο, τα οποία την απέκοψαν από το Βυζάντιο και έφεραν τη δυστυχία στην Εκκλησία και το λαό και αυτό οδήγησε πολλούς να ζητήσουν τροφή στα μοναστήρια, ένα από τα οποία ήταν και η εγκλείστρα του Οσίου Νεοφύτου.

Φορητή εικόνα του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλειστου
Μουσείο της ομώνυμης Μονής στην Κύπρο
πηγή

Η πτώση της Κωνσταντινουπόλεως στα χέρια των Φράγκων τον Απρίλιο του 1204 ήταν ένα συνταρακτικό γεγονός και για τον Όσιο Νεόφυτο, θεωρώντας την Αλωση της Πόλεως, της προστάτιδος των Ορθοδόξων, «αποκαλυπτικό» γεγονός και γι αυτό επιχειρεί την ερμηνεία της Αποκαλύψεως, καταβάλλοντας προσπάθεια να εξηγήσει γιατί κυριάρχησαν οι δυνάμεις του Αντιχρίστου σε βάρος της Εκκλησίας του Χριστού.

Ο Όσιος κοιμήθηκε σε βαθύτατο γήρας στις 12 Απριλίου του 1219, ενταφιάσθηκε στον τάφο που είχε ετοιμάσει ο ίδιος, σε ξύλινο φέρετρο από ξύλο πεύκου, κέδρου και κυπαρρίση ενώ το άγιο του λείψανο έμεινε, κατά την επιθυμία του, κρυμμένο και άγνωστο. 

Πέρασαν εκατοντάδες χρόνια και κανένας δεν γνώριζε τον τόπο του τάφου ώσπου στις 27 Σεπτεμβρίου τού 1750, κάποιος μοναχός αντιλήφθηκε στον τοίχο της εκγλείστρας ένα κούφιο μέρος το οποίο έσκαψε και βρήκε εκεί την πλάκα του τάφου. 

Ο ηγούμενος μαζί με τους άλλους μοναχούς πήγαν και όταν σήκωσαν την πλάκα ο τόπος πλημμύρισε από άρρητη ευωδία και αντίκρισαν τα αγιασμένα λείψανα του Οσίου τα οποία μετέφεραν με λιτανεία στο ναό, όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα ευωδιάζοντα και θαυματουργούντα. 

Το συγγραφικό του έργο του Οσίου Νεοφύτου είναι μεγάλο, άρχισε να γράφει στην ηλικία των 36 ετών και γρήγορα απέκτησε τη φήμη θεόπνευστου συγγραφέα πανηγυρικών λόγων σε Δεσποτικές εορτές, γλυκύτατου εγκωμιαστή των Αγίων και Οσίων.

Όπως ο ίδιος αναφέρει συνέγραψε 16 έργα: «Σύντομη ερμηνεία των Εντολών του Κυρίου», «Ερμηνεία στο Άσμα των Ασμάτων», τρεις «Πανηγυρικές», τρεις τόμους με λόγους σε διάφορες Εορτές, δύο βιβλία με επιστολές και ασκητικά κεφάλαια, «Κατανυκτικά στιχηρά», τη «Θεοσημία», «Ερμηνεία της Εξαημέρου», 12 λόγους «ερμηνείας των Ψαλμών», «Ερμηνεία των κανόνων των 12 Δεσποτικών εορτών» στο οποίο περιέχεται εγκώμιο στην Υπεραγία Θεοτόκο, «Βίβλος των Κατηχήσεων» και η «Τυπική Διαθήκη», ήταν δε γραμμένα, κατά τους μετριότερους υπολογισμούς, πάνω σε 2200 τουλάχιστον φύλλα περγαμηνής, δηλαδή αποτελούνταν από περισσότερες από 4400 σελίδες.

Η μνήμη του Αγίου τιμάται τρεις φορές το χρόνο. Στις 12 Απριλίου η μνήμη του, στις 24 Ιανουαρίου, ημέρα της διασώσεώς του από την πτώση στον κρημνό, και στις 28 Σεπτεμβρίου, ημέρα της ευρέσεως των Αγίων Λειψάνων, λόγω μεταθέσεως της μνήμης της κοιμήσεως του, που συμπίπτει με την Αγία Τεσσαρακοστή.

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ.

πηγή

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Κύκκου, στην Κύπρο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Φορητή εικόνα του Αγίου Προκοπίου, 13ος αιώνας
 Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, Αίγυπτος.
πηγή

Ο άγιος Προκόπιος γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ κατά τους χρόνους της βασιλείας του αυτοκράτορα Διοκλητιανού, από κάποιον χριστιανό ευγενή ονόματι Χριστόφορο και την ειδωλολάτρισσα Θεοδοσία, και τον ονόμασαν "Νεανία".

Σε μικρή ηλικία έχασε τον πατέρα του, και η μητέρα του φρόντισε να τον αναθρέψει ως ειδωλολάτρη, μάλιστα, η μητέρα του τον προσέφερε ως υπηρέτη στον αυτοκράτορα Διοκλητιανό, προσφέροντάς του και χρήματα προκειμένου να δεχθεί τον γιο της. 

Ο Διοκλητιανός δέχθηκε τον εθνικό τότε "Νεανία" κάνοντάς τον Δούκα της Αλεξάνδρειας της Συρίας, και δίνοντάς του ως πρώτη εντολή να διώκει και να τιμωρεί τους Χριστιανούς.

Μετά την ανάληψη του αξιώματος, ο νεαρός Δούκας ξεκίνησε μαζί με δύο αξιωματικούς του, με προορισμό την πόλη Απάμεια (σημερινή ονομασία Χαμάν), η οποία ήταν και μητρόπολη της Αντιόχειας. Επειδή είχε πολύ ζέστη, ταξίδευαν κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν φτάνοντας περίπου 30 χιλιόμετρα έξω από την πόλη, έγινε σεισμός και ο ουρανός φωτίστηκε από αστραπές. 

Η μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας βυζαντινή φορητή εικόνα του
Αγίου Προκοπίου από τον ομώνυμο Ιερό Ναό της Βέροιας.
Χρονολογείται τον 14ο αιώνα, κλάπηκε την περίοδο 1967 - 1974
αλλά στις 6 Ιουλίου επιστράφηκε στη Βέροια και αποτελεί μόνιμο
πλέον έκθεμα του Βυζαντινού Μουσείου της πόλης.
πηγή

Τότε ο Νεανίας άκουσε από τον ουρανό μία φωνή να τον απειλεί με θάνατο, εάν εκτελέσει τις διαταγές του Διοκλητιανού διώκοντας τους Χριστιανούς και ο καλοπροαίρετος Δούκας, μη γνωρίζοντας ποιος του μιλάει, ζήτησε από την φωνή να του φανερωθεί, και τότε εμφανίστηκε μπροστά του ένας κρυστάλλινος Σταυρός και από εκεί ακούστηκε φωνή που του έλεγε: "Εγώ είμαι ο Εσταυρωμένος Ιησούς, ο Υιός του Θεού του Ζώντος". 

Ξαφνιασμένος ο Νεανίας από αυτή την αποκάλυψη, όταν έφτασε στην Απάμεια ζήτησε να κατηχηθεί και αφού πίστεψε στο Χριστό, βαπτίστηκε λαμβάνοντας το όνομα Προκόπιος. Όταν επέστρεψε στη Σκυθόπολη, στην Κοίλη Συρία (την αρχαία Νύσσα που οι Εβραίοι ονόμαζαν Βεθοάν), κατασκεύασε έναν Σταυρό από χρυσό και ασήμι, κατά τον τύπο του Σταυρού που του είχε φανερωθεί, επάνω στον οποίο εμφανίστηκαν μετά την ολοκλήρωσή του τρεις εικόνες με εβραϊκά γράμματα. Στην κεντρική έγραφε "Εμμανουήλ" και στις δύο πλαϊνές "Μιχαήλ" και "Γαβριήλ".

Έχοντας τον Σταυρό αυτό λάβαρο στις μάχες κατά των Σαρακηνών, επέστρεψε νικητής στην Αλεξάνδρεια και η μητέρα του, γεμάτη χαρά για τις νίκες του γιου της, τον προέτρεψε να θυσιάσει στα είδωλα για να ευχαριστήσει τους θεούς, αλλά ο Προκόπιος της απάντησε ότι τις νίκες τις κατάφερε με τη δύναμη του Χριστού και όχι των ειδώλων. 

Τοιχογραφία μεταξύ 1316 - 1321.

Μονή τής Χώρας, γνωστή σήμερα ως Καριγιέ Τζαμί, 

στην Κωνσταντινούπολη που μετατράπηκε από τους 

Οθωμανούς σε τζαμί τον 16ο αιώνα και από το 1958 

λειτουργεί ως μουσείο

πηγή

Αμέσως η μητέρα του τον ανέφερε στον αυτοκράτορα, ο οποίος διέταξε τον ηγεμόνα της Καισαρείας Ούλκιο, να εξετάσει τον Προκόπιο για την Πίστη του.

Ενώπιον του ηγεμόνα της Καισαρείας ο Προκόπιος παραδέχθηκε την πίστη του στον Ιησού Χριστό και ακόμη μία φορά αρνήθηκε να θυσιάσει στα είδωλα. Τότε τον έδειραν μέχρι που τον πέταξαν μισοπεθαμένο στη φυλακή.

Στη φυλακή του εμφανίστηκε ο Χριστός, ο οποίος του έδειξε τον στέφανο του μαρτυρίου και προέτρεψε τον Προκόπιο να προκόψει στην αρετή και να αντέξει στα βασανιστήρια για να κερδίσει την αιώνιο ζωή.

Την επόμενη μέρα πήγαν τον Άγιο στον ειδωλολατρικό ναό, με το σκεπτικό ότι στο μεταξύ θα είχε αλλάξει γνώμη και ότι θα θυσίαζε στα είδωλα, εκεί, ο Προκόπιος όμως ξεκίνησε να προσεύχεται και τότε τα είδωλα άρχισαν να λιώνουν και σαν νερό χύθηκαν έξω από τον ναό. 

Οι στρατιώτες των αξιωματικών καθώς και οι δύο Τριβούνοι Νικόστρατος και Αντίνοος, είδαν το θαύμα και πίστεψαν στον Χριστό, μάλιστα βαπτίστηκαν από τoν Επίσκοπο Λεόντιο και αργότερα μαρτύρησαν διά αποκεφαλισμού.

Ακόμη και η μητέρα του, η οποία ήταν παρούσα στο θαύμα, πίστευσε στο Χριστό και βαπτίστηκε κι αυτή μαζί με άλλες 12 Συγκλητικές γυναίκες που ήταν εκεί και που όλες συνελήφθησαν, και βασανίστηκαν με αποκοπή των μαστών, έκαψαν τις μασχάλες τους με πυρωμένες σιδερένιες μπάλες και τελικά αποκεφαλίστηκαν, κερδίζοντας τον Στέφανο του Μαρτυρίου.

Άγιος Προκόπιος. 

Τοιχογραφία στο ναό της Μονής Παναγίας Ολυμπιώτισσας, 

Ελασσόνα, τέλη 13ου αιώνα. 
Λάρισα, 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

πηγή

Επειδή ο Ούλκιος δεν μπορούσε να κάμψει το φρόνημα του Προκοπίου, την εξέτασή του ανέλαβε ο ηγεμόνας Φλαβιανός. Μετά από την προφορική εξέταση ο Προκόπιος επέμενε στην Χριστιανική του Πίστη, τότε ο ηγεμόνας διέταξε τον υπηρέτη Αρχέλαο να τρυπήσει με το σπαθί του τον Άγιο στην κοιλιά, αλλά με το που σήκωσε ο Αρχέλαος το σπαθί του έπεσε κάτω νεκρός.

Έπειτα έδεσαν τον Άγιο με σχοινιά και τον μαστίγωναν με βούνευρα, το έκαψαν με αναμμένα κάρβουνα και στις πληγές του πετούσαν ξύδι. 

Κατόπιν έβαλαν στα χέρια του αναμμένα κάρβουνα με λιβάνι, αλλά ο γενναίος Προκόπιος κράτησε το αναμμένο κάρβουνο, μέχρι που αυτό κάηκε ολόκληρο στο χέρι του, και να μην φανεί, πετώντας το, ότι προσέφερε θυσία στα είδωλα.

Ύστερα, τον κρέμασαν ανάποδα και ετοιμάζονταν να τον ρίξουν σε έναν αναμμένο φούρνο, αλλά ο Άγιος Προκόπιος τον σταύρωσε, και ο φούρνος πάγωσε αμέσως αλλά τελικά αποκεφαλίστηκε, κερδίζοντας τον αμάραντο Στέφανο της αιώνιας ζωής.

Ιερά λείψανα του Αγίου μεγαλομάρτυρος Προκοπίου φυλάσσονται σήμερα σε διάφορους ναούς και μονές της πατρίδος μας, όπως στις ιερές μονές Αγίας Τριάδος Λιβαδίου Ελασσώνος και Προφήτου Ηλιού Θήρας, ενώ σημαντική είναι και η διάδοση της τιμής του στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Η μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Προκοπίου τιμάται από την εκκλησία μας στις 8 Ιουλίου.

Απολυτίκιο 

Αγίου Μεγαλομάρτυρα Προκοπίου

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΕΞ ΙΧΘΥΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ.

πηγή

Φυλάσσεται στη Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Ο οβελίσκος του Θεοδοσίου Α΄, είναι ένας Αιγυπτιακός 

οβελίσκος του Φαραώ Τούθμωσι Γ΄, που βρίσκεται στην

Κωνσταντινούπολη, στο αρχαίο ιπποδρομίο και 

επαναστήθηκε το 390 από τον Θεοδόσιο Α΄ως τιμητική 

στήλη σε ανάμνηση των πολεμικών κατορθωμάτων του.

Στο σημείο αυτό μαρτύρησε ο Άγιος Νεομάρτυρας Νικόλαος. 

Φωτογραφία του 1862

πηγή

Ο Νικόλαος γεννήθηκε το 1520 στο Ψάρι Κορινθίας από τον Ιωάννη και την Καλή που όμως πέθαναν από άγνωστη αιτία περίπου το 1532. 

Όταν πέθαναν οι γονείς του, ο Νικόλαος ήτανε μόλις δώδεκα ετών και έτσι ακολούθησε κάποιους συγχωριανούς του στην ξενιτιά, στην Σηλυβρία της ανατολικής Θράκης, κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

Εκεί με μόχθο έβγαζε τον επιούσιο, εργάστηκε ακόμη και ως πλανόδιος παντοπώλης τροφίμων στον κεντρικό δρόμου της πόλης, ενώ αργότερα παντρεύτηκε μία γυναίκα Χριστιανή, απέκτησε παιδιά και ζούσε με χαρακτηριστικά Χριστιανικό τρόπο αλλά και Ελληνοπρέπεια.

Η έλλειψη και των πλέον απαραιτήτων όμως στα παιδικά του χρόνια, τον είχανε κάνει ιδιαίτερα ελεήμονα έναντι των φτωχών, χωρίς ποτέ να ξεχωρίζει αν ο φτωχός ήταν Χριστιανός ή Μωαμεθανός και αυτό τον έκανε ιδιαίτερα γνωστό και αγαπητό στους κατοίκους της περιοχής, αλλά δεν άργησε να προκαλέσει και το φθόνο των Τούρκων συναδέλφων του.

Τοιχογραφία του Αγίου από τον
ομώνυμο ναό του στο Ψάρι Κορινθίας
πηγή

Αυτοί τον κατηγόρησαν ως υβριστή του προφήτη Μωάμεθ, στον Έπαρχο της Κωνσταντινούπολης Σινάν, ο οποίος ήταν συγγενής εξ αγχιστείας με τον τότε Σουλτάνο, Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή. 

Ο Σινάν που ήταν από τους σκληρότερους διώκτες του Χριστιανισμού εκείνης της εποχής, διέταξε να συλληφθεί αμέσως ο Νικόλαος και να οδηγηθεί μπροστά του.

Ενώπιον του έπαρχου ο Νικόλαος αρνήθηκε την κατηγορία περί υβρισμού, αλλά ταυτόχρονα ευθαρσώς είπε στον Σινάν ότι μόνος Θεός είναι ο Θεός των Χριστιανών και αυτά τα λόγια του Νικόλαου εκνεύρισαν ιδιαίτερα τον έπαρχο, ο οποίος και απαίτησε από τον Νικόλαο να ασπαστεί αμέσως την θρησκεία των Μωαμεθανών, αν θέλει να σώσει τη ζωή του.

Η απάντηση του Νικολάου ήταν κατηγορηματικά αρνητική: «Όχι αυτό δεν θα γίνει ποτέ..» και τότε ο Σινάν εκτός εαυτού παρέδωσε τον Νικόλαο στους βασανιστές, οι οποίοι τον χτυπούσαν επί ώρες, με βέργες από ροδιά μέχρι που όλο του το σώμα έγινε μια πληγή και σχεδόν ημιθανή τον πέταξαν σε ένα άθλιο μπουντρούμι για τέσσερις ημέρες χωρίς νερό και φαγητό.

Την Πέμπτη ημέρα τον έφεραν και πάλι ενώπιον του έπαρχου ο οποίος σύμφωνα μα την πάγια πρακτική των Τούρκων άρχισε τώρα να του θυμίζει την οικογένειά του και να του τάζει μεγάλα αξιώματα αν αρνηθεί την πίστη του, μάλιστα του έταξε μεταξύ των άλλων να τον κάνει και έφορο του καινούργιου πτωχοκομείου που τότε κτιζόταν στην Πόλη.

Τοιχογραφία με το μαρτύριο του Αγίου από τον
ομώνυμο ναό του στο Ψάρι Κορινθίας
πηγή

Η επιμονή αυτή του έπαρχου Σινάν και το τάξιμο υψηλών θέσεων στον Νικόλαο αν άλλαζε την πίστη του, δείχνουν ότι ο Νικόλαος έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης στην περιοχή και για αυτό οι Τούρκοι ήθελαν οπωσδήποτε να τον εμφανίσουν ως «δικό τους» άνθρωπο. 

Όμως ο Νικόλαος με σθένος και αποφασιστικότητα - παρά την σωματική του ταλαιπωρία - με στεντόρεια φωνή απαντά στις γαλιφιές του έπαρχου: «Μη χάνεις τα λόγια σου τύραννε, εγώ γεννήθηκα Έλληνας και Χριστιανός, αυτό δεν αλλάζει. Εσύ με την εξουσία που έχεις, κάνε ότι θέλεις. Ακόμα και αν με σφάξεις, ή αν με κάψεις, ή αν με τεμαχίσεις από το στόμα μου δεν θα ακούσεις τα λόγια που θέλεις».

Ο Σινάν τότε διέταξε να του περάσουν χοντρές αλυσίδες σε όλο το σώμα, τον έβαλαν μέσα σε ένα τσουβάλι και τον περιφέρανε όλη την ημέρα στους κεντρικούς δρόμους της Κωνσταντινούπολης ως κοινό εγκληματία με την γυναίκα και τα παιδιά του, να ακολουθούν την πομπή διακριτικά από φόβο ενώ στη συνέχεια τον οδήγησαν στον ιππόδρομο της Πόλης, όπου είχαν ανάψει τεράστια φωτιά.

Τοιχογραφία του Αγίου Νικολάου του Εξ Ιχθύος,
στον Ιερό Ναό Αγ. Ανδρέα στο Λαύριο Αττικής 
πηγή

Το μένος τους ήταν τόσο μεγάλο για τον μάρτυρα που τον έβαζαν και έβγαζαν από την φωτιά συνεχώς προκειμένου να κάνουν περισσότερο φρικτούς τους πόνους του. Η ηρεμία όμως στο πρόσωπο του Νικόλαου, παρ' όλους τους πόνους, έκανε έξαλλους τους συγκεντρωμένους φανατικούς, οι οποίοι για εξευτελισμό αλλά και για να μην βρεθούν μετά τα οστά του, έριχναν στη φωτιά ψόφια σκυλιά φωνάζοντας: «Να Γκιαούρη πάρε και τα αδέρφια σου».

Ήταν δώδεκα το μεσημέρι στις 14 Φεβρουαρίου του 1554, και ημέρα Πέμπτη όταν ο δήμιος αποκόπτοντας του την κεφαλή, έβαλε τέλος στο μαρτύριο του ενώ η τιμία κάρα του Νεομάρτυρα αγοράστηκε κρυφά από κάποιον Χριστιανό που πλήρωσε είκοσι χρυσά νομίσματα στον δήμιο και παραδόθηκε στη Μονή Μεγάλου Μετεώρου όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα θαυματουργούσα.

Ο σθεναρός τρόπος με τον οποίο ο Άγιος Νικόλαος, υπέμενε το μαρτύριο, εντυπωσίασε τον Ελληνισμό της εποχής του και η Εκκλησία μας τον ανεγνώρισε αμέσως Άγιο.

Τέσσερα μόλις χρόνια αργότερα από το μαρτύριο του, το 1558, ο τότε δεινός Θεολόγος της Ορθοδοξίας μας, Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης, συνέγραψε εγκωμιαστικό λόγο και ακολουθία του Αγίου Νικολάου τα οποία βρέθηκαν το 1928 στο Ιερό Βήμα της διαλυμένης Μονής Αγίας Τριάδος της Σιάμου, στην Πίνδο, από τον τότε Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ (1874 - 1953).

Στον εγκωμιαστικό λόγο αναφέρει χαρακτηριστικά ο Δαμασκηνός ο Στουδίτης, ότι όπως μεγαλύνθηκαν η Αθήνα από τον Κέκροπα και η Σπάρτη από τον Λυκούργο, έτσι και το Ψάρι πατρίδα του Αγίου Νικολάου του εξ Ιχθύος της Κορινθίας, μεγαλύνεται γιατί Εκείνον εξέθρεψε και παραβάλει στη συνέχεια τον Άγιο με τους Μεγαλομάρτυρες Γεώργιο, Δημήτριο, Μερκούριο, Αρτέμιο, Νέστορα, Προκόπιο, Θεόδωρο, από τους οποίους όπως χαρακτηριστικά αναφέρει όχι μόνο δεν υστέρησε, «ΑΛΛΑ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΞΕΠΕΡΑΣΕ».

Η εκκλησία μας τιμά την μνήμη του στις 14 Φεβρουαρίου.

ΤΟ ΙΕΡΟ ΣΚΗΝΩΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΛΩΡΟΥ.

πηγή

Φυλάσσεται στη Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου του Νέου, Καμπίων Βοιωτίας.

Οι Άγιοι Φλώρος και Λαύρος, δίδυμα αδέλφια, θεωρούνται προστάτες για τους λιθοξόους και τα πηγάδια.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Οι Άγιοι  Μάρτυρες Φλώρος και Λαύρος

Φορητή εικόνα   τού 16ου αιώνα  στην Κρατική 

Πινακοθήκη Τρετιακόφ,  Νόβγκοροντ, Ρωσία

πηγή

Οι Άγιοι Φλώρος και Λαύρος ήταν δίδυμα αδέλφια και ήταν μεταξύ τους άρρηκτα ενωμένοι δια της θερμής πίστης και αγάπης που είχαν προς το Χριστό και έζησαν στα χρόνια του Αυτοκράτορα Αδριανού (117 - 138).

 

Κατάγονταν από το Βυζάντιο, από την περιοχή της νοτιοανατολικής Θράκης και είχαν διδαχθεί το χριστιανισμό αλλά και την δύσκολη τέχνη του λιθοξόου από τους Αγίους Πρόκλο (ή και Πάτροκλο σύμφωνα με τον Άγιο Νικόδημο) και Μάξιμο, οι όποιοι υπέστησαν και αυτοί πολύ μαρτυρικό θάνατο για το Χριστό.

Μετά το θάνατο των διδασκάλων τους, ο Φλώρος και ο Λαύρος αναχώρησαν για την Ιλλυρία και διάλεξαν σαν τόπο της διαμονής τους την πόλη Ουλπιανά. 

Στην πόλη αυτή εργάζονταν για την τέχνη τους, αλλά ταυτόχρονα και μέσα από αυτή προσπαθούσανε και για την εξάπλωση του Ευαγγελίου.

Εκεί υπήρχε και κάποιος Ιερέας των ειδώλων, ονομαζόμενος Μερέντιος που ο γιος αυτού, Αθανάσιος από το ένα του μάτι έπαθε ολική τύφλωση, που από την ιατρική επιστήμη όσο και αν προσπάθησε δεν βρήκε θεραπεία. 

Άγιος  Μάρτυς Φλώρος

Τοιχογραφία τού 1380 στην Ιερά Μονή Ραβάνιτσα, Σερβία 

πηγή

Άγιος  Μάρτυς Λαύρος

Τοιχογραφία τού 1380 στην Ιερά Μονή Ραβάνιτσα, Σερβία 

πηγή

Το Μαρτύριο τών Αγίων Φλώρου καί Λαύρου

Τοιχογραφία τού 1547 στην Ι. Μονή Διονυσίου, Αγιο Όρος

Έργο τού αγιογράφου του Τζώρτζη (Ζώρζη) Fuca. 

πηγή

Τότε πλησίασε τους δύο τεχνίτες αδελφούς, οι οποίοι με την επίκληση του ονόματος του Χριστού θεράπευσαν το μάτι του γιου του ειδωλολάτρη Ιερέα, με αποτέλεσμα να πιστέψουν και οι δύο, τόσο ο γιος όσο και ο πατέρας, στο Χριστό. 

Αυτό μόλις το έμαθε ο έπαρχος Λύκων, συνέλαβε τους δύο αδελφούς και, αφού τους βασάνισε φρικτά, τους έριξε μέσα σε ένα πηγάδι, όπου και παρέδωσαν το πνεύμα τους. 

Έτσι, οι δύο τεχνίτες αδελφοί μπήκαν στην αιώνια πόλη, «ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ Θεός» (Προς Εβραίους Επιστολή, ια' 10), της οποίας, δηλαδή, τεχνίτης και κτίστης είναι αυτός ο Θεός.

Τα λείψανα αυτών τα συνέλεξαν πιστοί Χριστιανοί και τα μετέφεραν στη Βασιλεύουσα ενώ είναι άγνωστο πότε και με ποιο τρόπο το Σκήνωμα του Αγίου Φλώρου μεταφέρθηκε στην ιερά Μονή Αγίου Νικολάου εν Βουνένοις στα Καμπιά της Βοιωτίας.

Η μνήμη των αγίων αδελφών Φλώρου και Λαύρου τιμάται από την εκκλησία μας στις 18 Αυγούστου.