ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ.

Φυλάσσονται στην ομώνυμη Ιερά Μονή του Αγίου Φιλήμονος στην περιοχή Αρνίθα της Ρόδου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Η Θαυματουργός εικόνα του Αγίου Φιλήμονα, Παλλάδιο
της ομώνυμης Μονής στην Ρόδο δίχως την επένδυσή
της. Κατά την συντήρησή της διαπιστώθηκε ότι
φέρει δύο στρώματα ζωγραφικής, το παλαιότερο
μεταξύ του τέλους 13ου - αρχές 15ου αιώνα και το
νεώτερο στα 1810.
πηγή

Ο Άγιος Φιλήμονος, λατρευόταν κατεξοχήν στην Κωνσταντινούπολη όμως με την έλευση των λειψάνων του στο νησί της Ρόδου συνδέεται, κατά τους μελετητές και η εγκαθίδρυση αλλά και η ανάπτυξη της λατρείας του αγίου στη Ρόδο.

Τα λείψανα βρίσκονται μέσα σε ασημένια περίτεχνη λειψανοθήκη φιλοτεχνημένη στις 25 Δεκεμβρίου του 1834 επί ιερέως Παλαιολόγου και βρίσκεται τοποθετημένη μέσα σε ένα περίτεχνο αργυρό κιβωτίδιο με γυάλινη προστατευτική επιφάνεια, το οποίο εκτίθεται σε προσκύνηση κάθε 22η Ιουλίου και 22η Νοεμβρίου, οπότε και εορτάζεται η «ἀεὶ νεαρὰ» μνήμη του αγίου.

Άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορία και την παράδοση της μονής είναι και μία λόγχη επονομαζόμενη ως το «Ξίφος του Αγίου Φιλήμονος», που καταγράφεται στον κώδικα της μονής του 1858 ως ένα από τα πλέον σημαντικά κειμήλιά της. 

Αρκετά συναξάρια, όπως και η λαϊκή παράδοση θέλουν να σχετίζεται με τον τρόπο μαρτυρίας του Αγίου, ο οποίος «ξίφει τελειοῦται». 

Πρόκειται για σιδερένιο ξίφος του οποίου η αιχμή ώσης δεν διατηρείται, φέρει λεπίδα δύο όψεων και ευθύ προφυλακτήρα καρπού με λαβή που απολήγει σε πεπλατυσμένο επίμηλο και φέρει ασημένια επένδυση ενώ στη μέση του ξίφους διακρίνονται σιδερένια καρφιά, ίσως αποτέλεσμα κάποιας επιδιόρθωσης ενώ δεν φαίνεται να είναι παλαιότερο των αρχών του 15ου αιώνα.

Το «Ξίφος του Αγίου Φιλήμονος»

Οι Άγιοι Φιλήμων, Άρχιππος, Ονήσιμος και Απφία έζησαν επί Νέρωνα και ήτανε μαθητές του Αποστόλου Παύλου, μάλιστα τους αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Φιλήμονα Επιστολή του.

Ο Φιλήμων και η σύζυγος του Απφία ήταν χριστιανοί στην πόλη των Κολοσσών της Φρυγίας, φιλάνθρωποι και χρησιμοποιούσαν τα πλούτη τους για την ανακούφιση των φτωχών και των ασθενών.

Στο χριστιανισμό προσήλθαν δια του Αποστόλου Παύλου, όταν αυτός είχε έλθει στην πόλη τους, μάλιστα, για τις αγαθοεργίες του Φιλήμονα γράφει συγκεκριμένα: «Χάριν ἔχομεν πολλὴν καὶ παράκλησιν ἐπὶ τὴν ἀγάπη σου ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται διὰ σοῦ, ἀδελφέ» (Προς Φιλήμονα, 7).

Άθληση Αρχίππου και Φιλήμονος.  

Μικρογραφία στο Μηνολόγιο τού Βασίλειου Β ', 985.

 Βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη τού Βατικανού.

πηγή

Δηλαδή, έχουμε πολλή χαρά και παρηγοριά για την αγάπη σου, διότι οι καρδιές των αδελφών χριστιανών έχουν βρει ανάπαυση με τις ευεργεσίες και αγαθοεργίες σου, αδελφέ.

Για τον Άρχιππο λέγεται ότι ήταν συγγενής, ίσως και γιος του Φιλήμονα και της Απφίας και ο Παύλος, επειδή ο Άρχιππος είχε μεγάλη αφοσίωση στη διάδοση του Ευαγγελίου, στην προς Φιλήμονα επιστολή του τον ονομάζει στρατιώτη.

Ο Ονήσιμος ήταν υπηρέτης του Φιλήμονα, από τον όποιο απέδρασε και πήγε στη Ρώμη, εκεί τον βρήκε ο Απόστολος Παύλος, που τον έστειλε πίσω στο Φιλήμονα, χριστιανό πλέον και παρακαλεί τον Φιλήμονα να τον δεχθεί όχι σαν υπηρέτη, αλλά σαν αδελφό. 

Κατά την παράδοση, όλοι μαρτύρησαν, όταν οι ειδωλολάτρες έκαναν έφοδο στο ναό εκεί όπου δοξολογούσαν τον Θεό μαζί με άλλους χριστιανούς, οι χριστιανοί κρύφτηκαν, έμειναν όμως οι απόστολοι μόνοι τους, μαζί με την Απφία που ήταν και αυτή πιστή χριστιανή, γιατί ποθούσαν το κατά Χριστόν μαρτύριο.

Συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στον Ανδροκλέα, τον ηγεμόνα της Εφέσου και επειδή δεν πείσθηκαν να θυσιάσουν στο είδωλο που ονομαζόταν Μηνάς, ρίχτηκαν μέσα σε βόθρο μέχρι τη μέση τους και λιθοβολήθηκαν άγρια, αφού προηγουμένως κατατρυπήθηκαν από παιδιά με βελόνες και ξίφος και έτσι τελειώθηκαν.

Η μνήμη τους τιμάται στις 22 Νοεμβρίου.