Μονή Δεκούλων ή Ντεκούλων, Oίτυλο Μέσα Μάνη, Πελοπόννησος.

πηγή

Βρίσκεται σε υψόμετρο 120 μέτρων, απέναντι από το Καραβοστάσι, στην τοποθεσία Καρύδι, στην πλαγιά που κατηφορίζει από το Οίτυλο προς τη θάλασσα και δίπλα στον κεντρικό δρόμο που συνδέει την Αρεόπολη με την Καλαμάτα. Ο καλύτερος και συντομότερος δρόμος είναι ο κεντρικός μέσω Σπάρτης και Γυθείου. 

 

Άποψη της Μονής
πηγή

Η Μονή είναι τρισυπόστατη, αφιερωμένη στη Ζωοδόχος  Πηγή και στους Αγίους Παντελεήμονα και Νικόλαο, το καθολικό είναι μονόκλιτος σταυροειδής τρουλαίος ναός και η τοποθεσία της είναι εντυπωσιακή και από άποψη θέας και από άποψη φυσικής κρυψώνας. 

Χτισμένη ανάμεσα στο Κάστρο της Κελεφάς με τις εντυπωσιακές σπηλιές που βρίσκονται κάτω από αυτό το ιστορικό κάστρο και την απέραντη θάλασσα που απλώνεται στις περιοχές Καραβοστάσι, Τσίπα (Νέο Οίτυλο) και Λιμένι. Στα βόρεια της Μονής απλώνονται οι Σπηλιές του Ιούλιου Βέρν (οι οποίες υποστηρίζεται ότι χρησιμοποιούνταν ως παρατηρητήρια για τους πειρατές). Χαρακτηριστική είναι η σκαλισμένη βρύση από τη οποία στάζει νερό που κατεβαίνει από τον βράχο του βουνού. Όλη αυτή η εκπληκτική θέα γεμίζει την ψυχή του ανθρώπου γαλήνη και ηρεμία.

Άποψη της Μονής
πηγή

Μετά την άλωση της Πόλης και την κυριαρχία των Τούρκων στην Ελλάδα, τα μέλη της εξελληνισμένης οικογενείας των Μεδίκων κατέφυγαν στον Πραστό της Κυνουρίας κι αργότερα εγκαταστάθηκαν στο Οίτυλο της Λακωνίας. Ο πιο αξιόλογος απόγονος του Π. Μεδίκου είναι ο Γεώργιος Μιχελής ντε Κούλος, γιατρός κι αυτός. 

Ο Μιχελής ντε Κούλος απόκτησε τέσσερα παιδιά, οι δύο γιοί ακολούθησαν την ιεροσύνη. Οι ονομαστοί Δανιήλ επίσκοπος Μαίνης και Νικηφόρος ίδρυσαν την Ιερά Μονή της οικογένειας των Δεκούλων όταν άφησαν την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Μεγάλο αγώνα έκαναν τα δύο αδέλφια για να πείσουν τους Οιτυλιώτες ώστε να τους παραχωρήσουν την τοποθεσία στην οποία ήθελαν να ιδρύσουν την Μονή.

Η επιγραφή της Μονής
πηγή

Τελικά μετά από πολλές διαπραγματεύσεις οι Οιτυλιώτες παραχώρησαν στην οικογένεια την περιοχή που σήμερα βρίσκεται το Μοναστήρι. Για την χρονολογία ίδρυσης της Μονής δεν υπάρχουν εξακριβωμένα στοιχεία καθώς τα βιβλία και άλλα σχετικά έγγραφα κλάπηκαν κατά καιρούς από ιερόσυλους. Όμως σε μια επιγραφή του Μοναστηρίου επισημαίνεται ότι η Μονή Δεκούλου ανακαινίστηκε το 1765. 

ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΟΝ ΓΗΣ, Κ(ΑΙ) ΑΝΗΣΤΟΡΗΘΙ ΟΥΤΟΣ, Ο ΘΕΙΟΣ Κ(ΑΙ) ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙ(ΑΣ) Θ΄΄ΚΟΥ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ Κ(ΑΙ) ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ Π(ατ)Ρ(ο)Σ Η ΜΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Κ(ΑΙ) ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ. ΕΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΚΑΡΙΔΙ΄ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΝΑΟΣ Κ(ΑΙ) ΟΛΛΟΝ το ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΝ ΑΝΙΚ(Ο)ΔΟΜΗΘΗ ΔΙΑ ΕΞΟΔΟΥ Κ(ΑΙ) ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ Κ(ΑΙ) ΚΟΠΟΥ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΕΣΤΑΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥ(Ρ) ΔΑΝΙΗΛ ΜΑΪΝΗΣ Κ(ΑΙ) ΤΟΥ ΑΥΤΑΔΕΛΦΟΥ ΑΥΤΟΥ ΠΡΩΤΟΣΥΓΓΕΛΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ, ΥΙΩΝ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΝΤΕΚΟΥΛΟΥ ΜΙΧΕΛΙ ΙΑΤΡΟΥ. ΕΙΣ ΒΟΗΘΕΙ(ΑΝ) ΑΥΤΩΝ Κ(ΑΙ) ΨΥΧΙΚΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΕΝ ΕΤΕΙ Σ(ΩΤΗΡΙ)Ω

+ ΑΨΞΕ΄μηνι μαρτλιω δια χειρός αντώ νιος δημαγγελ(ος) κου του φαρ(....

Άποψη της Μονής
πηγή

Η παράδοση της οικογένειας συνεχίζεται αδιάκοπα. 

Η περιουσία περιέρχεται στα αγόρια της οικογένειας και τα κορίτσια δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία στην Μονή. Ακόμα ο γύρω χώρος από την μονή δεν μπορεί να πουληθεί σε κανέναν άλλον εκτός της οικογένειας αυτής. 

Οι απόγονοι του Μιχελή ντε Κούλου σήμερα ονομάζονται Δεκούλοι και όλοι τους, με επικεφαλής τον αποθανόντα πια κ. Κλέαρχο Δεκούλο, μηχανικό της Μεσσηνίας προσπαθούν να διατηρήσουν το Μοναστήρι αυτό σε άριστη κατάσταση. Βέβαια η προσπάθεια αυτή συχνά προσκρούει και στην έλλειψη οικονομικών πόρων αλλά και σε γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Άποψη της Μονής
πηγή

Η Μονή των Δεκούλων έχει κλαπεί πολλές φορές από ιερόσυλους.

Άμφια, εικόνες, βιβλία ανεκτίμητης αξίας έχουν εξαφανιστεί. 

Μια μήτρα αρχιερατική από ατόφιο χρυσάφι και πολύτιμους λίθους, μια πατερίτσα ξυλόγλυπτη, ένας χρυσός σταυρός, το Δωδεκάορτο από το τέμπλο, ένα Δερμάτινο ιερό Ευαγγέλιο σε γραφή τέμπλας που αρχικά εξωτερικά ήταν καλυμμένο με χρυσό και πολύτιμους λίθους κ.α. 

Το ευαγγέλιο ήταν δώρο της Μεγάλης Αικατερίνης προς το Μοναστήρι των Δεκούλων, το έστειλε με τον Ορλώφ το 1770 στα Ορλωφικά γεγονότα, μαζί με τον χρυσό σταυρό.

Άποψη της Μονής
πηγή

Τις τοιχογραφίες της Μονής ζωγράφισε ο Αντώνιος Δημάγγελος, Κουτουφαρι[ώτης] το 1765. 

Τις μεγάλες εικόνες του τέμπλου τις έχει ζωγραφίσει ο Ηλίας Κουλουφάκος από το Νομιτσί. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε κάποια σημεία που έχει χαλάσει η μεταγενέστερη τοιχογραφία από κάτω φαίνεται η πιο παλιά. 

Το Μοναστήρι των Δεκούλων έχει συμβάλει στην ιστορική πορεία της Ελλάδος αφού τα γνωστά Ορλωφικά έγιναν σε αυτήν την Ιερά Μονή όταν δηλαδή οι Μανιάτες έκαναν διαβουλεύσεις και μυστικές συμφωνίες με τους Ρώσους για την έναρξη της αποτυχημένης επανάστασης του 1770.

Άποψη του τέμπλου της Μονής
πηγή

Μπαίνοντας στη Ιερά Μονή Δεκούλων, ο επισκέπτης αντικρίζει απέναντί του το περίτεχνο και εξαιρετικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, αγνώστου καλλιτέχνη. 

Το τέμπλο είναι σκαλισμένο σε ξύλο περασμένο με γύψο και από επάνω έχει περαστεί μία επίχρυση στρώση. 

Εντυπωσιακές είναι και οι ανάγλυφες, σκαλιστές και περίτεχνες αναπαραστάσεις του όπως αμπέλια, λιοντάρια, λουλούδια κ.α. 

Επάνω  από την είσοδο του Ιερού Βήματος υπάρχουν δύο Άγγελοι οι οποίοι κρατούν την εικόνα του Χριστού και οι δεσποτικές εικόνες του εξαιρετικού τέμπλου είναι ζωγραφισμένες επάνω σε ξύλο, οι οποίες όμως περιβάλλονται και από κάποιες άλλες μεταγενέστερες, ζωγραφισμένες παραστάσεις επάνω σε τσίγκο. 

Άποψη του τέμπλου της Μονής

Λεπτομέρεια του τέμπλου

Το μαρτύριο της Αγίας Αικατερίνης
πηγή

Τα καντήλια του τέμπλου είναι κρεμασμένα από τέσσερα περιστέρια και άλλα δύο κρέμονται από πολύ ψηλά λες και κατεβαίνουν από τον ουρανό.

Το χρυσοποίκιλτο σκαλιστό τέμπλο σε συνδυασμό και με την εκπληκτική και εξαίσια τοιχογραφία συνθέτουν μια εντυπωσιακή και μεγαλοπρεπή ατμόσφαιρα που συναρπάζει τον επισκέπτη.

Αριστερά του ο επισκέπτης της Μονής, βλέπει αναπαραστάσεις θαυμάτων του Χριστού καθώς και μαρτύρια κάποιων Αγίων, με σημαντικότερη ίσως αυτήν που εικονίζει το Μαρτύριο της Αγίας Αικατερίνης.

Ο Δίκαιος Μεχιλσεδέκ

Η ζωή του Χριστού

Μαρτύριο του Μεθυστή

Σκηνή από την Δευτέρα Παρουσία
πηγή

Δεξιά του επίσης παρακολουθεί σε μοναδικές και εξαίσιες τοιχογραφίες, την πορεία του ανθρώπου από την δημιουργία του μέχρι και τις τελευταίες επιπτώσεις του προπατορικού αμαρτήματος. 

Ο δυτικός τοίχος καλύπτεται από την Σταύρωση αλλά και την Δευτέρα Παρουσία.

Από τη μια μεριά είναι ο Παράδεισος και από την άλλη η Κόλαση ενώ στο κέντρο είναι τοποθετημένος ο περίφημος Ζυγός της Δικαιοσύνης, ο οποίος ζυγίζει τις καλές αλλά και τις κακές πράξεις των ανθρώπων και τους τιμωρεί ανάλογα. 

Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής

Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής

Άποψη των τοιχογραφιών της Μονής

Ο ζωδιακός κύκλος
πηγή

Όσοι από τους ανθρώπους έχουν πράξει περισσότερες καλές πράξεις πάνε στον κόλπο του Αβραάμ ενώ οι υπόλοιποι μπαίνουν στο Πύρινο Ποταμό και φτάνουν μέχρι στα καυτά Καζάνια της Κόλασης.

Αν στρέψει ο επισκέπτης της Μονής Δεκούλων, τα μάτια του προς τα επάνω, θα δει την εξής σπάνια και μοναδική τοιχογραφία: τον ζωδιακό κύκλο να περιβάλει την εικόνα του Χριστού - Παντοκράτορα. 

Γύρω από τον Ζωδιακό κύκλο αυτό, απεικονίζεται ένα πλήθος  ενώ κάτω από τα στασίδια του δυτικού αλλά και του βόρειου τμήματος κυριαρχούν οι αναπαραστάσεις των κολαζομένων με τις τιμωρίες που θα υποστούν όσοι υποπέσουν σε διάφορα αμαρτήματα. 

Ο Παντικράτορας στον τρούλο
πηγή

Έτσι στα στασίδια που βρίσκονται στο δυτικό τμήμα υπάρχουν οι παραστάσεις αυτών: "ο που έκλεβε, ο που ενόθευε, ο που παραβίαζε τα οροθέσια".

Στο βόρειο τοίχο του Καθολικού, συνεχίζονται οι παραστάσεις των αμαρτωλών: ο προδότης, ο ζοριατής (φιλάργυρος), ο κοιμώμενος της Αργίας Κυριακής, ο φονέας, ο κλέπτης και ο μεθυστής.

 

Ο καθένας από αυτούς που αμάρτησαν τιμωρείται ανάλογα με τα αμαρτήματά που έχει κάνει και την βαρύτητά του. 

 

Από το κέντρο του Καθολικού της Μονής, ο επισκέπτης της Μονής Δεκούλων αντικρίζει ψηλά τον εξαιρετικά εντυπωσιακό και περίτεχνο Παντοκράτορα Χριστό και μένει άναυδος από την υψηλή μεγαλοπρέπεια του και απέναντι στο Ιερό, ο επισκέπτης θαυμάζει την Αγία Τράπεζα - Επιτάφιο νιώθοντας την μεγαλοπρέπεια της Μονής.

Πλατυτέρα, τοιχογραφία πίσω από τη Αγία Τράπεζα

Τοιχογραφία από το Ιερό της Μονής

Η Δημιουργία του Κόσμου

Το Τίμιο χέρι της Οσίας Μελάνης της Ρωμαίας
πηγή

Πίσω από την Αγία Τράπεζα υπάρχει ο επισκοπικός θρόνος και κάτω από αυτόν ενώνονται δύο μεγάλα φίδια, ενώ η πιο σπάνια τοιχογραφία που δεσπόζει στο ιερό του Ναού της Μονής είναι του Δίκαιου Μελχισεδέμ. 

Ο χαμηλός φωτισμός από τα δύο μικρά παράθυρα μαζί με το τέμπλο, την Αγία Τράπεζα - Επιτάφιο, τις ατέλειωτες αλλά και απλές τοιχογραφίες μας ηρεμούν, διώχνοντας κάθε κακία από την ψυχή μας.

Μεγάλη Λειτουργία και ατέλειωτο γλέντι γίνεται την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής. 

Εκτός από της Λειτουργία οι πιστοί μπορούν να προσκυνήσουν και το χέρι της Οσίας Μελάνης.

Οι κάτοικοι των διπλανών κτιρίων που βρίσκονται δίπλα στη μονή έχουν το κλειδί, για να σας ανοίξουν να δείτε το καθολικό.