Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑΣ, ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος στο Άγιον Όρος.

H Mονή Παντοκράτορος στο Άγιο Όρος
πηγή

H εικόνα αυτή είναι δωρεά του Αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού του Α’ και είναι πιστό αντίγραφο της περίφημης ψηφιδωτής εικόνας της Παναγίας της Γοργοεπηκόου της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος, της Κωνσταντινούπολης

Στην εικόνα αυτή η Παναγία αναπαριστάτε όρθια σε στάση δέησης, χωρίς τον Χριστό και με μεγάλη γλυκύτητα αλλά και ωραιότητα στα χαρακτηριστικά της. 

Η εικόνα θεωρείται θαυματουργή ενώ και το όνομα της «Γερόντισσα» οφείλετε σε ένα θαύμα: Κάποτε ένας ευσεβής γέροντας της Ιεράς Μονής ήταν βαριά άρρωστος και η ώρα της κοιμήσεως του πλησίαζε. Ο ίδιος προετοιμαζόταν με προσευχή για την ώρα αυτή και ο Κύριος μας του αποκάλυψε την ακριβή ώρα του θανάτου. Τότε αυτός κάλεσε τον ιερέα της Μονής να τον κοινωνήσει, αφού η ώρα του είχε πλησιάσει. 

Ο Αλέξιος Α' Κομνηνός.
Μικρογραφία από χειρόγραφο του 12ου αιώνα,
σήμερα, βρίσκεται στο Βατικανό.
πηγή

Όμως ο ιερέας αργούσε και ο άρρωστος γέροντας θα πέθαινε χωρίς να κοινωνήσει, παρά την θαυματουργή αποκάλυψη. Τότε από την εικόνα της Παναγίας ακούστηκε μια βροντερή φωνή να ρωτά τον ιερέα γιατί δεν κάνει υπακοή στον μελλοθάνατο γέροντα. 

Ο ιερέας ακούγοντας την φωνή της Παναγιάς έντρομος έσπευσε να κοινωνήσει τον γέροντα, ο οποίος μετά από λίγο εκοιμήθει και έκτοτε καλούν την εικόνα αυτή «Γερόντισσα» αφού μεσολάβησε για την εκπλήρωση της τελευταίας επιθυμίας του ευσεβούς γέροντα!

Η παράδοση αναφέρει και άλλα θαυματουργά γεγονότα που συνέβησαν:

Η Ι. Μ. Παντοκράτορος είχε σχεδιαστεί να γίνει σε διαφορετικό σημείο από αυτό που βρίσκεται σήμερα. Όμως κατά την διάρκεια της κατασκευής της τα εργαλεία των οικοδόμων εξαφανίζονταν μυστηριωδώς και εμφανίζονταν σε άλλο σημείο μαζί με την εικόνα της Παναγίας! Τότε όλοι κατάλαβαν πως το θέλημα της Παναγίας ήταν να χτιστεί το μοναστήρι στο σημείο αυτό, όπως και έγινε!

Σε μια επιδρομή αλλόθρησκων Σαρακηνών στην μονή, ο αρχηγός τους πήρε την εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας και προσπάθησε να την κόψει σε μικρά κομμάτια για την κάνει προσανάμματα για την πίπα του. Τότε όμως έχασε αμέσως την όραση του και οι έντρομοι σύντροφοί του έριξαν την ιερή εικόνα σε ένα πηγάδι. Μετά από πολλά χρόνια άπιστος Σαρακηνός την ώρα του θανάτου υπέφερε τόσο, που παρήγγειλε στους οικείους του να πάνε στο Άγιο Όρος και να βγάλουν την εικόνα από το πηγάδι πράγμα το οποίο και έγινε!

Το πιθάρι, λεπτομέρεια της εικόνας

Η εικόνα, σήμερα είναι καλυμμένη με αργυρό «πουκάμισο» στο οποίο απεικονίζεται κάτω αριστερά και ένα πιθάρι, σε ανάμνηση ενός ακόμη θαύματος που έγινε τον 17ο αιώνα.

Ήταν μια δύσκολη χρονιά για την Μονή με πολλές ελλείψεις σε αγαθά, αλλά κυρίως σε λάδι και πολλοί μοναχοί, μην αντέχοντας την πείνα, εγκατέλειπαν την μονή, έτσι ο ηγούμενος, προσευχήθηκε στην Παναγία, ζητώντας της βοήθεια.

Μετά τις προσευχές του ηγουμένου, ένα πρωί είδαν από την πόρτα της αποθήκης όπου φυλάσσονταν άδεια πιθάρια να ρέει λάδι, άνοιξαν την πόρτα και είδαν από ένα πιθάρι να ξεχειλίζει το λάδι με το οποίο γέμισαν όλα τα πιθάρια και κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τον λιμό, με αυτό το πιθάρι να σώζετε ως κειμήλιο μέχρι και σήμερα.

Η Μονή Παντοκράτορος ιδρύθηκε από τον μέγα στρατοπεδάρχη Αλέξιο και τον αδερφό του Ιωάννη τον μεγάλο Πριμικήριο με την ίδρυσή της να επιβεβαιώνει και ένα έγγραφο υπογεγραμμένο από τον Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Κάλλιστο Α', το 1357 ενώ σήμερα η Μοναστική δύναμη της Μονής, σύνολο μοναχών και εξαρτηματικών, κυμαίνεται στα 70 - 80 άτομα και εορτάζει στις 6 Αυγούστου, την Μεταμόρφωση της Σωτήρος.

Η βιβλιοθήκη της Μονής, περιλαμβάνει 3.500 έντυπα έργα, 2 ειλητάρια, 317 χειρόγραφα από τα οποία 68 είναι κώδικες περγαμηνοί 11ου και 14ου αιώνα και σχεδόν 350 κώδικες ενώ στο σκευοφυλάκιο βρίσκονται κομμάτια της ασπίδας του Αγίου Μερκούριου, θαυματουργές εικόνες, κομμάτια Τίμιου Ξύλου, χρυσοκέντητα πέπλα, ιερά λείψανα όπως το δεξί πόδι του Αγίου Ανδρέα, λείψανα των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού κ.α.