ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑ ΦΩΚΑ ΤΟΥ ΕΚ ΣΙΝΩΠΗΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ.

Φυλάσσονται  στον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής Κλεινού Καλαμπάκας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Ο Αγιος Ιερομάρτυς Φωκάς, Επίσκοπος Σινώπης. 

Τοιχογραφία στήν Ιερά Μονή Βατοπαιδίου.

Ο άγιος Φωκάς στις μέρες μας είναι ένας ελάχιστα γνωστός άγιος όμως στον ελλαδικό χώρο εκκλησάκια ή τοπωνύμια που μαρτυρούν την προηγούμενη παρουσία κτισμάτων αφιερωμένων στον άγιο εντοπίζονται κυρίως σε ακρωτήρια (σε Σύρο, Πάρο και δυτικά των Βατερών Λέσβου), παραλίες (σε Κρήτη, Ικαρία, Κω, Σκύρο και Τήνο) και νησίδες (Αστυπάλαια, Μονεμβασιά και Σκύρο).

Οι τοποθεσίες αυτές αποτελούν τα ελάχιστα διασωθέντα κατάλοιπα από το πλήθος των παραθαλάσσιων εκκλησιών και μονών, όπου προσέτρεχαν οι ναυτικοί του απώτερου παρελθόντος και επικαλούνταν τον Άγιο όταν οι θάλασσες ήταν φουρτουνιασμένες και τον ευχαριστούσαν για την ασφάλεια που τους παρείχε όταν η θάλασσα ήταν γαλήνια. 

Κατά την 1η χιλιετία της χριστιανοσύνης έχαιρε μεγάλης τιμής από τους πιστούς και ήταν γνωστός σε ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο ενώ μέχρι τουλάχιστον την πρώιμη βυζαντινή περίοδο προστάτης των Βυζαντινών ναυτικών ήταν ο άγιος Φωκάς. 

Από τον 7ο όμως αιώνα και μετά ο άγιος Νικόλαος άρχισε να τον αντικαθιστά ως προστάτη των ναυτικών στη συνείδηση των χριστιανών. 

Στο πρώτο μισό της δεύτερης χιλιετίας στον Πόντο και την αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών η τιμή του αγίου Φωκά γνώρισε μία αναβίωση, σημαντικά κάστρα που αποτελούσαν πυλώνες της κεντρικής εξουσίας της αυτοκρατορίας, αλλά και της άμυνάς της απέναντι στις τουρκομανικές εισβολές, ήταν χτισμένα στο όνομά του.

                                                         

Ο Αγιος Ιερομάρτυς Φωκάς, Επίσκοπος Σινώπης.

Τοιχογραφία τού 1198 στον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος 

στο Όρος Nereditsa, νότια του Νόβγκοροντ, Ρωσία.

Ο άγιος Φωκάς θεωρήθηκε μετά τον Άγιο Ευγένιο ο δεύτερος προστάτης της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας όμως η κατάλυση της αυτοκρατορίας των Κομνηνών και η τουρκοκρατία που ακολούθησε περιόρισε τη φήμη του αγίου, καθώς ο χριστιανισμός έπαψε να είναι προστατευόμενη θρησκεία και πολλές μονές και εκκλησίες καταστράφηκαν ή μετατράπηκαν σε τζαμιά.

Σύμφωνα με τον βίο του Αγίου, ο πατέρας του Φωκά, Πάμφιλος εγκαταστάθηκε ως μέτοικος στη Σινώπη, ήταν Πόντιος στο γένος και οι επαγγελματικές του ασχολίες ήταν η ναυπηγική και η ναυκληρία, ήταν δε «πάσης ναυτικής επιστήμης καὶ τέχνης έμπειρος». 

Η σύζυγός του Μαρία ή Μακαρία καταγόταν από την ίδια περιφέρεια και κατά μία εκδοχή από την πόλη της Αμάσειας και η γέννηση του παιδιού τους έδωσε μεγάλη χαρά και αναφώνησαν από κοινού «ετέχθη ημίν φώς αγαθὸν ο πρωτότοκος ημών υιός». 

Ανέλαβαν την ανατροφή του μικρού Φωκά με μεγάλη επιμέλεια και όταν συμπλήρωσε τα δέκα χρόνια οι γονείς του τον έστειλαν σε παιδαγωγείο για να μάθει τη ναυπηγική τέχνη όμως ο Φωκάς δεν έδειχνε ενδιαφέρον για τα διδασκόμενα στο παιδαγωγείο και αναχωρούσε για να περάσει την ημέρα του νηστεύοντας και προσευχόμενος στην ακρογιαλιά. 

Αναδείχθηκε Επίσκοπος Σινώπης και ευτύχησε να έχει το χάρισμα της επιτέλεσης θαυμάτων στο όνομα του Τριαδικού Θεού. 

Ανέπτυξε έντονη ιεραποστολική δραστηριότητα στην περιοχή της Επισκοπής του, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο σε κάποιους φανατικούς ειδωλολάτρες.

Πράγματι, ο Έπαρχος Αφρικανός, διέταξε την σύλληψή του και τον έριξαν σε καυτό λουτρό, όπου και παρέδωσε το πνεύμα του, επί των χρόνων του αυτοκράτορος Τραϊανού.