Ναός Αγίου Δημητρίου, Χάνια Αυλωναρίου, Εύβοια.

πηγή

Βρίσκεται στην περιοχή του οικισμού Χάνια ή Παζάρι του Αυλωναρίου, στην πρωτεύουσα του Δήμου Αυλώνος της Εύβοιας. 

Άποψη του ναού 

πηγή

Πρόκειται για έναν τρισυπόστατο ναό με τρία κλίτη, το δεξιό στην Αγία Θέκλα, το αριστερό στον Άγιο Ελευθέριο ή Άγιο Σεραφείμ ενώ το κεντρικό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Δημήτριο και είναι ο παλαιότερος Ναός στην περιοχή που η κατασκευή του ανάγεται στον 11ο αιώνα.

Ο ναός είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια ενός αρχαίου ναού της Αρτέμιδος και διακρίνονται τρεις οικοδομικές φάσεις που παρατηρούνται στο συγκεκριμένο μνημείο.

Η πρώτη προέρχεται από ένα παλαιοχριστιανικό κτίσμα και παρατηρείται στα ερείπια που φαίνονται στη κόγχη του Ιερού, η δεύτερη φάση είναι ο νάρθηκας του σημερινού ναού, που στεγάζεται με οκτάπλευρο τρούλο και την τρίτη οικοδομική φάση του κτίσματος αποτελεί ο κύριος ναός. 

το κεντρικό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Δημήτριο 
πηγή

το κλίτος αριστερά είναι αφιερωμένο στον Αγιο Ελευθέριο ή Αγιο Σεραφείμ  
πηγή

το κλίτος δεξιά είναι αφιερωμένο στην Αγία Θέκλα 
πηγή

Άποψη του κεντρικού κλίτους
του εσωτερικού του ναού

πηγή

Ο κύριος Ναός ανήκει, σύμφωνα με τον Αναστάσιο Ορλάνδο, αρχιτεκτονικά στον τύπο του Σταυρεπίστεγου βυζαντινού Ναού τύπου Α1 ενώ παρουσιάζει και αρκετές ιδιαιτερότητες, οι οποίες συνθέτουν ένα σπάνιο αρχιτεκτονικό σύνολο.

Το Ιερό του Ναού διαθέτει μία ημιεξαγωνική κόγχη και ένα περίτεχνο τρίλοβο παράθυρο ενώ ο οικοδομικός συνδυασμός των δύο τελευταίων αυτών οικοδομικών φάσεων συνιστά ένα ιδιαίτερα αξιοσημείωτο ιστορικό αλλά καθώς όμως και αρχιτεκτονικό στοιχείο στην ναοδομία της ευρύτερης περιοχής.

Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου, υπήρξε κάποτε έδρα της «Επισκοπής Αυλώνος» και εμφανίζεται κατά την Ε’ Οικουμενική Σύνοδο του 553 στην οποία έλαβε μέρος και ο επίσκοπος «Αυλώνος Σωτήρ».

Ο Άγιος Προκόπιος.

πηγή

Τμήμα Αγιογράφησης της Αναλήψεως.

πηγή

Η φιλοξενία του Αβραάμ. Σημαντική είναι η φθορά δυστυχώς.

πηγή

Ο «Μυστικός Δείπνος» στην κόγχη του ιερού.

πηγή

Αγιος Δημήτριος, βορινός τοίχος πρόναου

πηγή

Ο τοιχογραφικός διάκοσμος στον Ναό, με εξαίρεση την τοιχογραφία των τριών έφιππων αγίων στο βόρειο παρεκκλήσιο, περιορίζεται στο κεντρικό κλίτος και στο νάρθηκα.

Οι επιβλητικές αυτές, βυζαντινές, τοιχογραφίες που δυστυχώς σήμερα διατηρούνται σε μία αποσπασματική κατάσταση και των οποίων ο δημιουργός τους μας είναι άγνωστος σήμερα, αποδίδονται στο ζωγραφικό εργαστήριο που έδρασε στην περιοχή γύρω στο 1300.

Στον Κυρίως Ναό κυριαρχούν τοιχογραφίες από το Χριστολογικό Κύκλο ενώ σημαντικές είναι και οι υπερφυσικές απεικονίσεις των Αρχαγγέλων, η Ένθρονη Θεοτόκος, η Κοινωνία των Αποστόλων, οι Τέσσερις Ιεράρχες, η Ανάληψη, η Φιλοξενία του Αβραάμ κ.α.

Ο Παντοκράτορας, τρούλος πρόναου. 
Μελετητές υποστηρίζουν ότι μοιάζει με τον Παντοκράτορα της Μονής Δαφνίου.

πηγή

Οι Άγιοι Ανάργυροι στον πρόναο.

πηγή

Στρατιωτικός Άγιος.

πηγή

Το Τρίλοβο παράθυρο στο Ιερό Βήμα του Ναού
πηγή

Επίσης η περίτεχνη κεραμοπλαστική διακόσμηση του πρόπυλου και ο σημαντικότατος κεραμοπλαστικός διάκοσμος με ψευδοκουφικά στοιχεία της ανατολικής όψης που αποτελεί και ένα ιδιαίτερο στοιχείο για την χρονολόγηση του ναού ενώ εντυπωσιακά είναι και τα μαρμάρινα μανουάλια που στέκουν μπροστά από το ιερό.

Το Αυλωνάρι είναι χτισμένο αμφιθεατρικά επάνω σε λόφο στην μέση μιας εύφορης κοιλάδας και είναι ένα από τα γραφικότερα χωριά της Εύβοιας, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στο Αλιβέρι και στην Κύμη.

Εκτός από τον περίτεχνο αυτό, Βυζαντινό ναό του Αγίου Δημητρίου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει ακόμη, στην κορυφή του λόφου, τον ναό του Αγίου Νικολάου, καθώς και τον εντυπωσιακό μεσαιωνικό πύργο από την περίοδο της Ενετοκρατίας.  

Επίσης στο παλιό Αυλωνάρι τα γραφικά σοκάκια και τις παλιές εντυπωσιακές πέτρινες βρύσες, το κάστρο "Ποτήρι", τους νερόμυλους στον ποταμό Κάναλη, τον παλιό ανεμόμυλο, την μονή του Αγίου Χαραλάμπους που έχει χαρακτηριστεί και ως ένα ιστορικό διατηρητέο μνημείο, το νεοκλασικό σπίτι του Μόλαρη κ.α. 

Το Αυλωνάρι επίσης διαθέτει και τις υπέροχες παραλίες του Μουρτερή, του Κάλαμος, την Κορασίδα και το Καλάμι που βρίσκονται σε μία σχετικά κοντινή απόσταση από το χωριό.

Η απόσταση που χωρίζει το Αυλωνάρι από την Χαλκίδα είναι 68 χιλιόμετρα, ενώ από την Αθήνα 133 χιλιόμετρα.