Τετάρτη 26 Αυγούστου 2015

Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Ιερουσαλήμ ή Γερσαλής, Δαύλεια Βοιωτία

πηγή

Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Βοιωτίας σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από τη Δαύλεια και δεσπόζει στη δασωμένη ανατολική πλευρά του βουνού του Παρνασσού σε υψόμετρο 900 μέτρων. 


Η Κτητορική επιγραφή
πηγή
Ιδρύθηκε πιθανότατα το 1088, στα χρόνια του Aλεξίoυ Α' Αυτoκράτopα του Βυζαντioυ, χρονολογία ανοικοδόμησης και του καθολικού του, ενώ ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι υπήρχε ήδη πριν από το 1000. 

Οι εικόνες καθώς και οι τοιχογραφίες του, είναι έργα βυζαvτιvής τεχνοτροπίας του 17ου αιώνα, χρονολογία ανοικοδόμησης και του Καθολικού του Μοναστηριού. 

Η σημερινή μορφή του Καθολικού δεν είναι η αρχική, καθώς πρέπει να προηγήθηκαν στην ίδια θέση άλλοι δύο Ναοί, που καταστράφηκαν από σεισμό το 1870 και από πυρκαγιές ενώ η καίρια θέση του Μοναστηριού το έκανε σταθμό και Κιβωτό Πίστης στην ιστορία της Κεντρικής Ελλάδας.

φωτογραφία: koukfamily.blogspot.grΓιάννης Κατσέας
φωτογραφία: koukfamily.blogspot.grΓιάννης Κατσέας

Η μονή από ψηλά
πηγή
Αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί ένα αξιόλογο ιστορικό και θρησκευτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής από την εποχή ήδη της Τουρκοκρατίας. 

Έχει να μας διηγηθεί πολλές ιστορίες εθνικής υπερηφάνειας αλλά και καταστροφής ενώ θα εντυπωσιαστείτε από το επιβλητικό τοπίο που την περιβάλλει με άγριες και απότομες πλαγιές αλλά και άφθονα έλατα. 

Η μονή είναι προστατευμένη φρουριακά και από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα σε μία διάταξη που θυμίζει μεσαιωνική οχύρωση καθώς το εσωτερικό των τειχών αποτελούν τα κελιά των μοναχών.

Άποψη του Καθολικού της Μονής
φωτ: koukfamily.blogspot.grΓιάννης Κατσέας 
Στο κέντρο του μοναστηριακού τετραγώνου που διαμορφώνεται εσωτερικά βρίσκεται το καθολικό της μονής, που είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος, τετρακιόνιος με προσθήκη δύο πεσσών στα δυτικά. 

Το τοπίο είναι μοναδικό σε ομορφιά και γαλήνη, άγριες και απότομες οι πλαγιές του Παρνασσού στέκουν από πάνω του, ενώ από ψηλά κατεβαίνει το πυκνό δάσος του ελάτου που το ζώνει από παντού. 

Το εσωτερικό του μοναστηριού σε απόλυτη τάξη, καθαριότητα και καλαισθησία, o πολύ όμορφος κήπος καθώς και η φιλοξενία των μοναχών που διαβιούν εκεί ανταμείβει και τον πιο δύσκολο επισκέπτη.

Άποψη της Μονής
πηγή
Στα μέσα του 18ου αιώνα η μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Ιερουσαλήμ ή Γερσαλής υπάγεται στη μονή του Όρους Σινά για να προστατευτεί έτσι η κτηματική της περιουσία και να τύχει ορισμένης φοροαπαλλαγής.

Την εποχή εκείνη επίσης οι μοναχοί της έδειξαν τρομερή ανδρειοσύνη, καθώς νοσήλευαν αρρώστους και τραυματίες, συντηρούσαν οικογένειες αγωνιστών, ανεφοδίαζαν τους κλέφτες αλλά και κρατούσαν ζωντανή την ελληνική γλώσσα και την παράδοση.

Για το λόγο αυτό πολλές φορές πολιορκήθηκε, κατακτήθηκε και καταστράφηκε από τους Τούρκους και Αλβανούς, όπως κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1770 που καταστρέφεται από επιδρομές Αλβανών.

Άποψη του περιβόλου της Μονής
πηγή
Την περίοδο της ελληνικής Επανάστασης το μοναστήρι απετέλεσε τροφοδότη και κέντρο ανεφοδιασμού των εξεγερμένων της ανατολικής Στερεάς. 

Η νικηφόρα έκβαση της Μάχης της Αράχωβας το 1826, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην Μονή.

Τότε, ο ηγούμενος της μονής Παφνούτιος έστειλε μήνυμα στον Γεώργιο Καραϊσκάκη με τον ανιψιό του να του πει πως ένα ασκέρι 2000 Τουρκαλβανών έχουν κατασκηνώσει στο μοναστήρι και πως την επαύριο θα περάσουν από την Αράχωβα με προορισμό τα Σάλωνα να βοηθήσουν τους πολιορκημένους Τούρκους από τον Πανουργιά και τον Δυοβουνιώτη.

Άποψη του Καθολικού της Μονής
πηγή
Η μονή ξανακτίστηκε όμως και σήμερα μετά και από τους καταστροφικούς σεισμούς του 1981, είναι αναστηλωμένο και βρίσκεται και πάλι ορθό  στις κατάφυτες πλαγιές του όρους Παρνασσού.

Δυστυχώς όμως οι συνεχείς καταστροφές της Μονής αφάνισαν πολύτιμα και σημαντικά κειμήλια, διάφορα χειρόγραφα αλλά και θησαυρούς. 

Σε αυτά που σώθηκαν συγκαταλέγονται σπουδαία έργα όπως οι φορητές εικόνες του τέλους του 17ου αιώνα, Κρητικής τεχνοτροπίας, έργα του Νικολάου Καλλέργη όπως αποδεικνύεται και από υπογραφή στην εικόνα των Ταξιαρχών. 

Οι σπουδαιότερες είναι του Παντοκράτορα όπου χαρακτηρίζεται από την ήρεμη έκφραση της μορφής, η εικόνα της Θεοτόκου που κρατά το μικρό Ιησού προσευχόμενο, αυτή του Προδρόμου που απεικονίζεται με φτερά ως προάγγελος του Μεσσία αλλά και των Αρχαγγέλων οι οποίοι κρατούν μετάλλιο του Κυρίου. 

Επίσης διασώθηκε και η φορητή εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, ένα εξαίσιο και περίτεχνο έργο του 16ου αιώνα η οποία φυλάσσεται και μεταφέρεται στο μοναστήρι για προσκύνημα μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις.

Αποψη του Καθολικού
φωτογραφία:
 koukfamily.blogspot.grΓιάννης Κατσέας 
Ο Παντοκράτορας
πηγή
Άποψη του τέμπλου
πηγή
Άποψη του τέμπλου
πηγή

Το τέμπλο του σπηλαιώδες ναού της
Παναγίας Φανερωμένης
πηγή
Ένα από τα αξιοθέατα της μονής είναι και ο σπηλαιώδης ναός της Φανερωμένης λίγο ψηλότερα, που αποτελούσε σκήτη μοναχού. 

Ο ναός εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τον τρόπο που είναι προσαρτημένος στο βράχο και για την αρμονική σύνδεσή του με το φυσικό τοπίο. 

Η σπηλιά μετασχηματίστηκε σε ναό την εποχή που οι ασκητές των Αγίων Τόπων κατέφυγαν στην περιοχή λόγω των διωγμών τους από τους Άραβες Σαρακηνούς.

Το ναό κοσμούν τοιχογραφίες, που χρονολογούνται το 17ο αιώνα και ακολουθούν την τεχνοτροπία της Κρητικής Σχολής ενώ σε ένα σημείο νερό αναβρύζει από τα σπλάχνα του βράχου κάτι σαν φυσικός αγιασμός για τον προσκυνητή.


Ο σπηλαιώδης ναός της Παναγίας Φανερωμένης
φωτογραφία:
 koukfamily.blogspot.grΓιάννης Κατσέας 
Ο σπηλαιώδης ναός της Παναγίας Φανερωμένης
φωτογραφία:
 koukfamily.blogspot.grΓιάννης Κατσέας 

Η είσοδος στην Μονή

Τα τελευταία χρόνια η μονή διεκδίκησε μία εδαφική έκταση περίπου 17.000 στρεμμάτων στην περιοχή του Παρνασσού από το Ελληνικό Δημόσιο. 

Το γεγονός αυτό προκάλεσε ορισμένες έντονες αλλά και ποικίλες αντιδράσεις από τους τοπικούς φορείς καθώς και από μία μερίδα του τύπου.

Ο δρόμος μετά τη Δαύλεια προς την Μονή είναι σήμερα καλά ασφαλτοστρωμένος αλλά λίγο στενός. 


Θέλει ιδιαίτερη προσοχή ειδικά το χειμώνα που οι καιρικές συνθήκες είναι δύσκολες καθώς υπάρχει και περίπτωση να υπάρχει παγετός στο οδικό δίκτυο.

Σήμερα στην Μονή υπάρχει γυναικεία μοναχική αδελφότητα και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.

Τηλέφωνο Μονής: (+30) 22610 52230