Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Αιγιαλείας.

πηγή

Βρίσκεται τη δεξιά όχθη του ποταμού Σελινούντα, κάτω από το βουνό Kλωκός, μέσα σε οργιώδη βλάστηση και άφθονα νερά ενώ απέχει από το Αίγιο 15 χιλιόμετρα με το οδικό δίκτυο να είναι καλό και ασφαλτοστρωμένο και με την διαδρομή να είναι εξαιρετικά όμορφη. 

Το παλαιομονάστηρο που έχτισε αρχικά ο όσιος 
Λεόντιος, στο όρος Κλωκός λίγο ψηλότερα από την 
σημερινή θέση της Μονής.
πηγή

Η Μονή που είναι Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή, αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες της Πελοποννήσου, για την ιστορία της όσο και για τα πολύ σημαντικά κειμήλια που φυλάσσονται σε αυτήν ενώ η ιστορία της αρχίζει σχεδόν ταυτόχρονα, με τον Όσιο Λεόντιο, που υπήρξε και ο κτήτορας της.

Ο Όσιος Λεόντιος γεννήθηκε περίπου το 1377 στη Μονεμβασιά και καταγόταν από μία αρχοντική οικογένεια, ήτανε  γιος του Ανδρέα Μαμωνά, Δούκα της Μονεμβασίας και της Θεοδώρας Παλαιολογίνης κόρης του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου Δ' Παλαιολόγου. 

Μετά το θάνατο της μητέρας του έγινε μοναχός στο Άγιο Όρος και γύρω στα 1415 - 1420, πηγαίνει στο όρος Κλωκός πάνω από το Αίγιο, στη θέση, που σήμερα είναι το «Παλαιομονάστηρο»  στην εσοχή ενός κάθετου και επιβλητικού βράχου, λίγο ψηλότερα από την σημερινή θέση της Μονής, όπου εκεί κάνει το ασκηταριό του και ιδρύει εκκλησία αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. 

Το «Παλαιομονάστηρο» αποτελούνταν από τον ομώνυμο ναό, την πέτρινη σκάλα των 51 σκαλοπατιών, την σκήτη του Οσίου, τον μικρό ναό της Αναστάσεως, τα κελιά και τους βοηθητικούς χώρους ενώ στην κεντρική πύλη διακρίνεται ένα μαρμάρινο ανάγλυφο που απεικονίζει ένα αρνί που φέρει σταυρό, κάτι που πιστοποιεί ότι κτίσθηκε την βυζαντινή περίοδο.

Πανοραμική άποψη της Μονής Ταξιαρχών από το Παλαιομονάστηρο

πηγή

Πανοραμική άποψη της Μονής Ταξιαρχών από το Παλαιομονάστηρο

πηγή

Το παλαιομονάστηρο που έχτισε αρχικά ο όσιος 
Λεόντιος, στο όρος Κλωκός λίγο ψηλότερα από
 την σημερινή θέση της Μονής.
πηγή

Μετά την κοίμηση του Οσίου, το 1475, οι μοναχοί ενταφίασαν το σώμα του στην οροφή του Καθολικού, ενώ η κτίση της Μονής μπορεί να έγινε πριν το θάνατο του Οσίου, αλλά μπορεί και μετά το θάνατό του, εις μνήμην του, οπότε μπορούμε να πούμε ότι ο χρόνος της αρχικής κατασκευής του «Παλαιομονάστηρου» είναι περίπου το 1450.

Σήμερα, το «Παλαιομονάστηρο» έχει ανακαινισθεί στο μεγαλύτερο μέρος του και για να το επισκεφθείτε πρέπει να παραλάβετε τα κλειδιά της πύλης και των χώρων του από την μονή των Ταξιαρχών.

Οι Δεσπότες του Μυστρά και θείοι του, Θωμάς και Δημήτριος Παλαιολόγος έτρεφαν μεγάλο σεβασμό για τον Λεόντιο και με δική τους πρωτοβουλία κτίστηκε το «Παλαιομονάστηρο» και όπως μας εξιστορεί το Συναξάριον του Νέου Λειμωναρίου οι Δεσπότες: "εκτιμήσαντες την ευσέβειαν του, έκτισαν, εις το μέρος όπου ασκήτευε, ναόν του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και μονήν, δωρήσαντες εις αυτήν λείψανα αγίων και πολύτιμα ιερά κειμήλια". 

Η λειψανοθήκη με τα Άχραντα Πάθη του Χριστού

που φυλάσσονται στην Μονή Ταξιαρχών.

Ο θαυμασμός των Παλαιολόγων για την αρετή του οσίου Λεοντίου ήταν τόσο μεγάλος που δωρίζουν στην Μονή του, τα Άχραντα Πάθη του Σωτήρος Χριστού, δηλαδή τεμάχια από Τίμιο Ξύλο, Ακάνθινο Στέφανο, Χλαμύδα, Κάλαμο, Σπόγγο,  Λίθων του Πανάγιου τάφου και καρφιά της Σταύρωσης, που σώζονται άθικτα σήμερα και φυλάσσονται μέσα σε ένα περίτεχνο υστεροβυζαντινό κιβώτιο.

Η αρχική εκείνη Μονή του Αρχάγγελου Μιχαήλ, καταστράφηκε δύο φορές από τους Τούρκους το 1500 αλλά και το 1620 ενώ για την καταστροφή του 1500 μας πληροφορεί ένας κώδικας της μονής Διονυσίου του Αγίου Όρους: «...εν έτει ζηω´ (1500) επήραν αυτοί [οι Τούρκοι] την Μοθωκορώνην, Αυγούστου 9. Το αυτό έτος έγινε ο εμπρησμός του Μοναστηρίου του Μεγάλου Ταξιάρχου, ήγουν του Γέροντος, το επάνω της Βοστίτζας εν τω όρει του Κλοκού κείμενον Αυγούστου ιε´».

Η είσοδος της Μονής.
πηγή

Μετά τη δεύτερη καταστροφή του 1620, οι εναπομείναντες μοναχοί κτίζουν την Μονή στη σημερινή επίπεδη τοποθεσία κοντά στον ποταμό Σελινούντα, αφιερωμένη στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ και πλέον γίνεται γνωστή ως η Ιερά Μονή των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. 

Η Μονή καταστρέφεται όμως και πυρπολείται πάλι το 1772 από τους Τουρκαλβανούς, μετά την αποτυχία των Ορλωφικών γεγονότων, που έσφαξαν όσους μοναχούς και κατοίκους του Αιγίου, βρήκανε μέσα στην Μονή από τους οποίους σώθηκε ο ηγούμενος Θεοφάνης Μαυρικιώτης μὲ άλλους τρεις μοναχούς, οι οποίοι διέσωσαν και τα ιερὰ λείψανα των Αχράντων Παθών. 

Μετὰ τὴν καταστροφή αυτή ο πατριάρχης Σωφρόνιος εξέδωσε σιγίλλιο, το 1775 και ανακήρυξε εκ νέου τη μονή Πατριαρχική, χαρακτηριστικά αναφέρει ο κώδικας της Μονής «...κατὰ δὲ τὸ ἔτος 1782 σωτήριον ἔτος ἐκάμαμεν ἀρχὴν σὺν Θεῷ νὰ ἀνακαινίζωμεν τὰ ἐλεεινὰ ἐρείπια τῆς ἀπανθρώπου ἀποτεφρώσεως τῆς ἱερᾶς ἡμῶν Μονῆς, τῆς ἐκκλησίας καὶ ἑπομένως τῶν κελλίων καὶ ἄλλων ἐνοικοδομημάτων...».

Άποψη του Καθολικού της Μονής.
πηγή

Το μοναστηριακό συγκρότημα είναι τετράπλευρο και περικλείεται από διώροφα κτήρια κελιών  σχηματίζοντας έναν ψηλό περίβολο που στο κέντρο της αυλής βρίσκεται το καθολικό, που έχει επιμελημένη τοιχοποιία, βυζαντινού ρυθμού μὲ σταυροειδή στέγη και οκταγωνικό υπερυψωμένο τρούλλο, πού στηρίζεται σὲ τέσσερις κολώνες. 

Στο εσωτερικό του διατηρούνται τοιχογραφίες του 1895, το περίτεχνο επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο του, ενώ τα παράθυρά του κοσμούνται με μαρμαροσκαλίσματα.

Στὴ βορειοδυτική γωνία της αυλής υπάρχει ένα παλαιό εντυπωσιακό τριώροφο κτήριο, ο λεγόμενος πύργος που κτίσθηκε κατά τὴν ίδια εποχή μὲ τὸ Καθολικό και στο υπόγειο του υπάρχει ακόμη και σήμερα τὸ Εκκλησάκι της Αγίας Τριάδος. 

Άποψη του εσωτερικού χώρου του καθολικού.
πηγή

Τὸ 1815 - 16 κατασκευάζεται το περίτεχνο, ξυλόγλυπτο τέμπλο, απὸ τον Νικολάο Μετζοβήτη, όπως αναφέρει επιγραφὴ, δεξιὰ της Ωραίας Πύλης «ἐσκαλίσθη ὑπ᾿ ἐμοῦ τοῦ Νικολάου Μετζοβίτη 1816» ενώ τὸ χρύσωμα έγινε τὸ 1884, όταν ο μοναχός Νικόλαος Οικονόμου, μετὰ απὸ περιοδεία στη Βλαχία έφερε την ανάλογη ποσότητα χρυσού.

Τὸ 1895 έγινε η αγιογράφηση του καθολικού με κόστος 40 χιλιάδες χρυσές δραχμές και τον ίδιο χρόνο ο Πατρινὸς ξυλογλύπτης Γεώργιος Ψάθας φιλοτέχνησε τὴν ωραία εξώθυρα τοῦυ καθολικού, μὲ έξοδα και σὲ μνήμη του ιερομονάχου Παρθενίου Γεωργιάδου. 

Στην Τουρκοκρατία, η μονή ήταν πνευματικό κέντρο και εθνικός προμαχώνας, συμμετείχε ενεργά στον ένοπλο αγώνα, πρόσφερε αρκετά χρήματα και χρησιμοποιήθηκε ακόμη και ως νοσοκομείο αλλά και ως αποθήκη τροφίμων και πολεμοφοδίων.

Ο εντυπωσιακός τριώροφος πύργος της Μονής.
πηγή

Σε χειρόγραφο κώδικα της μονής μάλιστα, γράφονται με κάθε λεπτομέρεια τα διάφορα χρηματικά ποσά, τα ασημικά κ.λπ, που δόθηκαν για τον αγώνα και μάλιστα πολλές φορές ύστερα από έναν δανεισμό γιατί το μοναστήρι ήταν αρκετά χρεωμένο και με μεγάλο τόκο.

Μόλις κηρύχθηκε η Ελληνική Επανάσταση, οι μάχιμοι μοναχοί της μονής κατέβηκαν στο Αίγιο και κατατάχθηκαν στο επαναστατικό σώμα που συγκρότησε ο Ανδρέας Λόντος γιὰ να μπουν στην Πάτρα καὶ νὰ πλαισιώσουν τὸν Παλαιών Πατρών Γερμανό.

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, η μονή των Παμμεγίστων Ταξιαρχών παρουσιάζει μία αρκετά πλούσια δράση στον πνευματικό, εκκλησιαστικό και στον κοινωνικό τομέα της ελληνικής ζωής. 

Το 1833, η Μονή διέθετε 74 μοναχούς, οι εγγράμματοι μοναχοί τότε κατέβηκαν στο Αίγιο και εργάστηκαν στα γύρω χωριά ως εφημέριοι, δάσκαλοι, συμβολαιογράφοι, ακόμη και ως δικολάβοι (δικηγόροι) ενώ το 1837, ο Ηγούμενος της μονής, ο Μελέτιος Ροβήτος, ίδρυσε ελληνικό σχολείο στη μονή από όπου αποφοίτησαν πάρα πολλοί μοναχοί με αξιοσημείωτη μόρφωση που στελέχωσαν αργότερα την ιεραρχία της Ελληνικής εκκλησίας.

Η Κάρα του Αγίου Λεοντίου

Αρχείο ΙΑΑ - © Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών

πηγή

Το 1880, ιδρύεται με την άδεια του Υπουργείου Παιδείας ένα Γυμνάσιο εκμάθησης που λειτούργησε μέχρι και το 1926 ενώ μετά την κατοχή, η μονή ίδρυσε τμήμα Γυμνασίου - Οικοτροφείου που λειτούργησε δωρεάν μέχρι και το 1970.

Στην Μονή φυλάσσονται εκτός της Τιμίας Κάρας του Οσίου Λεοντίου, λείψανα των: Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονος, του Αγίου Χαραλάμπους, μέρος της κάρας του Αγίου Ξενοφώντος, του Αγίου Γεωργίου, Αγίου Αρτεμίου, Αγίου Βασιλείου, Αγίου Στεφάνου, Αγίου Παντελεήμονος, Αγίας Μαρίνης, Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, μέρος της κάρας της Αγίας Κυριακής, μέρος της χείρας του Αγίου Αρέθα, η Σιαγόνα του Αποστόλου Παύλου κ.α. 

Σὲ ξεχωριστή θήκη φυλάσσεται και μέρος της πλεξίδας του Τιμίου Προδρόμου καθώς και ένας Σταυρός επίχρυσος μὲ οκτώ πολύτιμους λίθους, που στο κενό του Σταυρού είναι κλεισμένος ένας μικρὸς Σταυρός απὸ Τίμιο Ξύλο ενώ σπουδαία είναι και η συλλογή σταυρών της μονής.

Στο μουσείο της Μονής φυλάσσονται ιερά άμφια διαφόρων κληρικών, επιτάφιος του κεντητή Αρσενίου, επιτάφιος της κεντήτριας Δέσποινας του 1685 ενώ το πιο αξιοθαύμαστο από τα χρυσοκέντητα άμφια της είναι το επιτραχήλιο της κεντήτριας Kοκώνας, του 1807, που απεικονίζει 33 πρόσωπα και τον Χριστό ευλογώντας.

Η Τιμία Κάρα του Αγίου Λεοντίου.

πηγή

Η Σιαγόνα του Αποστόλου Παύλου.

πηγή

Η αυθεντική ΡΟΔΟΖΑΧΑΡΗ, ένα γλυκό κουταλιού 

φτιαγμένο από ροδοπέταλα με παραδοσιακή

συνταγή των μοναχών.

Η Μονή είναι γνωστή και για τη ΡΟΔΟΖΑΧΑΡΗ, ένα γλυκό κουταλιού φτιαγμένο από ροδοπέταλα που παράγεται, στη Μονή για πάνω από 100 χρόνια, ενώ έχει βραβευτεί και από την Έκθεση της Θεσσαλονίκης το 1935. 

Κάποτε η μονή διέθετε πάνω από 20 στρέμματα με τριαντάφυλλα, που μαζεύονται από τους μοναχούς, σε κοφίνια, κοσκινίζονται σε τελάρα και στη μετά ξεχωρίζονται τα ροδοπέταλα που μπαίνουν σε σκάφη, μαζί με ζάχαρη και αρχίζουν να ζυμώνουν τα υλικά μέχρι να γίνει μια πάστα. 

Το μείγμα ζυμώνεται με τα χέρια, χωρίς νερό, η ζάχαρη λιώνει με το υγρό που βγάζουν τα ροδοπέταλα, ενώ η πάστα που φτιάχνεται, είναι η πρώτη ύλη του γλυκού και μπορεί να μείνει στο ψυγείο για μεγάλο χρονικό διάστημα αφού τα τριαντάφυλλα μαζεύονται μόνο το μήνα Μάιο.

Όταν είναι έτοιμη η πάστα μπαίνει σε ένα καζάνι και αρχίζει να βράζει, μέχρι να δέσει, όταν η θερμοκρασία φτάσει τους 35 βαθμούς, σταματάει το βράσιμο και το γλυκό είναι έτοιμο με την ζεστή ροδοζάχαρη να τοποθετείτε σε ειδικά ανοξείδωτα δοχεία, για να παγώσει και στη συνέχεια σε αποστειρωμένα γυάλινα βάζα που έχουν τη φωτογραφία της Μονής και την επιγραφή «Ροδοζάχαρη Ιεράς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας».

Στην Μονή υπάρχει ανδρώα μοναχική αδελφότητα με Καθηγουμένο τον Αρχιμανδρίτη πατήρ Ιερόθεο Παπαθανασίου και πανηγυρίζει στις 8 Νοεμβρίου την εορτή των Αρχαγγέλων και στις 11 Δεκεμβρίου τη μνήμη του ιδρυτή και κτήτορά της, Οσίου Λεοντίου του Μονεμβασιώτου.

Το ωράριο επισκέψεων της Μονής είναι καθ' όλη την διάρκεια της ημέρας εκτός 13.00 - 16.00 κατά το χειμερινό ωράριο και καθ' όλη την διάρκεια της ημέρας εκτός 13.00 - 17.00 κατά το θερινό ωράριο.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: (+30) 26910 56300, (+30) 26910 56515, fax: (+30) 26910 56515.