Δευτέρα 17 Αυγούστου 2015

O Σπηλαιώδης Ναός του Αγίου Λουκά Απελλα, Κάρπαθος

πηγή

Βρίσκεται στην περιοχή Άπελλα Βωλάδας της Καρπάθου, σε μία κατάφυτη πλαγιά που καταλήγει σε μία γραφική και εντυπωσιακή παραλία. 


Άποψη της εισόδου του ναού
πηγή
Ο Ναός του Αγίου Λουκά είναι ένας πανέμορφος, ένας εντυπωσιακός και ιδιόμορφος σπηλαιώδης ναός.

Διαθέτει μάλιστα νάρθηκα μονόχωρο αλλά και καμαροσκέπαστο καθώς και έναν εξωνάρθηκα που έχει καταπέσει αλλά όμως είναι εξαίσια κατάγραφος με περίτεχνες τοιχογραφίες. 

Στον Ναό διατηρείται καλύτερα το δεύτερο ζωγραφικό στρώμα τοιχογραφιών που εικονίζεται στον ημισπηλαιώδη νάρθηκα. 

Το εικονογραφικό πρόγραμμα του σπηλαιώδη Ναού περιλαμβάνει σκηνές που συνδέονται κυρίως με το στοιχείο του νερού, όπως ο Γάμος στην Κανά, η Θεραπεία του παραλυτικού και το Εν Χώναις Θαύμα.

Άποψη των τοιχογραφιών του ναού
πηγή
Οι τεχνικές αρετές του ζωγράφου που εντοπίζονται στην απόδοση των σωμάτων με εύρος και αίσθηση πλαστικότητας, αρμονικά χρώματα, πλούσια, κυματιστή πτυχολογία και προσεγμένο χρωματολόγιο, συνδέει το μνημείο με αντίστοιχα του δεύτερου μισού του 13ου αιώνα, περίοδο στην οποία πρέπει να χρονολογηθεί. 

Μετά τη μελέτη αποκατάστασης του μνημείου, διενεργήθηκε το 2002 ανασκαφή στον περιβάλλοντα χώρο από την 4η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Αιγαίου και η ανασκαφή έδειξε ότι ο ναός αυτός ήτανε τμήμα μεγαλύτερου συγκροτήματος.

Η 4η Εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου το 1985, στερέωσε πρόχειρα, με ξύλινη κατασκευή το εσωτερικό του νάρθηκα και το 2001 προχώρησε στις απαραίτητες προκαταρκτικές εργασίες στην εκκλησία και στον περιβάλλοντα χώρο, εν όψει προγραμματισμένων επεμβάσεων. 

Συγκεκριμένα, καθαρίστηκε το εσωτερικό του μνημείου μέχρι το δάπεδο, ο περιβάλλων χώρος και η οροφή από τα χόρτα και τα δενδρύλλια, ανασκάφηκε ο ερειπωμένος εξωνάρθηκας, μέρος του οποίου θα αναστηλωθεί και διαμορφώθηκε κλίση του εδάφους για την απορροή των ομβρίων. 

Άποψη των τοιχογραφιών του ναού

Άποψη των τοιχογραφιών του ναού

Άποψη των τοιχογραφιών του ναού

Άποψη των τοιχογραφιών του ναού
πηγή
Παράλληλα, συνεργείο συντηρητών "όπλισε" τις τοιχογραφίες με πανιά και ειδικές γάζες για την προστασία τους κατά τη διάρκεια των εργασιών και μέχρι την πλήρη αποκατάσταση της ζωγραφικής επιφάνειας.

Η Κάρπαθος είναι το 2ο μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων μετά τη Ρόδο, έχει έκταση 302,152 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 160 χιλιόμετρα μήκος ακτών και συνολικό πληθυσμό περίπου 7.100 κατοίκων. 

Βρίσκεται στην μέση του Καρπάθιου πελάγους μεταξύ της Ρόδου και της Κρήτης, έχει πρωτεύουσα τα Πηγάδια ή Κάρπαθος και αποτελεί έναν πλούσιο βιότοπο και για αυτόν τον λόγο διαθέτει προστατευμένες περιοχές, όπου επιζούν πληθυσμοί προς εξαφάνιση. 

Για την ονομασία του νησιού, υπάρχουν πολλές εκδοχές. 

Ο θρύλος του νησιού να αναφέρει ότι επειδή οι πρώτοι κάτοικοι αγαπούσαν υπερβολικά τον τόπο τους, έκλεψαν τους Ολύμπιους θεούς, τους έφεραν στο νησί και για την πράξη τους αυτή, ονομάστηκαν Αρπάθεοι, αργότερα μετατράπηκε σε Καρπάθεοι και τέλος σε Καρπάθιοι οπότε και η ονομασία Κάρπαθος αποδόθηκε στο νησί αυτό. 

Άποψη των τοιχογραφιών του ναού
πηγή
Άποψη των τοιχογραφιών του ναού
πηγή


Ομορφιά βουνού και θάλασσας χαρακτηρίζουν την Κάρπαθο
πηγή
Ο Όμηρος την ονομάζει Κράπαθο, σύμφωνα με αναφορά στα Γεωγραφικά του Στράβωνα. 

Άλλα αρχαία ονόματα του νησιού είναι Τετράπολις, Ανεμόεσσα και Ανεμούσα, ενώ κατά το Μεσαίωνα ονομαζόταν Scarpanto (η ονομασία αυτή για το νησί επιβιώνει ακόμη στα ιταλικά). 

Η Κάρπαθος έχει ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ανάφη, τη Χάλκη, το Ηράκλειο της Κρήτης, την Κάσο, τη Μήλο, τη Ρόδο, τη Σαντορίνη και τη Σητεία, για όσους θέλουν να συνεχίσουν τις διακοπές τους ενώ στο νησί, μπορείτε να χρησιμοποιείτε λεωφορεία που φεύγουν από τα Πηγάδια για τις μετακινήσεις σας ή ταξί.

Για την Κάρπαθο πραγματοποιούνται απευθείας πτήσεις από Αθήνα, ενώ το νησί συνδέεται επίσης αεροπορικώς με την Κάσο και τη Ρόδο.

Τηλέφωνα: (+30) 22410 25500 Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, Λιμεναρχείο (+30) 22450 22227, Δήμος Καρπάθου (+30) 22453 60141.