ΤΕΜΑΧΙΟ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΑΓΙΑΣ ΑΓΑΘΗΣ.

Φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου Αγίου Όρους.

Η Αγία Αγάθη είναι Προστάτης των παθήσεων του μαστού.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς». Μακαριστός π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ).

Αγία Μάρτυς Αγάθη.

 Ψηφιδωτό (Μωσαϊκό) μεταξύ των ετών 1030 - 1040

 στην Μονή Οσίου Λουκά, στο Στείρι Βοιωτίας

πηγή

Όσα γνωρίζουμε για την Αγία Αγάθη προέρχονται από δύο διηγήσεις του μαρτυρίου της, η πρώτη και αρχαιότερη είναι γραμμένη στα λατινικά από κάποιον ανώνυμο πιστό ενώ η δεύτερη, είναι ελληνική, μεταγενέστερη, επίσης από ανώνυμο συγγραφέα. 

Κατά τον 9ο αιώνα ο Μεθόδιος Α΄ πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης συνέταξε Εγκώμιον στην Αγία Αγάθη που στηρίζεται σε πληροφορίες που παρείχε το ελληνικό μαρτύριο της αγίας ενώ ανάμεσα στα έργα του Συμεών του Μεταφραστή συγκαταλέγεται και η Άθληση της Αγίας μάρτυρος του Χριστού Αγάθης παρθένου και αυτό αντλεί αρκετό υλικό από το ελληνικό μαρτύριο. Οι κατοπινές συλλογές των Μηνολογίων και Συναξαρίων στηρίζονται στο κείμενο του Συμεών του Μεταφραστή.

Η Αγία Αγάθη, καταγόταν από το Παλέρμο ή την Κατάνη της Σικελίας στην Ιταλία και έζησε κατά τον 3ο αιώνα όταν αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Δέκιος και έπαρχος της γενέτειράς της νήσου της Σικελίας, ο Κουϊντιανός ενώ την ίδια περίοδο στην Ρώμη, επίσκοποι ήταν οι ενάρετοι Φαβιανός (236 - 250) και Κορνήλιος (251 - 253).

Αγία Μάρτυς Αγάθη.

 Τοιχογραφία (Fresco) των ετών 1316 - 1318 στον 

Ναό Αγίου Γεωργίου στο Στάρο Ναγκορίτσινο στα Σκόπια

έργο των αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπά και Ευτύχιου

πηγή

Η οικογένειά της, πιθανότατα ο πατέρας της  λεγόταν Rao και η μητέρα της Apolla, διέθετε μία τεράστια περιουσία, η δε Αγία διακρινόταν για τη φυσική της ομορφιά αλλά και για το ήθος, τις αρετές της και τη μεγάλη της βαθιά χριστιανική πίστη.

Σε ηλικία δεκαπέντε ετών μένει ορφανή και μοναδική κληρονόμος της μεγάλης περιουσίας των γονέων της την οποία όμως διέθεσε σε φιλανθρωπικούς σκοπούς βοηθώντας όλους όσους συνανθρώπους της είχαν ανάγκη.

O Θεός όμως έκρινε ότι η Αγία Αγάθη έπρεπε να δοκιμαστεί ακόμη περισσότερο και ο έπαρχος Κιντιανός προσπάθησε χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα να την πείσει να τον παντρευτεί όμως η Αγία Αγάθη αρνήθηκε, δεν απαρνήθηκε την πίστη της και θέλησε να μαρτυρήσει για αυτήν. 

Υπέμενε με θαυμαστή καρτερικότητα όλα τα βασανιστήρια δοξολογώντας τον Θεό  και παρέδωσε το πνεύμα της στίς 5 Φεβρουαρίου του 251, μετά από φρικτά βασανιστήρια μεταξύ αυτών τις ξερίζωσαν με την πυράγρα (πυρωμένη σιδερένια τανάλια) τον ένα μαστό της (κατ’ άλλους βιογράφους και τους δύο) ενώ βρισκόταν στη φυλακή.

Άθληση Αγίας Μάρτυρος Αγάθης.  

Μικρογραφία στο Μηνολόγιο τού Βασίλειου Β ', το 985.  

Σήμερα βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη τού Βατικανού

πηγή

Η Αγία θεωρείται προστάτιδα του μαστού και ιάτειρα των μαστικών παθήσεων (καρκίνου, μαστίτιδας, τιτανώματος, ραγάδων κλπ) όπως και των γυναικών που δεν έχουν γάλα και δεν μπορούν να θηλάσουν τα νεογέννητα βρέφη τους.

Η πέτρινη σαρκοφάγος στην οποία ενταφιάστηκε το σκήνωμα της Αγίας σώζεται μέχρι τις ημέρες μας στην ίδια κρύπτη επάνω από την οποία ανεγέρθηκε ο Ιερός Ναός της «Santa Agata la Vetere». Το τίμιο λείψανο της Αγίας, άφθαρτο και ευωδιάζον, παρέμεινε στην κρύπτη μέχρι την άνοιξη του 1040, ενώ το 593 μόνο ένα μικρό του μέρος μεταφέρθηκε στην Ρώμη κατ’ εντολή του Πάπα Ρώμης, Αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου, στον Ιερό Ναό «Santa Agata dei Gotti». Από το ίδιο τεμάχιο, το 597 ο ίδιος Άγιος δώρισε ένα κομμάτι στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου στο Κάπρι ενώ άλλο τεμάχιο εστάλη στην Βασιλεύουσα κατά τα τέλη του 10^ου αιώνα επί βασιλείας των Αυτοκρατόρων Βασιλείου Β’ και του αδελφού του Κωνσταντίνου του Η’.

Το 1040 οι Σαρακηνοί εκστράτευσαν εναντίον της Σικελίας με τους Βυζαντινούς να σπεύδουν να βοηθήσουν τους Σικελιώτες και στις μάχες αυτές διέπρεψε ο στρατηγός Γεώργιος Μανιάκης που όμως ήρθε σε σύγκρουση με τον αρχηγό του στόλου Στέφανο, συγγενή του Αυτοκράτορα Ιωάννου Β’ του Κομνηνού. 

Άθληση Αγίας Μάρτυρος Αγάθης.  

Μικρογραφία στην Κωνσταντινούπολη τού 11ου αιώνα.  

Σήμερα βρίσκεται στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο της 

Ρωσίας στη Μόσχα

πηγή

Ο Μανιάκης έχασε την βασιλική εύνοια, κλήθηκε στην Πόλη να απολογηθεί και για να ανακτήσει την εύνοια του αυτοκράτορα μετέφερε στην Βασιλεύουσα δύο θησαυρούς της περιφέρειας, τα άφθαρτα σκηνώματα των Αγίων Μεγαλομαρτύρων Αγάθης της Κατάνης και Λουκίας των Συρακουσών.

Έτσι το λείψανο της Αγίας αποθησαυρίστηκε στον ομώνυμο Ναό της στο Τρίκογχο μέχρι το καλοκαίρι του 1126 όταν ο Γάλλος αξιωματικός της αυτοκρατορικής φρουράς Gisliberto μαζί με τον Καλαβρό φίλο του Goselmo έκλεψαν το λείψανο της Αγίας κατόπιν εντολής που έλαβε από την Αγία καθ’ ύπνους ο πρώτος και του ζητούσε να επιστρέψει το λείψανο στην Κατάνη. Ταξίδευσαν μέσω της Σμύρνης, Κορίνθου, Τάραντα και στάθμευσαν στην επαρχία του Lecce, στην πόλη Galatina, όπου δώρισαν τον ένα μαστό της Αγίας στον ναό της Αγίας Αικατερίνης, που φυλάσσεται μέχρι σήμερα και στην συνέχεια έφθασαν στην Μεσσίνα απ’ όπου ειδοποίησαν τον Επίσκοπο της Κατάνης Maurizio να υποδεχθεί το άγιο λείψανο. 

Ο περίτεχνος Καθεδρικός ναός Αγίας Αγάθης
στην Κατάνια τής Σικελίας.

Στις 17 Αυγούστου του 1126 ο Επίσκοπος Maurizio ξεκίνησε πομπή με κλήρο και τον λαό ανυπόδητος για να υποδεχθούν την Αγία περπατώντας προς το Acicastello και ταυτόχρονα άλλη πομπή από το Acicastello με επικεφαλής δύο μοναχούς του Επισκόπου και πλήθος λαού, ξεκινούσαν με κατεύθυνση την Κατάνη, με τις δύο πομπές να συναντήθηκαν στο ψαροχώρι Ognina και ψάλλοντας συνέχισαν ως τον Καθεδρικό Ναό της Κατάνης όπου εναπόθεσαν το λείψανο.

Μετά την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους το 1204, ο Βενετός Δόγης Enrico Dandolo δώρισε στους κατοίκους της Κατάνης το τεμάχιο που είχε απομείνει στην Βασιλεύουσα μετά την κλοπή.

Το 1376 κατασκευάστηκε από τον περίφημο τεχνίτη Giovanni di Bartolo στην Avignone μια προτομή - λειψανοθήκη για την Κάρα και την γνάθο της Αγίας που αυτή η λειψανοθήκη αποτελεί τον μεγαλύτερο θησαυρό του Καθεδρικού Ναού της Κατάνης στην Ιταλία ενώ τα υπόλοιπα λείψανα της Αγίας Αγάθης που σώζονται στην Κατάνη είναι οι δύο αντιβραχίονες με τις παλάμες, οι δύο μηροί, οι δύο κνήμες με τα πέλματα, ο ένας μαστός και το θαυματουργό πέπλο της Αγίας. 

Λείψανα της Αγίας φυλάσσονται στις Μονές της Ελλάδος: Αγίου Παύλου Αγίου Όρους (τεμάχιο τιμίας κάρας), Διονυσίου και Ξενοφώντος Αγίου Όρους, Κεχροβουνίου Τήνου, Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χριστού Λουκούς στο Άστρος Κυνουρίας, Παναγίας Προυσού Ευρυτανίας, Αγίας Αικατερίνης Αιγίνης στον τρισυπόστατο νέο Ναό Αγίων Αικατερίνης, Αγάθης και Τιμίου Προδρόμου και Παναγίας Κορωνιωτίσσης - Δακρυρροούσης στο Ληξούρι Κεφαλληνίας στο Παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής όπου σώζεται και θαυματουργή παλαιά εικόνα της Αγίας.

Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη της στις 5 Φεβρουαρίου.