 |
| πηγή |
Βρίσκεται
σε ένα χαμηλό λοφίσκο και σε απόσταση περίπου
τεσσάρων χιλιομέτρων νοτιοδυτικά του
Αρχοντοχωρίου, στο νομό Αιτωλοακαρνανίας.
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
Τιμάται στο όνομα της Απόδοσης της Κοίμησης της Θεοτόκου (23 Αυγούστου) ενώ πρόκειται στην ουσία για ένα καστρομονάστηρο όπως μαρτυρεί ο μεγάλος περιτειχισμένος περίβολος της Μονής.
Το καθολικό είναι κτισμένο προς τη βορειοανατολική πλευρά του συγκροτήματος ενώ τα διάσπαρτα ερείπια σήμερα, μαρτυρούν τη τεράστια σημασία που είχε το μοναστήρι στα χρόνια της ακμής του, για τη καθημερινή ζωή των κατοίκων αλλά και για την οικονομία της περιοχής.
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
Το μήκος του είναι 9 μέτρα μήκος και το πλάτος του 4.5 μέτρα.
Είναι χτισμένο με την ίδια πέτρα, που τοποθετείται σε οριζόντιες στρώσεις χωρίς πλίνθους στους αρμούς, πρόκειται για μονόχωρη αίθουσα και με μία ημικυκλική αψίδα στην ανατολική πλευρά.
Εσωτερικά οι μακριές πλευρές του ναού διακόπτονται στο κέντρο του από μία παραστάδα που συνδέει στα πλάγια δύο τυφλές υπέροχες τοξωτές αψίδες.
 |
| Άποψη της εισόδου της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη των τοιχογραφιών του Καθολικού της Μονής πηγή |
Στη νότια πλευρά, εξωτερικά, σώζονται τα θεμέλια μίας στοάς και διακρίνονται τα ίχνη της τοξωτής εισόδου, που τοιχίστηκε αργότερα.
Ο Ναός στο εσωτερικό του φέρνει ένα τέμπλο κτιστό, αλλά και αγιογραφημένο, όπως τοιχογραφημένα άλλωστε είναι επίσης τόσο το καθολικό όσο όμως και το άγιο βήμα και μάλιστα από κάποιον δεξιοτέχνη αγιογράφο.
Τελευταία όμως όπως μαρτυρεί ο εφημέριος του Αρχοντοχωρίου π. Κ. Πουρνάνας, κάποιες γυναίκες αγράμματες πλην όμως θεοσεβείς, στην προσπάθειά τους να διακοσμήσουν και να ωραιοποιήσουν το ναό, όλες τις φθαρμένες αλλά σπουδαίες τοιχογραφίες του καθολικού δυστυχώς τις κάλυψαν με ασβεστόχριση και έτσι σήμερα δεν υπάρχουν αγιογραφίες στη Μονή Τσαμπατίνας και από τον άλλοτε τοιχογραφημένο ναό, ελάχιστα ξεθωριασμένα πρόσωπα και χρώματα διακρίνονται σήμερα, όπου βέβαια επιτρέπει η νεότερη ασβεστόχριση.
 |
| Άποψη των τοιχογραφιών του Καθολικού της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη των τοιχογραφιών του Καθολικού της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
Στο
τυφλό τοξωτό αψίδωμα της νότιας πλευράς
(προς τα δυτικά) διακρίνονται καλύτερα
τέσσερις ολόσωμοι άγιοι από ανατολικά:
ο άγιος Σάββας, ο άγιος Αντώνιος και
άγιοι Κωσταντίνος και η Ελένη.
Πρόκειται
για απλοϊκή τέχνη αλλά εντυπωσιακή του
τέλους του 18ου αιώνα.
Η μάντρα είναι χτισμένη με αργολιθοδομή και φαίνεται ότι έχει χρησιμοποιηθεί η ασπροκόκκινη πέτρα της περιοχής ενώ και τα μισογκρεμισμένα κελλιά απλώνονται σε όλη την ανατολική πλευρά, τη βόρεια αλλά και τη νοτιοδυτική καθώς επίσης και η Μεγάλη τοξωτή είσοδος που υπήρχε στη δυτική πλευρά του συγκροτήματος η οποία είναι τοιχισμένη σήμερα.
 |
| Άποψη των τοιχογραφιών του Καθολικού της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη των τοιχογραφιών του Καθολικού της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη του πηγαδιού της Μονής πηγή |
Έξω
από το νότιο τοίχο του περιβόλου σώζεται
η κινστέρνα του μοναστηριού που έχει
κυκλικό στόμιο και ομοιόσχημο άνοιγμα
διαμέτρου 3 μέτρων ενώ σώζονται επίσης
και πολλά κελιά, ερειπωμένα όμως δυστυχώς
σήμερα.
Το πότε η Μονή ιδρύθηκε δεν το γνωρίζουμε γιατί πουθενά δεν αναγράφεται.
Πάντως δεν ιδρύθηκε νωρίτερα του 16ου αιώνα. Για την ίδρυσή της υπάρχει η ακόλουθη ωραία παράδοση: Σε βραχώδη και ψηλή τοποθεσία που απέχει περί τα 500 μέτρα απ’ τον τόπο στον οποίο κατόπιν ιδρύθηκε το μοναστήρι, έλαμπε επί πολλές νύχτες στη σειρά, ένα ισχυρό φως που προξένησε εντύπωση στους γύρω τσοπάνηδες, οι οποίοι για να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους αποφάσισαν μια νύχτα να εξακριβώσουν το πόθεν τούτο.
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
Όταν
όμως ήρθαν στο μέρος, έμειναν έκπληκτοι
απ’ ότι είδαν.
Αντί
να ιδούν καντήλι ή λυχνάρι, όπως
φαντάζονταν, βρήκαν την ωραία εικόνα
της Κοίμησης της Θεοτόκου, που ανακλούσε
ισχυρό φως άγνωστης προέλευσης.
Αμέσως
έπεσαν στα γόνατα, την ασπάστηκαν με
ευλάβεια και την πήραν και την έφεραν
στο χωριό. Το εξαίσιο τούτο γεγονός
κοινολογήθηκε γρήγορα κι έγινε γνωστό
και έξω απ’ την περιοχή.
Μεταξύ
δε των ξένων που άκουσαν τα σχετικά και
ήρθαν να προσκυνήσουν, ήταν και ένας
Μωραΐτης που ονομάζονταν Τσαπατίνας.
Όταν αυτός αντίκρυσε την εικόνα την
γνώρισε ως δική του, η οποία πριν από 40
ημέρες είχε εξαφανισθεί από το σπίτι
του.
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
Είπε
ότι είναι δική του και, για να το αποδείξει
στους Ζαβιτσάνους για αυτό που υποστήριξε,
υποχρεώθηκε πρώτα να ανοίξει με μεγάλη
ευχέρεια το πίσω μέρος της εικόνας, η
οποία ήταν προσαρμοσμένη σε κάποιο
ξύλινο κουτί, το οποίο αυτοί οι Ζαβιτσάνοι
παρ' όλες τις προσπάθειές που κάνανε
δεν στάθηκε δυνατόν, να ανοίξουν του
κουτί.
Έτσι
με τον τρόπο αυτό ο Τσαπατίνας απόδειξε
την κυριότητά του ως προς την εικόνα
και αφού την παρέλαβε αναχώρησε για το
χωριό του, στο Μωριά.
Την
ίδια όμως νύχτα και πάλι η εικόνα έγινε
άφαντη απ’ το εικονοστάσι του σπιτιού
του, εμφανισθείσα και πάλι στην αγροτική
εκείνη τοποθεσία στην οποία πρωτοεμφανίστηκε.
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
 |
| Η Κινστέρνα της Μονής πηγή |
 |
| Άποψη της Μονής πηγή |
Σταυροκοπούμενος
τότε ο Τσαπατίνας και αφού πούλησε
προηγουμένως όλη την περιουσία του,
επέστρεψε στην τοποθεσία της Ζάβιτσας
όπου και ίδρυσε τη Μονή της Παναγίας
στην οποία και εμόνασε μέχρι και του
τέλους του βίου του, η δε Μονή από το
όνομά του λέγεται Παναγία Τσαμπατινιώτισσα.
Η
Μονή της Παναγίας της Ζαπατίνας ήτανε
πλούσια μονή και συγκέντρωνε το ενδιαφέρον
των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι
έδειχναν την ευλάβεια τους όχι μόνο με
προσκυνήματα αλλά και με δωρεές χρημάτων
ακόμη και ακινήτων.
Σημαντική
ακόμα ήτανε και η προσφορά του μοναστηριού
στον αγώνα της επανάστασης του 1821.
Στα
1822 από το ταμείο του μοναστηριού
προσφέρονται 500 γρόσια για τον αγώνα
της απελευθέρωσης όπως διαβάζουμε στον
σχετικό κατάλογο με τις προσφορές των
μοναστηριών της περιοχής της
Αιτωλοακαρνανίας.
Οι αγωνιστές της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας που διέρχονταν με τις οικογένειές τους για να φτάσουν ως τον Κάλαμο, εδώ στη Μονή Παναγίας της Τσαπατίνας, έβρισκαν φιλόξενο άσυλο για ξεκούραση αλλά και διατροφή και εδώ επίσης οι αγωνιστές τραυματίες της ευρύτερης περιοχής θεραπεύονταν εμπειρικά με βότανα, από τους καλόγερους της Μονής.
Φωτογραφίες του Καραίσκου Τάσου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου