 |
| πηγή |
Βρίσκεται
περίπου ένα χιλιόμετρο Βορειοδυτικά
του μικρού χωριού Φόδελε στο Ηράκλειο
Κρήτης ενώ απέχει από το Ηράκλειο, 29
χιλιόμετρα.
 |
| πηγή |
Ανήκει στον τύπο του απλού τετράστυλου σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο ναό της ελλαδικής σχολής, χωρίς νάρθηκα.
Παρότι η αρχιτεκτονική του ναού ανήκει στους τύπους της ελλαδικής σχολής πολλά από τα διακοσμητικά και δομικά στοιχεία του παραπέμπουν στη σχολή της Κωνσταντινούπολης, όπως η στέγαση των γωνιαίων διαμερισμάτων με σταυροθόλια, τα τυφλά αψιδώματα των όψεων του ναού, η χρήση της τεχνικής της κρυμμένης πλίνθου, η απομίμηση ισόδομης τοιχοποίας με χαράγματα στο κονίαμα.
 |
| πηγή |
 |
| πηγή |
 |
| Άποψη του τρούλου πηγή |
Ο ναός της Παναγίας στο Φόδελε, σώζει δυο στρώματα τοιχογραφικού διακόσμου.
Το αρχαιότερο στρώμα εντοπίζεται στα δυτικά γωνιακά διαμερίσματα και χρονολογείται στον 11ο αιώνα και που αυτό το το στρώμα, θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό, καθώς ελάχιστα δείγματα τοιχογραφημένων ναών αυτής της εποχής σώζονται στη Κρήτη, αλλά και για την υψηλή ποιότητα τέχνης του.
Τμήματα του στρώματος αυτού σώζονται στο ιερό, στους πεσσούς του τρούλου καθώς και στο δυτικό τμήμα του ναού (Δέηση, μεμονωμένες μορφές αγίων, οι οποίες καλύπτουν τις επιφάνειες των πλάγιων τοίχων, στα δυτικά σφαιρικά τρίγωνα του τρούλου διατηρείται ένας Σεραφείμ.
 |
| Άποψη των τοιχογραφιών πηγή |
Στο νότιο τοίχο εικονίζεται η Δέηση και στους πεσσούς ολόσωμοι στρατιωτικοί άγιοι.
Στα εσωρράχια των τόξων του βορείου και νοτίου διαμερίσματος αντίστοιχα διευθετούνται από μια πεντάδα μαρτύρων όπως ο Αγιος Μερκούριος, που συνεορτάζονται στις 25 Νοεμβρίου και 13 Δεκεμβρίου.
Η ποιότητα της ζωγραφικής, ο κλασικιστικός της χαρακτήρας με τις ωραίες μορφές των οποίων τα χαρακτηριστικά αποδίδονται με πλατιές ελεύθερες πινελιές και χαμηλό ανάγλυφο, οι μορφές των αγίων και ο τύπος της μορφής του Χριστού από την παράσταση της Δέησης μαρτυρούν την άμεση εξάρτηση της ζωγραφικής από τα καλλιτεχνικά κέντρα της Κωνσταντινούπολης, η δράση των οποίων τεκμηριώνεται μέσα από έργα που βρίσκονται στην άμεση σφαίρα επιρροής της πρωτεύουσας (Νέα Μονή Χίου, Επισκοπή Ευρυτανίας, εικόνα Δέησης της Λαύρας).
 |
| πηγή |
 |
| πηγή |
 |
| πηγή |
 |
| Άποψη των τοιχογραφιών πηγή |
Παριστάνονται η Υπαπαντή καθώς και σκηνές από το Βίο της Θεοτόκου.
Οι παραστάσεις χαρακτηρίζονται από έντονο συντηρητισμό, καθώς συνδυάζουν τη χρήση των μαλακών τονικών διαβαθμίσεων της παλαιολόγειας τέχνης στο πλάσιμο των όγκων με τη γραμμική τεχνική των προηγούμενων δεκαετιών στην απόδοση των χαρακτηριστικών και των κλειστών περιγραμμάτων των μορφών. Έτσι η ομάδα αυτή των τοιχογραφιών εκπροσωπεί την ντόπια καλλιτεχνική παράδοση, λαϊκού χαρακτήρα, που ωστόσο δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη από την ανανεωτική διείσδυση της παλαιολόγειας τέχνης.
 |
| πηγή |
 |
| πηγή |
 |
| Η είσοδος του μουσείου πηγή |
Το ιδιαίτερο περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται είναι τόσο ενδιαφέρον, που σε συνδυασμό με την πυκνή βλάστηση και τις πορτοκαλιές δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό για την κεντρική Κρήτη και φημίζεται για τα εύγευστα πορτοκάλια και μάλιστα κάθε χρόνο, την Άνοιξη, γίνονται μεγάλες και ενδιαφέρουσες γιορτές εκεί, για αυτά.
Διαρρέεται από τον ποταμό Παντομάντρη και αποτελεί μια όαση δροσιάς, ειδικά τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες. Η πλατεία, προσφέρεται για χαλάρωση και δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να απολαύσουν τον καφέ ή το φαγητό τους δίπλα στο ποτάμι, κάτω από αιωνόβια πλατάνια.
 |
| Άποψη του μουσείου πηγή |
Η διατήρηση του επωνύμου Θεοτοκάκης στο χωριό οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο Ελ Γκρέκο καταγόταν από εκεί.
Σύμφωνα με τον Α. Κύρου πιστεύεται ότι το σπίτι τα παλαιά αρχοντικά του Θεοτοκόπουλου βρίσκονταν στον παλαιό οικισμό Σκοτεινή.
Ωστόσο, ο Πρεβελάκης και άλλοι αντικρούουν τον ισχυρισμό αυτό, κάνοντας λόγο για καταγωγή από το Ηράκλειο και η άποψη αυτή ενισχύθηκε από την ανακοίνωση του Κ. Μέρτζιου στο 1ο Κρητολογικό Συνέδριο (1961).
 |
| Άποψη του μουσείου πηγή |
Δεν αποκλείεται όμως ο πατέρας του Ελ Γκρέκο να είχε γεννηθεί στο Φόδελε και έπειτα να ήρθε στο Χάνδακα.
Στηριζόμενοι στην άποψη της καταγωγής του Θεοτοκοπούλου από το Φόδελε οι καθηγητές και φοιτητές στο Πανεπιστήμιο του Βαγιαδολίδ της Ισπανίας, ενετοίχισαν το 1934 ειδική στήλη με επιγραφή στα ελληνικά καθώς όμως και στα ισπανικά, σε πλάκα από το βράχο του Τολέδο, όπου έζησε και πέθανε ο μεγάλος ζωγράφος.
 |
| πηγή |
Το μουσείο στεγάζεται σε αναστηλωμένο υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού κτίριο μεταβυζαντινού οικιστικού συνόλου και λειτουργεί από το 1998 με έκθεση αντιγράφων έργων του μεγάλου ζωγράφου και δέχεται περίπου δέκα χιλιάδες επισκέπτες ετησίως. H λειτουργία του Μουσείου είναι από 1η Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου, καθημερινά από τις 9 π.μ έως 7 μ.μ.
Η
Εκκλησία της Παναγίας του Φόδελε είναι
ανοιχτή στο κοινό τους θερινούς μήνες,
από Τρίτη έως και Κυριακή 8.00 – 15.00.
Τηλέφωνα:
μουσείο
El
Greco: (+30) 2810
521500, Δήμος
Μαλεβιζίου (+30)
2813 400600 &
601