Παναγία Χρυσοπηγή, Σίφνος, Αιγαίο

πηγή

Βρίσκεται στο υπέροχο ακρωτήρι Πέταλως, κοντά στην Απωλλονία και λίγο πριν το Πλατύ Γιαλό. Για να φτάσεις στη Μονή ακολουθείς τον αμαξωτό δρόμο προς τον Πλατύ Γιαλό παίρνοντας την τελευταία διασταύρωση πριν από τον Πλατύ Γιαλό αριστερά. Η Σίφνος έχει 370 εκκλησίες συνολικά. 

Η αρχική εκκλησία χτίστηκε το 1650 από τον Νικόλαο Πιτζινή, πάνω στα θεμέλια ενός παλαιότερου ναού.

Το όνομα εκείνης της μικρής εκκλησίας ήτανε "Παναγία το Κόμμα" και οφειλόταν στον κομμένο βράχο.

Εικοσιπέντε χρόνια αργότερα η εκκλησία εκείνη γκρεμίστηκε και ξαναχτίστηκε μία μεγαλύτερη, από τον παπά Ιερώνυμο Ζαμπέλη – Ρούσο.

Το 1760 οι απόγονοί του την πούλησανε στο μοναστήρι της Βρυσιανής, μετόχι της οποίας παραμένει ακόμη και μέχρι σήμερα.

Η ερειπωμένη σήμερα Μονή τη Χρυσοπηγής είναι κτίσμα του 17ου αιώνα ενώ το Καθολικό είναι μια βασιλική με κυλινδρικό θόλο και εσωτερικούς τοίχους που σχηματίζουν μια αψίδα.

Το δάπεδο είναι μαρμαρόστρωτο και φέρει μια επιγραφή με τη χρονολογία 1818 ενώ διαθέτει επίσης και ένα υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο και το όνομα Παναγία Χρυσοπηγή το οφείλει σε έναν Λόγιο καλόγερο, τον Παρθένιο Χαιρέτη.

Άποψη της Παναγίας

Άποψη της Παναγίας

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Χρυσοπηγής
πηγή

Ο Παρθένιος Χαιρέτης ήτανε ο εφημέριος της μονής Αγίου Ιωάννου Θεολόγου του Μονγκού, ο οποίος κατέγραψε το 1677 όλα τα θαύματα της Παναγίας από αποκρούσεις επιδημιών μέχρι και εντομοκτονίες.

Ο Παρθένιος Χαιρέτης ήτανε Κρητικός και την ονόμασε Χρυσοπηγή σε ανάμνηση της Μονής Χρυσοπηγής των Χανίων, όπου είχε ασκητέψει πριν έρθει στη Σίφνο.

Η Παναγία η Χρυσοπηγή είναι η Πολιούχος του νησιού από το 1964, καθώς η θαυματουργή εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής βρέθηκε στο σημείο αυτό από ψαράδες την περίοδο της τουρκοκρατίας.

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, τα χρόνια των Κουρσάρων στο μοναστήρι της Παναγιάς της Χρυσοπηγής, ζούσανε καλόγριες οι οποίες συντηρούσαν την μονή και ζούσαν στα κελιά της.

Σε μια επιδρομή στο νησί, και ενώ οι περισσότερες από τις καλόγριες της πρόλαβαν να φύγουν μακριά από τους επιδρομείς, μια από αυτές έμεινε πίσω στην μονή.

Το σχίσμα στο βράχο
πηγή

Καταδιωκόμενη από τους Κουρσάρους, η καλόγρια παρακάλεσε την Παναγιά την Χρυσοπηγή να την σώσει.

Ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα, η Παναγιά χώρισε τον όρμο στα δύο δημιουργώντας ένα σχίσμα, ρίχνοντας τους επιδρομείς στην θάλασσα.

Το σχίσμα αυτό είναι το πιό χαρακτηριστικό γνώρισμα της Παναγίας Χρυσοπηγής.

Μια λωρίδα θάλασσας δηλαδή που χωρίζει τον όρμο από τη στεριά και που ενώνονται τα δύο αυτά με ένα γεφύρι.

Μία άλλη εκδοχή αναφέρει ότι τα βράδια οι γυναίκες συνήθιζαν να ανάβουν τα καντήλια της Παναγίας.

Μια φορά, όμως, μόλις μπήκαν στην εκκλησία αντιλήφθηκαν ότι δεν ήταν μόνες τους.

Κάτω στο δάπεδο κοιμόντουσαν μια καραβιά πειρατές.

Αψηφώντας τον κίνδυνο, εκείνες ελίχθηκαν με επιδεξιότητα ανάμεσα στους κοιμισμένους άνδρες, άναψαν τα καντήλια και το θυμιατό, αλλά την ώρα που έφευγαν ένας πειρατής ξύπνησε από τη μυρωδιά του λιβανιού, σήκωσε και τους άλλους και τις πήραν στο κυνήγι με άγριες διαθέσεις.

άποψη του εσωτερικού του ναού
πηγή

Κι ενώ οι γυναίκες έτρεχαν έξω από την εκκλησία για να γλιτώσουν, παρενέβη θαυματουργός η Παναγία, έσκισε το βράχο και οι πειρατές δεν πρόλαβαν να περάσουν απέναντι και έτσι οι γυναίκες σώθηκαν.

Ο ιερός βράχος με το πάλλευκο κτίσμα, η ελάχιστη βλάστηση ολόγυρα, η απεραντοσύνη του Αιγαίου και η γαλήνια μεγαλοπρέπεια που αποπνέει ο χώρος, συνθέτουν ένα εράσμιο περιβάλλον, πραγματική οπτική απόλαυση για όποιον το αντικρίζει.

Ο ιερός βράχος με το πάλλευκο κτίσμα, η ελάχιστη βλάστηση ολόγυρα, η απεραντοσύνη του Αιγαίου και η γαλήνια μεγαλοπρέπεια που αποπνέει ο χώρος, συνθέτουν ένα εράσμιο περιβάλλον, πραγματική οπτική απόλαυση για όποιον το αντικρίζει. 

Στα αριστερά της Χρυσοπηγής ανοίγεται ο γραφικός κόλπος του Αποκοφτού με τα πεντακάθαρα σμαραγδένια νερά του ενώ κοντά βρίσκεται και η γνωστή παραλία του Πλατύ Γιαλού.

Άποψη της Παναγίας

Στον οικισμό της Χρυσοπηγής λειτουργούν επιχειρήσεις με ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, μίνι μάρκετ και στην παραλία του Αποκοφτού παραδοσιακά ταβερνάκια στα οποία μπορείτε να γευθείτε αυθεντικές Σιφνέικες γεύσεις, με τη συνοδεία του ήχου της θάλασσας και με θέα τη Χρυσοπηγή, το Μοναστήρι του Σταυρού που βρίσκεται στον απέναντι κόλπο της Φασολού και το πέλαγος.

Κανονικά εορτάζει την Πέμπτη μέρα μετά το Πάσχα , στην εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, όμως στη Σίφνο η Παναγία η Χρυσοπηγή τιμάται πανηγυρικά την ημέρα της Ανάληψης του Κυρίου, δηλαδή 40 μέρες μετά το Πάσχα διότι το 1676, ανήμερα της Αναλήψεως, έσωσε το νησί από επιδημία πανούκλας που είχε ήδη αφανίσει 100 ανθρώπους.

Άποψη του Ναού

Το πανηγύρι ξεκινά την παραμονή, που έρχεται η εικόνα με πλοίο, γίνεται λειτουργία, αγιασμός στη μαρμάρινη γούρνα που βρίσκεται πίσω από την εκκλησία και το βράδυ τράπεζα ενώ ακολουθεί γλέντι μέχρι πρωίας. 

Ανήμερα της Αναλήψεως η εικόνα λιτανεύεται στα χωριά και τέλος εγκαθίσταται για ένα χρόνο στην ενορία του νέου πανηγυρά, όχι στο σπίτι του, όπως συμβαίνει σε άλλες περιπτώσεις με τις άλλες εικόνες. 

Μπροστά από την εκκλησία της Χρυσοπηγής, αριστερά και δεξιά, βρίσκονται δύο κελιά που για τους Σιφνιούς έχουν ιδιαίτερη συναισθηματική αξία. 

Στο αριστερό συνήθιζε να παραθερίζει και να γράφει ο ποιητής Αριστομένης Προβελέγγιος, στο δεξιό ο περίφημος ριμαδόρος Αντώνιος Δεκαβάλλας. 

Από την Σίφνο κατάγεται και ο "αρχιτέκτονας" της γεύσης και εθνικός μας μάγειρας, Νικόλαος Τσελεμεντές.

Κατά τη θερινή περίοδο το νησί συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά και με τα νησιά της γραμμής Μήλου (Κύθνο, Σέριφο, Κίμωλο, Μήλο) καθώς και καθημερινά με Σίκινο, Ίο, Φολέγανδρο, Σαντορίνη δυο με τρεις φορές τη βδομάδα.

Η διάρκεια του ταξιδιού από τον Πειραιά με τα συμβατικά οχηματαγωγά πλοία της γραμμής είναι 5 - 6 ώρες και με τα ταχύπλοα 2 - 3 ώρες. Συνδέεται επίσης ακτοπλοϊκά με πολλά νησιά των Κυκλάδων: Πάρο, Νάξο, Μύκονο, Τήνο, Άνδρο, Σύρο, Φολέγανδρο, Ίο, Σαντορίνη κ.ά. 

Η πυκνότητα των δρομολογίων στη θαλάσσια συγκοινωνία διαμορφώνεται ανάλογα με την εποχή, έτσι είναι σκόπιμο πριν να ταξιδέψει ο ενδιαφερόμενος από και προς το νησί να επικοινωνεί με τα αρμόδια λιμεναρχεία ή τα πρακτορεία των πλοίων.

Τηλέφωνα: (+30) 22840 71482, Λιμεναρχείο : (+30) 22840 33617, Δημαρχείο: (+30) 22843 60300

Δείτε ένα υπέροχο βίντεο με τον εορτασμό 

στην Παναγία Χρυσοπηγή το 2015, από ψηλά.