Ιερά Mονή Αγίου Αθανασίου Εράτυρας, Βοίου Κοζάνης.

πηγή

Βρίσκεται 2 χιλιόμετρα βόρεια της κωμόπολης της Εράτυρας, στην επαρχία Βοίου της Κοζάνης, στους πρόποδες του Aσκίου όρους  και σε υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρων. 

 

Το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο της Μονής του 1804

Η Μονή ανάγεται στη βυζαντινή εποχή και πιθανότατα κτίσθηκε με δαπάνες των Βυζαντινών βασιλέων, όπως συνηθίζονταν την εποχή αυτή, πριν το 1600 ενώ μετά το 1700 άρχισε η περίοδος της μεγάλης ακμής του. 

Ο σημερινός ναός είναι τύπου τρίκλιτης Βασιλικής σταυροειδούς εγγεγραμμένη και διατηρεί τις πλευρικές κόγχες του αγιορείτικου ρυθμού και αξιόλογο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1804. 

Η μονή κατά καιρούς έχει υποστεί πολλές καταστροφές από πυρκαγιές και επιδρομές, είχε μεγάλη βιβλιοθήκη με πολλά χειρόγραφα, κάποια εκ των οποίων βρίσκονται σήμερα στην Εθνική βιβλιοθήκη και το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι οι μοναχοί ήταν ιδιαίτερα μορφωμένοι. Ασχολούνταν με τη ζωγραφική τοιχογραφιών και φορητών εικόνων, χωρίς όμως να διασώζεται κάπου κάποια υπογραφή.

Το Καθολικό της Μονής
πηγή

Οι μοναχοί της Μονής ασχολούνταν με τη ζωγραφική τοιχογραφιών και φορητών εικόνων, χωρίς όμως να διασώζεται κάπου κάποια υπογραφή, όμως ήταν ιδιαίτερα πλούσια Μονή, αφού υπάρχουν αναφορές ότι είχε αμπέλια, ζώα, λιβάδια, αχυρώνες, μελίσσια κ.α 

Μετά από την καταστροφή του 1794 το μοναστήρι ανοικοδομήθηκε το 1797 εποχή που χτίστηκε και η περίφημη «κούλια», κτίριο με χοντρούς ψηλούς τοίχους και πολεμίστρες, που χρησίμευε σε δύσκολες περιόδους ως καταφύγιο των κατοίκων. 

Στο βόρειο μέρος της μονής υπήρχαν δωμάτια που χρησιμοποιούνταν για κάποιο διάστημα ως κατάλυμα καλόγερων της μονής ενώ στη νότια μεριά υπήρχε στα τέλη του 18ου αιώνα και τρίτη κούλια η οποία, όπως και ένα τμήμα του ναού, καταστράφηκε σε πυρκαγιά. 

πηγή

πηγή

Η πρωτότυπη σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου.
Απεικονίζεται μόνη η Αγία Ελένη να κρατά σταυρό που φέρει
στο κέντρο του τεμάχιο Τιμίου Ξύλου. Στη μορφή της Αγίας
Ελένης έχει ενσωματωθεί ιερό λείψανο από την Αγία Ελένη.
πηγή

Ο ναός της Μονής τοιχογραφήθηκε μόνο σε κάποια λίγα και μικρά τμήματα, λόγω έλλειψης των οικονομικών πόρων αλλά και αγιογράφων μοναχών στην περιοχή, όμως ο Ναός διαθέτει πολύ αξιόλογα ξυλόγλυπτα. 

Το τέμπλο του ναού εκτείνεται σε όλο το πλάτος και το ύψος του και έχει την συνήθη τριμερή διάταξη ενώ αναφέρεται ότι στην μονή βρίσκεται και μία πόρτα από μία εκκλησία στο Παλαιοχώρι η οποία καταστράφηκε. 

Η Μονή τον 19ο αιώνα παρήκμασε ενώ τις πρώτες δεκαετίες μετά την απελευθέρωση, γκρεμίστηκε το κτίριο που βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση. Στα δυτικά της μονής κτίστηκε ένας νέος ξενώνας που χρησιμοποιούνταν ως ξενώνας και χώρος αναψυχής, αφού άλλωστε η μονή βρίσκεται και σε ένα πολύ όμορφο φυσικό τοπίο. 

Ο άγιος Αθανάσιος,
υπέρθυρη απεικόνιση στο καθολικό. 
πηγή

Το κτίριο αυτό πρόσφατα ανακατασκευάσθηκε ενώ γύρω στο 1970 χτίστηκε και ένας νέος ξενώνας με σκοπό να τονωθεί η τουριστική κίνηση προς τη μονή καθώς επίσης έχει δημιουργηθεί και ένα πάρκο μεγάλης έκτασης με παιδικές χαρές, γήπεδα μπάσκετ και ποδοσφαίρου σε ένα πολύ ωραίο φυσικό περιβάλλον.

Πλησίον του μοναστηριού βρίσκονται και δύο ναοί - παρεκκλήσια του 18^ου αιώνα, ο ναός της Παναγίας και ο ναός του Αγίου Νικολάου, οι οποίοι κοσμούνται με υπέροχες τοιχογραφίες αυτής της εποχής.

Ηγούμενος της Μονής σήμερα είναι ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος. 

Στην Μονή φυλάσσονται τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού και λείψανο της Αγίας Ελένης ενώ εορτάζει στις 18 Ιανουαρίου στην μνήμη του Αγίου Αθανασίου όπου γίνεται και η περιφορά της θαυματουργής εικόνας του αγίου αλλά και στις 2 Μαΐου.

τηλέφωνο Μονής: (+30) 24650 31570