Το Σπήλαιο Της Αγίας Σοφίας (Μυλοποτάμου) στα Κύθηρα.

πηγή

Το Σπήλαιο Της Αγίας Σοφίας Μυλοποτάμου είναι το μεγαλύτερο στα Κύθηρα, ένα μοναδικό δημιούργημα της φύσης που ενώθηκε ιδανικά και αρμονικά με το ανθρώπινο έργο, κάτι που αποτελεί μία ευχάριστη έκπληξη για τον επισκέπτη.

  

Η είσοδος του σπηλαίου στον Μυλοπόταμο
πηγή

Βρίσκεται στα δυτικά του νησιού, στον όρμο Κόκκαλα, κοντά στην παραλία του Λιμνιώνα και 60 περίπου μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Είναι ένα από τα τρία σπήλαια στα Κύθηρα που φέρουν το ίδιο όνομα με τα άλλα δύο όμως να βρίσκονται στην Αγία Πελαγία το ένα και στον Κάλαμο το άλλο.

Σύμφωνα με την μυθολογία ο Πάρις και η Ωραία Ελένη κατά την φυγή τους από την Αρχαία Σπάρτη, το δεύτερο βράδυ τους, βρήκανε καταφύγιο στο Σπήλαιο της Αγίας Σοφίας.

Στον προθάλαμο του σπηλαίου σύμφωνα με την παράδοση, τέλεσαν το μυστήριο του γάμου και ο κρυφόγαμος, όπως ονομάστηκε έγινε προκείμενου η Ωραία Ελένη να μην θεωρηθεί παλλακίδα ή μοιχαλίδα του Πάρη, η οποία σύμφωνα με την τοπική παράδοση, δημιούργησε σε αυτό το Σπήλαιο το πρώτο βρεφοκομείο παρέχοντας φροντίδα και στέγη σε εγκαταλελειμμένα βρέφη ενώ μία άλλη φήμη θέλει να έχει κρύψει μέσα στο σπήλαιο, τους θησαυρούς του ο πειρατής Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα.

Τοιχογραφίες στο τέμπλο.
Ο Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και ο Όσιος
Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης.
πηγή

Μετά την είσοδο είναι οι αγιογραφίες του 13ου αιώνα έργο ενός ζωγράφου Θεόδωρου, όπως μαρτυρεί μία σωζόμενη μικρογράμματη επιγραφή. 

Στο τέμπλο, αριστερά της πύλης είναι ο Άγιος Παντελεήμων και ολόσωμες, μετωπικές, η Αγία Σοφία και οι κόρες της Αγάπη, Ελπίδα και Πίστη. 

Στην αριστερή παρειά της πύλης ο Άγιος Νικόλαος είναι ημίσωμος μετωπικός, στη δεξιά ο αρχάγγελος Μιχαήλ το ίδιο και δεξιά της πύλης η Δέηση με το Χριστό ένθρονο, με την Θεοτόκο και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. 

Αριστερά της Δέησης ο Όσιος Θεόδωρος ο Κηνθίρας ολόσωμος μετωπικός και δεξιά της Δέησης ο Όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης, με λευκό κουκούλιο.

Προχωρώντας μετά από το τέμπλο στα αριστερά μας βλέπουμε το Ναίδριο της Αγίας Σοφίας μέσα σε αίθουσες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, ενώ προχωρώντας πιο βαθιά παρατηρούμε ένα υπέροχο θέαμα και χρωματικές εναλλαγές με τον βασικό χρωματισμό του σπηλαίου να είναι οι τόνοι του γκρι με έντονα χρώματα του κίτρινου και κόκκινου, που προέρχονται από τη διάβρωση των οξειδίων του σιδήρου και του μαγγανίου.

Άποψη του εντυπωσιακού πέτρινου τέμπλου στο σπήλαιο της Αγίας Σοφίας

Τοιχογραφίες αριστερά του τέμπλου.
Ολόσωμες και μετωπικές η Αγία Σοφία και οι κόρες 
της Αγάπη, Ελπίδα και Πίστη. 

πηγή

Το σπήλαιο έχει 10 αίθουσες με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, που η λαϊκή φαντασία τους έδωσε διάφορα ονόματα όπως, Λουτρά της Αφροδίτης, αίθουσα του Κεχριμπαριού, (με σταλακτίτες σε κόκκινες αποχρώσεις λόγω του σιδήρου), Πλάκα, αίθουσα των Κυπαρισσιών ή του θρόνου, Σαγόνια του καρχαρία, Χταπόδι.

Εντός του σπηλαίου βρίσκεται και το ναΰδριο της Αγίας Σοφίας που κτίστηκε μεταγενέστερα, το 1875 και λειτουργείται κάθε χρόνο στις 17 Σεπτεμβρίου ενώ απέναντι από το ναΰδριο υπάρχει μία μικρή φυσική λίμνη, η οποία χρησιμοποιήθηκε επί σειρά ετών ως κολυμπήθρα για παιδιά με προβλήματα υγείας.

Το σπήλαιο ονομάστηκε έτσι λόγω της τοπικής παράδοσης, που αναφέρει ότι εκεί βρέθηκε το σώμα της Αγίας , δεν αποκλείεται όμως αρχικά τα σπήλαια με το όνομα αυτό να ήταν αφιερωμένα στην “Του Θεού Σοφία” και με την παρέλευση των ετών να επήλθε ταύτιση του ονόματος με την Αγία της εκκλησίας μας.

Ο Γιάννης και η Άννα Πετροχείλου έξω από την είσοδο
του σπηλαίου «Γλυφάδα» του Δυρού το 1958, για
την έρευνα και αξιοποίηση του οποίου διέθεσαν
το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους. (Φωτ. Θεοχάρη)
πηγή

Το σπήλαιο είναι γνωστό ήδη από τον 18ο αιώνα, σύμφωνα με διάφορους ξένους περιηγητές και σε προγενέστερες εποχές χρησίμευε και ως καταφύγιο των κατοίκων της περιοχής από πειρατικές επιδρομές. 

Μέχρι το 1930 δεν είχε γίνει καμία απολύτως έρευνα, χρονιά που ο γνωστός Κυθήριος σπηλαιολόγος Ιωάννης Πετρόχειλος, καθηγητής φυσικής του Γυμνασίου Κυθήρων και ιδρυτής της Ελληνικής Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, εξερεύνησε το σπήλαιο και έκανε σχετικές δημοσιεύσεις. 

Το 1955, μετά το θάνατο του Ιωάννη Πετρόχειλου, το σπήλαιο εξερευνήθηκε εκ νέου, χαρτογραφήθηκε από τη σύζυγό του Άννα και εκπονήθηκε η καθοδηγητική μελέτη αξιοποίησής του ενώ το 1970 στη μνήμη του συζύγου της αποφάσισε να αξιοποιήσει τουριστικά το σπήλαιο και συγχρόνως να το χαρτογραφήσει λεπτομερώς εκπονώντας τελειότερη μελέτη από την αρχική.

Η ηλικία του σπηλαίου υπολογίζεται στα 4 εκατομμύρια χρόνια και εκτείνεται από δυτικά προς ανατολικά σε μία ευθεία μήκους 110 μέτρων. 

Η τουριστική διαδρομή είναι 220 μέτρα από τα συνολικά 500 μέτρα, έχει συνολικά έκταση 2.200 τετραγωνικά μέτρα, θερμοκρασία 18 βαθμούς Κελσίου, υγρασία 64%, η μέση θερμοκρασία τον Ιούλιο είναι 16 βαθμοί Κελσίου  και το μέγιστο βάθος είναι 1.5 μέτρο.

Άποψη του σπηλαίου
πηγή

Το σπήλαιο σήμερα δεν είναι πλήρως διευθετημένο και διατηρεί τα πρωτογενή του χαρακτηριστικά.

Προκαλεί αμέσως την προσοχή του επισκέπτη με τις εντυπωσιακές χρωματικές εναλλαγές του μαύρου, του άσπρου και του κόκκινου, που οφείλονται στην σύσταση των πετρωμάτων ενώ θεωρείται και το πιο ενεργό σπήλαιο των Κυθήρων με συνεχή δημιουργία σταλακτιτών αλλά και σταλαγμιτών. 

Οι αίθουσες του σπηλαίου γενικά μπορούν να χαρακτηριστούν στην πλειοψηφία τους ευρύχωρες και το ύψος τους σε μερικά σημεία φθάνει ακόμη και τα επτά μέτρα, έτσι δεν παρουσιάζεται αίσθημα δυσφορίας από ανεπαρκή αερισμό των αιθουσών στους επισκέπτες.

Άποψη του Σπηλαίου

Άποψη του Σπηλαίου

Άποψη του Σπηλαίου

Χάρτης του σπηλαίου

Το σπήλαιο λειτουργεί τους καλοκαιρινούς μήνες, οι ξεναγοί του θα σας ενημερώσουν για την ιστορία του και για το μικρό ισόποδο που ζει μόνο εκεί, το Kythironiscus Paragamiani που ανακαλύφθηκε από τον Καλούστ Παραγκαμιάν (Kaloust Paragamian), μέλος της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας και του Ελληνικού Ινστιτούτου Σπηλαιολογικών Ερευνών. 

Η πρόσβαση στο σπήλαιο γίνεται μέσα από το πανέμορφο χωριό Μυλοπόταμος στο οποίο μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ ή το γεύμα σας κάτω από την σκιά των αιωνόβιων πλατανιών, όσον αφορά όμως οργανωμένα Group επισκεπτών, τα μεγάλα πούλμαν φτάνουν μόνο ως τον Μυλοπόταμο και από εκεί μπορείτε να πάτε στο σπήλαιο με τοπικά ταξί. 

Συνδυάστε την επίσκεψή σας στο σπήλαιο με μια βόλτα στον καταρράκτη του Μυλοπόταμου, στην κοιλάδα με τους Νερόμυλους, στο βυζαντινό οχυρωμένο οικισμό της Κάτω Χώρας και με μια βουτιά στον πανέμορφο κόλπο του Λιμνιώνα.

ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΠΗΛΑΙΟΥ. 

Από 1η Ιουλίου έως 31 Αυγούστου καθημερινά εκτός Τετάρτης, από 11.00 π.μ - 18.00 μ.μ με την τελευταία ξενάγηση να γίνεται στις 17.30 και από 1η Σεπτεμβρίου έως 15 Σεπτεμβρίου καθημερινά εκτός Δευτέρας και Πέμπτης από 11.00 π.μ - 18.00 μ.μ με την τελευταία ξενάγηση να γίνεται στις 17.30.

Τιμές εισιτηρίου: 

Κανονικό €5,00, Παιδιά έως 6 ετών ΔΩΡΕΑΝ, Παιδιά 6 – 13 ετών & φοιτητές με επίδειξη φοιτητικής ταυτότητας €2,00, Ομαδικά εισιτήρια άνω των 10 ατόμων €3,00.


Πληροφορίες:
Δήμος Κυθήρων
Τ.Κ. 80100, Χώρα Κυθήρων
Τηλέφωνο: +30 2736031213, +30 27360-31930
Email: kythira@otenet.gr